|
OZON
TABAKASINI İNCELTEN MADDELERE İLİŞKİN YÖNETMELİK
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak, Avrupa Birliği Mevzuatına Uyum,
Tanımlar
ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 – (1)
Bu Yönetmeliğin amacı, ülkemizin taraf olduğu Ozon Tabakasını İncelten
Maddelere Dair Montreal Protokolü ile kontrol altına alınan maddelerin
kullanılmasına ve sonlandırılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1)
Bu Yönetmelik, kontrol altına alınan maddelerin, yeni maddelerin, bu
maddeleri içeren veya bu maddeler ile çalışan ürün ve ekipmanların;
üretimi, dış ticareti, kullanımı, piyasaya arzı, geri kazanımı, geri
dönüşümü, ıslahı ve bertarafı ile tüm bilgilerin rapor edilmesini ve
kamuoyunun bilgilendirilmesini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1)
Bu Yönetmelik;
a) 9/8/1983
tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 3 üncü, 12 nci, 20 nci ve ek 7 nci
maddelerine,
b) 29/6/2011
tarihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci ve 8 inci maddelerine,
c) 20/9/1991
tarihinde ülkemizin taraf olduğu Ozon Tabakasının Korunmasına Dair Viyana
Sözleşmesi hükümleri ile 19/12/1991 tarihinde ülkemizin taraf olduğu Ozon
Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü hükümlerine,
dayanılarak
hazırlanmıştır.
Avrupa Birliği
mevzuatına uyum
MADDE 4 – (1)
Bu Yönetmelik, 16/9/2009 tarihli ve 1005/2009(AT) sayılı Ozon Tabakasını
İncelten Maddelere İlişkin Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü dikkate
alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
Tanımlar ve
kısaltmalar
MADDE 5 – (1)
Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Çevre
ve Şehircilik Bakanlığını,
b) Bertaraf:
Ek-9’da yer alan yöntemlerle kontrol altına alınan maddelerin, ozon
tabakasını incelten madde olmayan bir veya daha fazla maddeye dönüştürülmesini,
c) CFC:
Kloroflorokarbon olarak adlandırılan, Ek-5’te yer alan Grup-II ve
Grup-III’te listelenen kontrol altına alınan maddeleri ve tüm izomerlerini,
ç) Çevre lisansı:
10/9/2014 tarihli ve 29115 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre İzin ve
Lisans Yönetmeliği ile düzenlenen geçici faaliyet belgesi/çevre izin ve
lisansı belgesini kapsayan lisansı,
d) Dağıtıcı:
Kontrol altına alınan maddelerin ülke içinde son kullanıcıya kadar veya
yurt dışına satışını yapan Bakanlığa kayıtlı kişi veya kuruluşu,
e) Florlu sera
gazı: Kyoto Protokolünün Ek-1’inde yer alan hidroflorokarbonlar,
perflorokarbonlar, kükürthekzaflorür veya bu maddelerden birini içeren
karışımları,
f) Geri dönüşüm:
Geri kazanılan kontrol altındaki maddenin, filtre etme ya da kurutma gibi temel
temizlik işleminin ardından yeniden kullanılmasını,
g) Geri kazanım:
Ürün, ekipman ve konteyner içerisinde yer alan kontrol altına alınan
maddelerin; servis, bakım, hizmete sunma aşamalarında veya elden
çıkarılmadan önce toplanması ve depolanmasını,
ğ) Halon: Ek-5’te
yer alan Grup-IV’te ve Grup-X’da listelenen kontrol altına alınan maddeleri
ve tüm izomerlerini,
h) HBFC:
Hidrobromoflorokarbonlar olarak adlandırılan Ek-5’te yer alan Grup- VIII’de
listelenen maddeleri ve izomerlerini,
ı) HCFC: Hidrokloroflorokarbonlar
olarak adlandırılan Ek-5’te yer alan Grup-I ve Grup-IX’da listelenen
maddeleri ve izomerlerini,
i) Isı pompası:
Isının arttırılması veya düşürülmesi için sisteme enerji veren, kontrol
altına alınan madde içeren veya çalışması kontrol altına alınan maddelere
dayalı olan donanım veya cihazı,
j) Islah: Geri
kazanılan kontrol altındaki bir maddenin, kullanım amacı göz önünde
bulundurularak, saf bir maddenin performans standardına geri döndürülmesi
için; filtre etme, kurutma, damıtma ve kimyasal işlemler aracılığıyla
işlenmesini ve işlevsellik niteliğinin yükseltilmesini,
k) Islah merkezi:
Geri kazanılan kontrol altına alınan maddenin, saf bir maddenin performans
standardına geri döndürülmesi ve piyasaya tekrar sürülmesi için kurulan,
çevre lisansına sahip tesisleri,
l) İhracat:
Yönetmelik kapsamındaki madde, ürün veya ekipmanın ülkenin gümrük alanından
çıkmasını,
m) İnhaler: Vücuda
akciğer yoluyla ilaç alımını sağlamak için kullanılan tıbbi cihazı,
n) İşlem etken
maddesi: 1/1/1997 tarihinden önce kurulan tesislerde Ek-7’de listelenen
uygulamalarda etken madde olarak kullanılan kontrol altındaki maddeleri,
o) İşletme:
Kontrol altına alınan maddeleri kullanarak piyasaya arz etmek üzere geri
kazanan, geri dönüştüren, ıslah eden, bu maddeleri satışa çıkaran ya da
endüstriyel veya ticari amaçlar için ithal, ihraç eden veya üreten gerçek
ya da tüzel kişiyi,
ö) İthalat:
Yönetmelik kapsamındaki madde, ürün veya ekipmanın serbest dolaşıma
girmesini,
p) İthalatçı:
Yönetmelik kapsamındaki madde, ürün veya ekipmanı serbest dolaşıma sokan
gerçek veya tüzel kişileri,
r) İzomer: Molekül
formülleri aynı, kimyasal özellikleri farklı bileşikleri,
s) Karbon
tetraklorür: Ek-5’te yer alan Grup-V’te listelenen kontrol altına alınan
maddeleri ve tüm izomerlerini,
ş) Kontrol altına
alınan maddeler: Tek başına veya karışım içerisinde, saf, geri kazanılmış,
yeniden işlenmiş veya ıslah edilmiş, Montreal Protokolü ile kontrol altına
alınan ozon tabakasını incelten maddeleri ve izomerlerini,
t) Kontrol altına
alınan maddeler ile çalışan ürün ve ekipmanlar: Kontrol altına alınan
maddelerin üretim, işleme, geri kazanım, geri dönüşüm, ıslah veya
bertarafında kullanılan ürün ve ekipmanlar hariç olmak üzere kontrol altına
alınan madde olmadan işlevini yerine getiremeyen ürün ve ekipmanları,
u) Kritik kullanım
alanı: İnsan sağlığı, ulusal güvenlik alanları, Türk Silahlı Kuvvetleri
unsurları tarafından kullanılan alanları veya kontrol altına alınan
maddelerin uygun alternatiflerinin bulunmadığı kullanım alanlarını,
ü) Kullanım:
Kontrol altına alınan maddelerin ya da yeni maddelerin; üretim, bakım veya
ürün ve ekipmanların yeniden doldurulması gibi servis işlemlerinde ya da
herhangi başka bir işlemde kullanımını,
v) Metil bromür:
Ek-5’te yer alan Grup-VII’de listelenen kontrol altına alınan maddeleri ve
tüm izomerlerini,
y) Ozon inceltme
potansiyeli (OİP): Ek-5’te listelenen kontrol altına alınan maddelerin ve
Ek-8’de listelenen yeni maddelerin ozon tabakasına olan potansiyel
etkilerinin sayısal değerini,
z) OTİM: Ozon
tabakasını incelten maddeleri,
aa) Piyasaya arz:
Kontrol altına alınan maddelerin veya bu maddeleri içeren ürün ve
ekipmanların üçüncü kişiler nezdinde para karşılığı veya ücretsiz olarak
temini veya ikmal edilmesini, taşınmaz malların veya ulaşım araçlarının
parçası olan ürün veya ekipmanların ise ilk kez tedarik edilmesini,
bb) Protokol: Ozon
Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolünü,
cc) Protokole
taraf olmayan devlet: Protokole taraf olmayı kabul etmeyen bir devleti veya
bölgesel ekonomik işbirliği teşkilatını,
çç) Saf madde:
Daha önce kullanılmamış maddeleri,
dd) Sanayici:
Kontrol altına alınan maddeleri kullanarak ürün veya ekipman üreten gerçek
veya tüzel kişiyi,
ee) Sanayi işleme
hammaddesi: Bir süreç içinde kimyasal dönüşüme uğrayarak saf bileşimi
tamamen değişen ve emisyonları ihmal edilebilecek düzeydeki kontrol altına
alınan maddeyi veya yeni maddeyi,
ff) Son kullanıcı:
Kontrol altına alınan bir maddeyi saf veya karışım içinde kullanarak, ürün hazırlayan
veya bu maddeyi kullanarak dolum, bakım ve onarım yapan, servis hizmeti
veren veya bu maddeyi üretim faaliyeti sırasında kullanan Bakanlığa kayıtlı
gerçek veya tüzel kişiyi,
gg) Taraf:
Protokole taraf olan devleti veya bölgesel ekonomik işbirliği teşkilatını,
ğğ) Tek
kullanımlık basınçlı kap: Yeniden dolumu yapılamayan basınçlı kabı,
hh) Tesis: Her bir
ünite, makine, alet ve diğer sabit düzenekleri kapsayan, içerisinde kontrol
altına alınan maddeler ile üretim yapılan mülkleri,
ıı) TÜHAB: Türkiye
Halon Gazı Bankasını,
ii) Üretim: Geri
kazanım, geri dönüşüm ve ıslah etme dışında kontrol altına alınan bir
maddenin veya yeni maddenin üretimini,
jj) Ürün ve
ekipmanlar: Kontrol altına alınan maddelerin saf veya karışım halinde
taşınması ve depolanması için kullanılan kap ve konteynerler hariç tüm ürün
ve ekipmanları,
kk) Yeni madde:
Ek-8’de listelenen, tek başına veya bir karışım içerisinde yer alan saf,
geri kazanılmış, geri dönüştürülmüş veya ıslah edilmiş ozon tabakasını
incelten yeni maddeleri,
ll) 1-1
Trikloretan: Ek-5’te yer alan Grup-VI’da listelenen kontrol altına alınan
maddeleri ve tüm izomerlerini,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Genel
İlkeler
Kontrol altına
alınan maddelere ilişkin kısıtlamalar
MADDE 6 – (1)
Üretimi, tüketimi ve ticareti kontrol altına alınan maddelerden;
a) Ek-5 Grup-I’de
listelenen maddenin ithalatı, 1/1/2015 tarihi itibariyle yasaktır. Ancak bu
maddenin servis amaçlı kullanımı ve evsel havalandırma sistemleri
üretiminde iç piyasaya arz edilmeden, Protokolün 5 inci maddesi kapsamındaki
ülkelere ihracat amaçlı kullanımı için ithaline izin verilir. Servis amaçlı
ithalata dair usul ve esaslar, Bakanlık tarafından belirlenir.
b) Ek-5 Grup-II,
III, V, VI, VIII, IX ve X’da listelenen ve Ek-8’de yer alan maddelerin,
listelenen karışımların ve bu maddeleri içeren tüm karışımların ithalatı,
ihracatı, ürün veya ekipman içerisinde bulundurulması, geri kazanımı
yapıldıktan sonra cihazlara tekrar dolumu, stoklarda tutulması, kullanımı
ve atmosfere salınması yasaktır. Ancak bu maddelerin Ek-1’de listelenen
laboratuvar ve tahlil amaçlı kullanım alanları için Bakanlıkça uygun
bulunması durumunda ithalatına izin verilir.
c) Ek-5
Grup-VII’de listelenen metil bromür maddesinin ithalatı, zirai karantina,
taşıma öncesi kullanım ve laboratuvarda kullanım amaçlı ithalat hariç olmak
üzere yasaktır. Söz konusu maddenin zirai karantina, taşıma öncesi kullanım
ve laboratuvar amaçlı ithalatı ve kontrolü Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığının iznine tabidir. Yıllık envanter bilgileri Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı tarafından bir sonraki yılın Mart ayı sonuna kadar
Bakanlığa bildirilir.
(2) Ek-5’te
listelenen kontrol altına alınan maddeleri kullanarak Ek-3’te belirtilen
kullanım alanları için üretim yapılması, birinci fıkranın (a) bendinde
belirtilen istisna dışında yasaktır.
(3) Ek-4’te
listelenen, kontrol altına alınan maddeleri içeren ve bu maddeler ile
çalışan ürünlerin ve bu maddeleri içinde bulunduran diğer karışımların
ithalatı yasaktır.
(4) Ek-1’de
listelenen zorunlu laboratuvar ve tahlil amaçlı ve kritik kullanım alanları
hariç olmak üzere;
a) Bu Yönetmeliğin
yayımı tarihinden itibaren birinci fıkranın (b) bendi,
b) 1/1/2025
tarihinden itibaren birinci fıkranın (a) bendi,
kapsamındaki
kontrol altına alınan maddelerin servis amaçlı kullanımı yasaktır.
(5) Yönetmelik
kapsamında kontrol altına alınan maddeleri tek kullanımlık basınçlı kaplar
içerisinde ithal etmek, laboratuvar amaçlı kullanım için yapılan ithalatlar
hariç, bu Yönetmeliğin yayım tarihini müteakip 1 (bir) yıl sonrası
itibariyle yasaktır.
(6) Tek
kullanımlık basınçlı kaplarda bulunan kontrol altına alınan maddelerin
piyasaya arzı, 1/1/2020 tarihinden itibaren yasaktır.
(7) Ek-5’te
listelenen maddelerin sanayi işleme hammaddesi veya Ek-7’deki kullanım
alanlarında işlem etken maddesi olarak kullanım amaçlı ithalatına
Bakanlıkça uygun bulunması durumunda izin verilir.
Halonların
kullanımına ilişkin esaslar
MADDE 7 – (1)
Ek-5 Grup-IV ve Grup-X’da listelenen maddelerin ithalatı yasaktır. Bu maddelerin
yeni kurulacak sabit yangın söndürme sistemleri ve elde taşınabilen yangın
söndürücülerde kullanılması yasaktır. Ancak Bakanlıkça, uygun bulunması
durumunda kritik kullanım alanları için kullanılmış ve ıslah edilmemiş
halon ithalatına izin verilebilir. İthaline izin verilen halonların ıslah
işlemi için TÜHAB’a gönderilmesi zorunludur.
(2) Ek-5 Grup-IV
ve Grup-X’da listelenen ve yurt içinde piyasada bulunan kullanılmış ve
ıslah edilmemiş halonların, ıslah edilmek için TÜHAB’a gönderilmesi
zorunludur. TÜHAB tarafından ıslah edilen halonların kullanımına, teknik ve
ekonomik olarak uygun alternatiflerinin bulunmaması veya uygulanabilir
olmaması halinde Ek-6'da yer alan kullanım alanlarında ve belirtilen
tarihlere kadar Bakanlıkça izin verilir. TÜHAB tarafından kurum ve
kuruluşlara tedarik edilen halonlar için, talep edilen miktarlar bazında
raporlar düzenlenerek yıllık olarak Bakanlığa gönderilir.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Kontrol
Altındaki Maddelerin Dış Ticareti ve Yükümlülükler
İthalatçıların
kontrol belgesi alma, kayıt ve bildirim yükümlülüğü
MADDE 8 – (1)
Ek-5’te listelenen, kontrol altına alınan maddeleri servis ve üretimde
kullanmak amacıyla ithal eden ithalatçılar, 30/12/2016 tarihli ve 29934
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevrenin Korunması Yönünden
Kontrol Altında Tutulan Kimyasalların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün
Güvenliği ve Denetimi: 2017/6) çerçevesinde Bakanlıktan kontrol
belgesi almak zorundadır.
(2) Kontrol altına
alınan maddelerin ithalat işlemlerini gerçekleştirmeye yetkili gümrük müdürlükleri,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenir.
(3) İthalatçılar;
ithal ettikleri kontrol altına alınan maddenin miktarı, menşei, alıcısının
adı ve adresi, her alıcıya satılan miktarı, son kullanım alanları, stok
miktarı ve fiyatı gibi tüm bilgileri kayıt altına alarak denetime hazır
tutmak ve Bakanlık tarafından talep edilmesi durumunda Bakanlığa ibraz
etmekle yükümlüdürler.
Dağıtıcı ve
sanayicilerin kayıt ve bildirim yükümlülüğü
MADDE 9 – (1)
Kontrol altına alınan maddelerin dağıtıcıları; satışların kayıtlarını
tutmak, 5 (beş) yıl süreyle muhafaza etmek, denetime hazır bulundurmak ve
Bakanlık tarafından talep edilmesi durumunda Bakanlığa ibraz etmekle
yükümlüdür.
(2) Kontrol altına
alınan maddeleri ihraç eden dağıtıcı ve bu maddeleri içeren ürün ve
ekipmanları ihraç eden sanayici firmalar; ihraç ettikleri maddenin, ürün ve
ekipmanın miktarını, menşeini, alıcısını ve her alıcıya verilen miktarı,
alıcının adı ve adresi gibi tüm bilgileri içerecek şekilde kayıt altına
alarak denetime hazır bulundurmak ve Bakanlık tarafından talep edilmesi
durumunda Bakanlığa ibraz etmekle yükümlüdür.
(3) Dağıtıcı ve
sanayici firmaların uyması gereken diğer usul ve esaslar, Bakanlık
tarafından belirlenir.
Geri kazanılan,
geri dönüştürülen, ıslah edilen ve kontrol altına alınan maddelerin
ithalatı
MADDE 10 – (1)
Kontrol altına alınan; geri kazanılan, geri dönüştürülen, ıslah edilen veya
kullanılan maddelerin ithalatına dair usul ve esaslar, Bakanlık tarafından
belirlenir.
Kontrol altına
alınan maddelerin ihracatı
MADDE 11 – (1)
Kontrol altına alınan maddelerin ihracatına dair düzenlemeler, Bakanlığın
uygun görüşü alınarak Ekonomi Bakanlığı tarafından yapılır.
(2) Kontrol altına
alınan maddeleri ihraç etmek isteyen firmaların Bakanlığa kayıt olmaları
zorunludur.
(3) Kontrol altına
alınan maddeleri ihraç etmek isteyen firmaların, ilgili ihracatçı
birliklerine fiili ihracat öncesinde beyan etmek üzere, Bakanlığın
elektronik takip programı üzerinden oluşturulan ihracat belgesini almaları
zorunludur.
Kontrol altına
alınan maddelerin ihraç edilecek ürün veya ekipmanların üretiminde
kullanılmak üzere ithalatı
MADDE 12
– (1) 1/1/2015 tarihinden sonra evsel havalandırma sistemleri
için, iç piyasaya arz edilmeden, Protokolün 5 inci maddesi kapsamındaki
ülkelere ihracat amaçlı üretiminde ihtiyaç duyulan miktar kadar kontrol
altına alınan maddenin ithalatına Bakanlıkça izin verilir.
(2) Protokolün 5
inci maddesi kapsamındaki ülkelere ihracatı yapılacak ürün veya ekipman
üretiminde ihtiyaç duyulan kontrol altına alınan maddelerin ithalatı
aşamasında, Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan
Kimyasalların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2017/6)
çerçevesinde Bakanlıktan kontrol belgesi alınması zorunludur.
(3) Üretim amaçlı
ithal edilen kontrol altına alınan maddeleri içeren ürün veya ekipmanların
ihracat aşamasının ardından, ihracatın gerçekleştiği yıl yapılan
ihracatlara dair gümrük beyannamelerine uygun olarak doldurulacak yeminli
mali müşavir onaylı Ek-11’de yer alan formun Bakanlığa ibraz edilmesi zorunludur.
a) İhracı yapılan
ürün ve ekipmanların faturalarında ve gümrük beyannameleri üzerinde
ekipmanların HCFC-22 içerdiğinin belirtilmesi zorunludur.
(4) Kontrol altına
alınan maddelerin üretimde kullanmak amacıyla ithalatının ürün veya ekipman
üreticisi firmalar tarafından yapılmaması durumunda ithalatçı, ithal edilen
miktarın tamamını yurt içindeki üretici firmaya satmak ve satış faturasını
Bakanlığa ibraz etmek zorundadır.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Kontrol
Altına Alınan Maddelerin Üretimine İlişkin Yasaklar
Aerosol
ürünlerine ilişkin yasaklama
MADDE 13
– (1) Ek-5’te ve Ek-8’de listelenen kontrol altına alınan
maddelerin inhaler dışında herhangi bir aerosol ürünün üretiminde
kullanılması yasaktır.
Çözücü
ürünlerine ilişkin yasaklama
MADDE 14 – (1)
Ek-5’te ve Ek-8’de listelenen kontrol altına alınan maddelerin kullanıldığı
üretim alanlarında her türlü açık sistemde çözücü ve temizleme amaçlı
kullanımlar dâhil olmak üzere yapıştırma ve kalıptan çözme işlemlerinde
kullanılması yasaktır.
Kontrol altına
alınan maddelerin üretimi ve bu maddeleri üretimde kullanan tesislere
ilişkin yasaklama
MADDE 15
– (1) Ek-5’te ve Ek-8’de listelenen maddelerden herhangi birini
üretmek, bunları kullanarak üretim yapan yeni tesis kurmak ve kapasite
arttırmak üzere tesis veya ünite kurmak yasaktır.
(2) Bakanlığa
kullanıma ihtiyaç olduğunun belgelenmesi durumunda, kontrol altına alınan
maddelerin sanayi işleme hammaddesi veya Ek-7’deki kullanım alanlarında
işlem etken maddesi olarak kullanılmasına Bakanlık tarafından izin verilir.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Kontrol
Altına Alınan Maddelerin Geri Kazanımı, Geri Dönüşümü ve Islahı
Kontrol altına
alınan maddelerin geri kazanımı
MADDE 16
– (1) Kontrol altına alınan maddelerin geri kazanımı ile ilgili
olarak;
a) Evsel amaçlı
soğutucular ve dondurucular, soğutma, klima ve ısı pompası ekipmanı,
b) Çözücü içeren
ekipman,
c) Yangın
söndürücüler ve yangından korunma sistemleri,
içerisinde yer
alan kontrol altına alınan maddelerin geri kazanımı, ekipmanın bakımı,
sökülmesi, elden çıkarılmasından önce 21 inci maddede nitelikleri
belirtilen teknik personel tarafından yapılır.
(2) Evsel amaçlı
soğutucular ve dondurucular, soğutma, klima ve ısı pompası ekipmanlarının
yeniden kullanımı, geri kazanımı, geri dönüşümü veya bertarafı; 22/5/2012
tarihli ve 28300 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Elektrikli ve
Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliğine uygun olarak gerçekleştirilir.
Atık kontrol
altına alınan maddelerin geçici depolanması, taşınması, ara depolanması,
geri dönüşümü ve ıslahı
MADDE 17 – (1)
Atık kontrol altına alınan maddelerin geçici depolanması, taşınması ve ara
depolanması 2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Atık Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilir.
(2) Atık kontrol
altına alınan maddelerin ara depolamasını, geri dönüşümünü ve ıslahını
gerçekleştirecek tesislerin Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği çerçevesinde
Bakanlıktan çevre lisansı almış olmaları gerekmektedir.
Atık kontrol
altına alınan maddelerin bertarafı
MADDE 18
– (1) Sadece ıslah edilemeyecek durumda olan atık kontrol altına
alınan maddeler bertaraf edilir.
(2) Atık kontrol
altına alınan maddelerin bertarafı konusunda Atık Yönetimi Yönetmeliği
çerçevesinde gerekli tedbirler, atık sahibi tarafından alınır. Bu tür atığı
bulunanlar, Atık Yönetimi Yönetmeliği çerçevesinde Bakanlığın ilgili
birimlerine bildirimde bulunmakla yükümlüdür.
(3) Atık kontrol
altına alınan maddelerin Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği çerçevesinde
Bakanlıktan çevre lisansı almış ara depolama tesislerine veya bertaraf
tesislerine teslim edilmesi zorunludur.
(4) Atık kontrol
altına alınan maddelerin bertarafı, Ek-9’da yer alan bertaraf teknolojileri
ile yapılır.
Islah edilmiş
kontrol altına alınan madde satışları
MADDE 19 – (1)
Ürün veya ekipman içerisinden geri kazanılan ve tekrar kullanılabilecek
durumda olan Ek-5’te yer alan Grup-I ve Grup-IX’da listelenen kontrol
altına alınan maddelerin ıslah merkezlerine teslim edilmesi zorunludur. Bu
tesislerde, üzerinde geri dönüşüm ve ıslah işlemleri yapılarak saf bir
maddenin performans standardına getirilen kontrol altına alınan maddelerin
satışları gerçekleştirilir.
(2) Islah
merkezleri, kontrol altına alınan maddeleri sahibinden bir bedel talep
etmeden teslim alır.
(3) Islah edilen
kontrol altına alınan maddelerin piyasaya satışları, bu tesislerde piyasa
şartları gözetilerek yapılır.
(4) Islah
edilemeyecek durumda olan atık kontrol altına alınan maddelerin 18 inci
maddeye uygun olarak bertarafı gerçekleştirilir.
ALTINCI
BÖLÜM
Kontrol
Altına Alınan Maddelerin Kullanımlarına ve
Son
Kullanıcılara Dair Hükümler
Laboratuvar ve
tahlil amaçlı kullanım
MADDE 20 – (1)
Kontrol altına alınan maddelerin laboratuvar ve tahlil amaçlı kullanım
alanları Ek-1’de, laboratuvar ve tahlil kullanım amaçlı kullanılan kontrol
altına alınan maddeler için sağlanması gereken saflık değerleri Ek-2’de
listelenmektedir.
(2) İlgili kurum
ve kuruluşlar, laboratuvar ve tahlil amaçlı kullanımları için ihtiyaç
miktarlarını, geri kazanılan madde miktarı dâhil edilmeksizin tespit
ederek, Bakanlığa bildirmek zorundadır.
(3) Laboratuvar ve
tahlil amaçlı kullanımı için ithali yapılacak toplam madde miktarı yıllık
olarak Bakanlıkça belirlenir. Belirlenen yıllık miktarın üzerinde ihtiyaç
olması durumunda ise talep Bakanlıkça değerlendirilir.
(4) Laboratuvar ve
tahlil amaçlı kullanım alanları için ithali yapılmak istenen maddeler
sadece bu amaçlarla kullanılabilir. Bu maddeleri içeren konteynerler
maddenin sadece laboratuvar ve tahlil amaçlı kullanım için olduğuna dair
etiketlenmek zorundadır.
Son
kullanıcıların yeterlilik esasları
MADDE 21 – (1)
Son kullanıcı veya son kullanıcı bünyesinde çalışan teknik personelin;
a) Eğitim
programında soğutma ve iklimlendirme konularında dersler bulunan üniversite
veya yüksekokul mezunu olmaları veya,
b) 5/6/1986
tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında program içeriğinde
soğutma ve iklimlendirme konuları bulunan programı (kalfalık, ustalık ve
diploma) bitirmeleri veya,
c) 1/1/2010
tarihinden itibaren bölüm farkı göz etmeksizin, meslek yüksekokulu, meslek
lisesi, yüksekokul veya üniversite mezunlarının Milli Eğitim Bakanlığı
onaylı Ozon Tabakasına Zarar Veren Gazların Kullanımı ve Kontrolü konulu,
süresi en az yirmi beş saatlik kurs programını başarı ile bitirmeleri,
gerekmektedir.
(2) Birinci fıkra
dışındaki belgelerin değerlendirilmesi, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından
denklik yolu ile yapılır.
(3) Son
kullanıcıların, birinci fıkrada belirtilen niteliklere sahip teknik
personel çalıştırmaları ve Bakanlığın elektronik takip programına kayıt
olmaları zorunludur.
(4) Bakanlığa
kayıtlı olmayan son kullanıcılara kontrol altındaki maddelerin satışı
yasaktır.
Halonlu yangın
söndürücülerin test ve personel eğitiminde kullanımı
MADDE 22
– (1) Ek-5’te listelenen kontrol altına alınan maddelerin elde
taşınabilen yangın söndürücü veya sabit yangın söndürme sistemlerinin test
edilmesi ve personel eğitimi için kullanılması yasaktır.
YEDİNCİ
BÖLÜM
Sızıntı
ve Periyodik Kontroller
Sızıntı
kontrolleri
MADDE 23
– (1) 21 inci maddeye uygun olarak yetkilendirilen teknik
personel; kontrol altına alınan maddeleri içeren ürünlerin üretimi, sanayi
işleme hammaddesi veya işlem etken maddesi olarak kullanımları da dâhil
olmak üzere tüm kullanımları sırasında oluşabilecek sızıntılara ilişkin her
türlü tedbiri almakla yükümlüdür.
Sabit
ekipmanların periyodik kontrolü
MADDE 24 – (1)
3 (üç) kilogram ve daha fazla kontrol altına alınan madde içeren sabit
ekipmanın yılda en az bir kez nitelikleri 21 inci maddede belirtilen teknik
personel tarafından kontrolünün yapılması ve denetimlerde yıllık
kontrollerin yapıldığının belgelenmesi zorunludur.
(2) Soğutma,
iklimlendirme, ısı pompası ve yangından korunma sistemleri;
a) 3 (üç) kilogram
ve üzeri kontrol altına alınan madde içeriyorsa, 12 (on iki) ayda en az 1
(bir) kez,
b) 30 (otuz)
kilogram ve üzeri kontrol altına alınan madde içeriyorsa, 6 (altı) ayda en
az 1 (bir) kez,
c) 300 (üç yüz)
kilogram ve üzeri kontrol altına alınan madde içeriyorsa, 3 (üç) ayda en az
1 (bir) kez,
sızıntı için
kontrol edilir. Denetimlerde periyodik kontrollerin yapıldığının
belgelenmesi zorunludur.
(3) 6 (altı)
kilogram ve daha az kontrol altına alınan madde içeren, hermetik olarak
sızdırmazlığı sağlanmış ve “Hermetik olarak sızdırmazlığı sağlanmıştır.”
ifadesiyle etiketlenmiş olan cihazlar sızıntı kontrolüne tabi değildir.
(4) Birinci
fıkrada belirtilen ekipmana sahip işletmeler; bakım ve servis işlemleri
sırasında eklenen kontrol altına alınan maddenin türü ve miktarı ile bakım,
servis ve ekipmanın bertafından önce geri kazanılan kontrol altına alınan
maddenin miktarına dair kayıtları tutmak zorundadır.
SEKİZİNCİ
BÖLÜM
Çeşitli
ve Son Hükümler
Kontrol altına
alınan maddeleri içeren ürünlerin ithalatı
MADDE 25 – (Değişik:RG-28/7/2017-30137)
(1) Ek-4’te yer alan
ürünlerin Ek-5’te listelenen kontrol altına alınan maddeleri içermesi
durumunda ithalatı yasaktır.
(2) Gerekli
görüldüğü durumlarda; Ek-4’te listelenen ürünlerin Ek-5’te listelenen
maddeleri içermediğinin tespit edilmesi için, fiili ithalat öncesinde gümrük
laboratuvarlarında veya söz konusu laboratuvarlarda yapılamadığı takdirde
Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca belirlenecek üniversiteler veya kamu
kuruluşlarına ait laboratuvarlarda, tüm masrafları ithalatçı tarafından
ödenmek koşuluyla, analiz yaptırılır.
Etiketleme
MADDE 26 – (1)
Kontrol altına alınan maddelerin taşındığı konteyner, basınçlı kap veya
ambalajlar üzerinde, görülecek şekilde “Ozon Tabakası İçin Zararlı”
uyarısının yer aldığı bir etiketin bulunması zorunludur. Etiketlemeye
ilişkin usul ve esaslar, 11/12/2013 tarihli ve 28848 mükerrer sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması,
Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmelik uyarınca belirlenir.
(2) Bakanlıkça
düzenlenen kontrol belgesi ile etikette yer alan bilgilerde çelişki olması
durumunda, bedeli ithalatçı tarafından karşılanmak üzere gümrük
laboratuvarlarında veya söz konusu laboratuvarlarda yapılamadığı takdirde
Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca belirlenecek üniversiteler veya kamu
kuruluşlarına ait laboratuvarlarda teknik inceleme yaptırılır. İthal edilen
basınçlı kaplarda kontrol altına alınan maddelerin bulunup bulunmadığının
tespiti için yaptırılacak teknik incelemelerden sonra ithal edilen malın
kontrol belgesi ile uyumlu olması durumunda ülkeye girişine izin verilir.
Kontrol belgesinde yer alan bilgiler ile ithal edilen malın uyumlu olmaması
durumunda ise ilgili mevzuat gereğince cezai işlem uygulanır.
Serbest
bölgelerde faaliyet gösteren firmaların yükümlülükleri, kısıtlamaları ve
istisnaları
MADDE 27
– (1) Serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmalar; 6 ncı
maddenin birinci, üçüncü, dördüncü ve yedinci fıkralarına tabi olup,
kontrol altına alınan maddeleri tek kullanımlık basınçlı kaplar içerisinde
ülke içerisine serbest dolaşıma sokmamaları kaydı ile aynı maddenin beşinci
ve altıncı fıkralarından muaftır.
(2) Serbest
bölgelerde kontrol altına alınan maddeleri kullanarak, depolayarak, alım ve
satımını veya servis işlemlerini yaparak faaliyet gösteren firmalar,
Bakanlığın elektronik takip programına kayıt olmak zorundadır.
(3) Serbest
bölgelerde kontrol altına alınan maddeleri kullanarak her türlü faaliyeti
gerçekleştiren veya geri kazanım, geri dönüşüm faaliyetleri gerçekleştiren
firmalar 21 inci madde gereği teknik personel çalıştırmak zorundadır.
(4) Söz konusu
firmalar, 8 inci maddenin birinci ve ikinci fıkraları hükümlerinden
muaftır.
Kamuoyu ve
sanayicilerin bilgilendirilmesi
MADDE 28 – (1)
Bakanlık veya Bakanlıkça belirlenen kuruluşlar, kontrol altına alınan
maddeler ve alternatifleri konularında kamuoyunun, işletmelerin ve
sanayicilerin bilgilendirilmesini sağlar.
İdari
yaptırımlar
MADDE 29 – (1)
Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden ve bu Yönetmelik hükümleri
çerçevesinde yükümlülüklerini yerine getirmeyen gerçek ve tüzel kişilere 2872
sayılı Kanunun 20 nci maddesinde ön görülen idari yaptırımlar uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 30 – (1)
12/11/2008 tarihli ve 27052 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ozon
Tabakasını İncelten Maddelerin Azaltılmasına İlişkin Yönetmelik yürürlükten
kaldırılmıştır.
Florlu sera
gazı içeren ekipmana müdahale etme yeterliliği
GEÇİCİ MADDE 1
– (1) Kontrol altına alınan maddeler ile çalışan ürün veya
ekipmana müdahale etmeye yetkili, 21 inci maddede yer alan belgelere haiz
teknik personel, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1
(bir) yıl süreyle florlu sera gazı içeren ve florlu sera gazları ile
çalışan ürün veya ekipmana müdahale edebilir.
(2) 1 (bir) yılın
sonunda florlu sera gazı içeren ve florlu sera gazları ile çalışan ürün
veya ekipmanlara müdahale eden, bu ürün veya ekipmanların servis, bakım
veya onarımını yapan teknik personel, florlu sera gazları ile ilgili
mevzuat hükümlerine uymak zorundadır.
Yürürlük
MADDE 31 – (1)
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 32 – (1)
Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.
Ekleri
için tıklayınız.
|