|
SIFIR ATIK YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve
Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1)
Bu Yönetmeliğin amacı, hammadde ve doğal kaynakların etkin yönetimi ile
sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda atık yönetimi süreçlerinde
çevre ve insan sağlığının ve tüm kaynakların korunmasını hedefleyen sıfır
atık yönetim sisteminin kurulmasına, yaygınlaştırılmasına,
geliştirilmesine, izlenmesine, finansmanına, kayıt altına alınarak
belgelendirilmesine ilişkin genel ilke ve esasların belirlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 – (1)
Bu Yönetmelik, mahalli idareler ve EK-1 listede tanımlı diğer yerler ile
gönüllülük esasına dayalı olarak sıfır atık yönetim sistemini kurmak
isteyenler için sıfır atık yönetim sisteminin kurulmasına, izlenmesine,
sıfır atık belgesi düzenlenmesine ilişkin esasları kapsar.
(2) Sıfır atık
yönetim sistemi kurulan yerlerde oluşan ve 2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-4 atık
listesinde yer alan atıklar bu sistem kapsamındadır. Ancak, sanayi
işletmelerinden kaynaklanan atıklardan içerik veya yapısal olarak evsel
nitelikli atıklara benzer olanlar hariç olmak üzere, bu işletmelerin
faaliyetleri sonucunda oluşan proses atıkları Bakanlıkça kriterleri
belirleninceye kadar bu Yönetmelikte tanımlanan sıfır atık belgesi
kapsamında değerlendirilmez.
Dayanak
MADDE 3
– (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
(1) Bu
Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 8
inci, 11 inci, 12 nci ve 13 üncü maddelerine, 24/12/2020 tarihli
ve 7261 sayılı Türkiye Çevre Ajansının Kurulması İle Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna ve 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 97 nci, 103 üncü ve 104 üncü
maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1)
Bu Yönetmelikte geçen;
a) Atık:
Üreticisi veya fiilen elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişi tarafından
çevreye atılan veya bırakılan ya da atılması zorunlu olan herhangi bir
madde veya materyali,
b) Atık azaltımı:
Üretim, tüketim ve hizmet süreçlerinde planlanan önleme faaliyetleri
doğrultusunda çevresel açıdan belirli ölçütlere, temel şart ve özelliklere
göre alınacak tedbirler ile atık miktarının düşürülmesini,
c) Atık getirme
merkezi: Ayrı biriktirilen atıkların geri kazanıma ve/veya bertarafa
gönderilmesi amacıyla bırakıldığı merkezleri,
ç) Atık işleme
tesisi: Ön işlem ve ara depolama tesisleri dahil aktarma istasyonları hariç
olmak üzere, atıkları Atık Yönetimi Yönetmeliğinde yer alan EK-2/A ve
EK-2/B’deki faaliyetlerle geri kazanan ve/veya bertaraf eden tesisi,
d) Atık
üreticisi: Faaliyetleri sonucu atık oluşumuna neden olan kişi, kurum,
kuruluş ve işletme ve/veya atığın bileşiminde veya yapısında bir
değişikliğe neden olacak ön işlem, karıştırma veya diğer işlemleri yapan
herhangi bir gerçek ve/veya tüzel kişiyi,
e) Bakanlık:
Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
f) Bina ve
yerleşkeler: Bağımsız konut, ticari ya da hizmet birimlerini barındıran
yapılar ile açık ya da kapalı sosyal donatılara sahip münferit yapıları da
barındıran özerk yerleşimleri,
g) Biriktirme
ekipmanı: Atıkların türlerine göre biriktirildiği kumbara, konteyner ve
benzeri ekipmanları,
ğ) Biyo-bozunur
atık: Biyolojik olarak bozunabilen park ve bahçe atıkları ile evler,
ofisler, lokantalar, satış noktaları, kantinler, gıda hazırlama ve gıda
işleme tesislerinden kaynaklanan gıda ve mutfak atıklarını,
h) Çevre lisansı:
10/9/2014 tarihli ve 29115 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre İzin ve
Lisans Yönetmeliğinde düzenlenen geçici faaliyet belgesi/çevre izin ve
lisansı belgesini kapsayan lisansı,
ı) Geçici
depolama: Atıkların, işleme tesislerine ulaştırılmadan önce atık üreticisi
tarafından güvenli bir şekilde bekletilmesini,
i) Geçici
depolama alanı: Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 13 üncü maddesinde kriterleri
belirlenmiş alanı,
j) Geri dönüşüm:
Enerji geri kazanımı ve yakıt olarak kullanımı ya da dolgu yapmak üzere
atıkların tekrar işlenmesi hariç olmak üzere, organik maddelerin tekrar işlenmesi
dahil atıkların işlenerek asıl kullanım amacı ya da diğer amaçlar
doğrultusunda ürünlere, malzemelere ya da maddelere dönüştürüldüğü herhangi
bir geri kazanım işlemini,
k) Geri kazanım:
Piyasada ya da bir tesiste kullanılan maddelerin yerine ikame edilmek üzere
atıkların faydalı bir amaç için kullanıma hazır hale getirilmesinde yer
alan ve Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-2/B’sinde listelenen işlemleri,
l) İl müdürlüğü:
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünü,
m) İl Sıfır Atık
Yönetim Sistemi Planı: Bakanlıkça formatı belirlenen ve Mahalli Çevre
Kurulu tarafından hazırlanan, il sınırlarında mahalli idarelerce
uygulanacak sıfır atık yönetim sisteminin esaslarını içeren planı,
n) Kaynakta ayrı
biriktirme: Atıkların oluştuğu noktada ayrı olarak biriktirilmesini,
o) Kent Konseyi:
8/10/2006 tarihli ve 26313 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kent Konseyi
Yönetmeliği ile tanımlanan konseyi,
ö) Kompost:
Organik esaslı atıkların oksijenli veya oksijensiz ortamda ayrıştırılması
suretiyle üretilen malzemeyi,
p) Mahalli idare:
Büyükşehir belediyeleri, büyükşehir ilçe belediyeleri, il, ilçe ve belde
belediyeleri, belediye birlikleri ve il özel idarelerini,
r) Önleme:
Ürünlerin yeniden kullanılması veya kullanım ömürlerinin uzatılması ile
atık miktarının azaltılması, ürün üretiminde zararlı maddelerin azaltımı ve
üretilen atığın çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin en
aza indirilmesine ilişkin herhangi bir madde ya da malzeme atık haline
gelmeden önce alınacak tedbirleri,
s) Sıfır atık:
Üretim, tüketim ve hizmet süreçlerinde atık oluşumunun
önlenmesi/azaltılması, yeniden kullanıma öncelik verilmesi, oluşan
atıkların ise kaynağında ayrı biriktirilerek toplanması ve geri dönüşüm
ve/veya geri kazanımının sağlanarak bertarafa gönderilecek atık miktarının
azaltılması suretiyle çevre ve insan sağlığının ve tüm kaynakların
korunmasını hedefleyen yaklaşımı,
ş) Sıfır atık
belgesi: Sıfır atık yönetim sistemlerini kuran mahalli idareler ile EK-1
listede tanımlı diğer yerlere ve gönüllülük esasına dayalı olarak sıfır atık
yönetim sistemini kuranlara verilecek, nitelikleri Bakanlıkça belirlenen
belgeyi,
t) Sıfır atık
belgesi sahibi: Sıfır atık belgesi verilen yerleri,
u) Sıfır Atık
Bilgi Sistemi: Sıfır atık yönetim sistemini uygulayacak yerleri kayıt
altına almak, belgelemek, izlemek ve sistem kapsamında yönetilen atıkların
izlenebilirliğini sağlamak amacıyla Bakanlıkça oluşturulan çevrimiçi
sistemi,
ü) Sıfır Atık
Koordinasyon Kurulu: Bu Yönetmelik doğrultusunda yürütülen çalışmaları ve
uygulamaları değerlendirmek, yönlendirmek, yaygınlaştırılmasını ve
geliştirilmesini sağlamak amacıyla Bakanlık temsilcisinin başkanlığında
toplanan kurulu,
v) Sıfır atık
yönetim sistemi: Atık oluşumunun önlenmesinden başlayarak, atıkların
azaltılması, kaynağında ayrı biriktirilmesi, geçici depolanması, ayrı
toplanması, taşınması ve işlenmesi süreçlerinin hepsini içine alan, fayda
ve maliyet unsurları göz önünde bulundurularak oluşturulan yönetim
sistemini,
y) Stratejik
plan: Mahalli idarelerce hazırlanması gereken, 24/12/2003 tarihli ve 5018
sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununda tanımlanmış planı,
z) Tehlikeli
atık: Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-3/A’sında yer alan tehlikeli
özelliklerden birini ya da birden fazlasını taşıyan, aynı Yönetmeliğin
EK-4’ünde altı haneli atık kodunun yanında yıldız (*) işareti bulunan,
biriktirilmesi, toplanması, taşınması ve işlenmesinde özel hükümler bulunan
atıkları,
aa) Tehlikesiz
atık: Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-4 atık listesinde yıldız (*) işareti
bulunmayan, tehlikelilik özelliği göstermeyen atıkları,
bb) Toplama:
Atıkların biriktirildiği yerlerden alınarak atık işleme tesislerine
götürülmesi amacıyla taşınmasını,
cc) Toplama
noktası: Atıkların ayrı biriktirilmesi amacıyla biriktirme ekipmanlarının
yerleştirildiği yerleri,
çç) Yeniden
kullanım: Ürünlerin ya da atık olmayan bileşenlerin tasarlandığı şekilde
aynı amaçla kullanıldığı herhangi bir işlemi,
dd) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Ajans: Türkiye Çevre Ajansını,
ee) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Mobil atık getirme merkezi: Belirli süreler içerisinde farklı
noktalara hizmet vermek amacıyla kullanılan gerektiğinde yeri
değiştirilebilen taşınabilir özellikte, farklı tür atıkları
ayrı ayrı toplamak amacıyla birden fazla
biriktirme ekipmanının birlikte bulunduğu atık toplama noktasını ve/veya
atık getirme merkezine bağlı olarak kullanılan atık toplama taşıtlarını,
ff) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Satış noktası: 26/6/2021 tarihli ve 31523 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (y) bendinde tanımlanan yerleri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Esaslar, Görev,
Yetki ve Yükümlülükler
Genel esaslar
MADDE 5
– (1) Üretim, tüketim ve hizmet süreçlerinde kaynakların verimli
kullanılması amacıyla;
a) EK-2’de verilen
esaslar da dikkate alınarak atık oluşumunun önlenmesi,
b) Atık
oluşumunun önlenmesinin mümkün olmadığı durumlarda atıkların azaltılması,
c) Ürün ve
malzemelerin yeniden kullanım olanaklarının değerlendirilmesi,
esastır.
(2) (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
Oluşan atıkların türlerine göre EK-5’te verilen açıklamalara uygun olarak
en az ikili biriktirilmesi ve geçici depolanması sırasında çevre ve insan
sağlığına zarar vermeyecek şekilde gerekli önlemlerin alınması esastır.
(3) Ayrı olarak
biriktirilen atıkların karıştırılmadan toplanması ve öncelikle geri
dönüşüm/geri kazanımlarının sağlanması, mümkün olmaması halinde ise çevre
kirliliğine yol açmayacak şekilde nihai bertaraflarının sağlanması esastır.
(4) Atıkların
maddesel veya enerji geri kazanımı amacıyla kullanılarak ekonomiye
kazandırılması yaklaşımının öncelikli tercih edilmesi ve düzenli depolamaya
gönderilen atık miktarının azaltılması esastır.
(5) Sıfır atık
yönetim sistemi için idari, mali ve teknik açıdan verimlilik,
sürdürülebilirlik ve halkın katılımı ilkeleri esas alınır.
(6) Bakanlık ve
il müdürlüğü koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşların işbirliği
içerisinde bulunarak sıfır atık yönetim sisteminin geliştirilmesi,
yaygınlaştırılması, etkin bir şekilde uygulanması amacıyla bilinç ve farkındalık
oluşturulması, çevreye duyarlı tutum, davranış ve faaliyetlerin teşvik
edilerek desteklenmesi esastır.
(7) Sıfır atık
yönetim sistemi kapsamındaki faaliyetler ve bu faaliyetlere ilişkin olarak
istenen bilgi ve belgeler için Sıfır Atık Bilgi Sistemi kullanılır. Askeri
birlik ve askeri kurumların Sıfır Atık Bilgi Sistemine bildirmekle yükümlü
oldukları bilgi ve belgeler Millî Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve
Genelkurmay Başkanlığınca yazılı olarak Bakanlığa bildirilebilir.
(8) Mahalli
idareler ile EK-1 listede tanımlı yerler ve gönüllülük esasına dayalı
olarak sıfır atık yönetim sistemini kuracaklar tarafından bu Yönetmelikte
tanımlanan kriterler doğrultusunda sıfır atık yönetim sisteminin kurulması,
işletilmesi, geliştirilmesi ve izlenmesi esastır.
(9) Bu Yönetmelik
kapsamında sıfır atık yönetim sistemini kuranlarca, atıkların 2872 sayılı
Kanun uyarınca çıkarılan mevzuat hükümlerine uygun olarak kaynağında ayrı
biriktirilerek atık işleme tesislerine iletilmesinin sağlanması esastır.
(10) Sıfır atık
yönetim sistemi kurulan yerlerde bulunan gerçek ve tüzel kişiler,
atıklarını dahil oldukları sıfır atık yönetim sistemi kriterlerine uygun
olarak biriktirir.
(11) (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
Evlerden kaynaklanan atık ilaçlar, ilaç satışı yapılan yerler ile İl
Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planında toplama noktası olarak belirlenen diğer
toplama noktalarında ve atık getirme merkezlerinde toplanır. Atık ilaç
biriktirme ekipmanları ilaç satışı yapılan yerler ve toplama
noktalarınca temin edilir. Evlerden kaynaklanan atık ilaçların yönetimi
mahalli idareler tarafından sağlanır.
(12) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında atıkların kaynağında türlerine göre
ayrı biriktirilmesi ve kaynağında ayrı biriktirilen atıkların
karıştırılmadan ayrı olarak toplanması esastır.
(13) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında biriktirilen atıklar, Bakanlıktan
geçici faaliyet belgesi/çevre lisansı almış atık işleme tesislerinde
işlenir.
(14) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Kaynağında ayrı biriktirilen evsel atıklar ile benzer ticari ve kurumsal
atıkların geri kazanıma veya bertarafa gönderilmek üzere
bırakıldığı atık getirme merkezlerinin oluşturulması esastır.
Bakanlığın
görev ve yetkileri
MADDE 6 – (1)
Bakanlık;
a) Sıfır atık
yönetim sistemine ilişkin plan, program, politika ve hedefleri içeren Sıfır
Atık Yönetimi Eylem Planını hazırlamak/hazırlatmakla,
güncellemek/güncellenmesini sağlamakla, ulusal ve yerel ölçekte
duyurulmasını sağlamakla ve yayımlamakla,
b) Sıfır atık
yönetim sisteminin; idari, mali ve teknik unsurları açısından tasarım ve
planlama kriterlerini, değerlendirme unsurları ve uygulama esaslarını
belirlemek/belirletmek, bu konuda kılavuz dokümanlar
hazırlamak/hazırlatmakla,
c) Sıfır atık
yönetim sisteminin geliştirilmesi, iyileştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına
ilişkin program ve politikaları saptamak, eğitim ve farkındalık çalışmaları
düzenlemek/düzenletmek, bu konularda kılavuz dokümanlar
hazırlamak/hazırlatmakla,
ç) Bu
Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,
izleme ve denetim altyapısını oluşturmak ve gerekli idari tedbirleri
almakla,
d) Sıfır Atık
Bilgi Sistemini hazırlamak/hazırlatmak, performans göstergeleri oluşturmak
ve yayımlamakla,
e) Sıfır atık yönetim
sistemine ilişkin hususlarda ulusal ve uluslararası politikaların
uygulanabilirliğini araştırmak, ilgili çalışmaları takip etmek, izlemek ve
yürütmekle,
f) Sıfır atık
yönetim sistemine yönelik destek ve teşvik unsurlarını ve uygulamaya
yönelik usul ve esasları belirlemekle,
g) Sıfır Atık
Koordinasyon Kurulunun oluşturulmasına ve işleyişine ilişkin usul ve
esasları belirlemekle,
ğ) Sanayi
işletmelerinden kaynaklanan proses atıklarının sıfır atık belgesi
kapsamında değerlendirilmesine yönelik kriterleri belirlemekle,
h) Atık önlemeye
ilişkin politikalar belirlemekle, atık önleme tedbirlerinin uygulanmasını
izlemek ve değerlendirmekle,
ı) İl Sıfır Atık
Yönetim Sistemi Planı formatını belirlemekle,
i) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Atık getirme merkezlerinin kurulması ve işletilmesine ilişkin
esasları belirlemekle,
görevli ve
yetkilidir.
(2) Bakanlık
gerekli gördüğü durumlarda birinci fıkrada belirtilen yetkilerinin
bazılarını sınırlarını belirlemek kaydıyla il müdürlüklerine devredebilir.
(3) (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda il müdürlüklerinin sıfır atık belge
başvurularının değerlendirilmesi ve sıfır atık belgesi düzenlenmesi/iptal
edilmesi hususundaki görev ve yetkilerini Ajansa ve/veya değerlendirme
kurum veya kuruluşlarına devredebilir. Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul
ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(4) Bakanlık,
sıfır atık yönetim sistemlerinin entegrasyonu ve koordinasyonunun
sağlanması, İl Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planının hazırlanması amacı ile
illerde mahalli çevre kurullarında yapılacak çalışmalara ilişkin esasları
belirler.
(5) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Bakanlık, Ajansın 7261 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat çerçevesinde bu
Yönetmelik kapsamında yapacağı faaliyetlerine yönelik usul ve esasları
belirler ve Ajansın internet sayfasından duyurulmasını sağlar.
İl
müdürlüklerinin görev, yetki ve yükümlülükleri
MADDE 7 – (1)
İl müdürlükleri;
a) Yetki sahaları
içinde Bakanlıkça belirlenen usuller çerçevesinde bu Yönetmeliğin
uygulanmasına yönelik işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, izleme, denetim
faaliyetlerini gerçekleştirmekle,
b) Sıfır atık
yönetim sisteminin uygulanmasında yerel ölçekte koordinasyonu sağlamak,
izlemek ve süreç içerisinde teknik destek vermekle,
c) Sıfır atık
bilgi sistemini kullanmakla, yerel ölçekli kullanıcıların kullanımı için
destek sağlamakla,
ç) Sıfır atık
yönetim sistemine geçenlerin ve geçme zorunluluğu olan yerlerin
faaliyetlerini izlemekle, denetlemekle, aykırılık tespit edilmesi halinde
21 inci maddeyi uygulamakla ve Bakanlığa bilgi vermekle,
d) Sıfır atık
yönetim sistemi kapsamında yerel ölçekli eğitim ve bilgilendirme
faaliyetleri düzenlenmesini koordine etmekle, bu faaliyetlere katkı ve
katılım sağlamakla,
e) İl Sıfır Atık
Yönetim Sistemi Planının hazırlanması için mahalli çevre kurulu gündemini
hazırlamak ve teknik destek sağlamakla,
f) Sıfır atık
bilgi sistemine kayıt ve beyanların yapılmasını sağlamak ve beyanların
takibini yapmakla,
g) Sıfır atık
belge müracaatlarını değerlendirmek, uygun bulunanlara sıfır atık bilgi
sistemi üzerinden sıfır atık belgesi düzenlemekle ve iptal etmekle,
ğ) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Atık getirme merkezi onay yazısı vermek, ilgili belediyeyi bilgilendirmek
ve onay verdiği atık getirme merkezlerini Bakanlığın çevrimiçi programına
kayıt etmekle,
görevli ve yetkilidir.
Mülki idari
amirlerin görev, yetki ve yükümlülükleri
MADDE 8 – (1)
Mahallin en büyük mülki idari amiri;
a) İl Sıfır Atık
Yönetim Sistemi Planının Mahalli Çevre Kurulu tarafından belirlenecek
komisyonca hazırlanmasını, gerekli görmesi halinde revize edilmesini ve
mahalli çevre kurulunda karara bağlanmasını sağlar.
b) İl sınırları
içerisinde İl Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planı doğrultusunda mahalli
idarelerce sıfır atık yönetim sisteminin kurulması, uygulanması ve işbirliği
içerisinde çalışılmasını temin eder.
c) İl sınırları
içerisinde uygulanan sıfır atık yönetim sisteminin izlenmesi ve tespit
edilen aksaklıkların iyileştirilmesine yönelik çalışmaların belirlenmesi
amacıyla mahalli çevre kurulunu toplar. Mahalli çevre kurulu tarafından,
alınan karar ve tedbirlerin il düzeyinde uygulanması için programlar
hazırlanır ve hazırlanan programların öngörülen sürelerde uygulanması
sağlanır.
Mahalli
idarelerin görev, yetki ve yükümlülükleri
MADDE 9 – (1)
Büyükşehir belediyeleri;
a) Büyükşehir
entegre atık yönetim planını, İl Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planına uyumlu
hale getirmekle,
b) İlçe
belediyeleri tarafından yürütülen sıfır atık yönetim sistemi
uygulamalarının iyileştirilmesi ve yaygınlaştırılması ile sıfır atık yönetim
sistemine yönelik işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla,
yükümlüdür.
(2) Büyükşehir
ilçe belediyeleri, il, ilçe, belde belediyeleri, belediye birlikleri ve il
özel idareleri;
a) Tüm
faaliyetlerinde bu Yönetmelikte belirtilen genel esaslara uymakla,
b) Halkı,
atıklarını ayırmaya ve ayrı biriktirmeye teşvik etmekle,
c) Atık
oluşumunun önlenmesi için israfı önlemeye teşvik edecek çalışmalarda
bulunmakla,
ç) Kaynağında
ayrı biriktirilen atıkların birbirleriyle karıştırılmadan toplanmasına
yönelik altyapıyı geliştirip yaygınlaştırmakla,
d) Atık getirme
merkezlerinde biriktirilen atıklar ile evlerden kaynaklanan atık ilaçların
yönetimini sağlamakla,
e) Toplanan
atıkların öncelikli olarak maddesel geri dönüşüm ve diğer geri kazanım
imkânlarının azami ölçekte değerlendirilmesini sağlamakla/sağlatmakla,
f) Geri
dönüşümü/geri kazanımı mümkün olmayan atıkların nihai bertaraf işlemlerinde
düzenli depolama yöntemini son seçenek olarak değerlendirmekle,
g) Sıfır atık
yönetim sisteminin tasarım aşamasından başlayarak uygulamaların izlenmesi
faaliyetlerini de içeren tüm süreci kent konseyi gündemine dahil etmekle,
ğ) Sıfır atık
yönetim sistemine geçiş süreci de dahil olmak üzere, mevcut atık yönetim
hizmetlerinin sıfır atık yönetim sistemine entegre edilmesine yönelik program
ve politikalarını belirleyerek bu hususları stratejik planlarına ve
bütçelerine yansıtmakla,
h) Yetkisi
dahilinde sıfır atık yönetim sisteminin kurulması ve uygulanmasında EK-1
listede tanımlanan uygulama takvimine uyarak mevcut atık yönetim
hizmetlerini bu sisteme entegre etmekle,
ı) Sıfır atık
yönetim sisteminin kurulması, işletilmesi ve izlenmesine yönelik olarak
Bakanlıkça hazırlanan kılavuz doğrultusunda gerekli iş ve işlemleri
gerçekleştirmekle, sisteme ilişkin tam maliyet esaslı tarifeleri belirlemekle
ve uygulamakla,
i) Kurulan sıfır
atık yönetim sistemini konutlara ilanen duyurmakla, atıkların oluşturulan
sistem doğrultusunda biriktirilmesini sağlamakla,
j) Sıfır atık
yönetim sisteminin yaygınlaştırılması ve bu konudaki farkındalığın
arttırılmasına yönelik bilinçlendirme ve eğitim faaliyetleri yapmakla, bu
kapsamda düzenlenen faaliyetlere katkı ve katılım sağlamakla,
k) Belediyelerin
mevcut atık yönetim hizmetleri ile belediye sınırlarında herhangi bir
işletmeye bağlı olmaksızın atık toplayan kişilerin faaliyetlerini kent
konseyi gündeminde değerlendirerek sosyal ve ekonomik koşullar göz önünde
bulundurulmak sureti ile yerel ölçekli yapılabilecek uygulamalar için
belediye meclislerine önerilerde bulunulmasını sağlamakla,
l) Sıfır Atık
Bilgi Sistemine kayıt olmak ve bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerine
ilişkin olarak istenen bilgi ve belgeleri sisteme kaydetmekle,
m) (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında toplanan atıklara ilişkin aylık
bilgileri takip eden ayın onbeşine kadar sıfır atık bilgi sistemi
üzerinden bildirmekle ve her yıl Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait
bilgilerin veri kontrollerini tamamlamakla, bildirime esas bilgi ve
belgeleri muhafaza etmekle,
yükümlüdür.
(3) (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
Sıfır atık yönetim sisteminin kurulması ve sistemin sürdürülebilirliğinin
sağlanması amacıyla EK-1’de tanımlanan uygulama takviminde belirtilen,
sisteme geçişlerin tamamlanması için; il belediyeleri ile 50.000 üzeri
nüfusa sahip mahalli idarelerde en az 2 çevre mühendisi veya çevre
görevlisi, 20.000-50.000 arasında nüfusa sahip mahalli idarelerde en az 1
çevre mühendisi veya çevre görevlisi bulundurulur. 20.000’den az
nüfusa sahip mahalli idarelerde çevre mühendisi veya çevre görevlisi
bulundurulur ve/veya çevre danışmanlık hizmeti alınır. Mahalli idare
birliklerinde ve il özel idarelerinde en az 1 çevre mühendisi veya çevre
görevlisi bulundurulur.
(4) Atık yönetimi
amacıyla oluşturulan birliklere üye olunması veya diğer mahalli idarelerin
hizmetlerinden faydalanılması halinde, bu Yönetmelik ile getirilen
yükümlülükler birlik tüzüğü kapsamında üye olunan birlik veya hizmet alınan
mahalli idare tarafından yerine getirilir.
(5) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Mahalli idareler Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda atık getirme
merkezini kurmak/kurdurmakla, işletmek/işlettirmekle yükümlüdür.
Sıfır atık
yönetim sistemi kuran bina ve yerleşkelerin yükümlülükleri
MADDE 10 – (1)
Sıfır atık yönetim sistemini kuran bina ve yerleşkeler;
a) Tüm faaliyetlerinde
bu Yönetmelikte belirtilen genel esaslara uymakla,
b) Sorumluluk
alanları dahilindeki tüm kişi ve kuruluşları, atıklarını türlerine göre
ayırmaya ve ayrı biriktirmeye teşvik etmekle,
c) İsrafı
önlemeye yönelik çalışmalarda bulunarak atık oluşumunun
önlenmesini/azaltılmasını sağlamakla,
ç) (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
Kaynağında ayrı biriktirilen atıkların birbirleriyle karıştırılmadan ayrı
olarak toplanmasına ve geçici depolanmasına yönelik altyapıyı oluşturmakla,
gerekli kumbara, konteyner gibi
biriktirme ekipmanlarını sağlamakla,
d) Sıfır atık
yönetim sisteminin kurulması ve uygulanmasında EK-1 listede tanımlanan
uygulama takvimine uymakla,
e) Sıfır atık
yönetim sisteminin kurulması, işletilmesi ve izlenmesine yönelik olarak
Bakanlıkça hazırlanan kılavuz doğrultusunda gerekli iş ve işlemleri
gerçekleştirmekle ve mevcut atık yönetim hizmetlerini bu sisteme entegre
etmekle,
f) Sıfır atık
yönetim sistemine geçiş süreci de dahil olmak üzere mevcut atık yönetim
hizmetlerinin sıfır atık yönetim sistemine entegre edilmesine yönelik
program ve politikaları belirleyerek ilgili talimatlarına yansıtmakla,
g) Sıfır atık
yönetim sisteminin tasarım aşamasından başlayarak uygulamaların izlenmesi
faaliyetlerini de içeren tüm sürecin, sorumluluk alanı içerisindeki tüm
kişi ve kuruluşların katılımı ile bütünlük ve uyum içinde yürütülmesini
sağlamakla,
ğ) Kurulan sıfır
atık yönetim sistemini sorumluluk alanındaki tüm kişi ve kuruluşlara ilanen
duyurmakla, atıkların oluşturulan sistem doğrultusunda biriktirilmesini
sağlamakla,
h) Sıfır atık
yönetim sisteminin yaygınlaştırılması ve bu konudaki farkındalığın
arttırılmasına yönelik bilinçlendirme ve eğitim faaliyetleri yapmakla, bu
kapsamda düzenlenen faaliyetlere katkı ve katılım sağlamakla,
ı) Sıfır Atık
Bilgi Sistemine kayıt olmak ve bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerine
ilişkin olarak istenen bilgi ve belgeleri sisteme kaydetmekle,
i) (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında toplanan atıklara ilişkin aylık
bilgileri takip eden ayın onbeşine kadar sıfır atık bilgi sistemi
üzerinden bildirmekle ve her yıl Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait
bilgilerin veri kontrollerini tamamlamakla, bildirime esas bilgi ve
belgeleri muhafaza etmekle,
yükümlüdür.
(2) (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
Sıfır atık yönetim sistemini kurmakla yükümlü olanlar ile sistemi
gönüllü olarak kurmak isteyenler, Bakanlıkça yetkilendirilmiş çevre
danışmanlık firmalarından sıfır atık yönetim sisteminin kurulması ve
geliştirilmesinin sağlanması için danışmanlık hizmeti alabilirler.
(3) Atıkların
toplanması, taşınması ve işlenmesine yönelik hizmet alımlarında ilgili
idarelerin tam maliyet esaslı tarifelerine uyulur.
(4) (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
Bina ve yerleşkelerin, sıfır atık yönetim sistemini kurarak EK-1’de yer alan
uygulama takvimi doğrultusunda sıfır atık belgesi almaları zorunludur. Bu
Yönetmelik kapsamında sıfır atık yönetim sistemini kurarak belge alanlar,
türlerine göre kaynağında ayrı biriktirdikleri atıklarını, sıfır atık
belgesini alan mahalli idarelerin toplama sistemine veya Bakanlıktan geçici
faaliyet belgesi/çevre lisansı almış atık işleme tesislerine geri kazanımı
sağlanmak üzere verirler.
(5) Platin sıfır
atık belgesine sahip yerler, sıfır atık yönetim sistemi kapsamında
gerçekleştirdikleri faaliyetleri, uygulamaları, sistem ile getirilen
yenilikleri, sağlamış oldukları kazançları ve ileriye yönelik hedefleri de
içeren sıfır atık yönetim sistemi sürdürülebilirlik raporlarını, platin
belgenin alınmasını takip eden ikinci yılın sonuna kadar sıfır atık belgesini
veren yetkili idareye sunar. Bu raporlar gelişmeler doğrultusunda iki yılda
bir güncellenir.
Organize
sanayi bölgeleri ve havalimanlarının yükümlülükleri
MADDE 11 – (1)
Organize sanayi bölgesi yönetimleri ve havalimanı/terminal işletmecileri 10
uncu maddede verilen yükümlülüklere ilave olarak;
a) Sınırları
içerisinde sıfır atık yönetim sisteminin planlanması, kurulması,
uygulanması ve izlenmesine yönelik gerekli koordinasyon ve işbirliğini
sağlamakla,
b) Sıfır atık
yönetim sistemine geçiş süreci de dahil olmak üzere, mevcut atık yönetim
hizmetlerinin sıfır atık yönetim sistemine entegre edilmesine yönelik
planlama yapmakla, sınırları içerisindeki tüm kurum, kuruluş ve
işletmelerin bu plana uymasını sağlamakla,
yükümlüdür.
(2) Organize
sanayi bölgeleri ve havalimanları tarafından sorumluluk alanlarına göre
atık toplama ve taşıma sistemleri oluşturulurken Bakanlıkça hazırlanan
kılavuzlar esas alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sıfır Atık Yönetim
Sisteminin Kurulması ve Toplama Sistemine İlişkin Esaslar
Sıfır atık yönetim
sistemini kurma yükümlülüğü
MADDE 12
– (1) EK-1 listede yer alan bina ve yerleşkelerin uygulama takvimi
doğrultusunda, sıfır atık yönetim sistemini kurarak uygulamaya geçmeleri
zorunludur. Belirtilen tarihten sonra faaliyete geçen söz konusu yerler ise
faaliyet başlangıç tarihinden itibaren bir yıl içerisinde sıfır atık
yönetim sistemine geçerler.
(2) Mahalli
idareler ise EK-1 listede belirtilen uygulama takvimi doğrultusunda sıfır
atık yönetim sistemine geçerler.
(3) Sıfır atık
yönetim sistemini kurma yükümlülüğü bulunanlar istemeleri halinde, EK-1
listedeki uygulama takviminde belirtilen tarihlerden önce sıfır atık
yönetim sistemi kriterlerini sağlayarak uygulamaya geçebilirler.
(4) Ortak bir
yönetimi olan alışveriş merkezleri, iş merkezleri, terminaller gibi
yerlerde tüm bina ve yerleşkeyi kapsayacak şekilde sıfır atık yönetim
sistemine geçiş planlaması yapılır. Yapılan planlama doğrultusunda alan
içerisindeki tüm kurum, kuruluş ve işletmeleri kapsayacak şekilde yönetimin
koordinasyonunda sıfır atık yönetim sistemi kurularak eş zamanlı uygulamaya
geçilir. Tüm kurum, kuruluş ve işletmeler bu plana dahil olmak zorundadır.
(5) Ortak bir
yönetimi olmayan, ancak aynı bina veya yerleşke içerisinde bulunan kurum,
kuruluş, işletmeler sıfır atık yönetim sisteminin kurulması konusunda ortak
hareket edebilirler.
(6) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
EK-1’deki uygulama takviminde yer almayan bina ve yerleşkelerin bağlı
bulundukları mahalli idarelerin sıfır atık yönetim sistemine uygun şekilde
sıfır atık yönetim sistemini oluşturması zorunludur.
(7) (Ek:RG-9/10/2021-31623
EK-1’deki uygulama takviminde yer almayan site, apartman ve villa tipi
müstakil konutlar tarafından Ek-5’teki geri kazanılabilir kağıt, cam,
metal, plastik atıkların diğer atıklardan ayrı olarak biriktirilmesi için
geri kazanılabilir atık miktarı kapasitesine uygun hacimde bir
adet konteyner veya benzeri biriktirme ekipmanı bulundurulması
zorunludur. Biriktirme ekipmanının temini ve bulundurulmasında
belediye ile işbirliği yapılabilir ve/veya diğer bina veya yerleşkeler ile
ortak hareket edilebilir.
Sıfır atık
yönetim sisteminin kurulması
MADDE 13
– (1) Sıfır atık yönetim sisteminin kurulmasında mahalli idareler
tarafından EK-3/A’da, bina ve yerleşkeler tarafından ise EK-3/B’de verilen
kriterler sağlanır.
(2) Sistemin
kurulumu için izlenecek yol haritası aşağıda belirtilmiştir:
a) Çalışma
Ekibinin Belirlenmesi: Sıfır atık yönetim sisteminin kurulumundan
uygulanmasına ve izlenmesine kadar olan süreci takip edecek sorumlu kişi
veya kişiler ile çalışma ekipleri oluşturulur.
b) Planlama
Yapılması: Uygulanacak sıfır atık yönetim sisteminin en etkin şekilde
yapılandırılması için, uygulamaya geçmeden önce yapılacaklara ilişkin
planlama yapılır. Bu kapsamda;
1) Mevcut Durum
Tespiti: Tüm atıkların kaynağı, türü, miktarı, atık biriktirme, toplama ve
taşıma yöntemleri, geçici depolama alanları, atıkların teslim edildiği
yerlere ilişkin mevcut durum tespiti yapılır.
2) İhtiyaç
Analizi: Ayrı biriktirilecek atıklar için biriktirme ekipmanları ve geçici
depolama alanı ihtiyaçları belirlenir.
c)
Eğitim/Bilinçlendirme Faaliyetleri ve Uygulamaya Geçilmesi: Farkındalığı
arttırmak için eğitim/bilinçlendirme faaliyetleri yapılır ve sistem
uygulanmaya başlanır.
ç) İzleme, Kayıt
Tutulması ve İyileştirme Faaliyetleri: Düzenli aralıklarla uygulamanın
gerçekleştirilmesine ilişkin izleme çalışmaları yürütülür. Aksayan hususlar
için önlemler alınır, gerekmesi halinde güncelleme yapılır. Ayrı
biriktirilen atık miktarları, elde edilen kazanımlar gibi uygulamaya
ilişkin çıktılar kayıt altında tutulur.
Atıkların
biriktirilmesi, toplanması ve biriktirme ekipmanlarının özellikleri
MADDE 14 – (1)
Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında; evlerden ya da içerik veya yapısal
olarak benzer olan ticari, endüstriyel işletmeler ile kurumlardan
kaynaklanan tehlikesiz nitelikteki geri kazanılabilir kağıt, cam, metal,
plastik atıklar diğer atıklardan farklı biriktirme ekipmanında biriktirilir
ve ayrı olarak toplanır. Kağıt, cam, metal ve plastik atıklar tek bir
ekipman içerisinde biriktirilebileceği gibi malzeme cinslerine göre ayrı
biriktirme de yapılabilir.
(2) Atık pil,
bitkisel atık yağ, atık elektrikli ve elektronik eşya ile diğer geri
kazanılabilir atıklar, atık ilaçlar ve büyük hacimli atıklar mahalli
idarelerin toplama planına uygun olarak biriktirilerek yetkili idareye
teslim edilir veya bu atıklar için oluşturulmuş toplama noktalarına, atık
getirme merkezlerine ve/veya atık işleme tesislerine teslim edilir.
(3) Kullanılacak
biriktirme ekipmanlarında, ekipmanın rengi veya ekipman üzerindeki
etiketlerde;
a) Kağıt, cam,
metal, plastik atıkların birlikte biriktirilmesi durumunda mavi, diğer
atıklar için koyu gri renk kullanılır.
b) Malzeme
türlerine göre ayrı biriktirme yapılması durumunda kağıt atıklar için mavi,
plastik atıklar için sarı, cam atıklar için yeşil, metal atıklar için açık
gri renk kullanılır.
c) Biyo-bozunur
atıkların yoğun oluşum gösterdiği çay ocakları, kafeterya, yemek hazırlama
veya yemek servisinin yapıldığı ve benzeri yerlerde, bu atıkların ayrı
biriktirilmesi halinde kahverengi renk kullanılır.
ç) (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
Atık ilaçların toplanması için kullanılacak
biriktirme ekipmanları için beyaz renk kullanılır; bu ekipmanlar
paslanmaz metal veya yüksek yoğunluklu plastik malzemeden yapılmış,
kapaklı, kapakları kilitlenir, yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasar
görmesine veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan,
yüklenmesi kolay, içerisine atık atıldıktan sonra tekrar alınmasına imkân
vermeyecek şekilde teşkil edilir ve üzerinde “Atık İlaç” ibaresi bulunur.
(4) Mahalli
idareler tarafından konutlar ve kamuya açık alanlarda aşağıda yer alan
hususlar çerçevesinde toplama gerçekleştirilir:
a) Konutlardan
toplama yapılırken kullanılacak biriktirme ekipmanlarında geri
kazanılabilir atıklar için mavi, diğer atıklar için koyu gri renk
kullanılır.
b) Cadde, sokak
ve kamuya açık alanlara en az ikili set halinde ekipmanlar yerleştirilir,
bu ekipmanlarda mavi ve koyu gri renk kullanılır. İhtiyaca göre cam atıklar
için yerleştirilecek ekipmanlarda yeşil renk kullanılır.
c) Ekipmanların
üzerinde hangi atıkların atılabileceği yazı ve/veya şekillerle belirtilir.
ç) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
EK-4’te yer alan kriterlerin sağlanarak gümüş, altın veya platin
nitelikli sıfır atık belgesi alınabilmesi için (a) ve (b) bentlerinde tanımlanan
ekipmanlara ilave olarak biyo-bozunur atıklar için kahverengi olmak
üzere asgari üçlü toplama sistemi kurulur.
(5) Atıkların
biriktirilmesi ve toplanmasında EK-5’te verilen açıklamalara uygun olarak
hareket edilir.
(6) Bu maddede
bahsi geçmeyen tehlikeli/tehlikesiz özellikteki diğer atıklar ile tıbbi
atıkların yönetimi ilgili mevzuatı kapsamında sağlanarak sıfır atık yönetim
sistemine dahil edilir.
(7) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında yerleştirilen
biriktirme ekipmanlarında, atık getirme merkezlerinde ve
toplama/taşıma araçlarında sıfır atık logosu kullanılır. Ayrıca
toplama/taşıma araçlarında “Sıfır Atık Toplama Aracı” ibaresi bulunur.
(8) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Zincir marketler ile 400 m2 ve üzeri kapalı satış alanına sahip satış
noktaları, tüketiciler tarafından getirilen tehlikesiz nitelikteki kâğıt,
cam, metal, plastik atıklar ile satışı yapılması durumunda pil, elektrikli
küçük ev aletleri veya tekstil atıklarının ayrı olarak biriktirilmesi için
rahatlıkla görülebilecek ve erişilebilecek yerlerde toplama noktaları
oluşturmakla, çevre ve insan sağlığına yönelik tedbirleri almakla
yükümlüdür.
(9) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Mahalli idarelerce gerçekleştirilecek toplama faaliyetleri İl Sıfır Atık
Yönetim Sistemi Planına uygun olarak EK-5’te gösterilen gruplamalara göre
yapılır.
(10) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Mahalli idareler, EK-5’e göre mavi biriktirme ekipmanında karışık
olarak biriktirilen ve bu şekilde toplanan kâğıt/karton, cam, metal ve
plastik türlerindeki atıkların geri kazanıma hazırlanması amacı ile
nüfusuna hizmet verebilecek tipteki tesisler ile çalışır. 1. Tip Toplama
Ayırma Tesisi 400.000 ve üzeri olan nüfusa, 2.Tip Toplama Ayırma Tesisi
100.000-400.000 arası nüfusa, 3. Tip Toplama Ayırma Tesisi 100.000’e kadar
nüfusa hizmet eder. Mahalli idareler belirleyecekleri toplama ayırma tesisi
ihtiyaçlarını toplam nüfusuna hizmet edebilecek tek bir tesisten veya
birden fazla sayıda toplama ayırma tesisinden
ayrı ayrı karşılayabilir. Birden fazla toplama-ayırma tesisinin
tercih edilmesi halinde; bu tesisler için belirlenen sorumluluk alanlarında
hizmet edilecek nüfus kapasitelerinin aşılmaması sağlanır.
(11) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Mahalli idarelerce sıfır atık yönetim sistemi kapsamında gerçekleştirilecek
toplama faaliyetlerinin etkinliğinin arttırılması amacıyla Bakanlıkça
belirlenen esaslara uygun şekilde atık getirme merkezi/merkezleri
oluşturulur. Bu doğrultuda;
a) Atık getirme
merkezinin asgari 1000 m2 alana tesis edilmesi esastır. Ancak yeterli alan
bulunamaması durumunda asgari 300 m2 alana sahip olacak şekilde birden
fazla atık getirme merkezi teşkil edilebilir. Bu durumda;
1) Nüfusu
20.000’den 100.000’e kadar olan belediyelerde toplamda en az 600 m2’yi,
2) Nüfusu
100.000’den 300.000’e kadar olan belediyelerde toplamda en az 1000 m2’yi,
3) Nüfusu
300.000’den fazla olan belediyelerde toplamda en az 1200 m2’yi,
sağlayacak şekilde
atık getirme merkezlerinin kurulması zorunludur. Nüfusu 20.000’e kadar olan
belediyelerde 1 adet en az 300 m2 alana sahip atık getirme merkezinin
kurulması yeterlidir.
b) Atık getirme
merkezlerinin konumu ile vatandaşların erişilebilirliği değerlendirilerek
farklı yerlerde toplama noktalarının oluşturulması amacıyla mobil atık
getirme merkezleri kurulur/kurdurulur.
c) Karşılıklı
mutabakat sağlanması durumunda birden fazla mahalli idare tarafından ortak
kullanmak üzere atık getirme merkezi/merkezleri kurulabilir/kurdurulabilir.
Ancak bu durumda, atık getirme merkezlerine bağlı olarak mobil atık getirme
merkezleri kurulması/kurdurulması zorunludur.
ç) Atık getirme
merkezlerine ilişkin teknik ve idari hususlar Bakanlıkça belirlenir.
(12) (Ek:RG-9/10/2021-31623)
Alışveriş merkezleri, vatandaşlar tarafından atıkların getirilip
bırakılabileceği toplama noktaları oluşturmak üzere, teknik ve idari
hususları Bakanlıkça belirlenen kriterlere uygun olarak mobil
atık getirme merkezi kurarlar. Atık getirme merkezine sahip alışveriş
merkezinde kurulu bulunan zincir marketler ile 400 m2 ve üzeri satış alanı
bulunan satış noktalarında sekizinci fıkra ile getirilen toplama noktaları
oluşturma yükümlülüğü aranmaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Sıfır Atık Belgesine
İlişkin Esaslar
Sıfır atık
belgesi nitelikleri
MADDE 15 – (1)
Sıfır atık belgesi, temel, gümüş, altın ve platin olmak üzere dört seviyede
düzenlenir.
(2) Temel seviyede
sıfır atık belgesi için kriterler EK -3’te yer alır. Gümüş, altın ve platin
sıfır atık belgeleri için puanlama kriterleri ise EK-4 doğrultusunda
Bakanlıkça belirlenir.
Sıfır atık
belgesi alma yükümlülüğü
MADDE 16
– (1) Sıfır atık yönetim sistemini kurmakla yükümlü EK-1 listedeki
yerler, 17 nci maddede tanımlanan süreç doğrultusunda temel seviyede sıfır
atık belgesi almak zorundadır. Diğer yerler ise talep etmeleri halinde
temel seviyede belge almak için müracaatta bulunabilir.
(2) (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
Temel seviyede sıfır atık belgesine sahip yerlerden; il belediyeleri ve
nüfusu elli binin üzerindeki ilçe belediyeleri, organize sanayi bölgeleri,
alışveriş merkezleri, havalimanları, limanlar, 250 oda ve üstü konaklama
kapasiteli işletmeler, zincir marketler ile üniversiteler gümüş, altın veya
platin sıfır atık belgesini almakla yükümlüdür. Temel seviyede sıfır atık
belgesine sahip diğer yerler ise talep etmeleri halinde gümüş, altın ve
platin sıfır atık belgesi için başvuruda bulunabilirler.
(3) 300 ve üzeri
konuta sahip siteler hariç diğer konutlar belediyelerin sıfır atık yönetim
sistemi içerisinde değerlendirilir; ayrıca sıfır atık belgesi düzenlenmez.
(4) İçerisinde
birden fazla kurum, kuruluş ve işletme barındıran ve ortak bir yönetimi olan
bina ve yerleşkelere, içerisindeki tüm kurum, kuruluş ve işletmeleri
kapsayacak şekilde seviyesine uygun tek bir sıfır atık belgesi düzenlenir.
Ancak, organize sanayi bölgeleri ile havalimanları içerisindeki kurum,
kuruluş ve işletmeler talep etmeleri halinde ayrıca münferit belge
müracaatında bulunabilirler.
(5) Ortak bir
yönetimi olmayan, ancak sıfır atık yönetim sistemini birlikte kuran ve
işleten, aynı bina veya yerleşke içerisinde bulunan kurum, kuruluş ve
işletmeler münferit belge müracaatında bulunabileceği gibi seviyesine uygun
tek bir sıfır atık belgesi için de müracaat edebilirler.
Sıfır atık
belgesine başvuru ve başvurunun değerlendirilmesi
MADDE 17
– (1) Temel seviyedeki sıfır atık belgesi için;
a) Belge
başvurusu, EK-3’te yer alan kriterler doğrultusunda sıfır atık yönetim
sistemini kuran bina ve yerleşkeler ile mahalli idareler için yapılır.
b) Başvurular
sıfır atık bilgi sistemi üzerinden yapılır. Başvuru esnasında, kurulan
sisteme ilişkin sıfır atık bilgi sistemi üzerinden talep edilen bilgi ve
belgelerin sunulması zorunludur. Bu bilgi ve belgelere yönelik talep edilen
yazılı ve görsel her türlü doküman başvuru sahibi tarafından sıfır atık
bilgi sistemine yüklenir. Gerekli görülmesi halinde ek bilgi ve belge talep
edilebilir.
c) Yapılan başvurular
il müdürlüğü tarafından sıfır atık bilgi sistemi üzerinden otuz takvim günü
içerisinde değerlendirilir. Gerekli görülmesi halinde yerinde incelemelerde
bulunulur.
ç) Söz konusu
başvuruda herhangi bir eksiklik görülmesi halinde il müdürlüğü tarafından
eksiklikler başvuru sahibine bildirilir. Bildirim tarihinden itibaren
eksikliklerin otuz takvim günü içerisinde tamamlanarak sıfır atık bilgi
sistemi üzerinden sunulması zorunludur. Eksiklikleri tamamlanan başvuru il
müdürlüğü tarafından otuz takvim günü içerisinde değerlendirilir.
Başvurunun uygun bulunmaması veya belirtilen süre içerisinde eksikliklerin
tamamlanarak sıfır atık bilgi sistemi üzerinden sunulmaması halinde sıfır
atık belge başvurusu reddedilir.
d) Yapılan
başvurunun il müdürlüğü tarafından değerlendirilmesi sonucunda EK-3’te yer
alan kriterleri sağladığı ve herhangi bir bilgi/belge eksikliği bulunmadığı
tespit edilen yerlere temel seviyede sıfır atık belgesi düzenlenir.
(2) (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
Gümüş, altın veya platin sıfır atık belgesi için temel seviyedeki sıfır
atık belgesinin alınmasını takip eden yirmi dört aylık süre sonunda,
Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, EK-4 doğrultusunda
belirlenen puanlama kriterlerine esas bilgi ve belgelerle
müracaat edilir.
(3) Sıfır atık
belgelerinin geçerliliği beş yıldır. Belge alma yükümlülüğü bulunan yerler,
belgenin geçerlilik süresi dolmadan üç ay önce belgenin yenilenmesi için
başvuruda bulunurlar ve belge süreci yeniden başlar.
(4) Sıfır atık
belgesi verilmesi, seviyesinin arttırılması, yenilenmesi ve güncellenmesi
için ödenecek bedel her yıl Bakanlık tarafından belirlenir.
Sıfır atık
belge esaslarına aykırılık, adres ve diğer değişiklik durumları ve belgenin
iptali
MADDE 18 – (1)
Sıfır atık bilgi sistemi üzerinden yapılması gereken beyanları yapmayanlar
ile denetimler sırasında sıfır atık yönetim sistemini uygulamadığı ve
verilen belgenin sürekliliğini sağlamadığı tespit edilen yerlere, idari
yaptırım öngörülen fiillerin tespiti halinde idari yaptırım uygulanmasını
müteakip doksan takvim günü iyileştirme süresi verilir. Verilen süre
sonunda;
a) Gerekli
iyileştirmenin mevcut belge seviyesinin sürekliliğini sağlayacak düzeyde
olduğu tespit edilen yerlerin sıfır atık belgesi geçerliliğini sürdürür.
b) Gerekli
iyileştirmenin mevcut belge seviyesinin sürekliliğini sağlayacak düzeyde
olmadığı tespit edilen yerlerin sıfır atık belgesi iptal edilir.
(2) Sıfır atık
belgesinin alınmasına esas teşkil eden ve sıfır atık bilgi sistemi
üzerinden sunulan bilgi ve belgelerde değişiklik olması halinde değişikliği
takip eden otuz takvim günü içerisinde sıfır atık bilgi sistemi üzerinden
gerekli bildirimde bulunulur ve belge geçerliliğini korur. Verilen süre
içerisinde değişiklik durumlarının bildirilmemesinin tespiti halinde, sıfır
atık belgesi iptal edilir.
(3) Uygulamada
değişiklik olması halinde söz konusu değişiklikler mevcut uygulamayı
aksatmayacak şekilde sıfır atık yönetim sistemine entegre edilerek,
değişikliği takip eden otuz takvim günü içerisinde sıfır atık bilgi sistemi
üzerinden gerekli bildirimde bulunulur ve belge geçerliliğini korur.
Verilen süre içerisinde değişiklik durumlarının bildirilmemesinin tespiti
halinde, sıfır atık belgesi iptal edilir.
(4) Sıfır atık
yönetim sistemi uygulanan bina ve yerleşkelerden taşınılması durumunda,
değişikliği takip eden otuz takvim günü içerisinde gerekli bildirimde
bulunulur ve sıfır atık belgesi iptal edilir.
(5) Belge alma
yükümlülüğü bulunan yerlerden belgesi iptal edilenlerin;
a) Farklı bina ve
yerleşkelere taşınması durumunda taşınma tarihini takip eden yüz seksen
takvim günü içerisinde,
b) Diğer belge
iptal durumlarında ise belge iptal tarihini takip eden otuz takvim günü
içerisinde,
yeniden belge
başvurusunda bulunmaları zorunludur.
Sıfır atık
belgesine sahip yerlerin denetimi ve izlenmesi
MADDE 19
– (1) Sıfır atık belgesine sahip yerler il müdürlükleri tarafından
belge geçerlilik süresi içerisinde asgari bir defa denetlenir.
(2) Yapılan
denetimlerde, belge sahibi yerlerin bu Yönetmelikte belirlenmiş belge
esaslarına ve kriterlerine uygun olarak faaliyetlerini sürdürüp
sürdürmediği kontrol edilir.
(3) Yapılan
denetimde uygunsuzluğun tespiti durumunda 18 inci ve/veya 21 inci maddede
belirtilen hükümler uygulanır.
(4) Türk Silahlı
Kuvvetleri bağlısı birlik ve kurumların bu Yönetmeliğe uygunluğu 24/7/2009
tarihli ve 27298 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Silahlı Kuvvetleri
Çevre Denetimi Yönetmeliği çerçevesinde denetlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Sıfır atık
koordinasyon kurulu
MADDE 20 – (1)
Sıfır atık koordinasyon kurulu;
a) (Değişik:RG-9/10/2021-31623)
Bakanlık tarafından belirlenen kamu kurum/kuruluşları, Ajans ve
ilgili sektör temsilcilerinden oluşur.
b) Yılda en az
bir kere Bakanlığın belirleyeceği gündemle Bakanlık temsilcisinin
başkanlığında toplanır. Kurulun sekretarya hizmetleri, Bakanlık tarafından
yürütülür. Toplantı yer ve zamanı ile gündemine ilişkin hususlar, toplantı
tarihinden en az on beş gün önce Bakanlık tarafından ilgili temsilcilere
bildirilir.
c) Bu Yönetmelik
doğrultusunda yürütülen çalışmaları ve uygulamaları değerlendirerek tavsiye
kararları alır.
ç) Bakanlıkça
belirlenen çalışma usul ve esaslarına göre çalışmalarını yürütür.
İdari yaptırım
MADDE 21 – (1)
Bu Yönetmelik kapsamında yürütülen iş ve işlemlerde 2872 sayılı Kanunda,
10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununda, 3/7/2005
tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununda, 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı
Kabahatler Kanununda ve ilgili diğer mevzuatta idari yaptırım öngörülen
fiillerin tespiti halinde yetkili mercilerce idari yaptırım uygulanır.
Mevcut atık
getirme merkezleri
EK MADDE 1 – (Ek:RG-9/10/2021-31623)
(1) 31/12/2014 tarihli
ve 29222 dördüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan mülga Atık
Getirme Merkezi Tebliği kapsamında il müdürlüğünden onay yazısı alarak
faaliyetlerini gerçekleştirmekte olan atık getirme merkezleri Bakanlıkça
belirlenen usul esaslar doğrultusunda İl Sıfır Atık Yönetim Planı
kapsamında değerlendirilerek faaliyetlerine devam ederler.
İl sıfır atık
yönetim sistemi planının hazırlanması
GEÇİCİ MADDE 1
– (1) İl mahalli çevre kurulları 8 inci maddenin birinci
fıkrasının (a) bendinde belirtilen İl Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planını bu
Yönetmeliğin yayımı tarihini takip eden altı ay içerisinde hazırlanmasını
sağlayarak karara bağlamakla yükümlüdür.
Yürürlük
MADDE 22
– (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 15 inci, 16
ncı, 17 nci, 18 inci ve 19 uncu maddeleri yayımı tarihinden altı ay sonra,
b) Diğer
hükümleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 23
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|