ARAÇLARIN
SATIŞ, DEVİR VE TESCİL HİZMETLERİNİN
YÜRÜTÜLMESİ
HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 –
(1) Bu Yönetmeliğin amacı, araçların satış, devir ve tescil hizmetlerinin
yapılmasına ilişkin usul ve esaslar ile bu işlemler dolayısıyla alınacak
ücretleri belirlemektir.
(2) Bu Yönetmelik
13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 131 inci
maddesi hükümleri saklı kalmak üzere araçların satış, devir ve tescil
hizmetlerine dair iş ve işlemler ile bu hususlarda yetkili ve görevli
birimler hakkındaki usul, esas, şekil ve şartlara ait hükümleri kapsar.
Dayanak
MADDE 2 –
(1) Bu Yönetmelik, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik
Kanununun 20, 22 ve Ek 18 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 –
(1) Bu Yönetmeliğe göre;
a) Genel tanımlar
1) Araç:
Karayollarında kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile
iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır.
2) Araç sahibi:
Araç için adına yetkili merci tarafından verilmiş araç tescil belgesi veya
sahiplik veya satış belgesi düzenlenmiş kişidir.
3) ARTES: Türkiye
Noterler Birliğine ait Araç Sicil ve Tescil Sistemini ifade eder.
4) İşleten: Araç
sahibi olan veya mülkiyeti saklı tutulması kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla
sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni
gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili
tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine
ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiilî tasarrufu bulunduğu ispat
edilirse, bu kimse işleten sayılır.
5) Kanun:
13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununu ifade eder.
6) Muayene
istasyonu: Araçların niteliklerini tespit ve kontrol edebilecek cihaz ve
personeli bulunan ve teknik kontrolü yapılan yerdir.
7) Sahiplik
belgesi: Fatura, trafik şahadetnamesi, satış sözleşmesi gibi aracın kime
ait olduğunu gösteren belgedir.
8) Taşıt: Makine
gücü ile yürütülenlere “motorlu taşıt”, insan ve hayvan gücü ile
yürütülenlere “motorsuz taşıt”, bir kazanç kaydı olmaksızın kullanılanlara
“hususi taşıt”, çeşitli şekillerde kazanç sağlamak amacıyla kullanılanlara
“ticari taşıt”, 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanunu kapsamına girenlere
“resmi taşıt”, resmi olmakla birlikte ticarilik niteliği taşıyanlara da
“resmi ticari taşıt” denmek üzere; karayolunda insan, hayvan ve yük
taşımaya yarayan araçlardır.
9) TNBBS: Türkiye
Noterler Birliği Bilişim Sistemini ifade eder.
10) Trafikten men:
Trafik zabıtası veya yetkililerce, ilgili mevzuatta belirtilen hallerde
araçla ilgili belgelerin alınması ve aracın belirli bir yere çekilerek
trafikten alıkonulmasını ifade eder.
11) Trafik
Şahadetnamesi: Eşyanın serbest dolaşıma giriş beyannamesinde yer alan ve
taraflarca belirlenmiş bilgilerin yer aldığı ve aracın giriş işlemini yapan
gümrük idaresi tarafından düzenlenen belgeyi ifade eder.
12) UKOME:
10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu uyarınca
görev yapan Ulaşım Koordinasyon Merkezini ifade eder.
13) Uygunluk
belgesi: Araçların teknik özellikleri bakımından Kanun kapsamında çıkarılan
yönetmelik hükümlerine uygunluğu sonucunda verilen belgeyi ifade eder.
b) Araçlara
ilişkin tanımlar
1) Araç takip
sistemi: Taşıtların seyahate başladıktan sonraki seyrinin elektronik olarak
takip edileceği/edilebildiği sistemdir.
2) Arazi taşıtı:
Karayollarında yolcu veya yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla
beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu araçtır.
3) Ayakta yolcu
sayısı: Ayakta yolcu taşımak üzere tasarlanmış ve buna uygun yeri bulunan
araçlarda ayakta taşınabilen yolcu azami sayısıdır.
4) Azami ağırlık:
Aracın güvenle taşıyabileceği azami yükle birlikte ağırlığıdır.
5) Azami dingil
ağırlığı: Araçların karayolu yapılarında güvenle ve yapıya zarar vermeden
geçebilmeleri için saptanan dingil ağırlığıdır.
6) Azami toplam
ağırlık: Araçların karayollarında güvenle ve yapıya zarar vermeden
geçebilmeleri için saptanan toplam ağırlıktır.
7) Bisiklet:
Üzerinde bulunan insanın adale gücü ile pedal veya el ile tekerleği
döndürülmek suretiyle hareket eden motorsuz taşıtlardır. Azami sürekli anma
gücü 0,25 kilovatı geçmeyen, hızlandıkça gücü düşen ve hızı en fazla 25
km/saate ulaştıktan sonra veya pedal çevrilmeye ara verildikten hemen sonra
gücü tamamen kesilen elektrikli bisikletler de bu sınıfa girer.
8) Çekici: Römork
ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiş olan ve yük taşımayan motorlu
araçtır.
9) Dingil
ağırlığı: Araçlarda aynı dingile bağlı tekerleklerden karayolu yapısına
aktarılan ağırlıktır.
10) Gabari:
Araçların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin
amacı ile uzunluk, genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir.
11) Hafif römork:
Azami yüklü ağırlığı 0.75 tonu geçmeyen römork veya yarı römorktur.
12) Hız
sınırlayıcı: Belirtilen değere göre araç hızını sınırlamak için, öncelikli
işlevi motora yakıt beslemelerini kumanda etmek olan bir cihazdır.
13) İş makinası:
Paletli veya madeni tekerlekli traktör, biçerdöver ve yol inşa makinaları
ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli
kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre üzerine
çeşitli ekipmanlar monte edilmiş; karayolunda insan, hayvan, yük
taşımasında kullanılamayan motorlu araçtır.
14) Kamp taşıtı:
Yük taşımasında kullanılmayan; iç dizaynı tatil yapmaya uygun teçhizatlarla
donatılmış, hizmet edebileceği kadar yolcu taşıyabilen SA kodlu motorlu
araçtır.
15) Kamu hizmeti
taşıtı: Kamu hizmeti için yük veya yolcu taşıması yapan araçtır.
16) Kamyon: İzin
verilebilen azami yüklü ağırlığı 3.5 tondan fazla olan ve yük taşımak için
imal edilmiş motorlu araçtır.
17) Kamyonet:
Azami yüklü ağırlığı 3.5 tonu geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş
motorlu taşıttır. Sürücü ve yanındaki oturma yerleri dışında başka oturma
yeri de bulunabilen, sürücü bölümü gövde ile birleşik kamyonetlere panelvan
denir.
18) Katar
ağırlığı: Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere birbirini çeken bir
araca bağlanmış en çok 2 römorktan oluşan araçların tümünün azami yüklü
haldeki toplam ağırlığıdır.
19) Koltuk sayısı:
Sürücü koltuğu ve varsa kabin görevlisi koltuğu dâhil olmak üzere, araçta
her bir yolcu için olan oturma yerlerinin toplam sayısıdır.
20) Lastik
tekerlekli traktör: Belirli şartlarda römork ve yarı römork çekebilen,
ancak ticari amaçla taşımada kullanılmayan tarım aracıdır.
21) Motosiklet:
Azami tasarım hızı 45 km/saatten ve/veya silindir kapasitesi 50
santimetreküpten fazla olan sepetli veya sepetsiz iki veya üç tekerlekli
motorlu taşıtlar ve net motor gücü 15 kilovatı, net ağırlığı 400 kilogramı,
yük taşımacılığında kullanılanlar için ise net ağırlığı 550 kilogramı
aşmayan dört tekerlekli L3e, L4e, L5e ve L7e sınıfı motorlu taşıtlardır.
Elektrik ile çalışanların net ağırlıklarının hesaplanmasında batarya
ağırlıkları dikkate alınmaz. Bunlardan karoseri yük taşıyabilecek şekilde
sandıklı veya özel biçimde yapılmış olan ve yolcu taşımalarında
kullanılmayan üç tekerlekli motosikletlere yük motosikleti (triportör)
denir.
22) Motorlu bisiklet
(Moped): Azami hızı saatte 45 kilometreyi, içten yanmalı motorlu ise
silindir hacmi 50 santimetreküpü, elektrik motorlu ise azami sürekli
nominal güç çıkışı 4 kilovatı geçmeyen iki veya üç tekerlekli taşıtlar ile
aynı özelliklere sahip net ağırlığı 350 kilogramı aşmayan dört tekerlekli
L1e, L2e ve L6e sınıfı motorlu taşıtlardır. Elektrik ile çalışanların net
ağırlıklarının hesaplanmasında batarya ağırlıkları dikkate alınmaz.
23) Okul taşıtı:
Genel olarak okul öncesi eğitim ve zorunlu eğitim kapsamında öğrenciler ile
çocukların taşınmalarında kullanılan ve ilgili mevzuatta belirlenen
şartları haiz ticari tescilli yolcu taşımaya mahsus taşıttır.
24) Otobüs: Yolcu
taşımacılığında kullanılan, sürücüsü dahil dokuzdan fazla oturma yeri olan
motorlu taşıttır. Troleybüsler de bu sınıfa dahildir. Sürücüsü dahil oturma
yeri on yediyi aşmayan otobüslere minibüs denir.
25) Otomobil:
Yapısı itibariyle, sürücüsü dahil en fazla dokuz oturma yeri olan ve insan
taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır.
26) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
Özel Amaçlı Taşıt: Özel amaçla insan veya eşya
taşımak için imal edilmiş olan ve itfaiye, ambulans (SC), naklen yayın ve
kayıt (radyo, sinema, televizyon), kütüphane, motorlu karavan (SA),
tekerlekli sandalye ile binilebilen (SH), römork karavan (SE), seyyar
vinçler (SF), özel grup (SG) ve dolly (SJ), zırhlı araç (SB), araştırma,
cenaze nakil araçları (SD), mobil numune alma aracı ile bozuk veya hasara
uğramış taşıt ve araçları çekmek, taşımak veya kaldırmak gibi özel işlerde
kullanılan araçtır.
27) Özel güvenlik
bölmeli taksi: Müşterilerin araç sürücüsü ile iletişim ve teması,
26/10/2016 tarihli ve 29869 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araçların
İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelikte tanımlanan zırhlı ara bölme
ile engellenmiş, taksimetre veya tarife ile yolcu taşıyan M1 sınıfındaki
ticari motorlu araçtır.
28) Özel halk
otobüsü: Gerçek veya tüzel kişilerce işletilen, belediyelerce verilen
izin/ruhsat kapsamında toplu taşıma hizmeti veren ve sürücüsü dahil on
yediden fazla oturma yeri olan ticari taşıttır.
29) Personel
servis aracı: Herhangi bir kamu kurum ve kuruluşu veya özel veya tüzel
kişilerin personelini bir akit karşılığı taşıyan şahıs veya şirketlere ait
minibüs ve otobüs türündeki ticari araçtır. Kamu kurum ve kuruluşları ile
özel ve tüzel kişilere ait araçların kendi personelini veya yolcusunu
taşıma işi bu tanımın kapsamına girmez.
30) Römork:
Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak için imal edilmiş motorsuz
araçtır.
31) Römork azami
yüklü ağırlığı: Motorlu aracın çekebileceği frenli ve frensiz römorkların
azami yüklü ağırlığıdır.
32) Taksi: Yapısı
itibariyle sürücüsü dahil en fazla dokuz oturma yeri olan, insan taşımak
için imal edilmiş bulunan ve (Değişik ibare:RG-29/12/2022-32058) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından
belirlenen şekilde muayenesi ve damgası yapılmış, ücret hesaplama yöntemine
uygun tarife yüklenmiş ve tip onayı alınmış taksimetre ile yolcu taşıyan M1
sınıfı ticari motorlu araçtır.
33) Taksi dolmuş:
Yapısı itibariyle sürücüsü dahil en fazla dokuz oturma yeri olan ve insan
taşımak için imal edilmiş bulunan, adam başına tarifeli ücretle yolcu
taşıyan M1 sınıfı ticari motorlu araçtır.
34) Taşıma sınırı
(Kapasite): Bir aracın güvenle taşıyabileceği, en çok yük ağırlığı ve/veya
yolcu ve hizmetli sayısıdır.
35) Taşıt katarı:
Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere birbirine bağlanmış en çok 2
römorktan oluşan araçlardır.
36) Tramvay:
Genellikle yerleşim birimleri içerisinde insan taşımasında kullanılan,
karayolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden ve hareket gücünü
dışarıdan sağlayan araçtır.
37) Umum servis
aracı: Okul taşıtları ile personel servis araçlarının birlikte
değerlendirilmesidir.
38) Yarı römork:
Bir kısmı motorlu taşıt veya araç üzerine oturan, taşıdığı yükün ve kendi
ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taşınan römorktur.
39) Yüklü ağırlık:
Bir taşıtın yüksüz ağırlığı ile taşımakta olduğu sürücü, hizmetli, yolcu ve
eşyanın toplam ağırlığıdır.
40) Yüksüz (Net)
ağırlık: Üzerinde insan veya eşya (yük) bulunmayan ve akaryakıt deposu dolu
olan bir aracın taşınması zorunlu alet, edevat ve donatımı ile birlikte
toplam ağırlığıdır.
(2) Araç
sınıflarının belirlenmesi ve bu araçlara ilişkin yapılacak işlemler ile
yukarıda tanımı yer almayan diğer hususlarda Kanun kapsamında çıkarılan
yönetmelikler uygulanır.
(3) İlk tescili
yapılacak araçlar için ikinci fıkra uyarınca belirlenen araç sınıfları
kullanılacak olup, daha önce tescili yapılmış araçlar için de satış ve
devir işlemleri sırasında yeni araç sınıfları esas alınır.
İKİNCİ
BÖLÜM
Görev ve
Yetkiler
Emniyet Genel
Müdürlüğünün ve bağlı trafik kuruluşlarının görev ve yetkileri
MADDE 4 –
(1) Emniyet Genel Müdürlüğünün ve bağlı trafik kuruluşlarının, Kanun ve bu
Yönetmelik kapsamındaki görev ve yetkilerine ilişkin hususlar ilgili
mevzuatta gösterilir.
Türkiye
Noterler Birliğinin görev ve yetkileri
MADDE 5 –
(1) Türkiye Noterler Birliğinin, Kanun ve bu Yönetmelik kapsamındaki
görev ve yetkileri şunlardır:
a) Bilim,
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı veya yetkilendirdiği kurum veya kuruluş
tarafından belirlenen imalatçı veya yetkili temsilcisi tarafından uygunluk
belgesi düzenlenen araç bilgilerini tutmak,
b) Noterler
tarafından tescil edilen araçların sicillerini tutmak,
c) Araçların
satış, devir ve tesciline ilişkin teknik ve hukuki değişikliklerin
elektronik ortamda kaydedilmesini sağlamak, istatistiki bilgileri toplamak
ve değerlendirmek,
ç) Haciz, rehin,
ihtiyatî tedbir gibi araçlara ilişkin kısıtlayıcı şerhlerin elektronik
ortama işlenmesini, kaydedilmesini ve kaldırılmasını sağlamak,
d) Bu Yönetmelik
kapsamında yapılacak işlemlerle ilgili olarak, gerekli olan bilgileri
elektronik ortamda almak veya paylaşmak, bu konularda ilgili kurum veya
kuruluş ya da özel hukuk tüzel kişileri ile protokol yapmak,
e) Araçların
tescile esas bilgi ve kayıtlarını elektronik ortamda saklamak, bu bilgileri
ilgili kurum veya kuruluşlar ile paylaşmak,
f) Noterlerin, bu
Yönetmelik kapsamındaki iş ve işlemleri yapmaları amacıyla gerekli
koordinasyonu ve teknik alt yapıyı sağlamak,
g) ARTES veri tabanını
tutmak, yönetimini ve güvenliğini sağlamak,
ğ) ARTES veri
tabanında yer alan gerekli bilgileri Emniyet Genel Müdürlüğü ile anlık
olarak paylaşmak,
h) İçişleri
Bakanlığının uygun görüşünü almak suretiyle plaka harf ve rakam gruplarını
belirlemek,
ı) Bu Yönetmeliğin
12 nci maddesinin dördüncü fıkrası ile 48 inci maddesi hükümleri saklı
kalmak üzere, araçların tescil hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin iş ve
işlemlerin yapılması amacıyla bu Yönetmelikte düzenleneceği belirtilen
belgelerin şekli ve içeriğini belirlemek,
i) Araç tescil
dosyalarındaki belgelerin taranarak dijital arşiv oluşturulması durumunda,
Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından bu kayıtlara elektronik ortamda doğrudan
erişilmesini sağlamak, fiziki ortamda tutulan belgeleri ise talep halinde
Emniyet Genel Müdürlüğü ile paylaşmak,
j) Kanun ve bu
Yönetmelikle verilen diğer görevleri yapmak.
Noterlerin
görev ve yetkileri
MADDE 6 –
(1) Noterlerin, Kanun ve bu Yönetmelik kapsamındaki görev ve yetkileri
şunlardır:
a) Araçların
satış, devir ve her türlü tescil işlemlerini yapmak,
b) Araçların
tescil belgeleri ile plakalarını vermek, Türkiye Noterler Birliği
tarafından belirlenen durumlarda araçlar için araç tesciline ilişkin geçici
belge ile gerekli diğer belgeleri düzenlemek,
c) Araçlara
ilişkin teknik veya hukuki değişiklikleri ARTES’e işlemek,
ç) Haciz, rehin,
ihtiyatî tedbir gibi araçlara ilişkin kısıtlayıcı şerhleri ARTES’e işlemek
ve kaldırmak,
d) Araçlara ait
işlemlerden dijital olarak muhafazası mümkün olmayan belge ve formları
arşivlemek,
e) Kanun ve bu
Yönetmelikle verilen diğer görevleri yapmak.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Araç
Sicil ve Tescil Sistemi
Araç sicil ve
tescil sistemi veri tabanı
MADDE 7 –
(1) Bu Yönetmelik kapsamında noterler tarafından tescili yapılacak veya
yapılan araçların satış, devir ve her türlü tescil işlemleri ile araç
sahiplerinin tescile esas bilgileri ARTES’e, Emniyet Genel Müdürlüğü
tarafından tescili yapılan araçların tescile esas bilgileri ise Emniyet
Genel Müdürlüğü bilgi sistemine kaydedilir ve saklanır. ARTES’te ve Emniyet
Genel Müdürlüğü bilgi sisteminde yer alan bilgiler elektronik ortamda
ilgili kurum ve kuruluşlar ile paylaşılabilir.
(2) Bu Yönetmelik
uyarınca elektronik ortamda yapılacağı belirtilen iş ve işlemler ile
noterler tarafından yapılacak iş ve işlemler TNBBS üzerinden
gerçekleştirilir ve ARTES’e işlenir. Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından
tescili yapılacak araçlara ilişkin iş ve işlemler ise Emniyet Genel
Müdürlüğü bilgi sistemi üzerinden gerçekleştirilir ve sisteme işlenir.
(3) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
Türkiye Noterler Birliğince ARTES verilerinin
kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek/tüzel kişilerle yapılacak
paylaşımlarına esas olacak protokollerin uygulanmasına ilişkin teknik
hususlar Emniyet Genel Müdürlüğünün uygun görüşü alınarak Türkiye Noterler
Birliğince belirlenir.
(4) Bu Yönetmelik
kapsamında Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından araç sicil ve tescil
kayıtlarına işlenmesi gereken bilgiler elektronik ortamda anlık olarak
Türkiye Noterler Birliğine bildirilir.
(5) Bu Yönetmelik
kapsamında ibrazı zorunlu olan belgelerin ilgili kurum ve kuruluşlardan
elektronik ortamda temini halinde, ayrıca ibraz zorunluluğu aranmayabilir.
Araç sicilinin
gizliliği
MADDE 8 –
(1) Araç sicili ve bu sicilin tutulmasına dayanak olan belgeler gizlidir.
Bunlar yetkili veya sorumlular, teftiş veya denetim yetkisi olanlar dışında
kimse tarafından görülüp incelenemez. Mahkemeler ve Cumhuriyet savcılıkları
bu hükmün dışındadır. Bu bilgileri işleyen görevliler ve araç kayıtlarından
faydalanan diğer görevliler de bu gizliliğe uymak zorundadırlar.
(2) Tescil edilmiş
araçların, araca takılan bir veya birkaç sistem, aksam veya ayrı teknik
ünitenin yol güvenliği, kamu sağlığı veya çevre koruması açısından ciddi
bir risk oluşturması nedeniyle geri çağrılması gerektiğinde araç sahibinin adres
ve iletişim bilgileri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına verilebilir.
(3) Araç sicili
ile ilgili her türlü erişim ve veri değişikliklerine ait işlem kayıtları en
az on yıl süreyle saklanır.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Araçların
Tescil İşlemleri
Tescile yetkili
kuruluşlar
MADDE 9 –
(1) (Değişik:RG-29/12/2022-32058) Cumhurbaşkanlığı
araçlarından kendilerince belirlenenler ile Milli İstihbarat Teşkilatı,
Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik
Komutanlığı, diplomatik ve konsüler misyonlar ile uluslararası kuruluşlar
ve bunların diplomatik ve konsüler muafiyeti bulunan mensuplarının
araçlarına ve güvenlik gerekçesiyle İçişleri Bakanının onayıyla kapsama
alınacak araçlara dair her türlü tescil işlemi ile belge ve plakalarını
verme işlemi, araçların özel tahsisli plaka işlemleri ve tüm sivil plaka
işlemleri, haciz, rehin, ihtiyati tedbir gibi kısıtlayıcı şerhlerin araç
kayıtlarına işlenmesi, kaydedilmesi ve kaldırılması gibi işlemler Emniyet
Genel Müdürlüğü ve bağlı trafik tescil kuruluşlarınca yapılır, araç tescil
belgesi ve plaka basım talep belgesi verilir.
(2) Bu Yönetmeliğe
göre;
a) Askeri araçlar
ile çeşitli anlaşmalara göre askeri amaçla ülkemizde bulunan kuruluşlara
ait araçların tescilleri Türk Silahlı Kuvvetleri,
b) Raylı sistemde
çalışan araçların tescilleri, kullanıldığı yerlere göre ait olduğu
kuruluşlar,
c) İş makinesi
türünden araçların; kamu kuruluşlarına ait olanları ilgili kuruluşlar, özel
ve tüzel kişilere ait olanlardan tarım kesiminde kullanılanlar ziraat
odaları, tarım kesiminde kullanılanların dışında kalan ve sanayi,
bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanların tescilleri üyesi oldukları
ticaret, sanayi veya ticaret ve sanayi odaları,
ç) Tarım kesiminde
kullanılanlar hariç, UKOME veya il trafik komisyonlarından karar almak
şartı ile motorsuz taşıtlardan gerekli görülenlerin tescilleri belediyeler
tarafından
yapılır, belge ve plakaları verilir.
(3) Bu Yönetmelik
hükümlerine göre Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tescil edilecek
araçlar, askeri araçlar, iş makineleri ve raylı sistemle çalışanlar
dışındaki bütün motorlu araçlar ile tescile tabi motorlu araçlara takılarak
kullanılacak yapıda ve yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstünde olan römork ve
yarı römorkların (traktör römorkları takıldığı traktörden ayrı olarak tescil
edilmez) tescilleri noterler tarafından yapılır, araç tescil belgesi ve
plaka basım talep belgesi verilir.
Araçların
tescil işlemleri
MADDE 10 –
(1) Araçların tescili ile araç tescil belgesinin düzenlenmesi işlemleri,
araç sahiplerinin, kanuni temsilcilerinin, vekillerinin veya kamu kurum
veya kuruluşları ile tüzel kişilerce yetkilendirilen kişilerin başvuruları
üzerine elektronik ortamda ilgilisine göre noterler veya Emniyet Genel
Müdürlüğü trafik tescil kuruluşları tarafından yapılır ve araç tescil belgesi
basılarak imzalanır. Araç tescil belgesi, ilgililerine elden teslim
edilir.
(2) Araçların
tescili nedeniyle düzenlenmesi gereken değerli kağıtların bedelleri,
tescile yetkili olanlar tarafından tahsil edilir.
(3) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
Tescili yapılan araçlara, sahiplerine ve sonradan
araç üzerinde yapılan her türlü değişikliklere ilişkin bilgiler tescile
yetkili olanlar tarafından elektronik ortamda kaydedilir. Haciz, rehin,
ihtiyati tedbir gibi kısıtlayıcı şerhlerin, bu şerhe karar veren kurum/kuruluş/birim
tarafından elektronik sistemle aracın sicili üzerine işlenememesi halinde,
şerhler bildirimi alan ve ilgilisine göre aracın tesciline yetkili noterler
veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil kuruluşlarınca bilgisayar
kayıtlarına işlenir, buna dair belge arşivlenerek muhafaza edilir. Araç
tescil belgesine bu şerhlere ilişkin kayıt konulmaz. Aracın, bildirimi alan
kurumun tesciline tabi olmaması halinde, bildirim tescile yetkili ilgili
kuruma iletilir ve ayrıca bildirimde bulunana bilgi verilir.
(4) Tescil edilen
araçlara ve sahiplerine ilişkin bilgiler ile sonradan araç üzerinde yapılan
her türlü işlem ve değişiklikler elektronik ortamda Gelir İdaresi
Başkanlığına, elektronik ortamda bildirimin mümkün olmaması halinde ise en
geç on beş iş günü içinde yazılı olarak ilgili vergi dairesine bildirilir.
(5) Ülkemizde
belirli bir süre kullanıldıktan sonra tekrar yurt dışına çıkarılmak üzere
geçici ithal yoluyla getirilenler ile iş amacına göre üzerine çeşitli
ekipmanlar monte edilmiş ve karayolunda insan, hayvan ve yük taşımasında
kullanılamayan araçlar hariç olmak üzere, direksiyonu sağda olan araçlar
tescil edilemez.
(6) Lastik
tekerlekli traktörler ticari araç olarak tescil edilemez.
(7) 28/6/2009
tarihli ve 27272 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçlar ve
Römorkları Tip Onayı Yönetmeliği (2007/46/AT) ile Araçların İmal, Tadil ve
Montajı Hakkında Yönetmelik hükümleri doğrultusunda imalatçı veya yetkili
temsilcisi tarafından düzenlenen uygunluk belgesi bulunmayan araçların
tescili yapılmaz.
(8) Takograf veya
taksimetre kullanılması zorunlu araçlarda, başvuru sırasında ibraz edilen
belgeler esas alınarak araçta takılı olan cihazın marka ve seri numarası
araç tescil kayıtlarına işlenir. Taksimetre kullanılması zorunlu araçlar
için ayrıca tespit muayenesinin yapılmış olması zorunludur.
(9) Ambulans ve
acil sağlık araçlarının tescillerinde il sağlık müdürlüğünce düzenlenecek
ambulans/acil sağlık aracı uygunluk yazısının ibraz edilmesi zorunludur.
Ambulans ve acil sağlık araçlarına ait bilgiler, Sağlık Bakanlığı ile
elektronik ortamda paylaşılabilir.
(10) Ergin olmayan
küçüklere ait araçların tescili için kanuni temsilcileri tarafından araç
nedeniyle doğabilecek hukuki ve cezai sorumlulukları kabul ettiklerine dair
noterde düzenlenmiş taahhütnamenin tescil anında verilmesi zorunludur.
(11) Araçlara ait
bilgiler Türkiye Noterler Birliği tarafından elektronik ortamda; bunun
mümkün olmaması halinde ise yazılı olarak Milli Savunma Bakanlığı
Seferberlik Dairesi Başkanlığına bildirilir.
(12) Tescili
yapılan ve bilgisi Milli Savunma Bakanlığına gönderilen araçlardan, Türk
Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacına elverişli olanlara sefer görev emri
verilir.
(13) Sefer görev
emirleri ile ilgili işlemler, 4/11/1983 tarihli ve 2941 sayılı Seferberlik
ve Savaş Hali Kanunu ile 24/5/1990 tarihli ve 90/500 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararıyla yürürlüğe konulan Seferberlik ve Savaş Hali Tüzüğü ve ilgili
mevzuat hükümlerine göre noterler veya Türkiye Noterler Birliğince yapılır.
Bu kapsamda sefer görev emri verilen araçların bilgisi ile bu araçlardan
kara nakil ve iş makineleri üzerinde imal, tadil ve montaj yapılması
durumunda, bu işlemlere ilişkin bilgiler ARTES’e işlenerek Milli Savunma
Bakanlığına gönderilir.
(14) Veraset
yoluyla intikaller ile 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7 nci
maddesinin (2) ve (8) numaralı bentlerinde düzenlenen istisnalardan
yararlanılarak iktisap edilip istisnadan yararlananlar tarafından beş
yıldan fazla kullanılıp elden çıkarılanlar ile aynı Kanunun geçici 7 nci
maddesi kapsamında istisnadan yararlanılarak iktisap edilip, istisnadan
yararlananlar tarafından 3 yıldan fazla kullanılıp elden çıkarılanlar hariç
olmak üzere, ilk iktisabında özel tüketim vergisi istisnası uygulanmış olan
araçların istisnadan yararlananlar dışındakilerce iktisabı halinde veya ilk
iktisabı yapılan araçların ilk iktisap tarihinden itibaren beş yıl içinde
Özel Tüketim Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b)
bendi kapsamındaki araçlara dönüştürülmesi durumunda, vergi dairesince
düzenlenen Özel Tüketim Vergisi Ödeme Belgesinin ibrazı aranır.
(15) İlgili kurum
ya da kuruluşlarca mevzuat kapsamında araç tescil belgesi ve/veya araç
kayıtlarına işlenmesi gereken satış/devir, kullanım vb. kısıtlamalara
ilişkin kısaltmalar Emniyet Genel Müdürlüğü ve Türkiye Noterler Birliğince
müştereken belirlenir.
(16) (Ek:RG-29/12/2022-32058)
Tescil işlemlerinde; gerçek kişiler için Kimlik Paylaşımı Sisteminden elde
edilen yerleşim yeri adresi, tüzel kişiler için ticaret sicil gazetesinde yayımlanan
adresi, kuruluşu ticaret sicil gazetesinde yayımlanmak suretiyle yapılması
zorunlu olmayan tüzel kişilikler için ise tüzük veya diğer ilgili resmi
kayıt belgelerinde belirtilen adresi esas alınır. Yabancılar ve asıl
ikametgâhları yurt dışında olan Türk vatandaşları için tescile esas adres
bilgisi İçişleri Bakanlığı ile Türkiye Noterler Birliği tarafından
müştereken belirlenir.
(17) (Ek:RG-29/12/2022-32058)
İlk tescili yapılacak olan veya daha önce tescilli iken müsadere ve tasfiye
gibi nedenlerle kaydı daimi olarak kapatıldıktan sonra yetkili kurum veya
kuruluşlarca satışı yapılan araçların alıcısı adına tescili yapılmadan,
trafikten çekme veya hurda işlemi yapılmaz.
(18) (Ek:RG-29/12/2022-32058)
Kira, intifa gibi şahsi veya ayni haklara ilişkin bilgiler başvuru üzerine
ilgisine göre noterler veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil
kuruluşları tarafından araç sicil kayıtlarına işlenebilir.
(19) (Ek:RG-29/12/2022-32058)
34 üncü maddenin dördüncü fıkrası kapsamında belirlenen harf gruplarında
yapılacak araç tescilinde ilgili kurum/kuruluştan temin edilecek belgenin
ibraz edilmesi halinde işlem tesis edilir.
(20) (Ek:RG-29/12/2022-32058)
Resmi taşıt olarak tescil edilecek araçlar ile diğer kamu tüzel kişilerine
ait araçların tescili, aracın tahsis edildiği merkez veya taşra
teşkilatları adına vergi numaraları esas alınarak yapılır.
(21) (Ek:RG-29/12/2022-32058)
2918 sayılı Kanun kapsamında kayıtlarında trafikten men şerhi bulunan
araçların satış, devir ve tescil işlemlerine ilişkin diğer kurallar Emniyet
Genel Müdürlüğü ve Türkiye Noterler Birliğince müştereken belirlenir.
Araç tescil
belgesi alma zorunluluğu
MADDE 11 –
(1) Bütün motorlu araçlar ile bu Yönetmelikte tescili zorunlu kılınan
motorsuz araçların sahipleri, araçlarını noterlere ya da ilgili tescil
kuruluşlarına tescil ettirmek ve araç tescil belgesi almak zorundadırlar.
(2) Ancak;
a) Tescil edildiği
ülkenin araç tescil belgesi ve plakası bulunanlardan geçici olarak ülkemize
girmesine izin verilen araçlar ile ikili veya çok taraflı anlaşmalara göre
ülkemizde tescil zorunluluğu getirilmeyen araçlar,
b) Motorlu
araçları imal, tadil, ihraç edenlerin ve satıcılığını yapanların; ithal,
ihraç, depolama, sergileme ve satış amacı ile bu işlere ait yerlerde maliki
olarak bulundurdukları araçlar,
c) Bu Yönetmeliğin
9 uncu maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendine göre belediyelerce tescili
zorunlu kılınanlar dışındaki bütün motorsuz taşıtlar
bu hükmün
dışındadır.
Araç tescil
belgesi ve geçerliliği
MADDE 12 –
(1) Araç tescil belgesi, araca ve araç sahibine ilişkin bilgileri içeren ve
tescile yetkili olanlar tarafından düzenlenen belgedir. Trafikten çekilmiş
ya da çekilecek araçlar hariç diğer tüm araçların tescil belgesinin
basılabilmesi için aracın zorunlu mali sorumluluk sigortası ile
muayenesinin bulunması zorunludur.
(2) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
Tescil işlemleri sonrasında araç tescil belgeleri
ilgisine göre noterler veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil
kuruluşları tarafından düzenlenir ve araç tescil belgesine ilişkin değerli
kâğıt bedeli ilgilisinden tahsil edilir. Noterlerce tahsil edilen değerli
kâğıt bedelleri 18/1/1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanununun 119
uncu maddesi uyarınca ilgili vergi dairesine beyan edilerek ödenir.
(3) Aracın satışı
veya devri, hurdaya çıkarılması, üzerinde teknik değişiklik yapılması ve
kullanım amacının değişmesi hallerinde aşağıdaki hükümler saklı kalmak
üzere araç tescil belgesi geçersiz sayılır:
a) Üzerinde renk
ve teknik değişiklik yapılan veya kullanım amacı değiştirilen araçlara ait
araç tescil belgeleri, sahiplerinin gerekli uygunluğu sağlamaları
bakımından Kanunun 32 nci maddesinin birinci fıkrası gereğince otuz gün
süre ile geçerliliğini korur.
b) Hurdaya
çıkarılan araçların "hurdaya çıkarılmıştır" şerhi işlenerek
sahiplerine verilen araç tescil belgeleri, araçların hurda olarak
satışlarında sahiplik belgesi olarak kullanılır.
(4) Araç tescil
belgesinin şekli ile araca ve araç sahibine ilişkin hangi bilgilerin araç
tescil belgesinde yer alacağı hususu İçişleri Bakanlığının uygun görüşü
alınarak Türkiye Noterler Birliği tarafından belirlenir.
İlk tescil
MADDE 13 –
(1) Tescil işleminin yapılabilmesi için sahiplik belgesi, uygunluk belgesi,
zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi ve özel tüketim vergisi ödeme
belgesinin aslının ibraz edilmesi zorunludur. Ancak bu belgelere ait
bilgilerin ilgili kamu kurum veya kuruluşları ile gerçek veya diğer özel
hukuk tüzel kişilerinin elektronik verileri üzerinden alınabilmesi veya
teyidi halinde, ibraz zorunluluğu aranmayabilir. Araçların İmal, Tadil ve
Montajı Hakkında Yönetmeliğin 2 nci maddesi kapsamında tip onayı veya
münferit onay isteğe bağlı olan ve bu Yönetmeliğin 22 nci maddesinin ikinci
fıkrası kapsamında olan araçların tescilinde, imalatçı veya yetkili
temsilcisi tarafından düzenlenmiş olan aracın teknik bilgilerini gösterir
belge uygunluk belgesi yerine kabul edilir. Tamamlanmamış araçların tescili
yapılmaz.
(2) İlk defa
tescili yapılacak araçlarda ilk muayene geçerlilik süresi, uygunluk belgesi
tarihi başlangıç kabul edilerek araç cinslerine göre belirlenir. 23/9/2004
tarihli ve 25592 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araç Muayene
İstasyonlarının Açılması, İşletilmesi ve Araç Muayenesi Hakkında
Yönetmelikte belirtilen ilk muayene süresini geçirmiş araçlar, bir aylık
muayene süresi verilmek suretiyle tescil edilir.
(3) Model yılı
olarak;
a) Tam aracın imal
tarihi,
b) Tam aracın daha
sonra bir aşamadan daha geçirilerek tamamlanmış araç olması durumunda, tam
araç uygunluk belgesindeki tarih,
c) Tamamlanmamış
aracın tamamlanması durumunda Tamamlanmış Araç Uygunluk Belgesinde
gösterilen tarih
kabul edilir.
(4) Araçların
giriş işlemini yapan gümrük idareleri tarafından, tescil işlemlerine esas
olmak üzere düzenlenen trafik şahadetnamesinin bir örneği veya bu belgede
yer alan bilgiler gümrük işleminin tamamlandığı tarihten itibaren on beş
gün içinde elektronik ortamda; bunun mümkün olmaması halinde ise yazılı
olarak Türkiye Noterler Birliğine gönderilir. Bu fıkra kapsamında tescili
yapılacak araçların trafik şahadetnamelerinde yer alan bilgiler tescile
yetkili olanlar tarafından Gümrük ve Ticaret Bakanlığı kayıtlarından
elektronik ortamda sorgulanabilir.
(5) Tescile tabi
ve Türkiye’de tescil edilecek olan araçları imal veya ithal edenler; bu
araçların uygunluk belgesi bilgileri ile gerekli görülen diğer bilgilerini
güvenli elektronik imza kullanarak ARTES’e kaydetmek zorundadır.
(6) Araçları imal
veya ithal edenler tarafından ARTES’e kaydedilen ve tescil edileceği
safhaya kadar el değiştiren veya üzerinde tadilat yapılan araçlara ilişkin
değişikliklerin ARTES’e işlenmesi amacıyla, imalatçı veya ithalatçılar için
bildirim zorunluluğu getirmeye ve bu bildirimlerin usul ve esaslarını
tespit etmeye Maliye Bakanlığının görüşünü almak suretiyle Türkiye Noterler
Birliği yetkilidir.
(7)
Araçların ilk tescil işlemleri, aracın satın alınma veya trafik
şahadetnamesinin düzenlendiği tarihten itibaren üç ay içinde ilgilisine
göre herhangi bir noter veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil
kuruluşları tarafından elektronik ortamda gerçekleştirilir. Bu sürenin
geçirilmesi halinde tescil işleminin yapılabilmesi için trafik idari para
cezası karar tutanağının düzenlenmesi gerekir.
(8) Satışı yapılan
araçların tescile esas işlemleri Türkiye Noterler Birliği tarafından
yetkilendirilen kamu kurum veya kuruluşları ile gerçek veya özel hukuk
tüzel kişileri aracılığıyla da yürütülebilir. Bu durumda;
a) Yetki
verilenler tescil için gerekli bilgileri ARTES’e güvenli elektronik imzalı
olarak bildirir.
b) Bildirim
üzerine aracın tescilinde herhangi bir sakınca olmadığının anlaşılması
halinde tescil işlemi ARTES’te gerçekleştirilir.
c) Tescil
işleminin gerçekleşmesiyle birlikte bir ay süreyle geçerli araç tesciline
ilişkin geçici belge ve plaka basım talep belgesi oluşturulur. Belgeler
yetki verilenler tarafından iki suret olarak basılır, kaşe veya mühür
vurularak imzalanır. Belgelerin birer sureti araç sahibine verilir, birer
sureti ise diğer belgelerle birlikte beş yıl süreyle muhafaza edilir.
ç) Araç tesciline
ilişkin geçici belgenin düzenlendiği tarihten itibaren bir ay içerisinde
araç sahibinin başvurusu üzerine araç tescil belgesi herhangi bir noter
tarafından basılır. Araç tescil belgesinin ilgilisine teslim edilmesi ile
birlikte araç tesciline ilişkin geçici belge hükümsüz sayılır.
d) Yetkilendirilen
gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri, tescile esas yapacakları işlemleri,
noter onaylı protokol çerçevesinde başka gerçek veya özel hukuk tüzel
kişilerine yaptırabilirler. Bu durumda gerekli belgeler protokolün
taraflarınca beş yıl süreyle muhafaza edilmek üzere yeterli sayıda
düzenlenir.
e) Yetkilendirilen
gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerinin oda sicil kaydı (ticaret odası,
sanayi ve ticaret odası, ilgili esnaf odası ve benzeri) ile vergi kaydının
bulunması gerekir. Ayrıca, yetki verilecek kişinin gerçek kişi olması
halinde ilgili kişinin, tüzel kişilik olması halinde ise şirketi temsile
yetkili olan kişi ile ARTES’te işlem yapmaya yetki verecekleri kişinin;
malvarlığına, ulaşım araçları veya sabit platforma, topluma, kamu
güvenliğine, kamunun sağlığına, kamu barışına, genel ahlaka, millete ve
devlete, devletin güvenliğine, anayasal düzen ve bu düzenin işleyişine
karşı suçlardan hüküm giymemiş olmaları şarttır.
f) Araçları imal
veya ithal edenler, Türkiye Noterler Birliği tarafından belirlenecek kamu
kurum veya kuruluşları ile gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri, içeriği
Türkiye Noterler Birliği tarafından belirlenen ve ARTES’te bulunan
taahhütnameleri güvenli elektronik imzaları ile imzalamaları halinde
yetkilendirilmiş sayılır. Buna ilişkin diğer usul ve esaslar Türkiye
Noterler Birliğinin resmi internet sitesinde yayımlanır.
(9) Bu araçların
tescilini yapan noterler veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil
kuruluşları tarafından tescil işlemi elektronik ortamda Gelir İdaresi
Başkanlığına, elektronik ortamda bildirimin mümkün olmaması halinde ise on
beş iş günü içerisinde yazılı olarak ilgili vergi dairesine bildirilir.
(10) Bu maddenin
sekizinci fıkrasına göre yetkilendirilmiş gerçek veya özel hukuk tüzel
kişilerin denetimi Kanunun 22 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca
yapılır.
Toplu ithal
edilen araçların satıldıktan sonraki tescilleri
MADDE 14 –
(1) Toplu olarak ithal edilen araçlar için ilgili gümrük idarelerince ayrı
ayrı düzenlenen trafik şahadetnameleri, aracı ithal eden gerçek veya tüzel
kişiye ve talep edilmedikçe tescile yetkili olanlara gönderilmez.
(2) Bu araçları
ithal eden işletme, aracın satışı sırasında düzenlediği faturada aracın
menşeini gösterir.
(3) Bu madde
kapsamında tescili yapılacak araçların trafik şahadetnamelerinde yer alan
bilgiler tescile yetkili olanlar tarafından Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
kayıtlarından elektronik ortamda sorgulanabilir.
Çekici ve
römorkların tescili
MADDE 15 –
(1) Çekici araçlar ile yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstündeki römork ve
yarı römorklar (traktör römorkları hariç), bu Yönetmelikte belirlenen usul
ve esaslara uygun olarak ayrı ayrı tescil edilir.
(2) Çekici araçlar
ile römork takacak araçların tescil belgelerine çekeceği römorkun taşıma
sınırı yazılır ve römorklarının arka kısımlarına Avrupa Topluluğu
Direktifleri ve Avrupa Ekonomik Komisyonu Regülasyonu ECE R 70’e uygun iki
adet işaret levhası takılır.
(3) Traktör
römorkları ise ayrı olarak tescil edilmeyip, başvuru halinde sahiplik ve
teknik belgesindeki gerekli bilgiler, çekecek traktörün tescil belgesinin
ilgili bölümüne işlenir.
(4) Traktör
römorklarının arka kısımlarına Avrupa Topluluğu Direktifleri ve Avrupa
Ekonomik Komisyonu Regülasyonu ECE R 69’a uygun iki adet işaret levhası
takılır.
(5) Traktöre ait tescil
belgesine bu madde kapsamında işlem yapılan traktör römorkuna dair kayıt
konur. Römorkun sahiplik ve teknik belgesine “… plakalı traktörün plaka
sayısı verilmiştir” şerhi işlenir.
(6) Traktör
römorklarının noterlerde yapılan bir işlem ile başkasına satış veya devri
halinde, sahiplik ve teknik belgesine kayıt konulur, verilen plaka geri
alınarak iptal edilir ve yeni sahibi adına tescil işlemleri yapılır.
Engelli araçlarının tescili (Değişik
başlık:RG-29/12/2022-32058)
MADDE 16 –
(1) Engellilere ait araçların tescili, araç sahibinin engellilik derecesini
gösterir sağlık raporu, ilgili vergi dairesi müdürlüğü tarafından
düzenlenen özel tüketim vergisi istisnası uygulandığına dair özel tüketim
vergisi ödeme belgesi ve araçların tescili için gerekli diğer belgeler esas
alınarak yapılır.
(2)
Araçların engelliler tarafından ithal edildiği durumlarda, trafik
şahadetnamelerinde yer alan şerhler aracın tescil kayıtlarına işlenir.
(3) Engelliler
tarafından ithal edilen araçlar gümrük idaresinin izni olmadan ve gümrük
vergileri ödenmeden engelli olmayanlara ödünç verilemez, kiralanamaz,
devredilemez veya satılamaz. Ancak bu araçların ilgili gümrük müdürlüğünün
izni dahilinde engelli kişilere veya mirasçılarına ödünç verilmesi,
kiralanması, devri veya satışında gümrük vergisinin ödenmesi şartı aranmaz.
(4) Araçların
engelliler tarafından yurt içinden ilk iktisabında;
a) Özel tertibatlı
araçların, engelliler tarafından bizzat kullanılmak amacıyla özel tüketim
vergisinden müstesna olarak yurt içinden ilk iktisabında, tescil
kayıtlarına “İlk iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçmedikçe özel
tüketim vergisi ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti
muhafaza kaydıyla veya sair şekillerde sözleşme ile devri, tasarruf
hakkının vekaletname ile devredilmesi, özel tertibatının kaldırılması veya
değiştirilmesi yasaktır.” şeklinde şerh işlenir.
b) Herhangi bir
engeli bulunmayan kişilerin kullanımına uygun olarak imal edilmiş olan
aracın teknik donanımlarında hiçbir değişiklik yapılmadan, engelli kişinin
sağlık raporunda belirtilen tertibatın ilave aparatlarla taktırılmış olması
halinde bu aracın tescil kayıtlarına yukarıdaki (a) bendinde yer alan
şerhin yanı sıra, “Araç sahibinin eşi, üçüncü dereceye kadar kan ve kayın
hısımlarından bir sürücü veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak
istihdam edilen bir sürücü tarafından da kullanılabilir.” şeklinde şerh
işlenir. Aracın engelli veya bu kişiler tarafından her iki şekilde de
kullanılabileceğinin yetkili kurum veya kuruluş tarafından
belgelendirilmesi şarttır.
c) Aracın
sürülmesine yönelik özel tertibatı olmayan ve engellilik derecesi %90 ve
üzeri olan engelliler tarafından özel tüketim vergisinden müstesna olarak
yurt içinden ilk iktisabı yapılan taşıtların tescil kayıtlarına “İlk
iktisap tarihinden itibaren beş yıl geçmedikçe özel tüketim vergisi
ödenmeden devri, satışı, hibesi, intifasının mülkiyeti muhafaza kaydıyla
veya sair şekillerde sözleşme ile devri, tasarruf hakkının vekaletname ile
devredilmesi yasaktır.” şeklinde şerh işlenir.
(5) Daha önce
tescili yapılmış olan araçların, engellilik derecesi %90’ın altında olması
halinde özel tertibat yapılmak şartıyla; engellilik derecesi %90 ve
üzerinde olması halinde ise özel tertibat yapılmaksızın engelliler adına
tescili yapılabilir.
(6) Özel
tertibatlı araçların tadilat veya montaj belgelerinde yer alan tertibat
kodu tescil kayıtlarına işlenir.
(7) Zihinsel
engellilere ait araçların tescili için, veli ya da vasileri tarafından araç
nedeniyle doğabilecek hukuki ve cezai sorumlulukları kabul ettiklerine dair
noterde düzenlenmiş taahhütnamenin tescil anında verilmesi zorunludur.
(8) Özel tüketim
vergisi istisnası ile edinilen araç tescil edilmeden önce, istisnadan
yararlandırılan engelli kişinin ölümü halinde tescil işlemi aracın vergisi
ödenmek suretiyle yapılabilir.
(9) (Ek:RG-29/12/2022-32058) Tüzel kişi adına
kayıtlı araçların engelli kullanımına tahsis edilmesi ve engelli
kullanımına uygun tertibat takıldığının belgelendirilmesi şartıyla kullanım
şekli “engelli aracı” olarak tescil edilebilir.
Yabancılara ait
araçların tescili
MADDE 17 –
(1) Yabancı gerçek ve tüzel kişiler tarafından yurt içinden satın alınan
veya yurt dışından getirilen araçların tescili, bu Yönetmelik uyarınca
gerekli belgelerin ibrazı ile noterler tarafından yapılır. Bu araçlara
MA-MZ harf grubundan plaka verilir.
(2) Türk
vatandaşlığından çıkmasına izin verilenlerin gümrük muafiyeti kapsamında
yurt dışından getirdikleri ve gümrük idaresi tarafından düzenlenen belgede
MA-MZ harf grubuna tescil edilmesi gerektiği belirtilen araçları da birinci
fıkra kapsamında tescil edilir. Bu kişilerin yurt içinde edindikleri
araçlara ise MA-MZ harf grubundan plaka verilmez.
(3) Tescil işlemi,
yabancı gerçek kişinin varsa geçici kimlik numarası, yoksa vergi numarası
esas alınarak yapılır. Yabancı tüzel kişiler için vergi numarasının
bulunması zorunludur.
(4) Bu madde
kapsamında tescil edilecek araçlardan;
a) Yurt içinden
alınarak tescil edilen aracın tescil kayıtlarına “Araç sahibi, eşi ve
çocukları veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak istihdam edilen
sürücüden başkası kullanamaz.” şeklinde şerh,
b) Yurt dışından
getirilen araçların tescil kayıtlarına, gümrük müdürlüğü tarafından
düzenlenen belgede yer alan şerh; bu belgede şerh yer almıyorsa “Araç
sahibi, eşi ve çocukları veya noterce düzenlenmiş iş akdine bağlı olarak
istihdam edilen sürücüden başkası kullanamaz.” şeklinde şerh,
c) Yabancı tüzel
kişiler adına tescil edilecek araçların tescil kayıtlarına, “Araç sahibi
tarafından belirlenen en fazla altı kişi tarafından kullanılabilir.”
şeklinde şerh,
tescil kayıtlarına
işlenir.
(5) Türk vatandaşı
ile yabancı gerçek veya tüzel kişilerin adına ortak yapılan tescil
işlemlerinde bu madde uyarınca MA-MZ harf grubu plaka verilmez, tescil
işlemlerinde Türk vatandaşlarına ilişkin hükümler uygulanır.
(6) Diplomatik ve
konsüler misyonlar ile uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik ve
konsüler muafiyeti bulunan mensupları tarafından ithal edilen araçlar
Dışişleri Bakanlığınca onaylanmış ve Gümrük Müdürlüklerince işlem görmüş
belgede, yurt içinden edinilen araçlar ise Dışişleri Bakanlığının yazısında
belirtilen plakaya tescil edilir. Tescil edilen araçların bilgileri
elektronik ortamda; bunun mümkün olmaması halinde ise yazılı olarak
Dışişleri Bakanlığına bildirilir.
(7) CC/CD panel
plaka (Ek:5/L) verilen diplomatlara ait araçların tescil belgesi ve
kayıtlarına “CC/CD panel plaka taşıyabilir” ibaresi yazılır.
(8) “CC” panel
plaka taktırmak üzere Dışişleri Bakanlığından alınan kimlik kartı ile
başvuru yapan fahri başkonsoloslar ve fahri konsolosların, Dışişleri
Bakanlığınca verilmiş olan kimlik kartında belirtilen ilde şahısları veya
şirketleri adına tescilli bir adet araca, mevcut tescil plakalarının
yanında CC panel plakalardan verilebilir.
Satış veya
devir işlemi yapılan araçların noterler tarafından tescili
MADDE 18 –
(1) Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, satış veya devri
yapılacak araçtan dolayı motorlu taşıtlar vergisi, gecikme faizi, gecikme
zammı, vergi cezası ve trafik idari para cezası, 25/6/2010 tarihli ve 6001
sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanunun 30 uncu maddesine göre verilen idari para cezaları ile geçiş ücreti
borcu ve taşıt üzerinde satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir
veya kayıt bulunmadığının ve trafikten çekilmiş veya çekilecek araçlar
hariç olmak üzere aracın geçerli muayenesi ile zorunlu mali sorumluluk
sigortasının bulunduğunun tespit edilmesi halinde noterler tarafından
yapılır. Noterler tarafından yapılmayan her çeşit satış ve devir işlemleri
geçersizdir.
(2) Resmi
araçların satış veya devirleri ilgili kurum veya kuruluşların tabi
oldukları mevzuata göre yapılır.
(3) İş
makinelerinin satış ve devirleri ise araç üzerinde satış ve/veya devri
kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmaması halinde, araç sahibi
adına düzenlenmiş araç tescil belgesi esas alınarak noterler tarafından
yapılır. Satış veya devir işlemi elektronik ortamda tescili yapan ilgili
kuruluşa bildirilir. Elektronik ortamda bildirimin mümkün olmaması halinde
ise satış veya devir işlemine ilişkin belgenin bir sureti üç iş günü
içerisinde tescili yapan ilgili kuruluşa gönderilir.
(4) Satış veya
devir işlemi sırasında araca ait tescil belgesi veya geçerlilik süresi
bitmemiş olmak kaydıyla araç tesciline ilişkin geçici belge, bu belgelerin
zayi olduğunun ilgilisi tarafından beyan edilmesi ve zayi bilgisinin ilgili
kolluk birimi tarafından elektronik ortamdaki kayıtlara işlendiğinin
noterlerce anlaşılması halinde ise elektronik ortamdaki tescil kayıtları
esas alınır.
(5) Noterlerce
yapılacak satış veya devir işlemi sırasında, araca ait tescil belgesi veya
araç tesciline ilişkin geçici belge üzerindeki bilgiler ile aracın
elektronik ortamdaki kayıtları arasında farklılık olduğunun anlaşılması
durumunda, elektronik ortamdaki kayıtlar esas alınır.
(6) Araç
bilgilerinde eksiklik veya yanlışlık olduğunun anlaşılması halinde,
noterler tarafından tescile esas bilgi ve belgeler incelendikten ve tescil
kayıtlarında düzeltme yapıldıktan sonra satış veya devir işlemi yapılır.
(7) Satış veya
devir işlemi noterler tarafından elektronik ortamda Gelir İdaresi
Başkanlığına, elektronik ortamda bildirimin mümkün olmaması halinde ise üç
iş günü içerisinde ilgili vergi dairesine yazılı olarak bildirilir.
(8) Tescil edilmemiş
araçların satın alma veya gümrükten çekme tarihinden itibaren üç ay içinde
satış ve devirleri, sahiplik belgeleri esas alınarak noterler tarafından
yapılır.
(9) Araçların
satış veya devirleri sırasında noterler tarafından yapılacak işlemler ve
araç tescil belgesinin düzenlenmesi ile bu belgelerin araç sahiplerine
teslimine ilişkin usul ve esaslar, Türkiye Noterler Birliği tarafından
belirlenir.
(10) Satış veya
devir sırasında mevcut teknik özellikleri nedeniyle alıcı tarafından hukuki
veya fiili nedenlerle kullanılması mümkün olmayan (özel tertibatlı engelli
aracı, ambulans vb.) araçlar ile Yönetmeliğin 9 uncu maddesi birinci
fıkrası kapsamındaki araçların trafikten çekilmek şartıyla satış veya devri
yapılır.
(11) Satış veya
devri yapılacak aracın sefer görev emri bulunması halinde, noter tarafından
alıcıya gerekli tebligat yapılır ve aracın yeni sahip bilgisi elektronik
ortamda, elektronik ortamda bildirimin mümkün olmaması halinde ise yazılı
olarak aracın görevlendirildiği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğüne
gönderilir.
(12) Noterler
tarafından yapılan araç satış veya devir işlemlerinin tamamlanmasıyla alıcı
adına noterlerce araç tescil belgesi düzenlenir, gerekli bilgiler
elektronik ortamda saklanır.
(13) Haciz,
müsadere, elkoyma, buluntu, trafikten men gibi nedenlerle; icra
müdürlükleri, vergi dairesi müdürlükleri, milli emlak müdürlükleri ile
diğer yetkili kamu kurum veya kuruluşları tarafından satışı yapılan
araçların satışa ilişkin bilgileri elektronik ortamda ARTES’e; bunun mümkün
olmaması halinde ise satış yazısı üç iş günü içerisinde yazılı olarak
Türkiye Noterler Birliğine gönderilir. Gönderilen bilgiler Türkiye Noterler
Birliği tarafından ARTES’e kaydedilir. Alıcılar herhangi bir noterden bir
ay içerisinde adlarına araç tescil belgesi almak zorundadırlar. Alıcıların
araç tescil belgesi almak için süresinde başvurmamaları halinde, bu araçlar
alıcıları adına Türkiye Noterler Birliği tarafından aracın re’sen tescil
edildiğine dair şerh verilmek suretiyle tescil edilir. (Ek
cümle:RG-29/12/2022-32058) Bu fıkra
kapsamında yapılan tescil işlemlerinde tescil tarihi olarak satışın
kesinleşme tarihi esas alınır.
(14) Re’sen tescil
işlemi yapılacak araçların tesciline ilişkin usul ve esaslar Türkiye
Noterler Birliği tarafından belirlenir.
(15) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
1/5/2010 tarihinden önce noterler tarafından
satış veya devri yapılan araçların alıcısı adına tescil edilmemiş olması
halinde satıcının noter satış sözleşmesi ile birlikte herhangi bir
noterliğe veya ilgili kamu kurum veya kuruluşlarının araç sahibini gösteren
belge ile birlikte Türkiye Noterler Birliğine başvurusu üzerine bu araçlar
alıcıları adına re’sen tescil edilir.
(16) 21/11/2012
tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri
Kanunu kapsamında kiralanan araçlar;
a) Kiracı adına
satın alma hakkının oluştuğu andan itibaren otuz günlük süre içinde kiracı
tarafından aracın kendi adına tescilinin yaptırılmaması veya kiralayana
iade edilmemesi,
b) Taraflar
arasında yapılan sözleşmede aracın kiracı adına re’sen tescil edileceği
hususunda karara varılmış ve kiracıya konu hakkında tebligat yapılmış
olması veya adresinde bulunmadığından tebligatın yapılamadığının
belgelenmesi,
halinde finansal
kiralama şirketleri tarafından herhangi bir notere başvurulması durumunda aracın
re’sen tescil edildiğine dair şerh verilmek suretiyle kiracısı adına tescil
edilir.
Mülkiyetin
saklı tutulması kaydıyla araçların satış ve tescilleri
MADDE 19 –
(1) Mülkiyetin saklı tutulması kaydıyla yapılacak araç satışlarına ilişkin
sözleşmeler herhangi bir noterde yapılabilir, ancak alıcının yerleşim yeri
noterliğindeki özel sicile kaydedilir.
(2) Satışı yapılan
araçlar, alıcı adına tescil edilir ve tescil kaydına mülkiyetin saklı
tutulduğuna dair şerh işlenir.
İş
makinelerinin tescili ile tescil plakaları
MADDE 20 –
(1) İş makinelerinin tescil işlemleri aşağıdaki esaslara göre yapılır:
a) Resmi
kuruluşlara ait iş makineleri;
1) Kamu kurum ve
kuruluşlarına ait olan iş makinelerinin tescil işlemleri ait olduğu kurum
veya kuruluşun ilgili birimlerinde yapılır ve her makine için ayrı ayrı iş
makinası tescil belgesi (Ek-1) düzenlenir.
2) Tescil
işlemlerinin aynı kuruluşa ait ayrı ayrı birimlerde yapılması halinde
tescile ait bilgiler kurum veya kuruluşun merkez tescil biriminde toplanır
ve makinelerin cinslerine göre ayrı ayrı kayıtları tutulur.
3) Bu araçlarla
karayoluna çıkılmasının gerekli olduğu hallerde, tescilini yapan kuruluşça
iş makinası tescil belgesinin trafiğe çıkış iznine ait bölüm doldurularak
tasdik edilir.
4) Bu şekilde
karayoluna çıkacak araçların zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmış
olmaları zorunludur.
b) Özel veya tüzel
kişilere ait olan iş makinelerinin işletme amacıyla veya ilgisine göre bu
Yönetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen kuruluşlarca tescilleri araç sahibinin
başvurusu üzerine iş makinası türünden araçların tescil defterine (EK-1/A)
işlenmek suretiyle yapılır ve Maliye Bakanlığınca bastırılan iş makinası
tescil belgesi tanzim edilerek verilir.
1) Araç sahipleri,
iş makinesinin tanıtım özelliklerini gösteren teknik belgeyi veya araca ait
teknik bilgileri içeren bir belgeyi sahiplik belgesi ile birlikte ibraz
etmek zorundadır.
2) Bu iş
makinesinin karayollarında sürülmesi, tescil belgesine ekli trafiğe çıkış
izin belgesinin tescili yapan kuruluşça tasdik edilerek iş makinesi
sahibine verilmesi ile mümkündür.
3) Trafiğe çıkış
izni verilirken iş makinesinin zorunlu mali sorumluluk sigortasının
yapılmış olması ve Karayolları Genel Müdürlüğünden özel izin alınması
zorunludur.
Motorsuz
taşıtların tescili
MADDE 21 –
(1) Kanunun 22 nci maddesi birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca gerekli
görülmesi halinde belediyelerce tescili yapılacak motorsuz taşıtlar için
aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Taşıt sahiplerinin
kimlik bilgileri ve taşıtların cins ve özellikleri kaydedilir.
b) Her araç için,
motorsuz taşıt tescil belgesi (Ek-2) düzenlenir ve taşıt sahibine verilir.
c) Bu araçlardan
bisikletlerin plakaları 10x15 santimetre, hayvanla çekilen ve elle sürülenlerin
15x20 santimetre en ve boyunda olur ve sacdan veya uygun bir maddeden
yapılır.
(2) Tescil
plakalarının zemini beyaz, harf ve rakamları siyah renkte olur, plakaları
belediyelerce belirlenir ve taşıtların arkalarına takılır.
(3) Belediyelerce
tescili zorunlu kılınan araçların belge ve plaka alınmadan trafiğe
çıkarılması yasaktır.
(4) Bu araçları
sürenlerin belgeleri ve belgelerinde gösterilen şartlara uyup uymadıkları
belediye trafik birimlerince de denetlenebilir.
Araçlar
üzerinde yapılan değişikliklerin bildirilmesi ve tescili
MADDE 22 –
(1) (Değişik:RG-29/12/2022-32058) Araçların
İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelikte belirtilen şekillerde yapılan
her türlü teknik değişiklik ile aracın rengine ilişkin değişiklikler,
değişiklik sonrası aracın muayenesinin yapılmış olması koşuluyla
değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren otuz gün içinde ilgisine
göre herhangi bir notere veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil
kuruluşuna başvuru yapılarak ARTES’e/Emniyet Genel Müdürlüğü bilgi sistemine
işlenir. İlgili değişiklik araç tescil belgesinde yer alan bilgilerden
herhangi birini değiştiriyor ise yeni araç tescil belgesi basılır. Montaj
uygunluk raporu düzenlenerek değişiklik yapılan araçlardan geçerli
muayenesi olanlar için yeniden muayene istenmez.
(2) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel
Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Afet ve Acil Durum Yönetimi
Başkanlığına ait özel amaçlı taşıtlar ile kamu düzeninin sağlanmasında
kullanılmak üzere tasarımlanmış ve imal edilmiş bu kurumlara ait diğer
taşıtlar üzerinde yapılan teknik değişikliklerde Araçların İmal, Tadil ve
Montajı Hakkında Yönetmelik kapsamında düzenlenmesi gereken belgeler
aranmaz. İlgili birimlerin veya teknik değişikliği yaptırdıkları firmaların
yetkili mühendisleri tarafından düzenlenen teknik belgeye göre işlem
yapılır.
(3) Araçlar
üzerinde teknik değişiklik yapan veya yapılan değişikliklere ilişkin
belgeleri onaylayan kişi veya kuruluşlara, bu değişikliklerin ARTES'e
işlenmesi amacıyla bildirim zorunluluğu getirmeye ve bu bildirimlerin
yapılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye (Değişik
ibare:RG-29/12/2022-32058) Hazine ve
Maliye Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Türkiye Noterler
Birliği yetkilidir.
(4) Üzerinde
değişiklik yapılıp da süresi içinde bildirilmeyen araçlar, değişiklik (Değişik
ibare:RG-29/12/2022-32058) belgelendirilip
tescil edilinceye ve araç tescil belgelerine işleninceye kadar
trafikten men edilir.
(5) Tescil edilen
araç üzerinde yapılan her türlü işlem ve değişiklikler elektronik ortamda
Gelir İdaresi Başkanlığına, elektronik ortamda bildirimin mümkün olmaması
halinde ise en geç on beş iş günü içinde yazılı olarak ilgili vergi
dairesine bildirilir.
Araçlarda
kullanılan yazı, resim ve işaretlerin tescili
MADDE 23 –
(1) Araç işletenin ticari ad veya unvanı ile işletmeci kuruluşun tanıtımına
yönelik logo, amblem ve benzeri mahiyetteki yazı, resim ve işaretler aracın
camları, tekerlekleri, ön ve arka kısımları dışındaki alanlar üzerinde
bulunabilir. Otobüs ve minibüslerin ayrıca ön ve arkalarına işletenin kısa
ticari ad veya unvanı da yazılabilir. Alkol ve tütün reklamı içeren yazı,
resim ve işaretlerin kullanımı yasaktır.
(2) Başvuru
sırasında aracın tespit muayenesinin yapılmış olması koşuluyla araç
işletenin tescilini talep ettiği yazı, resim ve işareti kullanım hakkı
olduğuna dair (Değişik ibare:RG-29/12/2022-32058) belgenin ibrazı ile bu madde kapsamındaki
tescil talebinin araç sahibi olmayan işleten tarafından talep edilmesi
halinde, araç sahibinin muvafakati gerekir.
(3) Sürücü
kursunda adaylara eğitim vermek için kullandırılan araçlar ile minibüs ve
otobüslerin ön ve arka kısımlarında da yazı, resim ve işaret
kullanılabilir.
(4) Bu madde
kapsamında tescil edilen yazı, resim ve işaretler aracın tescil belgesi ve
kayıtlarına “… logoludur” veya “… yazısı, resmi, işareti mevcuttur”
şeklinde işlenir. (Ek cümle:RG-29/12/2022-32058) Ancak, 8/1/2018 tarihli ve 30295 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında "A, B, C, D, L, M, N
ve P" türü yetki belgesi sahiplerinin faaliyetlerinde kullanacakları
araçların yetki belgesi ve taşıt kartlarına ilişkin elektronik sistem
üzerindeki kayıtlarında bulunan unvan veya kısa unvanların araç tescil
belgesi ve tescil kayıtlarına işlenme zorunluluğu aranmaz.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Geçici
Trafik Belgeleri
Geçici trafik belgeleri ve
geçici plakaların verilme ve kullanma esasları
MADDE 24- (Başlığı ile
Birlikte Değişik:RG-29/12/2022-32058)
(1) Bir yerden diğer bir yere
götürülme, üst yapı tadilatı ve seri tadilat yapılması, prototip veya yol
testi, gösteri yapılması gibi nedenlerle geçici olarak trafiğe çıkarılacak
araçlar ile ithal ve ihraç edilen araçlara, geçici belgenin cinsine uygun
harcın yatırılmış olması şartıyla ve ilgili maddelerindeki usul ve esaslara
uygun olarak ilgisine göre noterler veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik
tescil kuruluşları tarafından geçici trafik belgesi verilir. Geçici trafik
belgesi ve geçici plakaları ARTES’e/Emniyet Genel Müdürlüğü bilgi sistemine
işlenir.
(2) Bu belgeler, geçici
plakaları ile birlikte kullanılır.
(3) Geçici trafik belgesi ve
geçici tescil plakalarının başka araçta veya belirlenen niteliklere aykırı
olarak kullanılması, geçici trafik belgesi ve geçici plaka alınan aracın belirlenen
süre dışında sürülmesi veya şartlara aykırı taşımacılık yapıldığının
tespiti halinde, belge ve plakalar geri alınarak araç trafikten men edilir.
Geri alınan belge ve plakalar ile varsa A Geçici Trafik Belgesi Düzenleme
Yetki Belgesinin iptal edilmesi için ilgili tescil kuruluşuna bildirimde
bulunulur.
(4) A Geçici Trafik Belgesi
Düzenleme Yetki Belgesi ile C, D ve F geçici trafik belgesine istinaden
düzenlenecek "G" ve "T" plakalar 80000-99999 arasındaki
rakamlardan oluşur.
(5) Askeri kullanıma yönelik
olarak imal, ithal veya ihraç edilecek olan ve tip onayı bulunmayan lastik
tekerlekli araçların prototip yol testi izin işlemleri ile bu işlemlere
ilişkin usul ve esaslar Savunma Sanayii Başkanlığınca belirlenir. Ayrıca,
Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 128 inci maddesinde belirtilen ağırlık ve
boyutları aşan araçlar için karayolu üzerindeki köprü ve sanat yapılarının
durumunun göz önünde tutulması, trafik güvenliğinin tehlikeye düşürülmemesi
ve belirlenen güzergâh üzerinde gerekli güvenlik tedbirleri ile bu
tedbirlerin prototip yol testini yapacak gerçek/tüzel kişilerce alınmasına
ilişkin hususlara usul ve esaslarda yer verilir.
(6) A Geçici Trafik Belgesi
Düzenleme Yetki Belgesi ile geçici trafik belgesi ve geçici tescil
plakalarına ilişkin bilgiler (sürücü, belge geçerlilik süresi, sigorta,
araç, güzergâh ve benzeri) Türkiye Noterler Birliğince oluşturulacak sistem
üzerine kaydedilerek elektronik ortamda üretilir ve bu bilgiler sistem
üzerinden anlık olarak Emniyet Genel Müdürlüğü ile paylaşılır.
A Geçici trafik
belgesi ve geçici plakalar
MADDE 25 –
(Değişik:RG-29/12/2022-32058)
(1) A Geçici Trafik Belgesi
Düzenleme Yetki Belgesi;
a) Prototip veya yol testi
yapılacak araçlar için imalatçı veya ithalatçı firmalar, otomotiv konusunda
araştırma yapan kurum, kuruluş veya teknik hizmet kuruluşlarına
"T" harf grubu plakalı,
b) Fabrika, depo, gümrük
satış yeri, teşhir yeri, bayi ve benzeri yerler arasında sürülecek
araçların nakli amacıyla imalatçı veya ithalatçı firmalar, bu firmaların
yetki verdiği araç satıcılığı yapan bayiler ile taşıma işleri
organizatörlüğü yapanlara, üst yapı tadilatı ve seri tadilat işlemi yapan
firmalara; yurt dışından satın alınan veya yurt dışına satılan araçların
karayollarında sürülerek götürülmesi veya getirilmesi için Ulaştırma ve
Altyapı Bakanlığından uluslararası ve yurt içi taşıma işleri
organizatörlüğü yetki belgesi almış olan gerçek ve tüzel kişilere
"G" harf grubu plakalı,
olarak bir yıl süre ile
verilen belgedir.
(2) A Geçici Trafik Belgesi
Düzenleme Yetki Belgesinde birden fazla plaka verilemez. Ancak firmalar
birden fazla yetki belgesi için müracaat edebilirler.
(3) A Geçici Trafik Belgesi
Düzenleme Yetki Belgesine istinaden düzenlenen A Geçici Trafik Belgesi ve
bu belge ile kullanılan "G" plakanın geçerlilik süresi; aynı il
sınırları içerisinde yirmi dört saat, şehirlerarası ve uluslararası
yollarda aracın götürüleceği yerin uzaklığına göre en fazla altı gündür. Bu
plakaya sahip araçların A Geçici Trafik Belgesinde belirtilen güzergâh
dışında kullanılması ve bu araçlarla yük ve yolcu taşınması yasaktır.
(4) A Geçici Trafik Belgesi
Düzenleme Yetki Belgesine istinaden düzenlenen A Geçici Trafik Belgesi ve
bu belge ile kullanılan "T" plakalar en fazla otuz gün süreli
olarak düzenlenir ve geçici trafik belgesinde belirtilen güzergâh dışında
kullanılamaz.
(5) "G" ve
"T" plakalar için kullanılan A Geçici Trafik Belgesi, A Geçici
Trafik Belgesi Düzenleme Yetki Belgesi bulunan firmalarca iki suret olarak
düzenlenir. Bir sureti üç yıl süre ile saklanır. Bu belgeler yetkililerce
her zaman denetlenebilir.
(6) Bu belge ve plakalar, A
Geçici Trafik Belgesi Düzenleme Yetki Belgesinin ilgili firmaca onaylanmış
fotokopisi ve her araç için cinslerine göre geçici plakaya bağlı olarak
yaptırılmış zorunlu mali sorumluluk sigortası ile birlikte geçerlidir.
(7) A Geçici Trafik Belgesi
Düzenleme Yetki Belgesinin süresi sonunda yeniden talep edilmesi halinde,
önceden verilmiş yetki belgesi ile plakaların iadesi zorunludur. Süresi
biten yetki belgesi ile önceden tahsis edilmiş plakalar iade edilmedikçe
yenisi verilmez.
(8) A Geçici Trafik Belgesi
Düzenleme Yetki Belgesi başvurusu herhangi bir notere yapılır. Başvuru
sırasında;
a) Talep edenlerin her türlü
hukuki ve mali sorumluluğu kabul ettiklerini ve yetki belgesini hangi
amaçla kullanacaklarını belirtmeleri,
b) Gerekli harcın ödenmesi,
c) Taşıma işleri
organizatörlüğü yapanlar için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından ilgili
yetki belgesinin alınmış olması,
ç) Tip onayı bulunan ve yol
testi yapılacak araçlar için ilgili firmanın ülkemizde yetkili distribütörü
olduğuna dair belgenin ibrazı,
d) Otomotiv tip onay mevzuatı
kapsamında yer alan prototip veya tip onayı bulunmayan yol testi yapılacak
araçlar için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı veya Bakanlığın tip onay
belgelendirme işlemleri kapsamında yetkilendirdiği kuruluştan alınmış izin
belgesi olması,
e) İthal araçlar için satış
sonrası hizmet yeterlilik belgesinin bulunması,
gerekir.
(9) "G" harf gruplu
plaka için müracaat edenlerden;
a) İmalatçılar için ülkemizde
söz konusu aracın yetkili imalatçısı,
b) İthalatçılar ile bayiler
için ise söz konusu firmaların ülkemizde yetkili distribütör veya yetkili
bayisi,
olduğuna dair belgenin ibrazı
zorunludur.
(10) Prototip veya yol testi
amacıyla "T" plaka verilen araçlar, hiçbir şekilde taşıma sınırı
üstünde yükleme yapılmamak üzere, yüklü olarak da test edilebilirler.
Gerektiğinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından izin alınmak şartıyla teknik
açıdan müsaade edilen yükle yüklenebilirler. Bu araçlarda, sürücünün
dışında gereği kadar ek sürücü ve uzman bulunabilir.
(11) A Geçici Trafik Belgesi
Düzenleme Yetki Belgesi ile geçici trafik belgelerinin düzenlenmesine
ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Türkiye
Noterler Birliği tarafından belirlenir.
C Geçici trafik
belgesi ve geçici plakalar
MADDE 26 –
(1) Araç sahibinin her türlü hukuki ve mali sorumluluğu kabul ettiğine dair
beyanı ve başvurusu üzerine; satıldığı veya bulunduğu yerden tescil
edileceği ve bulundurulacağı veya onarımının yapılacağı yere kadar
götürülecek olup, zorunlu mali sorumluluk sigortası bulunan ve gerekli
harcı ödenmiş araçlara, (Değişik ibare:RG-29/12/2022-32058) gideceği güzergâha göre en fazla altı güne kadar
geçerli C Geçici Trafik Belgesi ve plaka basım belgesi verilir.
(2) Trafikten
çekilmiş olan araçlara da C Geçici Trafik Belgesi verilebilir.
D Geçici trafik
belgesi ve geçici plakalar
MADDE 27 –
(1) Yurt dışından getirilen veya yurt dışına götürülen araçların
karayollarında sürülerek götürülmesi veya getirilmesi için araç sahibi veya
satıcının (Değişik ibare:RG-29/12/2022-32058) başvurusu üzerine gideceği güzergâha göre en fazla
otuz gün süre ile geçerli D Geçici Trafik Belgesi ve plaka basım belgesi
verilir.
(2) Başvuru
sırasında her türlü hukuki ve mali sorumluluğun kabul edildiğinin beyan
edilmesi, getirilecek ya da götürülecek araçların cins, sayı ve nitelikleri
ile araçların getirileceği ya da götürüleceği ülkenin belirtilmesi gerekir.
Başvuruya konu edilen her bir araç için proforma fatura örneği veya sahiplik
belgesinin ibrazı ile aracın zorunlu mali sorumluluk sigortasının bulunması
ve gerekli harcının ödenmiş olması gerekir.
(3) Yurtdışından
getirilecek araçlar için verilen geçici belge ve plakalar, araçlara
bulundukları ülkede getirileceği gün takılır ve yurda gelişlerinde aracın
tescil edileceği notere iade edilir.
(4) Yurtdışına
götürülecek araçlar için verilen geçici belge ve plakalar ise karayoluna
çıkarılacakları zaman araçlara takılır.
(5) (Ek:RG-29/12/2022-32058) Yurt dışına
götürülebilmesi veya yurt dışından ülkemize getirilebilmesi için trafikten
çekilmiş araçlara da D Geçici Trafik Belgesi verilebilir.
E Geçici trafik
belgesi ve geçici plakalar
MADDE 28 – (1)
Türkiye’ye kesin olarak ithal edilmek üzere getirilen araçlar ile asıl
yerleşim yeri yabancı memleketlerde olan Türk ve yabancı turistler
haricinde kalan ve resmi veya özel sektörlerde çalışmak üzere gelen yabancı
kişilere ve bilim adamlarına ait araçlara gümrük idareleri tarafından,
yabancı plakalarının sökülmesi sonrasında, giriş işlemleri yapılacak
gümrüğe kadar kullanılmak üzere zorunlu mali sorumluluk sigortasının
yaptırılmış olması ve gerekli harcının ödenmesi şartlarıyla altı gün
süreyle geçerli E Geçici Trafik Belgesi ve plaka basım belgesi verilir.
(2) Ülkemizden
transit geçecek olup geçici plaka ve yol belgesinin süresi bitmiş ya da
süresi ülkemizi geçmeye yetmeyecek olan araçlara giriş işlemi yapan
gümrüklerce, çıkış işlemleri yapılacak olan gümrüğe teslim edilmek üzere
zorunlu mali sorumluluk sigortasının yaptırılmış olması ve gerekli harcının
ödenmesi şartlarıyla E Geçici Trafik Belgesi verilir.
F Geçici trafik
belgesi ve geçici plakalar
MADDE 29 –
(1) Dış ülkelerde bulunan Türk vatandaşlarının, bulundukları ülke mevzuatı
gereğince belge ve plakaları geri alınan plakasız araçları ile yurdumuza
gelişlerinde; giriş işlemi yapan gümrük idareleri tarafından verilen giriş
izin belgesi esas alınarak, araç sahibinin başvurusu üzerine araçların
yurtta kalış süresine göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının yaptırılmış
olması ve gerekli harcının ödenmesi şartlarıyla, herhangi bir noter
tarafından en çok üç ay süre ile geçerli F Geçici Trafik Belgesi ve plaka
basım belgesi verilir.
(2) Bu belge ve
plakalar araç sahibi tarafından, gidilen ülkedeki Türk temsilciliklerine
iptal edilmek üzere teslim edilir.
Ülkelerindeki
olağanüstü haller nedeniyle ülkemize giriş yapan yabancılara ait araçlara
geçici trafik belgesi ve tescil plakası verilmesi
MADDE 30 –
(1) Savaş, iç karışıklık, doğal afet ve benzeri olağanüstü nedenlerle,
ülkesinden ayrılmaya zorlanmış, acil ve geçici koruma bulmak amacıyla
kitlesel olarak veya bu kitlesel akın döneminde bireysel olarak Türkiye
Cumhuriyeti sınırlarına gelen veya bu sınırları geçen yabancıların
beraberlerinde getirdikleri tescilli araçlara, ülkede kaldıkları süre
içerisinde kullanılmak üzere noterler tarafından geçici trafik belgesi ve
özel olarak belirlenen harf grubundan tescil plakası verilir.
(2) Bu kapsamdaki
araçlara geçici trafik belgesi ve tescil plakası düzenleninceye kadar
kullanılmak üzere yurdumuza girişleri sırasında ilgili gümrük idaresi
tarafından, ülkemizde geçerli zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırılmış
olması şartı ile on beş gün süreyle geçerli Geçici Giriş Yol Belgesi (Ek-3)
verilir. Geçici Giriş Yol Belgesi verilen ve henüz geçici trafik belgesi ve
tescil plakası düzenlenmeyen araçlara yurt dışına çıkış izni verilmez.
(3) Geçici trafik
belgesi ve tescil plakası verilmesi için başvuru sırasında aracın yabancı
ülkedeki tescil belgesi, ülkemizde geçerli zorunlu mali sorumluluk sigorta
poliçesi, varsa Geçici Giriş Yol Belgesi ve 13/10/2014 tarihli ve 2017/6883
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Geçici Koruma
Yönetmeliği uyarınca araç sahibine verilen Geçici Koruma Kimlik
Belgesi/Yabancı Tanıtma Belgesinin ibrazı ve aracın geçerli muayenesinin
bulunması zorunludur.
(4) Bu madde
kapsamında tescil yapılan aracın kayıtlarına, “Geçici belge ve tescil
plakası üzerinden başkasına satılamaz, devredilemez, kiralanamaz, ödünç
verilemez, geçici trafik belgesinde adı kayıtlı kişi, eşi veya belgede adı
kayıtlı kişinin alt ya da üst soyu dışındaki kişiler tarafından
kullanılamaz.” şeklinde şerh işlenir.
(5) Bu araçlarla
yurt dışına çıkış yapılacak olması halinde, geçici trafik belgesi ve tescil
plakalarının bu belge ve plakaları düzenleyen notere iade edilerek, yurt
dışına çıkışın yapılacağı gümrük idaresine kadar kullanılmak üzere yedi gün
süreyle geçerli Geçici Çıkış Yol Belgesi alınması zorunludur. Bu süre
sonunda yurt dışına çıkış yapmadığı tespit edilen araç trafikten men edilir
ve men bilgisi, işlemi yapan trafik birimi tarafından elektronik ortamda
kaydedilir. Bu halde, araca yeniden üç gün süreyle geçerli Geçici Çıkış Yol
Belgesi düzenlenir. Süre sonunda yine yurt dışına çıkış yapmadığı tespit
edilen araç, başvuracağı herhangi bir noterden yeniden geçici trafik
belgesi ve tescil plakası alınıncaya kadar trafikten men edilir.
(6) Geçici olarak
tescil edilmek üzere geçici giriş yol belgesi veya geçici trafik belgesi ve
tescil plakası verilen yabancı plakalı araçlara ilişkin bilgiler
kanunlardaki istisnalar hariç olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlarla
sınırlı olarak paylaşılabilir. Bu fıkra kapsamında yapılacak veri
paylaşımının usul ve esasları Emniyet Genel Müdürlüğü ve Türkiye Noterler
Birliği arasında yapılacak olan protokolle belirlenir.
(7) Geçici trafik
belgesi ve tescil plakasının şekli, içeriği, geçerlilik süresi, geçici
trafik belgesi ve tescil plakası verilmesi, iadesi ile araca ait mevcut
belge ve plakaların saklanması, iadesi ile bu işlemlere ait diğer usul ve esaslar
İçişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Türkiye Noterler Birliği
tarafından belirlenir.
(8) Geçici olarak
tescil edilen araçların muayene, sigorta, vergi ve harçları ile bu maddenin
uygulanmasına dair diğer işlemlere ilişkin usul ve esaslar ilgili bakanlık,
kurum veya kuruluşlarca belirlenir.
(9) Hangi
ülkelerde olağanüstü hallerin yaşandığı ve olağanüstü hallerin süresi (Değişik
ibare:RG-29/12/2022-32058) Adalet,
İçişleri ve Dışişleri Bakanlıklarınca müştereken hazırlanacak
usul ve esaslarla belirlenir.
ALTINCI
BÖLÜM
Tescil
Plakaları
Tescil plakası
verilmesi ve kullanılması
MADDE 31 –
(1) İlk defa tescili yapılan her araca, araç sahibinin tescile esas
adresinin bulunduğu yerdeki il kodu, harf ve rakam grubunu içeren bir
tescil plakası tahsis edilir. Plaka değişikliğinin talep edilebileceği
durumlar saklı kalmak üzere, tescil edilmiş araçlarda satış ve devir
sonrası aracın mevcut plakası yeni araç sahibine devredilir.
(2) Finansal
kiralama yoluyla kiralanan ve ilk defa tescili yapılacak araçlara,
kiracının tescile esas adresinin bulunduğu yerdeki il kodu, harf ve rakam
grubunu içeren tescil plakası da tahsis edilebilir. Bu araçların tescilinde
araç sahibi ile birlikte kiracı bilgileri de kayıt altına alınır.
(3) Araç tescil
işlemi sırasında verilecek tescil plakalarının belirlenmesi usulü, Emniyet
Genel Müdürlüğü ve Türkiye Noterler Birliği arasında yapılacak protokolde
belirlenir.
(4) Noterler,
ilgili tescil kuruluşları ve Türkiye Noterler Birliği tarafından
yetkilendirilen kurum veya kuruluşlar tarafından düzenlenen plaka basım
talep belgesi yazılı veya elektronik ortamda ibraz edilmeden plaka basımı
yapılamaz. Plaka basım talep belgesi veya buna ilişkin elektronik bildirim,
plakayı basan kuruluş tarafından en az üç yıl süre ile muhafaza edilir.
Tescil plakalarında, plaka basım işlemini gerçekleştiren kuruluşun mührü
bulunur.
(5) Araç
muayenesinde, tescil plakası standart dışı kabul edilip ağır kusur verilen
araçlar için, araç muayene raporunun ibrazı halinde, plaka basımında plaka
basım talep belgesi aranmaz.
(6) Bu Yönetmelik
kapsamında noterler tarafından tescil edilen araçların plakalarının iptali
durumunda iade edilen plakalar noterler tarafından Türkiye Noterler
Birliğinin belirlediği usul ve esaslara göre imha edilir.
Tescil
plakalarının takılma yerleri ve sayıları
MADDE 32 –
(1) Tescil plakaları araçlara aşağıda gösterildiği şekilde ve sayıda
takılır:
a) Motorlu
bisiklet ve motosikletlere; yerden 20 ila 150 santimetre yükseklikte araç
arka kısmında ve araç boyuna eksenine dik olacak şekilde bir adet,
b) Römork ve yarı
römorklara arkada yerden 30 ila 120 santimetre yükseklikte römork boyuna
eksenine dik olacak şekilde bir adet,
c) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
Yük motosikletleri ile 26/1/2017 tarihli ve 29960
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İki veya Üç Tekerlekli Araçların
ve Dört Tekerlekli Motosikletlerin Tip Onayına Yönelik Araçların Yapısı ve
Genel Gereklilikleri Hakkında Yönetmelik (AB/44/2014)’e uygun olarak
1/1/2020 tarihinden sonra üretilmiş dört tekerlekli motosikletler (L6-L7)
ile diğer motorlu araçlara; biri ön, diğeri arkada yerden 30 ila 120
santimetre yükseklikte araç boyuna eksenine dik olacak şekilde iki adet,
ç) Traktörlerde;
biri ön, diğeri arkada yerden 30 ila 400 santimetre yükseklikte araç boyuna
eksenine dik olacak şekilde iki adet
takılır.
d) Tescil
plakaları, aracın boyuna ekseninde veya sol tarafında, alt kenarı aracın
tampon alt seviyesinin üstünde kalacak, yanlarından taşmayacak,
sallanmayacak, düşmeyecek ve kolayca okunabilecek şekilde takılır.
e) Takılacak
yerlerin uygun olmaması halinde;
1) 11x52
santimetre en ve boyundaki ön plaka arkaya,
2) Araç ekseni
üzerine yerleştirilecek olanlar sol tarafa,
3) Arka plakaların
üst kenarı 200 santimetreye kadar,
takılır. Ayrıca
plaka için özel yeri bulunanlara küçük ölçüde plaka takılabilir.
f) Lastik
tekerlekli traktör römorklarına, traktöre verilen numarayı taşıyan plaka,
diğer araçlarla çekilen römork ve yarı römorklara kendileri için verilen
plakalar takılır. Tescile tabi olmamakla beraber, yüklü ağırlığı 750 kilograma
kadar olan römork veya yarı römorkların arkasına çeken araca verilen
numarayı taşıyan plaka takılır veya resmedilir.
g) İş makinelerine
de bu Yönetmelikte gösterilen ölçü ve esaslara uygun plaka takılır (Ek-4).
Plaka takılacak yeri olmayanların uygun kısımlarına aynı ölçülerde
yazılarak resmedilir. Bu araçlar üzerinde ayrıca ilgili kuruluşu tanıtan
tam veya kısaltılmış yazılar bulunur.
Nitelik ve
ölçüleri
MADDE 33 –
(1) Tescil plakalarının niteliklerine ve ölçülerine ait esaslar aşağıda
gösterilmiştir:
a) Nitelikleri
1) Tescil
plakaları, 0.97 milimetre kalınlığında DIN 1745 standardına uygun AL 99,5
F11 ½ sertlikte, gerilme kuvveti 100-150 N/milimetre, % 0.2 akıcılık
sınırı, en az 90 N/milimetre, uzama direnci en az % 6 (a 10) standardında
dikdörtgen biçiminde alüminyumdan yapılır.
2) Harf ve
rakamlar ile plaka kenarları preste en az 1, en çok 3 milimetre kabartılır
ve köşeleri 1 santimetre yarıçapla yuvarlatılır. Plaka kenarları (bordürü)
genişliği 5 milimetre olur.
3) Geçici
plakalardan gümrük plakaları ile altı güne kadar verilen plakalar
plastikten yapılır. Bunların üzerinde ayrıca sol üst köşeden sağ alt köşeye
doğru 2 santimetre genişlikte beyaz renkli bir bant bulunur.
b) Ölçüleri
1) Motorlu
bisiklet, motosiklet, yük motosikleti ve lastik tekerlekli traktörlerde
15x24 santimetre,
2) Otomobil,
kamyonet, minibüs, kamyon, çekici ve otobüslerde ön plaka 11x52, arka plaka
11x52 veya 21x32 santimetre; plaka yerlerinin bu ölçülere uymaması halinde
ölçüler 15x30 santimetre
en ve boyda olur.
3) Harf ve rakam
gruplarının plaka üzerindeki yerleri ile genişlik, yükseklik, çizgi
kalınlığı ve aralıklarına ait ölçüler; Ek-5, Ek-5/A, Ek-5/A1, Ek-5/B,
Ek-5/B1, Ek-5/C, Ek-5/C1, Ek-5/D, Ek-5/D1, Ek-5/E, Ek-5/E1, Ek-5/F,
Ek-5/F1, Ek-5/G, Ek-5/G1, Ek-5/G2, Ek-5/H, Ek-5/H1, Ek-5/H2, Ek-5/J,
Ek-5/J1, Ek-5/J2, Ek-5/K, Ek-5/K1, Ek-5/K2, Ek-5/L, Ek-5/M, Ek-5/N
şekillerde gösterilmiştir.
Tescil
plakaları harf ve rakam grupları
MADDE 34 –
(1) Tescil plakalarında; il kod numarasından (Ek-6) sonra ikili harf
üçlü rakam, tekli harf dörtlü rakam ve üçlü harf ikili rakam ile ikili harf
dörtlü rakam, tekli harf beşli rakam ve üçlü harf üçlü rakamdan oluşan harf
ve rakam grupları bulunur.
(2) Tescil
plakaları, İçişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Türkiye Noterler
Birliği tarafından belirlenecek listelerdeki il kod numaraları, harf ve
rakam gruplarından sıra esasına göre tahsis edilir.
(3) Tescil
plakaları;
a) Taşıt Kanununun
(2) sayılı cetvelinde makam hizmetlerine tahsis edilen araçlar ile emniyet
araçlarına “A-AA-AAA” harf,
b) Diplomatik ve
konsüler misyonlar ile uluslararası kuruluşlar ve mensuplarının araçlarına
“CC, CD, CG, CM” harf gruplarından; Büyükelçilikler ve uluslararası
kuruluşlar ile bunların diplomatik muafiyeti bulunan mensuplarının
araçlarına “CD, CM”, Başkonsolosluklar ile bunların konsüler muafiyeti
bulunan mensuplarının araçlarına “CC, CG” harf,
c) Çeşitli
nedenlerle yurdumuzda bulunan yabancı kişilerin araçlarına, “MA”dan “MZ”ye
kadar harf,
ç) Geçici trafik
belgesi alınan araçlardan prototip veya yol testi için kullanılacaklara
“T”, diğerlerine “G” harf ve (Değişik ibare:RG-29/12/2022-32058) beşli rakam,
d) Geçici gümrük
plakalarına “GMR” harf ve üçlü rakam,
e) Jandarma Genel
Komutanlığına ait araçlara, “JAA” dan “JZZ” ye kadar harf ve üçlü rakam,
f) Sahil Güvenlik
Komutanlığına ait araçlara, “SGH” harf ve üçlü rakam,
gruplarından
verilir.
(4) Gerekli
görülen yerlerde, ticari amaçla çalışan araçlara UKOME veya trafik
komisyonlarından karar almak şartıyla belirlenecek harf gruplarından plaka
verilebilir. Bu şekilde belirlenen harf ve rakam grupları Türkiye Noterler
Birliğine bildirilir.
Tescil
plakaları zeminleri ile harf ve rakam gruplarının renkleri
MADDE 35 –
(1) Plaka zeminleri ile harf ve rakam gruplarının renkleri (Ek-7, 7/A, 7/B,
7/C)’deki değerlere uygun olarak;
a) Resmi araçlara
takılacak plakalarda zemin siyah, harf ve rakamlar beyaz,
b) Resmi olmayan
araçlara takılacak plakalarda zemin beyaz, harf ve rakamlar siyah,
c) Emniyet Genel
Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı
araçlarına takılacak plakalarda zemin mavi, harf ve rakamlar
beyaz,
ç) Büyükelçilikler
ve uluslararası kuruluşlar ile bunların diplomatik muafiyeti bulunan
mensuplarına ait araçlara takılacak plakalarda zemin beyaz, harf ve rakamlar
yeşil; Başkonsolosluklar ile bunların konsüler muafiyeti bulunan
mensuplarına ait araçlara takılacak plakalarda zemin yeşil, harf ve
rakamlar beyaz,
d) Yerleşim yeri
yabancı memlekette olan ve Türkiye’ye geçici bir süre için çalışmak, tetkik
ve tahsilde bulunmak gayesiyle ve turistik amaçla veya çeşitli nedenlerle
gelen yabancı kişiler ile yabancı şirketlerin ülkemizde bulundukları
sürece, ithal işlemine tabi olmayan ve yurt dışından getirdikleri araçları
ile ülkemizde edinecekleri araçlarına verilen “MA-MZ” grubu plakalarda
zemin beyaz, harf ve rakamlar siyah,
e) Geçici
plakalarda zemin sarı, harf ve rakamlar siyah,
f) Geçici gümrük
plakalarında zemin yeşil, harf ve rakamlar kırmızı,
olarak
belirlenmiştir.
(2) Her plakada,
il kod numarasından önce gelmek üzere ülkemizin uluslararası tanıtım
işaretini taşıyan ve (Ek-7, 7/A, 7/B, 7/C)’de belirlenen renge uygun
nitelikleri haiz (TR) rumuzu (Ek- 5/M) bulunur. (TR) rumuzu, 4x10
cm’lik mavi bir dikdörtgen kutu içine yerleşmiş reflektif tabakanın imalat
aşamasında işlenmiş, fiziksel veya kimyasal yolla plakaya zarar vermeden
çıkarılamayacak niteliktedir.
(3) Plastik
dışındaki plakalar, tabakasında 10x10 mm’lik bir alana sığacak şekilde
yatay 100 mm ve dikey 50 mm aralıkla tekrar eden kare kutucuklar içinde ay
ve yıldız ve TR güvenlik işaretleri bulunan (Ek-5/N)
yansıtıcılı folyo ile kaplanır. Güvenlik işaretleri, tescil plakalarının
sahtelerinin veya kopyalarının yapılmasına engel olmak amacıyla reflektif
üst tabakanın imalatı aşamasında reflektif tabakanın içinde ayrılmaz bir
bütün olarak imal edilir. Güvenlik işaretleri; fiziksel ve kimyasal
yollarla çıkarılamayacak, fotoğraf, fotokopi, baskı, hologram ve diğer
görüntü işlemleri ile benzer şekilde üretilemeyecek, güvenlik işaretleri
takılı tescil plakası üzerinde aracın yaklaşık 1.8 metre önünde veya
arkasında ayakta durulduğunda ve 30 derecelik bir açı ile bakıldığında
görülebilir. 1 metreden fazla yaklaşıldığında ya da 4 metreden fazla
uzaklaşıldığında Ek-8 ve Ek-8/A’da şema ile gösterildiği şekilde görülemeyecek
nitelikte olacaktır.
Özel tahsisli
plaka verilecekler
MADDE 36 –
(1) Bu Yönetmelikte belirlenen plakalar yanında aşağıda belirtilen
araçlara, tescil plakası yerine özel tahsisli plakalar Emniyet Genel
Müdürlüğü tarafından verilebilir.
a) Cumhurbaşkanlığı
araçları:
1) Cumhurbaşkanına
tahsis edilen araçların plakalarında sadece Cumhurbaşkanı forsu bulunur.
2)
Cumhurbaşkanlığına ait diğer araçlara, koyu kırmızı zemin üzerine sarı
madeni CB harfleri ile üçlü rakam grubu bulunan plakalar (Ek-9) takılır. Bu
plakaların zeminleri yeşil renkte de olabilir.
b) TBMM Başkanlık
Divanı Üyeleri ile Komisyon Başkanları ve Grup Başkan Vekillerine tahsis
edilen araçlara, kırmızı zemin üzerine sarı madeni TBMM amblemi ile sarı
madeni TBMM harfleri ve üçlü rakam bulunan plakalar verilir. Bu plakaların
numaralandırılması işlemleri ile sıralamasına dair düzenlemeler TBMM
Başkanlığınca yerine getirilir.
c) Taşıt Kanununa
göre emre ve zata tahsis edilen araçların plakaları da koyu kırmızı zemin
üzerine sarı madeni dörtlü rakam grubundan (Ek-10) oluşur. Bunlardan il
valilerine ait plakalarda dörtlü rakam grubunun önüne ilin sıra numarasını
gösteren ikili rakam grubu (Ek-11) gelir.
1) Taşıt Kanununa
ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde yer alan araçlara tahsis edilecek plaka
sıra numaraları, (Değişik ibare:RG-29/12/2022-32058) Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenen
protokol sırası esas alınarak İçişleri Bakanlığınca düzenlenir.
2) Emre ve zata
birden fazla araç tahsis edilmiş ise birinci araca verilen numaradan sonra
gelen veya uygun görülen bir başka sıra numarasını taşıyan plaka tahsis
edilir.
3) Birden fazla
araca aynı sıra numarası bulunan özel tahsisli plaka takılamaz.
ç) Taşıt Kanunu
(2) sayılı cetveline göre kişilerin makam hizmetlerine tahsis edilen
araçlara “A-AA-AAA” grubundaki plakalardan verilir. Verilecek plakalar
beyaz zemin üzerine kırmızı harf ve rakamlardan oluşur. Ancak, (Mülga
ibare:RG-29/12/2022-32058) Kamu Başdenetçisi, Jandarma Genel Komutanı,
Emniyet Genel Müdürü ile Sahil Güvenlik Komutanına verilecek plakalar beyaz
zemin üzerine kırmızı kabartma dörtlü rakam grubundan oluşur. Bu araçlara
12x36 santimetre ebadında plaka takılır.
d) Diplomatik ve
konsüler misyonlar ile uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik ve
konsüler muafiyeti bulunan mensuplarının araçlarına ülkemizde özel veya
tüzel kişilerden ya da finansal kiralama yoluyla kiralayacakları
araçlarına, mütekabiliyet esasları da göz önünde bulundurularak, noterlerce
tanzim edilen kira sözleşmesiyle birlikte, Dışişleri Bakanlığının yazılı
teklifi ve İçişleri Bakanlığının onayı ile geçici olarak CC 0001'den CC
9999'a, CD 0001'den CD 9999'a, CG 0001'den CG 9999'a ve CM 0001'den CM
9999'a kadar olan plakalardan verilebilir. Sürenin bitiminde, tahsis edilen
plakalar hiçbir tebligata gerek olmadan ilgililerce ilgili trafik tescil
kuruluşuna iade edilir.
e) Emniyet
teşkilatına ait araçlardan;
1) Resmi plakalı
olarak görev yapan emniyet araçlarına kayıtlı oldukları trafik
birimlerince, o aracın telsiz kod numarasını karşılayan resmi plaka
verilir.
2) Özel tahsisli
plaka verilen araçların tahsis amacının değişmesi halinde, özel tahsisli
plakaları yerine tescil plakaları takılır.
3) Emniyet Genel
Müdürlüğü merkez birimleri ile doğrudan merkeze bağlı taşra birimlerinde
kullanılanlara, Emniyet Genel Müdürünün onayı ile sivil plaka tahsis
edilir.
4) İl emniyet
müdürlüklerine bağlı birimlerde kullanılanlara, il emniyet müdürünün, başka
bir il trafik tescil kuruluşundan sivil plaka talep edilmesi halinde ise
talep edilen il valisinin onayı ile sivil plaka tahsis edilir.
f) Türk Silahlı
Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, (Değişik
ibare:RG-29/12/2022-32058) Milli
İstihbarat Teşkilatı Başkanlığının merkez
ve taşra teşkilatlarının istihbarat, gizlilik veya güvenlik gerektiren
hizmetlerinde kullanılanlara, aracın kayıtlı bulunduğu birimin en üst
amirinin il valiliklerine yapacağı yazılı talep üzerine, aracın tescil
kaydının bulunduğu il emniyet müdürünün teklifi ve valinin onayı ile
görev gereği herhangi bir başka il trafik tescil kuruluşundan sivil plaka
talep edilmesi halinde, İçişleri Bakanlığının onayı ile sivil plaka tahsis
edilir. Askeri plakalı araçların kuvvesine kayıtlı olduğu askeri birliğin
bulunduğu il, tescil kaydının bulunduğu il olarak değerlendirilir.
g) Kamu kurum veya
kuruluşlarınca kullanılan araçlara ilgili bakanlığın, haklarında koruma
kararı bulunanların kullanımındaki araçlara ise ilgililerin yazılı talebi
üzerine güvenlik gerekçesiyle İçişleri Bakanlığının onayıyla sivil plaka
tahsisi yapılabilir.
ğ) Taşıt Kanununa
ekli (1) sayılı cetvel uyarınca emir ve zatlarına, (2) sayılı cetvel
uyarınca makam hizmetlerine tahsis edilmiş olan araçlara, tescil plakası
yerine güvenlik gerekçesiyle sivil plaka takılmasının talep edilmesi
halinde, İçişleri Bakanlığının onayı ile sivil plaka tahsis edilebilir.
h) Diplomatik ve
konsüler misyonlar ile uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik ve
konsüler muafiyeti bulunan mensupları ile asıl ikametgâhları yabancı
memlekette olan (Türk ve yabancı turistler hariç) ve Türkiye'de geçici ve
belirli bir süre için çalışmak, tetkik ve tahsilde bulunmak veya çeşitli
nedenlerle gelen yabancı kişilerin araçlarına, güvenlik mülahazaları
çerçevesinde, mütekabiliyet esasları da göz önünde bulundurularak,
Dışişleri Bakanlığının yazılı teklifi ve İçişleri Bakanlığının onayı ile
geçici olarak sivil plaka verilebilir. Sürenin bitiminde, tahsis edilen
sivil plakalar hiçbir tebligata gerek olmadan ilgililerce trafik tescil
kuruluşlarına iade edilir.
(2) Sivil plaka
tahsisi talebe bağlı olarak aracın tescil kaydının bulunduğu veya başka bir
trafik tescil kuruluşundan yapılabilir. Sivil plakalar, aracın tescilli
olduğu trafik tescil kuruluşunca en fazla iki adet, başka bir tescil
kuruluşunca ise bir adet olmak üzere tahsis edilir.
(3)
(Değişik:RG-29/12/2022-32058) Sivil
plakaların tahsisine ait bilgiler bilgisayar kayıtlarına işlenir. Kiralama,
kullanıma bırakma/bırakılma, intifa veya tahsis edilme yöntemi ile
kullanılan araçlara sivil plaka tahsisi yapılabilmesi için bu hususa ilişkin
bilgilerin sisteme eklenmiş olması gerekmektedir.
(4) Tahsis olunan
plakalar talep halinde başka bir plaka numarası ile değiştirilebilir. Bu
durumda daha önce tahsis edilmiş olan sivil plakalar geri alınarak iptal
edilir.
(5) Tahsis edilen
plakaların hizmet amacı sona erdikten sonra iade edilmesi zorunludur. Bu
şekilde iade edilen plakalar bir yıl süreyle başka araçlara verilmez.
(6) Tahsis edilen
sivil plakanın başka bir araçta kullanıldığının tespiti halinde tahsis
edilen sivil plaka geri alınarak iptal edilir.
(7) Sivil
plakaların tahsisi işlemlerine ilişkin bilgi ve belgelerin gizliliği
korunur.
(8) Bu maddede
sayılanlar dışında hiçbir kişi, kurum veya kuruluş aracına özel tahsisli
veya sivil plaka verilemez.
Ad ve/veya
soyad veya tescil edilmiş ticari unvana göre verilecek plakalar
MADDE 37 –
(1) Gerçek kişilere ad ve/veya soyadlarını, tüzel kişilere ise tescil
edilmiş ticari unvanlarını ihtiva eden tescil plakaları verilebilir.
(2) Her
plakada il kod numarası, gerçek kişilerin ad ve/veya soyadları ya da tüzel
kişilerin ticari unvanlarını ifade eden harfler veya kelimeler ile rakam
grubu bulunur.
(3) Tahsis
edilecek tescil plakalarında kullanılacak olan harf grupları, Cumhuriyete,
Atatürk ilke ve inkılaplarına, anayasaya, milli ve manevi değerlere, dine,
ahlaka ve adaba aykırı olamaz, demokratik rejime ve milletin ve devletin
bölünmez bütünlüğüne aykırı olan her türlü yıkıcı ve bölücü nitelik ve
mahiyet arz eden harfler veya kelimeler kullanılamaz.
(4) Bu plakaların
verilmesi için İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenen ücretin, İçişleri
Bakanlığı Merkez Saymanlığı hesabına yatırılması ve buna ilişkin makbuzun
tescil sırasında noterlere ibrazı zorunludur.
(5) Bu plakaların;
nitelikleri, ölçüleri, harf ve rakam gruplarının boyutları, ad ve unvan bölümüne
yazılacak ifade ve kelimelerin azami sayı ve sınırı ile plaka zemini ve
harf ve rakam gruplarının renkleri ile alınacak ücretlerin tespiti, tahsili
ve diğer husus ve esaslar İçişleri Bakanlığınca belirlenir.
Tescil plakası
değişikliği
MADDE 38 –
(1) Araç tescil plakaları;
a) Tescil edilmiş
araçların satış ve devri sırasında alıcının yerleşim yerinin, tescil
plakasının verildiği il sınırı dışında bulunması halinde,
b) Araç sahibinin
yerleşim yerinin değiştiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde,
c) Can ve mal
güvenliğinin gerekli kıldığı haller ile plaka harf gruplarına ilişkin özel
durumlarda valiliğin talebi ve İçişleri Bakanlığı onayının alınması
halinde,
yapılacak talep
üzerine noterler tarafından değiştirilebilir.
(2) Yönetmeliğin 40
ıncı maddesinde özel olarak düzenlenen hallerde plaka değişikliği
zorunludur.
(3) Bu madde
kapsamında plaka değişikliği yapılabilmesi için trafikten çekilecek araçlar
hariç olmak üzere aracın geçerli muayenesi ile zorunlu mali sorumluluk
sigortasının bulunması, ayrıca birinci fıkranın (c) bendi ile ikinci fıkra
gereğince yapılacak plaka değişiklikleri hariç olmak üzere plaka
değişikliği yapılacak olan araca ait motorlu taşıtlar vergisi, gecikme
faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve trafik idari para cezası, Karayolları
Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30 uncu maddesine
göre verilen idari para cezaları ile geçiş ücreti borcu ve taşıt üzerinde
herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmadığının tespit edilmesi gerekir.
(4) (Ek:RG-29/12/2022-32058) Bu madde kapsamında
tescil plakalarının değiştirilmesi işlemleri sırasında araca ait mevcut
tescil plakaları geri alınır ve iptal edilir.
YEDİNCİ
BÖLÜM
Araçlara
İlişkin Diğer Kayıtlar
Hırsızlık veya
güveni kötüye kullanma suçları nedeniyle aranan araçlar hakkında yapılacak
işlemler
MADDE 39 –
(1) (Değişik:RG-29/12/2022-32058) İlgili
kolluk birimi kayıtlarına hırsızlık veya güveni kötüye kullanma suçları
nedeniyle arandığına dair şerh işlenmiş olmak şartıyla; araç sahiplerinin,
kanuni temsilcilerinin, vekillerinin veya kamu kurum ve kuruluşları ile
tüzel kişilerce yetkilendirilen kişilerin başvurusu üzerine araçların
tescil kaydı ilgisine göre herhangi bir noter veya Emniyet Genel Müdürlüğü
trafik tescil kuruluşu tarafından kapatılabilir.
(2) Birinci
fıkradaki başvuru üzerine aracın tescil belge ve kayıtlarına işlem tarihi
itibariyle “Hırsızlık nedeniyle aranıyor” ya da “Güveni kötüye kullanma
nedeniyle aranıyor” şerhi işlenerek araç tescil kaydı kapatılır ve araç
tescil belgesi araç sahibine iade edilir. Araçla birlikte araca ait tescil
belgesinin de suça konu olması durumunda, talep üzerine aracın kayıt
kapatma sebebini gösteren yazı araç sahibine verilir.
(3) Bu madde
kapsamında araca ait tescil kaydının kapatılması ile elektronik ortamda
Gelir İdaresi Başkanlığına, elektronik ortamda bildirimin mümkün olmaması
halinde ise en geç on beş iş günü içinde yazılı olarak ilgili vergi
dairesine aracın tescil kaydının suç tarihi itibariyle kapatıldığı (Mülga
ibare:RG-29/12/2022-32058) bildirilir.
(4) Bu madde
kapsamında tescil kaydı kapatılan araç bilgileri ve plakası, kapatma sebebi
ile birlikte ARTES’te saklanır ve bu plakalar diğer araçlara verilmez.
(5) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
Bu madde kapsamında kaydı kapatılan aracın
bulunması, ARTES’te yer alan araca ait aranma bildiriminin kaldırılmış
olması ve trafikten çekilecek veya hurdaya ayrılacaklar hariç olmak üzere
aracın tespit muayenesinin yapılması halinde araç sahibinin başvurusu
üzerine, kapatılan tescil kaydı bulunma tarihi itibarıyla yeniden açılır ve
talep edilmesi halinde araç tescil belgesi düzenlenir. Bu durum elektronik
ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına, elektronik ortamda bildirimin mümkün
olmaması halinde ise en geç on beş iş günü içinde yazılı olarak ilgili
vergi dairesine bildirilir.
Çalınan,
kaybedilen, kullanılamaz hale gelen, bilgileri değişen belge ve plakalar
MADDE 40 –
(1) Araçlara ait belgelerin ve tescil plakalarının kaybedilmeleri veya
kullanılamaz duruma gelmeleri halinde aşağıdaki işlemler yapılır:
a) Sahiplik
belgesinin kaybedilmesi halinde tescil işlemleri, varsa aracın ARTES
kayıtları, yoksa araca ait sahiplik belgesini veren kuruluş tarafından yazı
ile bildirilen onaylı örnekler esas alınarak yapılır.
b) Kayıp, çalınma,
yıpranma, eskime, rehin kaldırma veya çeşitli nedenlerle yenilenmesi
gereken araç tescil belgesi ile tescil plakalarının yenilerinin verilmesi
işlemleri ilgilisine göre noterler veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik
tescil kuruluşları tarafından yapılır.
c) Her türlü
tescil değişikliği veya tescile ait belgelerin zorunlu hallerde yenilenmesi
işlemlerinde öncelikle elektronik ortamdaki kayıtları esas alınır.
ç) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
Tescil plakasının birinin veya her ikisinin
çalınması veya her ikisinin kaybolması ve bu durumun ilgili kolluk birimi
kayıtlarına işlenmesi halinde, araca Türkiye Noterler Birliği tarafından
belirlenen listelerdeki harf ve rakam gruplarından sıra esasına göre yeni
bir tescil plakası verilir. Mevzuat gereği bir adet tescil plakası bulunan
araçların plakasının kaybolması halinde de bu hükümler uygulanır. Çalınması
veya kaybolması nedeniyle başka harf/rakam grubu ile değiştirilen tescil
plakalarının sistemde ne kadar süre ile tutulacağına ilişkin hususlar
Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından belirlenir.
d) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
Tescil plakasının birinin kaybolması
durumunda ilgili kolluk birimi kayıtlarına, plakanın kaybolduğu bilgisi
işlenir. Başvuru üzerine ilgilisine göre noterler veya Emniyet Genel
Müdürlüğü trafik tescil kuruluşları tarafından ilgiliye aynı harf ve rakam
grubuna göre plaka basım talep belgesi verilir. Aynı harf ve rakam grubuna
sahip plakanın iki defa kaybolması halinde Türkiye Noterler Birliği
tarafından belirlenen listelerdeki harf ve rakam gruplarından sıra esasına
göre yeni bir tescil plakası verilir.
e) Araç muayenesi
geçerlilik süresinin dolması nedeniyle tescil belgesinin basılmasının
mümkün olmadığı durumlarda araç bilgilerinin yer aldığı bir belge
ilgilisine göre noterler veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil
kuruluşları tarafından muayenenin tamamlanması için muayene istasyonuna
ibraz edilmek üzere araç sahibine verilir.
Tanıtıcı
işaretlerle ilgili olarak adli makamlara intikal ettirilen kişilerin
araçları hakkında yapılacak işlemler
MADDE 41 –
(1) (Değişik:RG-29/12/2022-32058) Motor
veya şasi numaralarının sonradan vurma olduğu tespit edilip, adli
makamlarca yapılan değerlendirme sonucunda sahibine teslim edilen aracın
motor ve şasi numaraları hakkında 47 nci madde hükümleri uygulanır.
(2) Tamir veya
tadil gibi nedenler dışında, üzerinde bulunan numaraları başka sebeplerle
silinmiş veya tahrip edilmiş olan motor blokları araçlara tadilat yapılmak
suretiyle takılamaz.
El koyma,
müsadere veya tasfiye kararı alınan araçlar hakkında yapılacak işlemler
MADDE 42 –
(1) Aracın müsadere edildiğine dair mahkeme kararının veya tasfiye
edildiğine ilişkin ilgili kurum veya kuruluşun düzenlemiş olduğu yazının
ibrazı halinde; araç müsadere veya tasfiye kararı verilinceye kadar
sahibine yediemin olarak teslim edilmemiş ise el koyma tarihi itibariyle,
sahibine yediemin olarak teslim edilmiş ise müsadere veya tasfiye kararı
tarihi itibariyle önceki sahibi adına olan tescil kaydı noter tarafından
ARTES üzerinden kapatılır.
(2) El konulduğu
halde müsaderesine veya tasfiyesine karar verilmeyen araçların, el koyma tarihi
ile aracın sahibine iade edilme tarihi arasında geçen süre ile sınırlı
olmak üzere tescil kaydı noter tarafından geçici olarak kapatılır. Bunun
için el koyma tarihi ile karar tarihi arasında aracın yediemin olarak
sahibine bırakılmamış olması zorunludur. Bu fıkra kapsamında kaydı
kapatılan (Değişik ibare:RG-29/12/2022-32058) araçların tescil kayıtları, araçların sahibine iadesi
halinde ilgilisinin müracaatı üzerine iade tarihi itibarıyla
yeniden açılır.
(3) El konulduğu halde
henüz müsaderesine veya tasfiyesine karar verilmemiş olan ve işlemleri
devam eden araçların, sahibine yediemin olarak teslim edilmemiş olması
şartıyla tescil kaydı el koyma tarihi itibariyle başvuru üzerine noter
tarafından geçici olarak kapatılır. Yargılama veya diğer işlemlerin
sonucuna göre aracın tescil kayıtları başvuru üzerine yeniden açılır.
(4) Bu madde
uyarınca yapılan kayıt kapatma ve açma işlemleri elektronik ortamda Gelir
İdaresi Başkanlığına, elektronik ortamda bildirimin mümkün olmaması halinde
ise en geç on beş iş günü içinde yazılı olarak ilgili vergi dairesine
bildirilir.
Araçların
trafikten çekilmesi ve trafikten çekilen araçların yeniden trafiğe
çıkarılmaları
MADDE 43 –
(1) Trafikten çekilmek istenen araçlar hakkında aşağıdaki usul ve esaslar
uygulanır:
a) Trafikten çekme
işlemi, araç sahiplerinin, kanuni temsilcilerinin, vekillerinin veya tüzel
kişilerce yetkilendirilen kişilerin araç tescil belgesi ve plakaları ile
başvurusu üzerine muayeneye tabi tutulmadan ilgilisine göre noterler veya
Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil kuruluşları tarafından yapılır.
b) Trafikten çekme
işleminin yapılabilmesi için araca ilişkin motorlu taşıtlar vergisi,
gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası, trafik idari para cezası,
25/6/2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanunun 30 uncu maddesine göre verilen idari para
cezaları ile geçiş ücreti borcu bulunmadığının tespit edilmesi gerekir.
Yakalama kararı içerenler hariç olmak üzere, kayıtlarında hak mahrumiyeti
olan araçlar trafikten çekilebilir.
c) Trafikten
çekilecek araçlar için araç sahibinden, trafikten çekilmiş olan aracını
trafiğe çıkarmayacağına, aracı yalnızca tescil birimine bildirdiği adreste
bulunduracağına ve bu adres dışında bir yere taşımak istediğinde aracın
taşıma tarihinden bir hafta önce ilgili tescil birimine bildirimde
bulunarak çekici yardımı ile taşınmasını sağlayacağına, aracı trafik ve
asayiş güvenliğini tehlikeye düşürecek şekilde bulundurmayacağına, aracın
karayolunu uzun süre etkileyecek şekilde park edilmiş, terkedilmiş veya
hasara uğramış olması durumunda trafik zabıtası tarafından çekilebileceğini
bildiğine, Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili yönetmelikler gereğince
trafikten çekilmiş araçlar için öngörülen yükümlülüklere aykırı
davranılması durumunda doğacak sorumlulukları kabul ettiğine dair beyan ve
taahhütname alınır.
ç) Trafikten
çekilen aracın tescil kaydı, yeniden trafiğe çıkarılmasına kadar kapatılır.
Araç tescil belgesi üzerine “trafikten çekilerek tescil kaydı kapatılmıştır.”
şerhi işlenerek araç sahibine verilir ve tescil plakası geri alınarak iptal
edilir.
d) Trafikten
çekilen araç bilgileri, elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına,
elektronik ortamda bildirimin mümkün olmaması halinde ise en geç on beş iş
günü içinde yazılı olarak ilgili vergi dairesine bildirilir.
(2) Trafikten
çekilen araçların yeniden trafiğe çıkarılması işlemlerinde aşağıdaki usul
ve esaslar uygulanır:
a) Yeniden trafiğe
çıkarma işlemi, araç sahiplerinin, kanuni temsilcilerinin, vekillerinin
veya tüzel kişilerce yetkilendirilen kişilerin başvurusu üzerine herhangi
bir noter tarafından yapılır. Başvuru sırasında aracın trafikten çekildiği
tarihten sonra yapılmış ve halen geçerli muayenesinin olması ve araç tescil
belgesi ile araç üzerinde değişiklik yapılmışsa bu değişikliğe ait
belgelerin ibraz edilmesi gerekir.
b) Aracın yeniden
trafiğe çıkarılabilmesi için araca ait zorunlu mali sorumluluk sigortasının
bulunduğunun tespit edilmesi gerekir.
c) Yeniden trafiğe
çıkarılan araca önceki plakası tahsis edilir ve araç tescil belgesi ile
birlikte plaka basım talep belgesi düzenlenerek verilir.
ç) Yeniden trafiğe
çıkarılan araç bilgileri, elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına,
elektronik ortamda bildirimin mümkün olmaması halinde ise en geç on beş iş
günü içinde yazılı olarak ilgili vergi dairesine bildirilir.
Araçların
hurdaya çıkarılması
MADDE 44 –
(1) Ekonomik ömrünü doldurma, eskime, yıpranma, kaza, yanma, tahrip edilme
ve benzeri nedenlerle kullanılamaz duruma gelen araçlar, sahiplerinin,
kanuni temsilcilerinin, vekillerinin veya tüzel kişilerce yetkilendirilen
kişilerin başvurusu üzerine muayeneye tabi tutulmadan ilgilisine göre
noterler veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil kuruluşları tarafından (Değişik
ibare:RG-29/12/2022-32058) başvuru tarihi
itibarıyla hurdaya çıkarılır. Hurdaya çıkarma işleminin
yapılması için, ilgili vergi dairesinden alınmış motorlu taşıtlar vergisi,
gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası, trafik idari para cezası,
Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30
uncu maddesine göre verilen idari para cezaları ile geçiş ücreti borcu
bulunmadığının elektronik ortamda yapılacak sorgu ile anlaşılması veya
aracın hurdaya çıkarılmasında sakınca bulunmadığına dair belgenin ibrazı ve
araç kayıtlarında haciz, rehin, tedbir gibi kısıtlayıcı şerhlerin
bulunmaması gerekir.
(2) M1, N1
kategorisindeki araçlar ile motosiklet ve motorlu bisiklet haricindeki üç
tekerlekli araçların hurdaya çıkarılması işlemleri sırasında 30/12/2009
tarihli ve 27448 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ömrünü Tamamlamış
Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelikte örneği yer alan araç kayıttan
düşme ve bertaraf formunun ibrazı zorunludur.
(3) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
Hurdaya çıkarma işleminin yapılması ile araca ait
tescil plakası geri alınır ve iptal edilir. Araç tescil belgesi, üzerine
“Hurdaya Çıkarılmıştır” şerhi işlenerek araç sahibine verilir.
(4) Araçların
hurdaya çıkarıldıklarına dair bilgi elektronik ortama kaydedilir.
(5) Hurdaya çıkarılan
araç bilgileri elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına, elektronik
ortamda bildirimin mümkün olmaması halinde ise en geç on beş iş günü içinde
yazılı olarak ilgili vergi dairesine bildirilir.
(6) Hurdaya
çıkarılmış olan araçlar yeniden tescil edilemez. Ancak, hurdaya çıkarılan
aracın kullanılabilir durumdaki motoru ile diğer parçaları, başka araçlarda
kullanılabilir ve kullanıldığı aracın kayıtlarına işlenir.
(7) Araca ait
tescil bilgilerinin, çalıntı bir araç üzerinde kullanıldığının tespiti
halinde bilgileri kullanılan aracın hurdaya çıkarılması için;
a) Çalınan aracın
hak sahibine iade edilmesi,
b) Tescil
bilgileri kullanılan aracın fiziki olarak bir kısmının veya tamamının
bulunamaması
durumlarının
birlikte gerçekleşmesi gerekir.
(8) Yedinci fıkra
kapsamında tescil bilgileri kullanılan araç sahibinin olayı belgeleyen
ilgili kolluk veya adli makamlardan alınmış belge ile başvurusu üzerine
bilgileri kullanılan araç, durumun tespit tarihi itibariyle birinci fıkrada
belirtilen hükümler uygulanarak hurdaya çıkarılır.
(9) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında
Yönetmelik kapsamında araç kayıttan düşme ve bertaraf formu düzenlenerek
ilgili birimlere teslim edilmiş olan araçlar hariç olmak üzere, hatalı
olarak hurdaya ayrılan araçların tescil kaydı, ilgili resmi kurum/kuruluş
veya araç sahibi tarafından yapılan başvuru üzerine hurdaya ayrıldığı tarih
itibarıyla yeniden açılır ve beşinci fıkrada belirtilen usule uygun işlem
yapılır.
Resmi araçların
hurdaya çıkarılması, satışı ve devri
MADDE 45 –
(1) (Değişik:RG-29/12/2022-32058) Ekonomik
ömrünü doldurma ya da tahsis edildiği hizmet konusunun kalmaması
nedenleriyle resmi taşıtların satışı veya devri yapılmadan önce, taşıtın
maliki olan kurum tarafından ilgisine göre noterlerde veya Emniyet Genel
Müdürlüğü trafik tescil kuruluşunda trafikten çekme veya hurdaya çıkarma
işlemi yaptırılması zorunludur.
(2) Trafikten
çekme veya hurdaya çıkarma işlemi için; Taşıt Kanununun 13 üncü maddesi
gereğince düzenlenen, taşıtın hizmet dışı bırakıldığını gösteren rapor ile
ilgisine göre noterlere veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil
kuruluşlarına başvuru yapılır. Rapordaki kayıtlara ve talebe göre;
a) Araç tescil
belgesi ve kayıtlarına "Hurdaya çıkarılmıştır" şerhi işlenir.
b) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
Ekonomik ömrünü doldurduğundan ya da tahsis
edildiği hizmet konusunun kalmamasından dolayı satışı veya devri öngörülen
taşıtlar için trafikten çekme işlemi yapılır. Bu taşıtlar; muayenesi
yaptırılmak ve tescil için gerekli diğer belgeler de istenilmek suretiyle,
satış veya devir işlemini yapan kurum veya kuruluş tarafından düzenlenmiş
olan belge esas alınarak, alıcısı adına tescil edilir. Trafikten çekilmiş
taşıtları satın alanlar, bir ay içinde noterlerde adlarına tescil ettirmek
zorundadırlar. Bu şekilde tescil edilen araçlara mevcut plaka numaralarının
kullanılmasının mümkün olmadığı durumlarda yeni bir plaka numarası tahsis
edilir.
c) Alıcıların bir
ay içinde noterlere veya tescile yetkili olanlara başvurmamaları halinde,
aracı satan kurum veya kuruluşun başvurusu üzerine satış tarihi itibariyle
alıcısı adına mevcut plakası üzerinden re’sen tescil işlemi yapılır.
ç) Türk Silahlı
Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Jandarma
Genel Komutanlığı araçlarının hurdaya ayrılması işlemleri sırasında bu
Yönetmeliğin 44 üncü maddesinin ikinci fıkrası uygulanmaz.
Ayni sermaye
olarak taahhüt edilen araçlar
MADDE 46 – (Mülga:RG-29/12/2022-32058)
SEKİZİNCİ
BÖLÜM
Araçlara
Ait Teknik Özellik ve Zorunluluklar
Araç tanıtım
numaraları
MADDE 47 –
(1) Tescile tabi araçlarda, tanıtımlarına yarayan şasi ve/veya motor seri
numaralarının bulunması zorunludur. Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel
Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına ait özel amaçlı taşıtlar ile
kamu düzeninin sağlanmasında kullanılmak üzere tasarımlanmış ve imal
edilmiş bu kurumlara ait diğer taşıtların araç tescil belgelerine motor
seri numarası yazılmaksızın, araç şasi numaralarına göre tescil işlemleri
yapılır.
(2) Araçların şasi
ve/veya motor seri numaralarının bulunmaması, düşmüş veya tamir, tadil gibi
nedenlerle silinmiş veya tahrip edilmiş olması veya çalınan bir araca ait
motor ve/veya şasi numarasının başka bir araca ait numaralar ile
değiştirildiğinin ve şasi ve/veya motorun orijinalliğinin ve araca
aitliğinin yetkili kurum veya kuruluşlarca tespit edilmesi halinde; aracın
orijinal motor ve/veya şasi numarası, başına ve sonuna # işareti konularak
motor veya şasinin uygun yerine vurdurulur.
(3) Aracın şasi
ve/veya motorunun araca ait olmadığının tespit edilmesi halinde,
değişikliğin belgelendirilmesi ve teknik uygunluğunun sağlanması şartıyla,
noter tarafından yeni bir numara verilir. Verilen numara başına ve sonuna #
işareti konularak motor veya şasinin uygun yerine vurdurulur. Noterler
tarafından verilen numaralar ARTES’e kaydedilir ve yeni araç tescil belgesi
verilir.
(4) Aracın şasi
ve/veya motorunun orijinal olmasına rağmen, üzerinde numara bulunmaması
veya imalatçısı tarafından sehven hatalı vurulmuş olması halinde, orijinal
numaralarının tescil kayıtlarındaki numaralar ile aynı olduğu tespit
edilirse doğru numaralar başına ve sonuna # işareti konularak
imalatçının/ithalatçının yetkilendirdiği kişi veya kurum tarafından vurulur
ve Türkiye Noterler Birliğine bildirilir. İmalatçıya ulaşılamaması halinde
ikinci fıkra hükümleri uygulanır. Motor ve şasi numarasını veren
imalatçının aracı sevk etmeden önce yaptığı tadilat ve değişiklikler bu
kapsamda değildir. Araç imalatçıları hatalı karakterleri veya şasi
numarasının tamamını üzerlerine X işareti vurarak iptal eder ve doğru
karakteri veya doğru şasi numarasını hatalı karakterin/şasi numarasının
altına veya üstüne vurur.
(5) Bu madde
uyarınca motor ve/veya şasi numarası vuran ya da sehven hatalı vurulduğu
tespit edilen motor ve/veya şasi numaralarını değiştirenler tarafından
yapılan işleme dair düzenlenen belge araç sahibine, ayrıca talep edilmesi
halinde muayene kuruluşlarına ve aracı tescile yetkili olanlara verilir.
(6) Bu madde
kapsamında vurulan ya da sehven hatalı vurulduğu tespit edilerek
değiştirilen motor ve/veya şasi numaraları elektronik ortamda muayene
kuruluşları tarafından sorgulanabilir.
(7) İlgili mevzuat
hükümlerine göre yurt içinde imal edilmiş, montajı yapılmış veya ithal
edilmiş ve tescile tabi araçların şasi numarası, motor numarası ve teknik
özellik bilgileri ile aracı tanımlamaya yarayan ünite numara bilgileri
imalat ve ithalatçılar tarafından ARTES’e işlenir. Veri paylaşımı ve
bilgilerin gönderilme esasları ile diğer hususlar Türkiye Noterler Birliği
tarafından belirlenir.
DOKUZUNCU
BÖLÜM
Çeşitli
ve Son Hükümler
Basılı kağıt ve
tescil plakalarının basım ve dağıtımı
MADDE 48 –
(1) Kanunun 131 inci maddesi hükmü uyarınca;
a) Araç tescil
işlemlerinde kullanılması gereken;
1) Basılı
kağıtların cins ve çeşitleri İçişleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı, şekil ve içerikleri ise İçişleri Bakanlığının uygun görüşü
alınarak Türkiye Noterler Birliği,
2) Basılı kağıt ve
tescil plakalarının satış bedelleri İçişleri Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı ile Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu
tarafından
belirlenir.
b) Bunların cins,
çeşit ve satış bedellerinin tespitinde, basım ve dağıtımında aşağıdaki usul
ve esaslar uygulanır:
1) Cins ve çeşitleri,
bu Yönetmelikte ve diğer yönetmeliklerde belirtilen veya gösterilenlerden
gerekli görülerek seçilenlerden oluşur.
2) Maliyetleri ve
dağıtım masrafları dikkate alınarak her biri için satış fiyatı belirlenir
ve kağıtlar üzerinde gösterilir.
3) Basılı
kağıtların ve tescil plakalarının basımı ve dağıtımı Türkiye Şoförler ve
Otomobilciler Federasyonu tarafından yapılır.
c) Bunların
belirlenen esaslara uygun şekilde bastırılmasından her an hizmete hazır
şekilde bulundurularak dağıtımından Türkiye Şoförler ve Otomobilciler
Federasyonu sorumludur.
ç) Basılı kağıt ve
tescil plakalarının basım ve dağıtımında uygulanacak diğer usul ve esaslar
ile ayrıntılar İçişleri Bakanlığı ile Türkiye Şoförler ve Otomobilciler
Federasyonu tarafından bir protokolle düzenlenir.
Noterler
tarafından alınacak ücretler
MADDE 49 –
(1) (Değişik:RG-29/12/2022-32058) Noterlik
Kanununun 112 nci maddesi uyarınca belirlenen ücret uygulanmaksızın, araç
tescil hizmetlerine ilişkin iş ve işlemler veya araç sahiplerinin talebi
üzerine sicil kayıtlarından çıkarılarak verilen belgeler için noterler
tarafından 55 TL maktu ücret alınır.
(2) (Mülga:RG-29/12/2022-32058)
(3) Birinci
fıkrada sayılan işlemlerin birden fazlasının aynı noterlik işleminde
yapılması halinde, tek bir işlem ücreti alınır.
(4) (Değişik:RG-29/12/2022-32058)
Birinci fıkra gereğince alınması gereken
ücret her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213
sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca
tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından
geçerli olmak üzere artırılmak suretiyle uygulanır.
(5) ARTES’te yer
alan araç tescil bilgilerinin görev ve yetki alanları dahilinde ilgili kamu
kurum ve kuruluşları ile paylaşımından ücret alınmaz.
Uygulanmayacak
hükümler
MADDE 50 –
(1)18/7/1997 tarihli ve 23053 Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Karayolları Trafik Yönetmeliğinde yer alan araç sicil ve tescil iş ve
işlemlerine ilişkin hükümlerden bu Yönetmeliğe aykırı olanlar uygulanmaz.
Kolluk
kuvvetlerinin geçici kullanımına bırakılan araçlara ilişkin işlemler
EK MADDE 1 –
(Değişik:RG-29/12/2022-32058)
(1) Uyuşturucu veya uyarıcı
madde imal ve ticareti suçu ile göçmen kaçakçılığı suçuna karıştığından
bahisle elkonulan araçlardan, 42 nci madde kapsamında kaydı kapatılmış
olanlar dahil olmak üzere, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı
onayı ile Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil
Güvenlik Komutanlığının geçici kullanımına bırakılması durumunda; ülkemizde
veya yabancı bir ülkede tescil kaydı olup olmadığına bakılmaksızın ve başka
bir belge aranmadan bu araçlara Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından geçici
trafik belgesi ve tescil plakası verilir.
(2) 1/2/2017 tarihli
ve 29966 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Milli Savunma veya İç Güvenlik
Hizmetleriyle Doğrudan İlgili Silah, Mühimmat, Araç ve Gereç ile Sarf
Malzemesinin Tahsisine İlişkin Yönetmelik kapsamında Emniyet Genel
Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığına
tahsis edilen araçlara Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından geçici trafik
belgesi ve tescil plakası verilir.
(3) Bu maddenin
uygulanmasına ilişkin diğer hususlar İçişleri Bakanlığınca belirlenir.
Yurt dışına çıkarılacak
araçların kaydının kapatılması
EK MADDE 2- (Ek:RG-29/12/2022-32058)
(1) Satış, devir veya geçici
kullanım gibi nedenlerle yurt dışına çıkarılmak istenen araçların
kayıtları, ilgililerin başvurusu üzerine kapatılır ve gümrük idaresine
ibraz edilmek üzere aracın teknik bilgilerini de içeren ilişiğinin
kesildiğine dair belge verilir.
(2) Kayıt kapatma
işleminin yapılması için; aracın kaydının kapatılmasında sakınca
bulunmadığına dair ilgili vergi dairesinden alınacak belgenin ibrazı veya
motorlu taşıtlar vergisi, gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası,
trafik idari para cezası, 6001 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine göre
verilen idari para cezaları ile geçiş ücreti borcu bulunmadığının ilgili
vergi dairesinden elektronik ortamda yapılacak sorgu ile anlaşılması ve
araç kayıtlarında haciz, rehin, tedbir gibi kısıtlayıcı şerhlerin bulunmaması
gerekir.
(3) Kaydı kapatılan
araca ait tescil plakaları geri alınır ve iptal edilir. “Kaydı
Kapatılmıştır” şerhi işlenen tescil belgesi araç sahibine verilir.
(4) Bu madde
kapsamında kaydı kapatılan araçlara talep halinde 27 nci maddede belirtilen
şartları sağlamak kaydıyla D geçici trafik belgesi ve geçici plaka
düzenlenir.
Afetlerde kaybolan
veya bulunduğu yerden alınamayan/çıkarılamayan araçların kayıtlarının
kapatılması
EK MADDE 3- (Ek:RG-29/12/2022-32058)
(1) Afet nedeniyle kaybolan veya
kullanılamaz duruma gelerek bulunduğu yerden alınması/çıkarılması mümkün ya
da ekonomik olmayan araçların sahipleri, kanuni temsilcileri, vekilleri
veya tüzel kişilerce yetkilendirilen kişilerce; yetkili kurumlardan afete
ilişkin olarak alınacak belgenin ibrazı halinde ilgili kolluk birimi
kayıtlarına gerekli bilgi işlenir. Bu araçların kayıtları; muayeneye tabi
tutulmadan olay tarihi itibarıyla ilgisine göre noterler veya Emniyet Genel
Müdürlüğü trafik tescil kuruluşları tarafından kapatılır.
(2) Tescil
kayıtlarında haciz, rehin, tedbir vb. şerh bulunan araçların kayıtları
trafikten çekme, kayıtlarında herhangi bir şerh bulunmayan araçların
kayıtları ise hurda olarak kapatılır. Kayıtlarında yakalama kararı bulunan
araçlar için işlem yapılmaz.
(3) Resmi araçlar da
dâhil olmak üzere bu madde kapsamındaki işlemler ilgisine göre 43 üncü ve
44 üncü maddeler hükümlerine göre yürütülür ancak 44 üncü maddenin ikinci
fıkrasındaki şartlar aranmaz.
Olağanüstü
haller nedeniyle ülkemize giriş yapan araçların tescil kayıtlarının
kapatılması
GEÇİCİ MADDE 1
– (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce ülkelerindeki
olağanüstü haller nedeniyle ülkemize giriş yaparak araçlarına geçici trafik
belgesi ve tescil plakası verilmiş yabancıların ülkemizden ayrılmaları
sebebiyle araç kayıtları noterler tarafından kapatılır, plaka ve araç
tescil belgeleri ilgili tescil bürosu tarafından iade edilir.
5539 sayılı
Kanun kapsamındaki idari para cezaları ile geçiş ücretleri
GEÇİCİ MADDE 2
– (1) Mülga 11/2/1950 tarihli ve 5539 sayılı Karayolları Genel
Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 21 inci maddesine göre
verilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri, Karayolları Genel
Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30 uncu maddesine göre
verilen idari para cezaları ile geçiş ücretleri bu Yönetmelik kapsamında
uygulanan hükümlere tabidir.
Üzerinde
engellilere mahsus işaret bulunan tescil plakaları
GEÇİCİ MADDE 3
– (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce, engellilere ait
özel tertibatlı araçlar ile engellilik derecesi % 90 ve üzerinde olan
engelliler adına tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçlara verilmiş
olan ve üzerinde engellilere mahsus işaret bulunan tescil plakaları, araç
sahiplerinin talepleri halinde, üzerinde engellilere mahsus işaret bulunmayan
tescil plakaları ile değiştirilir.
Araç tescil
hizmetlerinin devri
GEÇİCİ
MADDE 4 – (1) Araç tescil işlemlerinin noterlere devri sonrasında
bu Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamında Emniyet Genel
Müdürlüğünce tescili yapılması gereken araçlara ilişkin olanlar hariç olmak
üzere Emniyet Genel Müdürlüğü ile trafik tescil bürolarında fiziki ve
elektronik ortamda tutulan tescile ilişkin bilgiler, tescil dosyaları ile
tescil defterleri, fiziki veya elektronik ortamda Türkiye Noterler Birliğine
devredilir.
(2) Devrin
elektronik ortamda yapılması halinde, fiziki arşivin tamamının elektronik
ortama aktarılmasından itibaren fiziki arşiv Emniyet Genel Müdürlüğü ve
tescil büroları nezdinde bir yıl süreyle saklanır. Bu süre içerisinde
noterler veya Türkiye Noterler Birliği tarafından talep edilen bilgi ve
belgeler, fiziki veya elektronik ortamda gönderilir.
(3) Bu
Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren; araç tescil hizmetlerine ilişkin
iş ve işlemler, araç sicil ve tescil sistemi veri tabanı ve arşiv, kademeli
olarak Türkiye Noterler Birliği koordinesinde noterliklere devredilir.
Devir işlemlerine ilişkin esas ve usuller Emniyet Genel Müdürlüğü ve
Türkiye Noterler Birliği arasında yapılacak protokolle belirlenir.
(4) Bu Yönetmelik
kapsamında noterler ve Türkiye Noterler Birliği tarafından yürütülecek
işlemlere ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğünün taraf olduğu protokoller,
Türkiye Noterler Birliği ve ilgili kurum veya kuruluşlarla yeni protokol
yapılıncaya kadar geçerlidir.
(5) Emniyet Genel
Müdürlüğü veri tabanının TNBBS ile ARTES’e aktarılacak kısmının Türkiye
Noterler Birliğine tamamen devrine kadar geçecek süre içerisinde Türkiye
Noterler Birliği ve noterlerce araç tesciline ilişkin gerçekleştirilecek
tüm iş ve işlemlerin her türlü hukuki sorumluluğu Türkiye Noterler
Birliğine aittir.
Karton geçici
plakaların geçerlilik süreleri
GEÇİCİ MADDE 5
– (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce verilmiş olan
geçici trafik belgeleri nedeniyle kullanılmakta olan karton geçici
plakalar, bağlı oldukları geçici trafik belgelerinin geçerlilik tarihi
sonuna kadar kullanılabilir.
Hatalı işlem
nedeniyle araç tescil belgelerinin yenilenmesi
GEÇİCİ MADDE 6
– (1) Araç tescil hizmetlerine ilişkin iş ve işlemlerin noterlere devri
sonrasında, Emniyet Genel Müdürlüğü trafik kuruluşlarınca devir öncesinde
yapılmış iş ve işlemler nedeniyle araç tescil belgesinin değiştirilmesinin
gerektiği durumlarda noterliklerce belge yenileme işlemi nedeniyle değerli
kağıt bedeli dahil oluşacak her türlü ücret Türkiye Noterler Birliğince
karşılanır.
Yeni düzenleme
yapılıncaya kadar kullanılacak belgeler
GEÇİCİ MADDE 7
– (1) Bu Yönetmelik gereğince (Değişik ibare:RG-29/12/2022-32058)
İçişleri Bakanlığının (Emniyet
Genel Müdürlüğü) uygun görüşü alınarak Türkiye Noterler Birliği
tarafından şekli ve içeriği belirlenecek olan belgeler ile ilgili düzenleme
yapılıncaya kadar Karayolları Trafik Yönetmeliğinin ekinde yer alan ve
karşılığı aşağıdaki tabloda belirtilen ekler geçerlidir.
Bu Yönetmelikte
geçen belge ismi
|
Karayolları Trafik
Yönetmeliği Karşılığı Ek Numarası
|
Araç tescil belgesi
|
Ek-3
|
Geçici Trafik Belgesi
|
Ek-10, Ek-10/Arka
|
A Geçici Trafik
Belgesi Düzenleme Yetki Belgesi
|
Ek-10/B
|
A Geçici Trafik
Belgesi
|
Ek-10/C
|
Araç tesciline ilişkin
geçici belge (ASBİS)
|
Ek-44
|
Plaka Basım Talep
Belgesi
|
Ek-45
|
Araç tesciline ilişkin
geçici belge (Noter)
|
Ek-46
|
Geçici Çıkış Yol
Belgesi
|
Ek-49/B
|
Tescil plakaları geçiş
hükümleri
GEÇİCİ MADDE 8-
(Ek:RG-29/12/2022-32058)
(1) İki veya Üç Tekerlekli Araçların
ve Dört Tekerlekli Motosikletlerin Tip Onayına Yönelik Araçların Yapısı ve
Genel Gereklilikleri Hakkında Yönetmelik (AB/44/2014)’e uygun olarak
1/1/2020 tarihinden sonra üretilmiş mevcut tescilli L6 ve L7 sınıfı dört
tekerlekli motosikletlere 1/1/2024 tarihine kadar 32 nci maddenin birinci
fıkrasının (c) bendi kapsamında ikinci tescil plakası takılır.
Yürürlük
MADDE 51 –
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 52 –
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Adalet Bakanı ile İçişleri Bakanı birlikte
yürütür.
Ekleri
için tıklayınız.
|
Yönetmeliğin
Yayımlandığı Resmî Gazete’nin
|
Tarihi
|
Sayısı
|
31/1/2018
|
30318
|
Yönetmelikte
Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin
|
Tarihi
|
Sayısı
|
1.
|
18/3/2020
|
31072
|
2.
|
29/12/2022
|
32058
|
|