MUHASEBAT
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GENEL TEBLİĞİ
(SIRA
NO: 55)
(ÖN
ÖDEME USUL VE ESASLARI)
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1)
Bu Tebliğin amacı, düzenleyici ve denetleyici kurumlar hariç olmak üzere; merkezî
yönetim kapsamındaki kamu idarelerindeki ön ödeme uygulamasına ilişkin usul
ve esasları belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2 –
(1) Bu Tebliğ, 30/12/2005 tarihli ve 2005/9913 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı ile yürürlüğe konulan Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında
Yönetmeliğin 15 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Ön ödemenin
niteliği
MADDE 3 –
(1) Ön ödeme, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde kesin ödeme öncesi
avans veya kredi şeklinde yapılan ödemedir.
(2) Ön ödeme
yapılabilmesi için;
a) İlgili
kanununda öngörülmüş olması,
b) Ön ödeme
yapılacak giderin, gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması
beklenilemeyecek ivedi veya zorunlu giderlerden olması,
c) İlgili bütçe
tertibinde ön ödeme karşılığı yeterli ödeneğin harcama biriminde mevcut
olması ve bu ödeneğin, ön ödemenin mahsubu yapılana kadar saklı tutulması,
ç) Başbakanlık,
Maliye Bakanlığı ve ilgili bakanlıklarca yayımlanan tasarruf tedbirleri ve
uygulama talimatlarında belirtilen hususlara uyulması,
gerekir.
(3) Ön ödeme
uygulamasının bir alım usulü olmaması sebebiyle ön ödeme yapılacak mal veya
hizmet alımlarında, alımların idarelerin tabi oldukları ihale mevzuatı
hükümlerine göre yapılması, mal alındığının veya hizmetin
gerçekleştirildiğinin ihale mevzuatına uygun olarak görevlendirilmiş kişi
veya komisyonlarca onaylanması gerekir.
Mutemet
görevlendirilmesi
MADDE 4 –
(1) Mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde kesin ödeme öncesi avans
veya kredi olarak ön ödeme yapılabilmesi için, harcama yetkililerinin
harcama yetkilisi mutemedi görevlendirmeleri gerekir. Harcama yetkilisi
mutemedi görevlendirilmesinde aşağıda yer alan hususlar dikkate alınır.
a) Her harcama
birimi için bir mutemet görevlendirilmesi asıldır.
b) Aynı harcama
birimine bağlı olmakla birlikte, ayrı ayrı hizmet yürütmekte olan veya ayrı
ayrı yerlerde bulunan askerî birlik ve askerî kurumlar ile okul, yurt,
enstitü, hastane, dispanser ve benzeri birim ve ünitenin her biri için ayrı
mutemet görevlendirilebilir.
c) Zorunluluk
bulunması halinde harcama yetkilileri; taşıtların akaryakıt, yağ, bakım,
onarım ve işletme giderlerinde; bir bütün oluşturmakla birlikte alınacak
mal veya yapılacak işle ilgili olarak ayrı yerlerde sonuçlandırılması
gereken vergi ve benzeri ödeme yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde;
alınan mala ilişkin yükleme, boşaltma ve gümrük işlemleri gibi özellik arz
eden işlere ilişkin giderlerde ayrı mutemet görevlendirebilir.
ç) Verilen avansa
ilişkin iş bitirilmeden bir başka iş için kredi açmak suretiyle ön ödeme
yapılması gereken hallerde, ayrı mutemet görevlendirilebilir.
Ön ödeme
uygulaması
MADDE 5 –
(1) Ön ödeme, harcama yetkilisi mutemetlerine avans verilmesi ile 8/12/2016
tarihli ve 29912 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu Haznedarlığı Genel
Tebliğinde belirtilen kamu sermayeli banka, Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş.
(PTT) veya muhasebe birimi nezdinde kredi açılması suretiyle yapılabilir.
(2) Harcama
yetkilisi mutemetlerine verilecek avans sınırları, gider türleri ve
idareler itibarıyla her yıl Maliye Bakanlığınca yayımlanan Parasal Sınırlar
ve Oranlar Hakkında Genel Tebliği ile belirlenir.
(3) Avans nakit
olarak doğrudan harcama yetkilisi mutemedine verilebileceği gibi mutemedin
veya kamu idaresinin bu iş için açmış olduğu ve yetkilendirdiği mutemedin kullanabileceği
banka hesabına da aktarılabilir. İdarelerin yurt dışı teşkilatının
ihtiyaçları için verilen avanslar mutemetler adına mahallindeki banka
hesaplarına transfer edilir.
(4) Harcama
yetkilisi tarafından kredi şeklinde ön ödeme yapılması uygun görülen
giderler ile avans sınırlarını aşan giderler için banka, PTT veya muhasebe
birimi nezdinde kredi açılabilir. Kredi mutemede nakden verilmez veya
mutemedin şahsi hesabına aktarılmaz.
(5) Harcama
yetkilisi mutemedince, mal veya hizmet satın alınan kişi veya kuruluşa
ödeme yapılmak üzere, adına kredi açılan banka, PTT veya muhasebe birimine
hitaben Kredi Ödeme Talimatı (EK-1) düzenlenir. Banka, PTT veya muhasebe
birimince, kredi ödeme talimatında belirtilen tutar hak sahibine ödenir.
(6) Mal ve hizmet
alımı gerçekleştirilecek kamu idarelerinden EK-2’de yer alan kuruluşlara
yapılacak ön ödemelerde ise kredi tutarı doğrudan ilgili kuruluşun banka
hesabına aktarılır. EK-2’de yer almamakla birlikte, ilgili kurum ve
kuruluşun mevzuatında ödemenin peşin yapılacağına dair hüküm bulunması
halinde kredi tutarının doğrudan ilgili kuruluşun banka hesabına
aktarılması hususunda Maliye Bakanlığı yetkilidir.
(7) Mahkeme harç
ve giderleri ile askerlik hizmetini yerine getirmesi gereken yükümlülerin
sevki sırasındaki iaşe bedeli ve taşıma giderlerinin ödenmesi için kredi
açılabilir. Açılan krediden kamu idaresi ile banka veya PTT arasında
yapılan protokol hükümlerine göre hak sahiplerine yapılacak ödemelerde
kredi ödeme talimatı düzenlenmez.
Bütçe dışı
avans
MADDE 6 –
(1) Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 7 nci maddesine göre;
sözleşmelerinde belirtilmek ve karşılığında aynı tutarda teminat alınmak
koşuluyla yüklenicilere; mal ve hizmet alımlarında yüklenme tutarının yüzde
10’una, yapım işlerinde ise yüklenme tutarının yüzde 15’ine kadar bütçe
dışı avans verilebilir. Ayrıca, belirtilen oranların üzerinde avans
verilmesini zorunlu kılan durumlarda; genel bütçeli idareler için Maliye
Bakanlığının uygun görüşü, kapsamdaki diğer idareler için ise üst
yöneticinin kararı ile ve aşan kısım için T.C. Merkez Bankasının avans
işlemleri için belirlediği oranda faiz alınmak kaydıyla, yüklenme tutarının
yüzde 30’unu aşmamak üzere belirlenecek oranda bütçe dışı avans
verilebilir.
(2) Mal ve hizmet
alımları ile yapım işlerinde yüklenicilere bütçe dışı avans ödemesi
yapılabilmesi için bu hususun 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale
Kanununun 27 nci maddesi gereğince idari şartnamede belirtilmesi
zorunludur. Bu nedenle Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte belirlenen
oranların üzerinde avans verilmesi düşünülen hallerde, ilgisine göre Maliye
Bakanlığının uygun görüşünün veya üst yönetici kararının ihaleye çıkılmadan
önce, idari şartnamenin hazırlanması aşamasında alınması gerekir. Genel
bütçeli idarelerce ilan yapıldıktan sonra sözleşme aşamasında veya sözleşme
yapıldıktan sonra istenecek uygun görüş talepleri Maliye Bakanlığınca
işleme konulmaz.
Mahsup
işlemleri
MADDE 7 – (1)
Mahsup süresi avanslarda bir ay kredilerde ise üç aydır. 31/12/2005 tarihli
ve 26040 üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Merkezî Yönetim
Harcama Belgeleri Yönetmeliği ile belirlenen kanıtlayıcı belgeler mahsup
süresi içinde ödeme emri belgesi ekinde muhasebe yetkilisine verilir.
Avansın verildiği tarihten önceki bir tarihi taşıyan kanıtlayıcı belgeler
avansın mahsubunda kabul edilmez. Ancak, yolluk ödemeleri ile kurs ve
eğitim amaçlı görevlendirmelerdeki kurs, eğitim ücreti gibi harcamalara
ilişkin olan ve harcama talimatından veya görevlendirme yazısından sonraki
bir tarihi taşıyan belgeler, avansın mahsubunda kabul edilir. Mahsup dönemi
içinde verilen kanıtlayıcı belgelerin ise en geç ilgili olduğu mali yılın
son gününün tarihini taşıması gerekir.
(2) Mahsup süresi,
avansın verildiği güne, son ayda tekabül eden günün mesai saati bitiminde,
sürenin bittiği ayda avansın verildiği güne tekabül eden bir gün yok ise,
süre o ayın son gününün mesai saati bitiminde sona erer. Örneğin; 26/1/2017
tarihinde alınan avansın en geç 26/2/2017 tarihinin mesai saati sonuna
kadar mahsup edilmesi gerekir. Ancak, bu günün tatil gününe (Pazar)
rastlaması halinde takip eden ilk iş günü olan 27/2/2017 Pazartesi günü
mesai saati sonuna kadar mahsubu gerekir. 30/1/2017 tarihinde alınan
avansın ise en geç 28/2/2017 günü mesai saati bitimine kadar mahsup edilmesi
gerekir. Belirtilen sürede mahsup edilmeyen avanslar, mahsup edilmesi
gereken tarihten itibaren, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesi hükmüne göre
hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte, anılan Kanun hükümlerine göre
ilgili mutemetten tahsil edilir.
(3) Kamu
idarelerinin yurt dışı teşkilatlarının ihtiyaçları için gönderilen
avansların mahsup süresi üç aydır. Ancak bu durumda da Ön Ödeme Usul ve
Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Ön ödemelerin yıl sonunda mahsubu” başlıklı
13 üncü maddesi hükümlerine uyulması zorunludur.
Elektronik
sayaç/kartlara yükletilen doğalgaz, su, ulaşım ve benzeri giderler
MADDE 8 – (1)
Kamu kurum ve kuruluşlarınca veya kamu kurum ve kuruluşlarının denetim ve
gözetimi altında özel hukuk tüzel kişilerince sunulan ve bedeli peşin
ödenerek elektronik sayaç/kartlara yükletilen kredi tutarında tüketimi
sağlanan doğalgaz, su, ulaşım ve benzeri giderler için ilgili kamu ya da
özel kuruluşa kredi şeklinde ön ödeme yapılabilir. Bu amaçla harcama
yetkilisi mutemedi adına açılan kredi tutarı, muhasebe birimince doğrudan
kuruluşun banka hesabına aktarılır.
(2) Harcama
yetkilisi mutemedi, kredi tutarının ilgili kuruluşun banka hesabına intikal
ettirildiğine ilişkin bankadan alacağı dekontun bir örneği ile varsa
krediden kesilen damga vergisi karşılığında düzenlenen muhasebeleştirme
belgesinin onaylı bir örneğini, adlarına düzenlenmiş yetki belgesiyle
birlikte ilgili kuruluşa verir.
(3) İlgili
kuruluşça, banka dekontunda gösterilen nakit ile kesilmiş ise onaylı
muhasebe işlem fişinde gösterilen damga vergisi toplamı kadar doğalgaz, su,
ulaşım ve benzeri giderler karşılığı tutar kuruma ait elektronik karta
yüklenir ve düzenlenen fatura ile birlikte mutemede teslim edilir.
Diğer hususlar
MADDE 9 –
(1) Harcama yetkilisi mutemedine verilecek avans veya adına açılacak
krediler için harcama yetkilisinden alınacak harcama talimatlarında;
verilecek avans veya açılacak kredi tutarı ile harcama yetkilisi
mutemedinin adı belirtilir. Harcama yetkilileri, harcama yetkilisi
mutemetlerine verilecek avanslarda;
a) Belirlenen
sınırlar dahilinde olmak şartıyla, ihtiyaç tutarında avans verilmesine,
b) Avansın ivedi
ihtiyaçlar için verildiği göz önünde bulundurularak, olağanüstü durumlar
dışında alım işine, avansın verildiği tarihten itibaren en geç beş gün
içinde başlanılmasına, ve varsa avans artığının son harcama tarihini takip
eden üç iş günü içerisinde iade edilmesine,
c) Avans
verilmesini gerektiren ihtiyaçların ortadan kalkması halinde avansın,
bekletilmeden muhasebe birimi vezne veya banka hesaplarına iade edilmesine,
ç) Avansın
verilmesinde ve kullanılmasında kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve
hukuka uygun olarak kullanılması ve kötüye kullanılmaması için gerekli
önlemlerin alınmasına,
özen gösterir,
kamu idaresine ait paranın gereksiz yere mutemetler üzerinde kalmasına izin
vermez.
Yürürlükten
kaldırılan tebliğ
MADDE 10 – (1)
8/3/2007 tarihli ve 26456 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Muhasebat Genel
Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No: 25) Ön Ödeme Usul ve Esasları yürürlükten
kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 11 – (1)
Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 12 –
(1) Bu Tebliğ hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.
Ekler
için tıklayınız
|