DENİZLERDE VE YURT YÜZEYİNDE
GÖRÜLEN PATLAYICI MADDE VE ŞÜPHELİ CİSİMLERE UYGULANACAK ESASLARA İLİŞKİN
YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Hukukî Dayanak
Amaç
Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı; iç sularımızda, karasularımızda, münhasır
ekonomik bölgelerimizde, nehirler, baraj ve göllerde, uluslararası hukuk
kuralları uyarınca egemenlik ve denetimimiz altında bulunan deniz alanlarında
ve bunları etkileyebilecek bir yerde veya yurt yüzeyinde görülecek yahut ele
geçirilecek, patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin incelenmesine ve zararsız
hale getirilmesine ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 — Bu Yönetmelik; iç sularımızda, karasularımızda, münhasır ekonomik
bölgelerimizde, nehirler, baraj ve göllerde, uluslararası hukuk kuralları
uyarınca egemenlik ve denetimimiz altında bulunan deniz alanlarında ve bunları
etkileyebilecek bir yerde veya yurt yüzeyinde görülecek yahut ele geçirilecek,
patlayıcı madde ve her türlü şüpheli cisimlerle, bu faaliyetlere katılacak kamu
ve özel kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilere ait görev ve
sorumlulukları kapsar.
Tanımlar
Madde 3 — Bu Yönetmelikte geçen deyimlerden;
a) Patlayıcı Madde
: Harp maksatları için kullanılan bütün patlayıcıları, silâh sevk
sistemlerini, patlayıcı ihtiva eden ordu ordudonatım
malzemelerini, nükleer silâhları ve kimyasal maddeleri de içeren; uçak
bombaları, harp başlıkları, güdümlü ve balistik füzeler, el bombaları,
roketatar, ağır silâh mühimmatları, mayınlar, el yapımı geliştirilmiş patlayıcı
madde ve düzenler ile bombalar, torpidolar, su bombaları, tahrip kalıpları, payroteknik malzemeler, kesici veya sevk ediciler,
elektronik patlayıcılar ile benzer şekilde patlama sonucu kişide ölüm veya yaralanma,
teçhizat ve binalarda hasara sebep olabilecek her türlü maddeleri,
b) Şüpheli Cisim
: İçinde patlayıcı madde ihtiva ettiği zannedilen, bulundukları çevrede
tehdit oluşturan veya ne oldukları bilinmeyen cisimleri,
c) Zararsız Hale Getirme : Bir patlayıcı madde veya şüpheli cismin
oluşturduğu tehdidin ortadan kaldırılmasını,
d) Patlayıcı Maddeleri Zararsız
Hale Getirme Personeli : Patlayıcı maddeleri zararsız
hale getirme konusunda gerekli eğitimi almış, diploma veya sertifikası ilgili
eğitim kurumu veya komutanlık tarafından onaylanmış ve bu konuda
görevlendirilmiş personeli,
e) El Yapımı Geliştirilmiş
Patlayıcı Madde ve Düzenler İle Bombalar : Öldürmek,
tahrip etmek, zarar vermek, şeklini bozmak, ilgiyi başka yere çekmek, taciz
etmek için standart dışı olup, elde mevcut veya temin edilebilen askerî,
ticarî, sanayi ziraî veya tıbbî amaçla imal edilmiş malzemelerin amacı dışında
el ile veya başka usullerle bir araya getirilmesi ve yerleştirilmesi ile
yapılmış patlayıcı düzenekleri,
ifade eder.
Hukukî Dayanak
Madde 4 — Bu Yönetmelik; 24/2/2000 tarihli ve 4536
sayılı Denizlerde ve Yurt Yüzeyinde Görülen Patlayıcı Madde ve Şüpheli
Cisimlere Uygulanacak Esaslara İlişkin Kanunun 17 nci
maddesi uyarınca hazırlanmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
Denizlerde, Kıyılarda ve Yurt Yüzeyinde Görülen Cisimler
Denizlerde Görülen Cisimler
Madde 5 — İç sularımızda, karasularımızda, münhasır ekonomik
bölgelerimizde, nehirler, baraj ve göller, uluslararası hukuk kuralları
uyarınca egemenlik ve denetimimiz altında bulunan deniz alanlarında ve bunları
etkileyebilecek bir yerde seyreden gemiler, her çeşit deniz araçları ve hava
vasıtaları, gördükleri patlayıcı madde ve diğer şüpheli cisimlerin bulundukları
mevkiler ile gidiş yönlerini, renk, şekil, ebat, adet ve buna benzer diğer
tanıtıcı bilgileri, haberleşme araçları ile mümkün ise derhal, olmadığı taktirde ilk varacakları yerden en yakın Deniz Kuvvetleri
Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığına bağlı deniz birliğine veya diğer
askerî birliklere; askerî birlik yoksa Denizcilik Müsteşarlığı bölge
müdürlükleri veya liman başkanlıklarına; bölge müdürlükleri veya liman
başkanlıkları da yoksa, mülkî makamlara bildirirler.
Denizcilik Müsteşarlığı Bölge
Müdürlüklerine EK-A’da; Denizcilik Müsteşarlığı Liman Başkanlıklarına EK-B’de
yer verilmiştir.
Patlayıcı madde ve şüpheli
cisimlerin mevkileri, muhtemel sürüklenme ve gidiş yönleri ile ilgili bildirimi
alan makamlar; durumu derhal denizcilere, yakındaki deniz birliklerine ve Deniz
Kuvvetleri Komutanlığı Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığına
duyururlar. Bu cisimlerle ilgili olarak alınacak güvenlik tedbirleri, askerî
makamlarca saptanarak derhal uygulanır.
Kıyılarımızda Görülen Cisimler
Madde 6 — Kıyılarımızda görülen veya bulunan patlayıcı maddeleri, şüpheli
cisimleri, gören veya bulan kişiler tarafından bizzat ya da en uygun haberleşme
vasıtası ile en yakın askerî birliğe; yakında askerî birlik yoksa,
mülkî makamlara haber verilir. Bildirim, askerî birlik dışındaki makamlara
yapılmış ise durum, bu makam tarafından derhal en yakın askerî birliğe
duyurulur. Bildirilen patlayıcı madde ve şüpheli cisimler, Deniz Kuvvetleri
Komutanlığı yetkili ekiplerince incelenir, zararsız hale getirilir.
Yurt Yüzeyinde Görülen Cisimler
Madde 7 — Yurt yüzeyinde görülen veya bulunan patlayıcı maddeleri, şüpheli
cisimleri, gören veya bulan kişiler tarafından, bizzat ya da en uygun
haberleşme vasıtası ile en yakın mülkî makama haber verilir. Bildirilen
patlayıcı madde ve şüpheli cisimler, İçişleri Bakanlığı yetkili ekiplerince
incelenir, zararsız hale getirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Müdahale, Teknik Yardım ve Bilgi Verme
Müdahale
Madde 8 — Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıklarına ait tesislerde
veya sorumluluğundaki arazi ve atış sahalarında bulunan her türlü patlayıcı
madde ve şüpheli cisimlere, ilgili Kuvvet Komutanlığı yetkili ekiplerince
gerekli müdahale yapılır.
Jandarma Genel Komutanlığına ait
tesislerde veya sorumluluğundaki arazi, bölge ve atış sahalarında bulunan her
türlü patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere, Jandarma Genel Komutanlığının
yetkili ekiplerince gerekli müdahale yapılır.
Sahil Güvenlik Komutanlığına ait
tesislerde veya sorumluluğundaki arazi, bölge ve atış sahalarında bulunan her
türlü patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere Sahil Güvenlik Komutanlığının
yetkili ekiplerince gerekli müdahale yapılır.
Emniyet Genel Müdürlüğüne ait
tesislerde veya sorumluluğundaki arazi, bölge ve atış sahalarında bulunan her
türlü patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere, Emniyet Genel Müdürlüğünün yetkili
ekiplerince gerekli müdahale yapılır.
Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma
Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı veya Emniyet Genel Müdürlüğünün
imkân kabiliyeti dışında olan patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin zararsız
hale getirilmesi için, bu imkâna sahip ilgili komutanlık veya İçişleri
Bakanlığından personel talep edilir. Bu talep üzerine hemen personel
görevlendirilir.
Patlayıcı madde ve şüpheli
cisimlerin yetkili birimlerince müdahale edilinceye kadar geçen süre içinde
bulundukları şekliyle korunması için gerekli çevre güvenlik tedbirleri, ilk
bilgiyi alan askerî ve mülkî makamlarca alınır.
Teknik Yardım
Madde 9 — Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlere yapılacak her türlü müdahale
ve tesirsiz hale getirme faaliyeti sırasında ihtiyaç duyulduğu taktirde Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı,
Sahil Güvenlik Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve diğer kamu kurum ve
kuruluşları arasında araç, gereç, doküman, personel ve teknik bilgi konularında
işbirliği yapılır.
Bilgi Verme
Madde 10 — Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerden teknik istihbarat
elde etmek ve gereken karşı tedbirleri alabilmek maksadıyla, güvenlik güçleri
ekiplerince yerleşim bölgelerinde veya yerleşim bölgeleri dışında bulunup
zararsız hale getirilen, istihbarat ve örnek teşkil etme niteliği olan cisimler
hakkında, en kısa zamanda Genelkurmay Başkanlığına bilgi verilir. Bu tür
patlayıcı madde ve şüpheli cismin teknik istihbarat açısından incelenmesi
Genelkurmay Başkanlığınca yapılır.
Güvenlik güçlerince ele geçirilen
el yapısı bombalar veya patlayıcı maddeler ile bomba niteliğinde olmayan
fabrikasyon patlayıcı maddelerden alınan örnekler ve teknik bilgiler;
incelenmek, daha önceki olaylarda kullanılanlar ile mukayese edilmek ve
değerlendirilmek üzere ayrıca Jandarma Genel Komutanlığı ile Emniyet Genel
Müdürlüğü arasında doğrudan mübadele edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Tedarik
Araç, Gereç ve Personel Tedariki
Madde 11 — Patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin tespiti, nakli,
incelenmesi, muhafazası veya zararsız hale getirilmesi için gerekli araç,
gereç, personel ile bunların ihtiyacı ve giderlerinin sağlanmasından askerî ve
mülkî makamlar sorumludur.
Gerçek ve Tüzel Kişilere Ait Araç ve Gereçlerden Faydalanma
Madde 12 — Askerî veya mülkî makamlara ait herhangi bir sebepten dolayı araç
ve gereç bulunamadığı taktirde, mahallin en büyük
mülkî idare amirince, gerçek ve tüzel kişilere ait araç ve gereçlerden
faydalanılır. Bu kişilerden hizmeti kabul edenlere, kira bedelleri veya günlük
ücretleri, mahalli rayice göre pazarlıkla saptanarak en geç doksan gün içinde
ödeme yapılır.
Bu koşullarda hizmete istekli
çıkmadığı taktirde, mahallin en büyük mülkî idare
amirliğince gerekli araçlara el konularak, görevli personele teslim edilir. El
konulan bu araçların sahiplerinin kira bedelleri veya günlük ücretleri, mahalli
rayice göre pazarlıkla veya aşağıdaki fıkraya göre oluşturulacak kurul
tarafından saptanacak bedel üzerinden hak sahiplerine en geç doksan gün içinde
ödenir.
Hizmet sırasında hasara veya
kayba uğrayacak araç ve gereçler için verilecek tazminat, görevi veren mülkî
makamlarca otuz gün içinde kurulacak bir kurul tarafından mahalli rayice göre
saptanarak, en geç doksan gün içinde ödenir. Bu kurul; mahallin en büyük mal
memuru veya görevlendireceği yetkili ile il trafik komisyonu ve ticaret odasını
temsilen birer yetkiliden oluşur.
Ödenecek miktarı yeterli bulmayan
araç ve gereç sahiplerinin yargı yoluna başvurma hakları saklıdır.
Bu maksatla gerektiğinde ilgili
kamu kuruluşlarından bilirkişi yardımı istenebilir.
Patlayıcı Madde ve Şüpheli Cisim Naklinde veya Müdahalesinde
Araçların Kullanımı
Madde 13 — Patlayıcı maddelere ve şüpheli cisimlere müdahale etmek
maksadıyla gerekli malzeme, teçhizat ve patlayıcıyı taşıyan araçlar, yetkili
bir patlayıcı maddeleri zararsız hale getirme personeli tarafından kullanılır.
Gömülü durumdaki patlayıcılar ile
şüpheli cisimlere müdahale ve çevre emniyetlerinin alınması gibi maksatlar için
faydalanılacak iş makineleri; yetkili bir patlayıcı maddeleri zararsız hale
getirme personeli nezaretinde ve görevli iş makinesi operatörü tarafından; bu
personel bulunmadığı takdirde iş makinesinin kendi operatörü tarafından
kullanılır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Malî Hükümler
Görev Sebebiyle Yaralanma, Sakatlanma, Vefat Etme
Madde 14 — Yetkili makamlarca görevlendirildikleri resmen belgelenmek
şartıyla patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin tespiti, nakli, incelenmesi,
muhafazası veya zararsız hale getirilmesi görevleri sırasında yaralanan veya
sakat kalan kamu görevlileri ve kamu görevlisi olmayan kişiler ile vefat
edenlerin kanunî mirasçılarına, 3/11/1980 tarihli ve
2330 sayılı Nakdî Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri
uygulanır. Bu kişilerin diğer kanunlarda belirtilen hakları saklıdır.
Bu görevlerin ifası sebebiyle
yaralanan, sakatlanan veya sağlığı tehlikeye girenlerin yurt içinde,
gerekiyorsa yurt dışında tedavileri ilgili kurumlarınca yaptırılır.
Ödüllendirme
Madde 15 — Patlayıcı madde ve şüpheli cisimleri gören ve bulan kişiler,
bunların yerini tam olarak tespit edip gerekli ikaz edici işaretlemeleri
yaparak, ilgili makamlara haber verdiklerinde, bu müracaatları silsile yoluyla
Genelkurmay Başkanlığına gönderilir. Ele geçen cismin teknik istihbarat
yönünden yurt savunmasına sağlayacağı faydaya göre, 14/7/1965 tarihli ve 657
sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen en yüksek Devlet memuru aylığı (ek
gösterge dahil) brüt tutarını geçmemek kaydıyla,
Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Millî Savunma Bakanlığı bütçesinden
ödül verilir.
Giderler
Madde 16 — 24/2/2000 tarihli ve 4536 sayılı Denizlerde ve Yurt
Yüzeyinde Görülen Patlayıcı Madde ve Şüpheli Cisimlere Uygulanacak Esaslara
İlişkin Kanun uyarınca patlayıcı madde ve şüpheli cisimlerin tespiti,
muhafazası, nakli, imha edilmesi, zararsız hale getirilmesi veya incelenmesi
için yapılacak her çeşit gider, verilecek ücret, yolluk ve tazminatlar; Millî
Savunma ve İçişleri Bakanlıkları bütçelerinden ödenir.
ALTINCI BÖLÜM
Cezalar
Cezalar
Madde 17 — Patlayıcı maddeler ile şüpheli cisimlerin incelenmesi ve zararsız
hale getirilmesi amacıyla kullanmasına ihtiyaç duyulan gerçek ve tüzel kişilere
ait araç ve gereçleri, kabule değer bir sebep bulunmaksızın vermekten
çekinenlere, müdahaleyi gerçekleştiren askerî birliğin komutanının veya
İçişleri Bakanlığına bağlı yetkili ekip amirinin teklifi üzerine, mahallin en
büyük mülkî idare amirleri tarafından, her yıl bütçe kanununda gösterilen memur
maaş katsayısının 5.000 rakamı ile çarpılmasından elde edilecek tutar kadar
para cezası verilir.
Kamu kurum ve kuruluşları
kendilerine ait araç ve gereçleri talep halinde ilgililere vermekle
yükümlüdürler. Bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen kamu
görevlisine, fiil başka bir suç oluştursa bile, müdahaleyi gerçekleştiren
askerî birliğin komutanının veya İçişleri Bakanlığına bağlı yetkili ekip
amirinin teklifi üzerine, mahallin en büyük mülkî idare amirinin kararıyla, her
yıl bütçe kanununda gösterilen memur maaş katsayısının 5.000 rakamı ile
çarpılmasından elde edilecek tutar kadar para cezası verilir.
Bu kanun kapsamına giren
patlayıcı madde ve şüpheli cisimleri gördükleri halde ilgili makamlara haber
vermeyenlere, mahallin en büyük mülkî idare amirinin kararıyla, her yıl bütçe
kanununda gösterilen memur maaş katsayısının 5.000 rakamı ile çarpılmasından
elde edilecek tutar kadar para cezası verilir.
Verilen kararlar, ilgililere 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine
göre tebliğ edilir. Bu cezalara karşı, tebliğ tarihinden itibaren yedi gün
içinde yetkili mahkemeye itiraz edilebilir. İtiraz, idarece verilen cezanın
yerine getirilmesini durdurmaz. İtiraz üzerine verilen karar kesindir. İtiraz,
zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinden inceleme yapılarak en kısa sürede
sonuçlandırılır. Bu Kanuna göre verilen idarî para cezaları, 6183 sayılı Amme
Alacakların Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Yürürlük
Madde 18 — İçişleri Bakanlığı ile Denizcilik Müsteşarlığının görüşleri
alınarak hazırlanan bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 19 — Bu Yönetmelik
hükümlerini Millî Savunma Bakanı yürütür.
EK-A
DENİZCİLİK MÜSTEŞARLIĞI BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ
1. İSTANBUL BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
2. ÇANAKKALE BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
3. İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
4. MERSİN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
5. ANTALYA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
6. SAMSUN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
7. TRABZON BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
EK-B
DENİZCİLİK MÜSTEŞARLIĞI LİMAN BAŞKANLIKLARI
I. İSTANBUL BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
1. İstanbul Liman Başkanlığı
2. İzmit Liman Başkanlığı
3. Tekirdağ Liman Başkanlığı
4. Zonguldak Liman Başkanlığı
5. Şile Liman Başkanlığı
6. Karasu Liman Başkanlığı
7. Enez Liman Başkanlığı
8. Silivri Liman Başkanlığı
9. Kefken Liman Başkanlığı
10. İğneada Liman Başkanlığı
11. K.Ereğli Liman Başkanlığı
12. Yalova Liman Başkanlığı
13. Tuzla Liman Başkanlığı
14. Ambarlı Liman Başkanlığı
II. ÇANAKKALE BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
1. Çanakkale Liman Başkanlığı
2. Gelibolu Liman Başkanlığı
3. Karabiga Liman Başkanlığı
4. Bozcaada Liman Başkanlığı
5. Gökçeada Liman Başkanlığı
6. Bandırma Liman Başkanlığı
7. Gemlik Liman Başkanlığı
8. Mudanya Liman Başkanlığı
9. Erdek Liman Başkanlığı
10. Ayvalık Liman Başkanlığı
11. Edremit Liman Başkanlığı
12. M.Adası Liman Başkanlığı
III. İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
1. İzmir Liman Başkanlığı
2. Kuşadası Liman Başkanlığı
3. Marmaris Liman Başkanlığı
4. Çeşme Liman Başkanlığı
5. Dikili Liman Başkanlığı
6. Aliağa Liman Başkanlığı
7. Bodrum Liman Başkanlığı
8. Fethiye Liman Başkanlığı
9. Foça Liman Başkanlığı
10. Güllük Liman Başkanlığı
11. Datça Liman Başkanlığı
12. Göcek Liman Başkanlığı
IV. MERSİN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
1. Mersin Liman Başkanlığı
2. Anamur Liman Başkanlığı
3. Botaş Liman Başkanlığı
4. Taşucu Liman Başkanlığı
5. İskenderun Liman Başkanlığı
V. ANTALYA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
1. Antalya Liman Başkanlığı
2. Kaş Liman Başkanlığı
3. Alanya Liman Başkanlığı
4. Finike Liman Başkanlığı
5. Kemer Liman Başkanlığı
VI. SAMSUN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
1. Samsun Liman Başkanlığı
2. Sinop Liman Başkanlığı
3. Ordu Liman Başkanlığı
4. Gerze Liman Başkanlığı
5. Ayancık Liman Başkanlığı
6. Fatsa Liman Başkanlığı
7. Ünye Liman Başkanlığı
8. İnebolu Liman Başkanlığı
9. Cide Liman Başkanlığı
10. Bartın Liman Başkanlığı
11. Amasra Liman Başkanlığı
VII. TRABZON BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
1. Trabzon Liman Başkanlığı
2. Rize Liman Başkanlığı
3. Giresun Liman Başkanlığı
4. Vakfıkebir Liman Başkanlığı
5. Görele Liman Başkanlığı
6. Sürmene Liman Başkanlığı
7. Hopa Liman Başkanlığı
8. Tirebolu Liman Başkanlığı
9. Pazar Liman Başkanlığı