|
YATIRIMLARIN VE İSTİHDAMIN TEŞVİKİ GENEL TEBLİĞİ
(SERİ NO: 4)
5084 sayılı Yatırımların ve
İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanunda¹ 5615 sayılı Kanunla² yapılan değişiklik sonucu gelir vergisi
stopajı teşvikinin uygulanmasına yönelik açıklamalar bu Tebliğin konusunu
oluşturmaktadır.
1. Gelir Vergisi Stopajı
Teşvikinin Uygulanacağı İller
Gelir vergisi stopajı teşviki
açısından kapsama, 5084 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (a) bendinde hüküm
altına alınan ve 2 seri No.lu Yatırımların ve İstihdamın Teşviki Genel
Tebliğinin³ "1. Gelir Vergisi Stopajı Teşvikinin Uygulanacağı
İller" başlıklı bölümünde belirtilen iller girmektedir.
Öte yandan, 5615 sayılı Kanunun 24
üncü maddesinin (D) fıkrasıyla 5084 sayılı Kanuna eklenen geçici 2 nci
madde ile Çanakkale ilinin Bozcaada ve Gökçeada ilçeleri de teşvik
kapsamına alınmış bulunmaktadır.
2. Uygulamadan Yararlanacak
Mükellefler
5615 sayılı Kanunla değişik 5084
sayılı Kanunda yer alan gelir vergisi stopajı teşvikinden, Tebliğin (1)
numaralı bölümünde belirtilen il ve ilçelerde; 1/4/2005 tarihinden itibaren
yeni işe başlayanlar ile 1/4/2005 tarihinden önce işe başlamış olan gelir
ve kurumlar vergisi mükellefleri, bu il ve ilçelerdeki işyerlerinde en az
on işçi çalıştırmaları koşuluyla istihdam ettikleri tüm işçiler için
yararlanabileceklerdir.
Dolayısıyla kapsama giren il ve
ilçelerdeki tüm gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri bu Tebliğin (3)
numaralı bölümünde belirtilen sürelerle sınırlı olmak üzere asgari on işçi
istihdam etmeleri şartıyla gelir vergisi stopajı teşvikinden
yararlanabileceklerdir.
Kanun kapsamındaki il ve ilçelerde
mükelleflerin birden fazla işyeri bulunması durumunda asgari on işçi
çalıştırma şartı işyerlerinin her biri için ayrı ayrı aranacaktır.
Başka bir ifadeyle, çalıştırılan
işçi sayısının on işçiye ulaşıp ulaşmadığı, bu işyerlerindeki toplam işçi
sayısına göre değil her bir işyeri itibariyle Sosyal Güvenlik Kurumuna
(Devredilen Sosyal Sigortalar Kurumu) verilen aylık prim ve hizmet
belgesinde gösterilen işçi sayısı dikkate alınarak değerlendirilecektir.
2.1. 1/4/2005 Tarihinden
İtibaren Yeni İşe Başlayanların Teşvikten Yararlanması
1/4/2005 tarihinden itibaren yeni
işe başlayan mükellefler, en az on işçi çalıştırmaları koşuluyla Kanun
kapsamına giren yerlerdeki işletmelerinde çalıştırdıkları tüm işçiler için
bu teşvikten yararlanabileceklerdir.
Örnek 1:
(A) A.Ş. gıda ürünleri imalatı
faaliyetinde bulunmak üzere 10/5/2007 tarihinde Gümüşhane il merkezinde
açtığı işyerinde 5 işçi, Tokat il merkezindeki işyerinde ise 12 işçi
çalıştırmaktadır. Kurumlar vergisi mükellefi olan (A) A.Ş., Gümüşhane il
merkezindeki işyerinde asgari 10 işçi çalıştırılma şartına uyulmadığından,
bu işyerinde çalıştırılan işçiler için teşvikten yararlanamayacak; Tokat il
merkezindeki işyerinde ise 12 işçi çalıştırıldığından işçilerin tamamı için
gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanabilecektir.
Örnek 2:
(B) Ltd. Şti. orman ürünleri ticareti
faaliyetinde bulunmak üzere 14/4/2007 tarihinde Kastamonu il merkezinde
açtığı işyerinde 14 işçi; 20/4/2007 tarihinde Kastamonu’nun İnebolu
ilçesinde açtığı işyerinde ise 6 işçi çalıştırmaktadır. Kurumlar vergisi
mükellefi olan (B) Ltd. Şti., İnebolu ilçesindeki işyerinde asgari 10 işçi
çalıştırılma şartına uyulmadığından bu iş yerinde çalıştırılan işçiler için
teşvikten yararlanamayacak; Kastamonu merkezdeki işyerinde ise 14 işçi
çalıştırıldığından işçilerin tamamı için gelir vergisi stopajı teşvikinden
yararlanabilecektir.
2.2. 1/4/2005 Tarihinden Önce
İşe Başlamış Olanların Teşvikten Yararlanması
Kanun kapsamına giren il ve
ilçelerde 1/4/2005 tarihinden önce işe başlayanlar, en az on işçi
çalıştırmaları koşuluyla iş yerlerinde fiilen istihdam ettikleri tüm
işçiler için teşvikten yararlanabileceklerdir.
Örnek 1:
21/10/1996 tarihinde işe başlamış
olan kurumlar vergisi mükellefi (C) Ltd. Şti.nin Kanun kapsamında bulunan
Diyarbakır il merkezindeki işyeri için ilgili idareye Mayıs/2007 dönemine
ilişkin olarak verilen aylık prim ve hizmet belgesindeki işçi sayısı 15
kişidir. Bu durumda Şirket bu işyerinde fiilen çalıştırdığı işçilerin
tamamı için Mayıs/2007 döneminden itibaren teşvikten yararlanacaktır.
Örnek 2:
(D) Adi Ortaklığı, fındık işleme
faaliyetinde bulunmak üzere 1/4/2005 tarihinden önce Ordu il merkezinde
faaliyete başlamış olup, işyerinde 6 işçi çalıştırmaktadır. Daha sonra adi
ortaklık, 1/5/2007 tarihinde 5 işçi daha alarak aynı işyerinde çalıştırdığı
işçi sayısını 11’e çıkarmış ve bu durumu Mayıs/2007 dönemine ilişkin olarak
ilgili idareye vermiş olduğu aylık prim ve hizmet belgesinde tevsik
etmiştir. Adi ortaklık, asgari 10 işçi çalıştırma şartını yerine getirdiği
dönemden itibaren 11 işçi için teşvikten yararlanabilecektir.
3. Uygulamanın Başlama ve Sona
Erme Tarihleri
5084 sayılı Kanunda yer alan gelir
vergisi stopajı teşvikinde, 5615 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler
1/5/2007 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Yeni düzenlemeye göre, vergi
teşviki uygulaması ilk olarak 2007 yılının Mayıs ayı ücretleri üzerinden
hesaplanan gelir vergisi için geçerli olacak ve 31/12/2008 tarihine kadar
uygulanacaktır.
Ancak 5568 sayılı Kanunun 5 inci
maddesi ile değişik 5084 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin (h) bendine göre,
bu Kanun kapsamına giren illerdeki yeni yatırımlar nedeniyle uygulanacak
vergi teşviki 5084 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde yer alan süreye
bakılmaksızın,
- 31/12/2007 tarihine kadar
tamamlanan yatırımlar için beş yıl,
- 31/12/2008 tarihine kadar
tamamlanan yatırımlar için dört yıl,
- 31/12/2009 tarihine kadar
tamamlanan yatırımlar için üç yıl
süreyle uygulanacaktır.
Örneğin, 31/12/2008 tarihine kadar
tamamlanan bir yatırım için 4 yıl süreyle teşvik uygulanacak olup, bu
yatırım nedeniyle teşvikten yararlanılacak son tarih 2012 yılının Aralık
ayı olacaktır.
Öte yandan, teşvik uygulaması
Çanakkale ilinin Bozcaada ve Gökçeada ilçeleri için 5615 sayılı Kanunun 24
üncü maddesinin (D) fıkrası ile 5084 sayılı Kanuna eklenen geçici 2 nci
madde gereği 5615 sayılı Kanunun yayımı tarihinden itibaren, maddede yer
alan şartları taşımaları kaydıyla, 5 yıl süreyle geçerli olacaktır.
Örnek 1:
Bay (F), 1/5/2007 tarihinde
Çanakkale ilinin Bozcaada ilçesinde açtığı işyerinde, 12 işçi çalıştırmak suretiyle otel
işletmeciliği faaliyetinde bulunmaktadır. Gelir vergisi mükellefi olan Bay (F) çalıştırdığı işçiler
nedeniyle Mayıs/2007 döneminden itibaren teşvikten yararlanmaya
başlayacaktır.
Örnek 2:
(G) A.Ş.’nin, 20/2/1992 tarihinde
Çanakkale ilinin Gökçeada ilçesinde faaliyete geçen işyerinde istihdam
ettiği işçi sayısı Mayıs/2007 dönemi itibariyle onikidir. Bu durumda
şirket, Kanunun aradığı şartları taşımak kaydıyla Mayıs/2007 döneminden
itibaren çalıştırdığı işçiler nedeniyle teşvikten yararlanmaya
başlayacaktır.
4. Sağlanan Teşvik Tutarının
Belirlenmesi
Teşvik uygulamasıyla, teşvik
kapsamında değerlendirilecek işçiler dolayısıyla hesaplanacak gelir
vergisinin tamamının veya bir kısmının, verilecek muhtasar beyanname
üzerinden tahakkuk eden gelir vergisinden terkin edilmesi suretiyle
istihdam üzerindeki yükün (istihdamın işverene maliyetinin) azaltılması
amaçlanmıştır.
Terkin edilecek tutar, organize
sanayi veya endüstri bölgelerinde kurulu işyerleri için hesaplanan tutarın
tamamı, diğer yerlerdeki işyerleri için ise hesaplanan gelir vergisi
tutarının %80’i olacaktır.
Buna göre terkin edilecek tutar,
kapsama giren işçi sayısı ile asgari ücret üzerinden ödenmesi gereken
verginin çarpımı sonucu bulunacak tutarın organize sanayi ve endüstri
bölgelerindeki işyerlerinde tamamını, diğer yerlerdeki işyerlerinde ise %
80'ini aşamayacaktır. Bu işlem çalıştırılan işçi bazında değil uygulamadan
yararlanabilen işçi sayısı dikkate alınarak toplu olarak yapılacaktır.
Örnek 1:
Kapsama dahil Çorum ilinin merkez
ilçesindeki organize sanayi bölgesinde bulunan işyerinde öteden beri
faaliyet gösteren ve 28/2/2007 tarihinde 9 işçi istihdam eden gelir vergisi
mükellefi Bay (H), 1/5/2007 tarihinde istihdam ettiği işçi sayısını 12’ye
çıkarmıştır.
Mükellef (H), asgari 10 işçi
çalıştırma şartını sağlamış olduğundan mevcut işçilerinin tamamı için
teşvikten yararlanmaya hak kazanmıştır. 12 işçinin Mayıs/2007 dönemi
ücretleri üzerinden (ortalama bir işçinin brüt 1.000 YTL ücret aldığı
varsayımıyla) kesilmesi gereken gelir vergisi tutarı 1.530 YTL dir.
Bu durumda, teşvik kapsamında olan
12 işçi dolayısıyla muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden
mahsup edilmek suretiyle terkin edilecek tutar, kapsamdaki işçilerin
ücretleri üzerinden hesaplanan vergi tutarı ile kapsamdaki işçi sayısının
asgari ücret üzerinden hesaplanan vergi ile çarpılması sonucu bulunan
tutardan düşük olanı olacaktır. Asgari ücret üzerinden hesaplanan vergi ile
işçi sayısının çarpımı sonucu bulunan tutar (71,72x12 =) 860,64 YTL,
hesaplanan vergiden (1.530 YTL) daha düşük olduğu için terkin edilecek
tutar 860,64 YTL olacaktır.
Örnek 2:
Kapsama dahil Sivas ilinde ancak,
organize sanayi ve endüstri bölgesi dışındaki işyerinde faaliyette bulunan
ve Mayıs/2007 dönemi itibariyle 16 işçi istihdam eden kurumlar vergisi
mükellefi (I) Ltd. Şti., işçilerin tamamı için teşvikten yararlanacaktır.
16 işçinin Mayıs/2007 dönemi ücretleri üzerinden (ortalama bir işçinin brüt
1.000 YTL ücret aldığı varsayımıyla) kesilmesi gereken gelir vergisi
tutarının %80’i (2040x0,80 =) 1.632 YTL dir.
Bu durumda, teşvik kapsamında olan
16 işçi dolayısıyla muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden
mahsup edilmek suretiyle terkin edilecek tutar, kapsamdaki işçilerin
ücretleri üzerinden hesaplanan vergi tutarının %80’i ile kapsamdaki işçi
sayısının asgari ücret üzerinden hesaplanan verginin %80’i ile çarpılması
sonucu bulunan tutardan düşük olanı esas alınacaktır. Asgari ücret
üzerinden hesaplanan verginin %80’i (71,72x0.80 =) 57,38 YTL ile işçi
sayısının çarpımı sonucu bulunan tutar (57,38x16 =) 918,02 YTL, hesaplanan
verginin %80’inden (1.632 YTL) daha düşük olduğu için terkin edilecek tutar
918,02 YTL olacaktır.
Teşvikten yararlanmaya
başlanmasından sonra işçi çıkarılması nedeniyle işçi sayısında azalma
olması halinde, terkin edilecek vergi tutarının tespitinde, kalan işçi
sayısı dikkate alınacaktır. İşçi sayısındaki azalma sonucu işyerindeki işçi
sayısının on işçinin altına düşmesi halinde, o işyerinde işçi sayısı
yeniden on işçiye ulaşmadıkça teşvik uygulanmayacaktır. İşçi sayısı on
kişiyi tekrar aşan mükellefler, teşvikten kalan süre için
yararlanacaklardır.
Teşvik kapsamında baz alınacak
işçi sayısının tespitinde, aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı işçi
sayısı dikkate alınacaktır.
Kıst dönem çalışan işçiler
nedeniyle yararlanılacak teşvik tutarının belirlenmesinde ise ilgili ayda
çalışılan süreye isabet eden ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisi
terkine konu olacaktır. Ancak, bu suretle faydalanılacak tutar, asgari
ücret üzerinden kıst döneme ilişkin olarak ödenmesi gereken verginin
tutarını geçemeyecektir.
5. Diğer Hususlar
5.1. Teşvikin Uygulanması
5084 sayılı Kanunun 3 üncü
maddesinde düzenlenmiş olan gelir vergisi stopajı teşvikinin uygulanmasına
ilişkin usul ve esasları belirleme konusunda Maliye Bakanlığına yetki
verilmiştir. Bu yetki çerçevesinde teşvikin uygulanmasına ilişkin gerekli
açıklamalar 2 seri No.lu Yatırımların ve İstihdamın Teşviki Genel
Tebliğinin "5. Teşvikin Uygulanması" başlıklı bölümünde yapılmış
bulunmaktadır.
Ancak, mükelleflerin gelir vergisi
stopajı teşvikinden yararlanabilmek için verecekleri bildirim bu Tebliğ
ekinde yeniden düzenlenmiştir. Dolayısıyla, bu Tebliğde yapılan açıklamalar
çerçevesinde vergi teşvikinden yararlanacak mükellefler Tebliğ ekindeki
bildirimi kullanacaklardır. (Ek:1)
5.2. Önceki Tebliğlerde Yapılan
Açıklamaların Geçerliliği
14, 2 ve 35
seri No.lu Yatırımların ve İstihdamın Teşviki Genel Tebliğlerinin bu
Tebliğe aykırı olmayan hükümleri yürürlüktedir.
Tebliğ olunur.
——————————
1 6/2/2004
tarihli ve 25365 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
2 4/4/2007
tarihli ve 26483 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
3 4/6/2005
tarihli ve 25835 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
4 17/4/2004
tarihli ve 25436 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
5 20/4/2006
tarihli ve 26145 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
|