İŞLETMELER
VE İŞYERLERİNİN ARAÇ PARK HİZMETLERİNİN
(VALE)
YÜRÜTÜLMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK
Amaç
MADDE
1 – (1)
Bu Yönetmeliğin amacı, vale hizmeti sunumuna ve alımına ilişkin gerçek ve tüzel
kişilerin görev, yetki ve sorumlulukları ile denetimlerine ilişkin usul ve
esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE
2 – (1)
Bu Yönetmelik, vale hizmeti verecek ve alacak işletmeler ile bu işletmelerde
çalışacak görevlileri kapsar.
Dayanak
MADDE
3 – (1)
Bu Yönetmelik, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu,
14/6/1989 tarihli ve 3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun
Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun, 11/1/2011 tarihli ve
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 254 üncü maddesi ile 14/7/2005 tarihli ve
2005/9207 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İşyeri Açma ve
Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE
4 – (1)
Bu Yönetmelikte geçen;
a)
Araç teslim fişi: Aracın vale görevlisine teslimi anında vale görevlisi
tarafından doldurulan, bir nüshası vale görevlisinde, kopya nüshası ise
sürücüde kalacak olan, üzerinde işletmenin adı, sürücünün adı soyadı, aracın
plakası, düzenlendiği tarih, saat ve teslim alan görevlinin adı soyadı ile
telefon numarası ve araç kilometresinin yazılı olduğu dipkoçanlı otokopili
belgeyi veya şirket tarafından hazırlanan bu bentteki şartları sağlayacak
elektronik uygulamayı,
b)
Mesleki Yeterlilik Belgesi: Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından
yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının düzenlediği Vale Görevlisi
(Seviye 3) MYK Mesleki Yeterlilik Belgesini,
c)
Otopark: Birim park alanı ölçüleri otomobillerin park etmesi için düzenlenmiş
ve bu ölçülere araç boyları uygunluk gösteren N1, N2, M2 ve G sınıfı araçların
da park etmesine imkân veren yol üstünde ya da yol dışında açık veya kapalı
olarak düzenlenen alanı,
ç)
Vale görevlisi: Vale hizmeti almak isteyen sürücünün aracını park yasağı
olmayan alanlara park eden ve istenildiğinde aracı, tekrar araç sürücüsüne
teslim eden görevliyi,
d)
Vale hizmet bedeli: Esnaf işletmeleri için 14/2/2008 tarihli ve 26787 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Esnaf ve Sanatkârlarca Üretilen Mal ve Hizmetlerin
Fiyat Tarifeleri Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesine ve tacirler için 15/12/2004
tarihli ve 25671 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tacir ve Sanayiciler
Tarafından Üretilen Mal ve Hizmetlerin Azami Fiyat Tarifelerinin Düzenlenmesi
Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesine göre hazırlanan fiyat tarifesini aşmamak
üzere vale işletmesi tarafından belirlenen bedeli,
e)
Vale hizmeti: Araç sürücüsünün park yasağı olmayan alanlara aracının park
edilip istenildiği zaman geri getirildiği hizmeti,
f)
Vale işletmesi: Vale hizmeti vermek amacıyla kurulmuş, yetkili idarece İşyeri
Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine göre işyeri açma ve
çalışma ruhsatı almış, kadrosunda en az tam zamanlı 3 (üç) adet vale görevlisi
çalıştıran işletmeleri,
g)
Vale noktası: Vale hizmetinin verildiğini gösterir işaretlemelerin olduğu ve
vale görevlisinin bulunduğu alanı,
ğ)
Yetkili idare: Belediye sınırları ve mücavir alanlar dışı ile mevzuatta
münhasıran il özel idaresine yetki verilen hususlarda il özel idaresini;
büyükşehir belediyesi sınırları ve mücavir alanlar içinde büyükşehir
belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir belediyesini, bunların
dışında kalan hususlarda büyükşehir ilçe belediyesini; belediye sınırları ve
mücavir alanlar içinde belediyeyi ve organize sanayi bölgesi sınırları içinde
organize sanayi bölgesi tüzel kişiliğini,
ifade
eder.
Genel
ilke ve esaslar
MADDE
5 – (1)
Sıhhi işyerleri ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin kendileri veya
hizmet satın alarak sözleşme imzaladıkları vale işletmeleri eliyle verecekleri
vale hizmeti ana faaliyet konusuna tali faaliyet olarak işlenir. Ruhsatına vale
hizmetini işletmeyen işyerleri bu hizmeti veremez.
(2)
Vale hizmeti en fazla 3 (üç) kilometre yarıçap içerisinde karşılanır.
(3)
Sürücü, vale hizmeti almaya zorlanamaz.
(4)
Vale görevlisi, işvereni tarafından kendisine verilen vale hizmetine ilişkin
görevleri yerine getirir. Kendisi ya da işvereni dışında başka kişiler hesabına
vale hizmeti yapamaz.
(5)
Vale hizmet bedeli, esnaf işletmeleri için Esnaf ve Sanatkârlarca Üretilen Mal
ve Hizmetlerin Fiyat Tarifeleri Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesine ve
tacirler için Tacir ve Sanayiciler Tarafından Üretilen Mal ve Hizmetlerin Azami
Fiyat Tarifelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesine göre
belirlenen fiyat tarifesini geçemez.
(6)
Vale hizmeti alan işyerleri, vale hizmeti veren işletmeye kendi mülkiyeti
içinde veya kiralayacağı otopark alanında yer göstermek zorundadır. Bu alanda;
vale görevlisinin bekleyebileceği hizmete özel kapalı bir mekân oluşturulur.
(7)
Otopark alanını kayıt altına alacak güvenlik kamerası bulundurulur.
(8)
Ücretsiz otopark alanları içerisinde, karayollarında ve halkın kullanımına açık
alanlarda vale hizmeti için özel alan ayrılamaz.
(9)
Vale hizmeti verilirken trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olan ve 18/7/1997
tarihli ve 23053 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolları Trafik
Yönetmeliğinde gösterilen diğer kural, yasak, zorunluluk veya yükümlülüklere
uyulmak zorundadır.
(10)
Vale hizmetlerine ilişkin olarak vale işletmesi ile işyeri arasında sözleşme
düzenlenir. Bu sözleşmede hizmeti alacak kişi veya kuruluşun adı, adresi,
hizmetin kapsamı, personel sayısı, hizmetin süresi ve diğer hususlar belirtilir.
Hizmet sözleşmesinin bir sureti vale hizmetinin başladığı gün mesai saati
bitimine kadar ilgili vale işletmesi tarafından yetkili idareye verilir.
Bildirimin yapılacağı günün tatil gününe rastlaması halinde bildirim, takip
eden ilk mesai gününün mesai saati bitimine kadar yapılır. Ayrıca, istihdam
edilen vale görevlilerinin listesinin birer sureti, vale görevlilerinin göreve
başladığı tarihten itibaren on beş gün içinde ilgili vale işletmesi tarafından
yetkili idareye ve kolluk birimlerine verilir.
Vale
hizmeti veren işletmeler ve işyerlerinde aranacak şartlar
MADDE
6 – (1)
Vale hizmeti alan sürücülerin sahip olduğu haklar kolaylıkla görülecek şekilde
ilan edilir.
(2)
Vale noktalarında; vale hizmeti almanın zorunlu olmadığını belirtir levha
herkesin göreceği şekilde asılır.
(3)
Vale hizmet bedeli sürücünün görebileceği şekilde tabelada belirtilir.
(4)
Araç içerisinde kıymetli eşya bırakılmamasına ilişkin uyarı yazısı bulundurulur.
(5)
Kendi parseli içerisinde otoparkı olan işyerleri, ücretsiz otopark alanlarına
sürücüyü yönlendirmek için yönlendirme işaretleri kullanırlar.
(6)
Vale hizmeti sunulan alanlarda vale görevlilerine farklı hava şartları için
gerekli ekipmanlar sağlanır.
(7)
Araç teslim fişi bastırılıp vale görevlisine teslim edilir.
(8)
Vale/Garaj Sigorta poliçesi ve üçüncü şahıs mali mesuliyet sigorta poliçesi
yaptırılır.
Vale
görevlisinde aranacak şartlar
MADDE
7 – (1)
Herhangi bir işletmede vale hizmetinde çalıştırılacak kişilerde aşağıdaki
şartlar aranır:
a)
İlgili mevzuat hükümleri kapsamında düzenlenen Vale Görevlisi (Seviye 3) MYK
Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip olmak.
b)
26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde
belirtilen süreler geçmiş ve affa uğramış olsa bile; Devletin güvenliğine karşı
suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, hırsızlık,
uyuşturucu veya uyarıcı madde; imal ve ticareti, kullanılmasını kolaylaştırmak,
kullanmak için satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da kullanmak,
cinsel saldırı suçlarından mahkûm olmamış olmak veya bu suçlardan hakkında
kovuşturma bulunmamak.
c)
Son beş yıl içerisinde; bilinçli taksirli olarak ölümlü trafik kazalarına
karışmamış olmak, uyuşturucu veya uyarıcı maddeler alarak ya da alkollü olarak
araç kullanma ve hız kurallarını ihlal nedeniyle sürücü belgesi birden fazla
geri alınmamış olmak veya daimi olarak iptal edilmemiş olmak.
ç)
Kullanılacak araç cinsine uygun sınıf sürücü belgesine sahip olmak.
Vale
hizmeti veren işletme ve işyerlerinin yetki ve sorumlulukları
MADDE
8 – (1)
Aracın teslimi sırasında vale hizmeti veren işletme ve işyerlerinin vale
görevlileri tarafından sürücüye araç teslim fişi verilir. Araç iadesi bu fiş
ile yapılır.
(2)
Vale hizmeti verilen işyerleri hizmet aldığı vale işletmesiyle hizmet
sözleşmesi yapmak zorundadır.
(3)
Vale hizmeti veren işletme ve işyerleri vale görevlisine tanıtım kartı
düzenlemek ve kıyafet vermek zorundadır.
(4)
Vale hizmeti veren işletme ve işyerleri söz konusu hizmetlere ilişkin olarak
hizmet süresi içinde ortaya çıkan araç hasarlarını, trafik cezalarını ve araç
çekme bedellerini tazmin etmek zorundadır.
(5)
Vale hizmeti veren işletme ve işyerleri ödenecek olan dördüncü fıkrada
belirtilen tazminatları teminat altına almak amacıyla gerekli sigorta
poliçelerini yaptırıp bunları hizmet verdikleri işletmeyle yaptıkları resmi
hizmet sözleşmesi ekinde sunmak zorundadır. Bu poliçeleri sözleşme ekinde talep
etmek, vale hizmeti alan işletmenin sorumluluğundadır.
(6)
İşletme, çalıştırdığı vale görevlisinin yetkili idarece kendileri için
belirlenen alanlar dışındaki alanlara araç park etmemesini sağlamak zorundadır.
Vale
görevlisinin sorumlulukları
MADDE
9 – (1)
Vale görevlisi olarak görev yapan kişiler;
a)
Vale tanıtım kartı takmak ve vale kıyafeti giymek,
b)
Sürücüden aracı araç teslim fişi ile teslim alıp fişin bir suretini sürücüye
vermek, diğer suretini kendisinde bulundurmak,
c)
Araçları sürücünün istediği zamanda teslim alıp teslim etmek,
ç)
Aracı teslim aldığı şekilde teslim etmek,
d)
Araçları, bağlı bulunduğu işletme için yetkili idarece belirlenen alanlar içine
park etmek,
e)
Teslim aldığı aracı kullanırken trafik kurallarına uymak,
zorundadır.
Vale
tanıtım kartı
MADDE
10 – (1)
Vale hizmeti veren işletme veya işyerleri tarafından her vale görevlisine
Ek-1’de yer alan fotoğraflı vale tanıtım kartı verilir.
(2)
Tanıtım kartında vale görevlisinin adı, soyadı, çalıştığı işyerinin veya
işletmenin adı yer alır.
(3)
Vale görevlisi tanıtım kartını görev alanı ve süresi içerisinde herkes
tarafından görülebilecek şekilde yakasında taşır.
Kıyafet
MADDE
11 – (1)
Vale hizmeti veren işletme veya işyerleri tarafından her vale görevlisine
üzerinde işyeri veya işletmeyi tanıtıcı isim, işaret, logo ile ışığı yansıtan
“VALE” ibaresi bulunan ve vale görevlisi olduğunu gösterir ayırt edici kıyafet
verilir.
Şikâyetlerin
değerlendirilmesi ve denetim
MADDE
12 – (1)
İlgili valilik veya kaymakamlıkça vale hizmetlerinin belli aralıklarla denetimi
için ilgili vali veya kaymakam tarafından belirlenen kişinin başkanlığında;
yetkili idare, emniyet veya jandarma, şoförler odası ve ilgili vali veya
kaymakam tarafından belirlenen vale hizmetleri alanında faaliyet gösteren sivil
toplum kuruluşu temsilcilerinden bir denetim komisyonu oluşturulur. Komisyon
vale işletmelerinin bu Yönetmeliğe uygun faaliyet gösterip göstermediği, varsa şikâyetlerin
değerlendirilmesi hususlarında yerinde denetim yapar.
(2)
Denetim sonucu tespit edilen aykırılıklar yetkili kurumlara gereği yapılmak
üzere iletilir.
İdari
yaptırım
MADDE
13 – (1)
5 inci maddenin altıncı ve sekizinci fıkraları ile 8 inci maddeye aykırı
hareket eden işletmelerin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin
Yönetmeliğin ek 3 üncü maddesine göre işlem tesis edilir.
(2)
5 inci maddenin dokuzuncu fıkrasına aykırı hareket edenlere 2918 sayılı Kanunun
ilgili hükümlerine göre idari yaptırım uygulanır.
(3)
Karayolu üzerinde park yerini tespite yetkili idare veya bu idare tarafından
işletme izni verilen vale işletmeleri dışında karayolu üzerindeki park
alanlarına park edenlerden ücret alan veya almaya teşebbüs edenler hakkında
2918 sayılı Kanunun 79 uncu maddesine istinaden işlem yapılır. Yetkili idarece
kendileri için belirlenen alanlar dışındaki alanlara park eden araçlardan ücret
alan veya almaya teşebbüs eden vale işletmesi/vale görevlisi hakkında da bu
madde hükümleri uygulanır.
(4)
Belediye sınırları içerisinde 11/4/2007 tarihli ve 26490 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Belediye Zabıta Yönetmeliğinin 10 uncu maddesine göre denetimlerde
varsa tespit edilen eksiklik ve aksaklıkların denetim raporunda ve tutanağında
belirtilen sürede giderilmesi ihtar edilir. Belirtilen sürede eksiklik ve
aksaklıkların giderilmemesi halinde vale faaliyeti yetkili idarelerce eksiklik
ve aksaklıklar giderilene kadar durdurulur.
(5)
Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenlere ilgili mevzuat hükümleri saklı
kalmak kaydıyla 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 22 nci ve
32 nci maddelerine göre idari yaptırım uygulanır.
Geçiş
hükmü
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1)
Bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi 1/1/2023 tarihine
kadar uygulanmaz.
Yürürlük
MADDE
14 – (1)
Bu Yönetmelik 1/7/2021 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE
15 – (1)
Bu Yönetmelik hükümlerini İçişleri Bakanı ile Çevre ve Şehircilik Bakanı
müştereken yürütür.