|
ARAÇLARIN
İMAL, TADİL VE MONTAJI HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Yönetmeliğin amacı, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik
Kanunu hükümleri uyarınca araçların yapım ve kullanım bakımından karayolu
yapısına ve trafik güvenliğine uyma zorunluluğunu yerine getirmek üzere;
karayolunda seyredecek araçlara bu Yönetmeliğe göre uygunluk onayı
verilmesine ilişkin usul ve esaslar ile ülkemiz için tip onayı
yönetmeliklerindeki hükümlere ilave olarak uygulanacak hükümleri
düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Yönetmelik;
a) 2918 sayılı
Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca karayollarında kullanılması
amaçlanan motorlu araçların ve bunların römorklarının;
1) (Mülga
ibare:RG-24/6/2017- 30106) (…) münferit komple araç ve münferit çok
aşamalı araç AİTM onayını,
2) Seri tadilat
tip onayını,
3) Münferit
tadilat onayını,
b) MARTOY, TORTOY,
MOTOY veya bu Yönetmelik kapsamında imal edilmiş araçlara araç üzerinde
bulunan parçaların orijinal parçalar ile değişimleri hariç olmak üzere,
aksam, sistem, ayrı teknik ünite ilavesi/değişikliği ve/veya parça/kit
montajı gibi ilave hükümlerin onayını ve MARTOY, TORTOY ve MOTOY’da yer
almayan ilave hükümleri,
c) Bedelsiz veya
teşvik yoluyla ithal edilen veya geçici ithal edilen veya Tasfiye İşleri
Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TASİŞ), Emniyet Genel Müdürlüğü
(EGM), Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Maliye Bakanlığı Defterdarlık, Milli
Emlak Genel Müdürlüğü, MKE ve benzeri kamu kurum/kuruluşları tarafından
satışı gerçekleştirilen daha önce ülkemizde hiç kayıt tescil görmemiş
araçlara geçici ithalat şerhinin kaldırılmasının ardından karayoluna
uygunluk (Değişik ibare:RG-24/6/2017- 30106) onayını ve eski
araçlara karayoluna uygunluk onayını,
ç) Azami hızı 25
km/saatin üzerinde olan yol süpürme araçları, tutuklu ve hükümlü
taşımaya mahsus cezaevi araçları, okul servis araçları, özel güvenlik
donanımlı toplu taşıma araçları, damperli araçlar, tarım römorkları
ve bu Yönetmelikte bahsedilen diğer araçlar ile ilgili hükümleri,
d) MARTOY, TORTOY
ve MOTOY kapsamındaki ulusal uygulama ve Türkiye’de üretim yapan
imalatçıların desteklenmesi ile ilgili hükümleri,
kapsar.
(2) Bu Yönetmelik;
MARTOY, TORTOY ve MOTOY kapsamında tip onayı için gerekli ilave hükümler,
ulusal uygulama ve Türkiye’de üretim yapan imalatçıların desteklenmesi ile
ilgili hükümler hariç olmak üzere, MARTOY, TORTOY ve MOTOY’a göre seri imal
edilen araçlara komple araç tip onayı ve çok aşamalı araç tip onayı
verilebilmesi için uyulması gereken esasları kapsamaz.
(3) 3/3/2009
tarihli ve 27158 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Makina Emniyeti
Yönetmeliği (2006/42/AT) ile bu Yönetmeliğin hükümlerine uyulması şartı ile
aşağıda belirtilen araçlar için bu Yönetmelikte tanımlanan tip onayı veya
münferit onay isteğe bağlıdır.
a) Şantiyelerde,
taş ocaklarında, limanlarda veya havaalanı tesislerinde kullanılmak üzere
tasarımlanmış ve imal edilmiş araçlar,
b) Silahlı
kuvvetler, sivil savunma, itfaiye hizmetleri ve kamu düzenini sağlamakla
sorumlu birimlerde kullanılmak üzere tasarımlanmış ve imal edilmiş araçlar
(panzer, akrep, TOMA ve benzeri),
c) İş makinaları.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Yönetmelik, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik
Kanununun 29 uncu maddesine, 10/6/1930 tarihli ve 1705 sayılı Ticarette
Tağşişin Men'i ve İhracatın Murakabesi ve Korunması Hakkında Kanuna,
29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın
Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunun 4 üncü maddesi ile 3/6/2011
tarihli ve 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 7 nci maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 –
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) AB: Avrupa Birliğini,
b) AB
Yönetmelikleri: Avrupa Birliği tarafından regülasyon olarak yayımlanan ve
yayımlandığında tüm AB ülkelerinde genel ve doğrudan uygulamaya giren,
Bakanlıkça yönetmelik olarak uyumlaştırılarak yürürlüğe konulan araçlarla
ilgili yönetmelikleri,
c) AİTM: Araçların
İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliği,
ç) AİTM münferit
araç uygunluk belgesi: AİTM onayı işlemleri tamamlanarak, araçların bu
Yönetmelik hükümlerine uygunluğu sonucunda, münferit imalat/ithalat/tadilat
için onay kuruluşunca veya onay kuruluşunun görevlendirdiği kuruluşça
verilen belgeyi,
d) AİTM onayı:
Araçların bu Yönetmelik hükümlerine uygun olduğuna dair verilen onayı,
e) AİTM seri
tadilat araç uygunluk belgesi: AİTM onayı işlemleri tamamlanarak, araçların
bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğu sonucunda, seri olarak tadil edilen
araç için imalatçı tarafından verilen belgeyi,
f) AİTM seri
tadilat tip onayı belgesi: Bu Yönetmeliğe göre seri olarak tadil edilen
araçlar için, her bir araç tipi için AİTM onayı işlemleri tamamlanarak,
araçların bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğu sonucunda onay kuruluşunca
verilen belgeyi,
g) Aksam: Bir
aracın parçası olarak kullanılmak üzere tasarlanmış, herhangi bir
düzenleyici mevzuatın şartlarına tabi olan ve düzenleyici mevzuatın bu
konuda açık hükümler içerdiği durumlarda araçtan bağımsız olarak tip onayı
verilebilen bir tertibatı,
ğ) Aksam tip onayı
belgesi: Araçlara ait aksam, sistem veya ayrı teknik ünitelerin ilgili AT
veya AB Yönetmeliklerine veya BM/AEK Regülasyonlarına uygunluğu sonucunda teknik
servis tarafından düzenlenen rapora göre onay kuruluşunca veya AT veya AB
Yönetmeliklerini veya BM/AEK Regülasyonlarını uygulayan ülkelerin onay
kuruluşlarınca verilen belgeyi,
h) Alternatif
yakıtlar: Ulaşımda fosil yakıt kaynakları yerine veya kısmen
kullanılabilen, ulaşım sektörünün çevresel performansını artıran, karbon
salınımı azaltan veya azaltma potansiyeli olan aşağıdaki yakıtları veya güç
kaynaklarını,
1) Elektrik,
2) Hidrojen,
3) Doğalgaz,
biyometan dâhil, CNG/LNG,
4) LPG,
5) Araç üstü mekanik
enerji kaynağı veya deposu (Atık ısı dâhil).
ı) Alternatif
yakıtlı araç: MARTOY’a göre onaylanmış, motor gücünü kısmen veya tamamen
alternatif yakıtlardan sağlayan motorlu aracı,
i) Araç: Raylı
araçlar ve iş makinaları haricinde, karayollarında kullanılmak üzere
tasarlanmış, MARTOY, TORTOY ve MOTOY Yönetmeliklerinde veya bu Yönetmelikte
ayrı ayrı tarifleri yapılan motorlu araçlar ve römorkları, tarım ve orman
traktörleri ve römorkları ve iki, üç veya dört tekerlekli motosikletler ve
mopedler ile bunların römorklarını,
j) Araç tip onayı
belgesi: Araçlara MARTOY, TORTOY veya MOTOY Yönetmeliklerine göre onay
kuruluşunca veya Avrupa Birliği üyesi ülkelerin onay kuruluşlarınca verilen
belgeyi,
k) AT: Avrupa
Topluluğunu,
l) AT
Yönetmelikleri: Avrupa Birliği tarafından direktif olarak yayımlanan ve
Bakanlıkça yönetmelik olarak uyumlaştırılarak yürürlüğe konulan araçlarla
ilgili yönetmelikleri,
m) Ayrı teknik
ünite: Bir aracın parçası olarak kullanılmak üzere tasarlanmış, herhangi
bir düzenleyici mevzuatın hüküm ve şartlarına tabi olan ve düzenleyici
mevzuatın bu konuda açık hükümler içerdiği durumlarda, sadece belirli bir
veya birkaç araç tipiyle bağlantılı olarak, araçtan bağımsız bir şekilde
tip onayı verilebilen bir tertibatı,
n) Bakanlık:
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını,
o) BM/AEK:
Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonunu,
ö) BM/AEK
Regülasyonu: 30/9/1996 tarihli ve 96/8657 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
taraf olunan, BM/AEK İç Ulaşım Komitesince hazırlanan Tekerlekli
Araçların, Araçlara Takılan ve/veya Araçlarda Kullanılan Aksam ve
Parçaların Müşterek Teknik Talimatlarının Kabulü ve Bu Talimatlar Temelinde
Verilen Onayların Karşılıklı Tanınması Koşullarına Dair Anlaşma ekinde yer
alan teknik düzenlemeyi,
p) Damperli araç:
Damper üst yapısına sahip N kategorisi araç ya da çekicisi ile beraber O
kategorisi römorku,
r) İmalatçı: Onay
işlemlerinin bütün unsurlarından ve piyasaya arz edilecek aracın, imalatın
veya tadilatın uygunluğunun sağlanmasından onay kuruluşuna karşı sorumlu
olan ve onay işlemine tabi olan araç, sistem, aksam veya ayrı teknik ünite
imalatının veya tadilatının bütün aşamalarıyla doğrudan ilgili olmasına
gerek olmayan, en az bir sözleşmeli veya kadrolu teknik eleman istihdam
eden imalat, tadilat veya montaj yapan kişi veya kuruluşu,
s) İş makinası:
Motorlu bir araç şasisi üzerine monte edilen makinalar hariç özel olarak iş
yapmak üzere tasarımlanmış ve imal edilmiş, yapım özelliklerinden dolayı
yolcu veya eşya taşımaya uygun olmayan, kendinden tahrikli her türlü aracı,
ş) MARTOY:
28/6/2009 tarihli ve 27272 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu
Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliğinin (2007/46/AT) uygulamada
bulunan son seviyesini,
t) Mevzuat: Bu
Yönetmeliğin amaçları bakımından MARTOY, MOTOY ve TORTOY kapsamındaki araçlar
ile ilgili yönetmelikleri, tebliğleri ve 1958 tarihli Tekerlekli Araçların,
Araçlara Takılan ve/veya Araçlarda Kullanılan Aksam ve Parçaların Müşterek
Teknik Talimatlarının Kabulü ve Bu Talimatlar Temelinde Verilen Onayların
Karşılıklı Tanınması Koşullarına Dair Anlaşma eki BM/AEK Regülasyonunu,
u) Montaj: Bir tam
aracın imalatından ya da imalat çok aşamalı ve yapılan montaj işlemi sistem
onayı revizyonu gerektirmiyor ise her bir fazın tamamlanmasından sonra veya
hizmet süresinde, bu Yönetmeliğin Ek VI’sında bahsedilen işlemlerin
yapılmasını,
ü) MOTOY:
23/12/2004 tarihli ve 25679 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İki veya Üç
Tekerlekli Motorlu Araçların Tip Onayı Yönetmeliği (2002/24/AT) ile
22/8/2015 tarihli ve 29453 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İki veya Üç
Tekerlekli Motorlu Araçların ve Dört Tekerlekli Motosikletlerin Tip Onayı
ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi Hakkında Yönetmeliği (AB/168/2013),
v) Onay kuruluşu:
Teknik servisleri görevlendiren, sistem, aksam, ayrı teknik ünite ve araç
tip onayı, AİTM onayı ve AİTM uygunluk belgelerini veren ve gerektiğinde
geri alan ve AİTM uygunluk belgesiyle ilgili uygulamaları kendisi yapacağı
gibi, başka bir kuruluşu da bu konuda görevlendirebilen, bu konuda
yapılacak uygulamaları belirleyen, diğer onay kuruluşlarıyla muhatap olan
ve bunlarla temasları yürüten, imalatçının üretim uygunluk düzenlemelerine
uyup uymadığını belirlemekten sorumlu ve yetkili kuruluş olan Bakanlığı,
y) Özel amaçlı
taşıt: Yolcu veya yük taşımak üzere özel bir işlevi yerine getirmek için
kullanılan (bunun için özel gövde düzenekleri ve/veya ekipmanları
gereklidir) M, N veya O kategori aracı,
z) Sistem: Fren,
emisyon kontrol tertibatı, iç donanım gibi ilgili yönetmeliklerdeki
şartlara uygun olması gereken herhangi bir araç sistemini,
aa) Tadilat: Bir
tam aracın imalatından ya da imalat çok aşamalı ise her bir fazın
tamamlanmasından sonra veya hizmet süresinde, aracın niteliğini (Ek
VI’da belirtilen hususlar hariç olmak üzere, tip onayı kapsamındaki tanıtım
paketinde kayıt altına alınan özellikleri) bu Yönetmelikte veya diğer
mevzuatta izin verilen çerçevede değiştirecek şekilde yapılan işlemi,
bb) Tadilat seti:
Bir tadilatın yapılabilmesi için üretilen, gerekli bütün aksam, parça ve
varsa yazılım parametrelerinden oluşan, ilgili yönetmelik kapsamında
prototip araçlar üzerinde gerekli deneyler yapılarak, onay kuruluşu veya
onay kuruluşunun görevlendirdiği kuruluş tarafından bir veya daha fazla
tanımlanmış araç tipi ile ilgili olarak uygunluk onayı verilen seti,
cc) Tadilat seti
onay belgesi: Tadilat seti için yapılan incelemeler neticesinden onay
kuruluşu veya görevlendirdiği kuruluşça verilen onay belgesini,
çç) Tam araç:
MARTOY, TORTOY ve MOTOY yönetmelikleri ve bu Yönetmeliğin ilgili bütün
hükümlerine uygun olarak, bir aşamada tip onayı veya AİTM uygunluk onayı
alarak imal edilen aracı,
dd) Tamamlanmamış
araç: MARTOY, TORTOY ve MOTOY yönetmelikleri ve bu Yönetmeliğin ilgili
hükümlerine uyabilmek için en az bir aşamada daha tamamlanması gereken ve
buna uygun tip onayı veya AİTM uygunluk belgesi alarak imal edilmiş aracı,
ee) Tamamlanmış
araç: MARTOY, TORTOY ve MOTOY yönetmelikleri ve bu Yönetmeliğin ilgili
bütün hükümlerine uygun olarak, çok aşamalı tip onayı veya AİTM uygunluk
belgesi alarak imal edilen aracı,
ff) Tanıtım
bildirimi (Bilgi dokümanı): Başvuru sahibi tarafından sunulan, Ek V’te yer
alan ve seri tadilatlarda tadilatın etkilediği tüm sistemlerin ilgili
mevzuatları kapsamındaki tanıtım bildirimlerini,
gg) Tanıtım
dosyası: Başvuru sahibi tarafından onay kuruluşuna veya onay kuruluşunun
görevlendirdiği kuruluşa tanıtım bildirimi gereğince verilen bilgi, çizim,
fotoğraf ve bunun gibi belgeleri içeren dosyayı,
ğğ) Tanıtım
paketi: Tanıtım dosyası ile onay kuruluşunun veya onay kuruluşunun
görevlendirdiği kuruluşun görevlerini yerine getirmeleri sürecinde tanıtım
dosyasına eklenmiş olan deney raporları ve diğer belgeleri,
hh) Tanıtım paketi
fihristi: Tanıtım paketi içinde bulunan belgelerin uygun bir şekilde
numaralandırılarak veya bütün sayfaların tanımlanabilmesine imkân verecek
şekilde işaretlenerek bir liste halinde yazılmasını,
ıı) Teknik eleman:
Bakanlık tarafından yürütülen otomotiv mevzuatı kapsamında faaliyette
bulunan veya görev yapan, üniversitelerin makina, otomotiv, imalat,
mekatronik, uçak, elektrik, elektronik, elektrik-elektronik veya tarım
makinaları dalında mühendislik eğitimi veren bölümlerinden/programlarından
birinde yükseköğrenimini tamamlamış kişiyi,
ii) Teknik servis:
Bir deney laboratuvarı olarak onay kuruluşu adına bizzat onay kuruluşu
tarafından da yerine getirilebilecek gerekli deneyleri yapmak veya bir
uygunluk değerlendirme kuruluşu olarak yine onay kuruluşu adına bizzat onay
kuruluşu tarafından da yerine getirilebilecek ilk değerlendirmeyi ve diğer
deney veya muayeneleri yapmak üzere onay kuruluşu tarafından
görevlendirilmiş bir kuruluş veya kurumu,
jj) Tip: MARTOY,
TORTOY, MOTOY’da tarif edildiği şekliyle bir imalatçının belirlediği araç
tipini,
kk) TORTOY:
8/6/2008 tarihli ve 26900 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarım veya
Orman Traktörleri, Bunların Römorkları ve Birbiriyle Değiştirilebilir
Çekilen Makinaları ile Sistemleri, Aksamları, Ayrı Teknik Üniteleri ile
İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (2003/37/AT) ile 14/8/2014 tarihli ve 29088
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarım ve Orman Araçlarının Tip Onayı ve
Piyasa Gözetimi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik (AB/167/2013)’i,
ll) Yetkili teknik
sorumlu: Bakanlıkça yürütülen otomotiv mevzuatı çerçevesinde faaliyette
bulunabilmesi için Bakanlık veya Bakanlık tarafından görevlendirilen
kurum/kuruluş tarafından tip onayı konularında eğitim alan ve/veya yapılan
sınav sonucu sertifikalandırılarak yetkilendirilen teknik elemanı,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Uygulama
Usul ve Esasları
AİTM onayı
başvurusu
MADDE 5 –
(1) AİTM onayı başvurusuna ilişkin esaslar aşağıda belirtilmiştir:
a) Tip onayı
bulunan araçların seri tadilatında her bir tip araç için ayrı bir başvuru
yapılır. Etkilenen sistemler kapsamında birden fazla sistem tipine sahip
araç tiplerinde, başvuru kapsamı ilgili sistem tipleri, varyant ve versiyonlar
ile sınırlandırılır. Bu sınırlandırmalar onay belgesinde açık bir şekilde
belirtilir.
b) Münferit imalat
ve tadilatta her bir araç için ayrı bir başvuru yapılır. Münferit imalat ve
tadilatta teknik servis raporları benzer araçlar için tekrar doğrudan
kullanılamaz. Başvurusu yapılan araca ait şasi numarası ile raporda
belirtilen şasi numarası aynı olur.
c) Tadilat setleri
için, set ile tadil edilmiş ve tahribatlı deneylerde yapılabilecek numune
ile onay kuruluşu veya onay kuruluşu tarafından görevlendirilmiş kuruluşa
başvurulur. Gerekirse temel araç imalatçısının görüşü alınır. Bu setler ile
imalatçısı tarafından, setle birlikte verilen montaj talimatına uygun
olarak yapılan seri tadilat sadece talimata uygun montaj yapıldığı kontrol
edilerek, uygunsa onaylanır.
ç) AİTM tip onayı
veya AİTM uygunluk belgesi başvuruları, imalatçı tarafından onay kuruluşuna
veya onay kuruluşunun görevlendirdiği kuruluşa yapılır. Başvuruya, ilgili
araca göre Ek V’te yer alan bilgileri içeren bir tanıtım dosyasıyla
birlikte Ek IV ve/veya Ek VII’den Ek XIV’e kadar belirtilen ilgili
mevzuatın uygulanabilir olanlarından her biri uyarınca sahip olunan tip
onayı belgeleri, eğer bu belgeler yoksa, teknik servislerden o araç için
ilgili mevzuatına göre alınmış deney raporları ve gerektiğinde bu
Yönetmelikte istenilen belgeleri içeren tanıtım paketi ve tanıtım paketi
fihristinden oluşan bilgi ve belgeler eklenir.
d) Çok aşamalı
AİTM onayı başvurusunda;
1) Birinci
aşamada, tamamlanmamış araç ve aracın tamamlanma durumuna göre Ek V’te yer
alan bilgileri içeren bir tanıtım dosyasıyla birlikte Ek IV ve/veya Ek
VII’den Ek XIV’e kadar belirtilen ilgili mevzuatın uygulanabilir
olanlarından her biri uyarınca sahip olunan tip onayı belgeleri, eğer
yoksa, teknik servislerden o araç için ilgili mevzuatına göre alınmış deney
raporları ve gerektiğinde bu Yönetmelikte istenilen belgeleri içeren
tanıtım paketi ve tanıtım paketi fihristinden oluşan bilgi ve belgeler
eklenir.
2) İkinci veya
daha sonraki aşamalarda, tamamlanmamış aracın bir önceki aşama uygunluk
belgesi veya AİTM uygunluk belgesinin bir sureti ile aracın tamamlanma
durumuyla ilgili olarak Ek V’te yer alan bilgileri içeren ve bu
Yönetmelikte istenilen bilgi ve belgeler, ilgili mevzuatın uygulanabilir
olanlardan her biri uyarınca sahip olunan tip onayı belgeleri, eğer bu
belgeler yoksa, teknik servislerden o araç için ilgili mevzuatına göre
alınmış deney raporları, tanıtım dosyası, tanıtım paketi ve tanıtım paketi
fihristi yer alır. Çok aşamalı araç tip onayı, önceki aşamalardaki tip
onayında yer alan aksam, sistem ve ayrı teknik ünite onay seviyeleri
dikkate alınarak uygulanır. Önceki aşama tip onayındaki sistem, aksam ve
ayrı teknik ünitelerinde sonraki aşamada onayları etkileyen değişiklikler
yapıldığı takdirde, söz konusu aracın birinci aşama (temel araç) tip onayı
tarihinde geçerli olan sistem, aksam ve ayrı teknik ünite onayı seviyeleri
aranır. Sonraki aşamalarda, önceki aşamadan gelen bir sistem onayının
içeriğini etkileyecek değişiklik yapılıyorsa; temel aracın sistem onayı tipini
değiştirmeyen durumlarda, önceki aşama tip onayında kullanılan
yönetmelik/regülasyon seviyesine uygunluk aranır. Bu seviyeler sağlanacak
onay seviyeleri anlamına gelmemekte olup, sağlanacak onay seviyesi için
yönetmeliklerin/regülasyonların geçiş hükümleri ve tamamlanmamış aracın tip
onay tarihi dikkate alınır.
3) Bir aşamada
yapılan değişiklik diğer aşamaları etkilemiyorsa, etkilenmeyen aşamalar
için alınmış tüm belgelerin geçerliliği devam eder.
e) MARTOY, TORTOY
ve MOTOY kapsamındaki araçların seri tadilatında her tip için ayrı bir
başvuru yapılır.
f) Ek VI
çerçevesinde montajın onayı ile ilgili olarak onay kuruluşuna veya onay
kuruluşu tarafından görevlendirilen kuruluşa müracaat edilir.
AİTM onayı
işlemleri, görevlendirilen kuruluş ve teknik servisler ile ilgili hususlar
MADDE 6 – (1)
AİTM onayı işlemlerine ilişkin olarak onay kuruluşu veya onay kuruluşunun
görevlendirdiği kuruluşça;
a) Tanıtım
dosyasındaki özelliklere uygun olmak kaydıyla, bu Yönetmelikte belirtilen
ilgili yönetmeliklerin teknik özelliklerine uyan, imal veya tadil edilmiş
her bir araç için 7 nci maddede belirtilen işlemler çerçevesinde AİTM
uygunluk belgesi,
b) Tanıtım
dosyasındaki özelliklere uygun olmak kaydıyla bu Yönetmelikte belirtilen
ilgili yönetmeliklerin teknik özelliklerine uyan seri tadilatta her bir
araç tipi için 7 nci maddede belirtilen işlemler çerçevesinde AİTM tip
onayı belgesi,
c) Montajın
uygunluğu kontrol edildikten sonra Ek V/D’de yer alan montaj uygunluk
raporu,
verilir.
(2) Bir araç,
sistem, aksam veya ayrı teknik ünitenin bu Yönetmelikteki hükümlere uygun
olmakla birlikte, yol güvenliği açısından ciddi bir tehlike oluşturduğunun
belirlenmesi halinde, onay kuruluşu veya onay kuruluşunun görevlendirdiği
kuruluş AİTM tip onayı belgesi veya AİTM uygunluk belgesi vermeyi
reddedebilir.
(3) Onay kuruluşu
veya onay kuruluşunun görevlendirdiği kuruluş, bu Yönetmelikte belirtilen
işlemlerin mevzuata uygun bir şekilde uygulandığından emin olmadıkça,
herhangi bir AİTM tip onayı belgesini veya AİTM uygunluk belgesini vermez.
(4) Onay
kuruluşunca bu Yönetmelik kapsamında görevlendirilen kuruluşun bu
Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket ettiği ve görevlendirme ile yerine
getirmesi gereken şartlara uymadığının tespit edilmesi halinde, onay
kuruluşu görevlendirmeyi askıya alabilir. Onay kuruluşunun görevlendirmeyi
askıya alması durumunda, kuruluşun altmış gün içinde gerekli şart ve
sorumlulukları yerine getirmemesi halinde bu Yönetmelik kapsamındaki
faaliyeti iptal edilir. Gerekli şartlar sağlanması durumunda tekrar
görevlendirme yapılabilir.
(5) Bu Yönetmelik
kapsamında Bakanlıkça görevlendirilen kuruluş; piyasa koşullarını
zorlayamayacak, üretim maliyetlerini ciddi oranda artırmayacak ve
imalatçıları ve vatandaşları zor duruma düşürmeyecek ve caydırmayacak
şekilde makul ücretler belirler ve ücretler ile ilgili Bakanlığın onayını
alır.
(6) Bu Yönetmelik
kapsamında teknik servislerle ilgili olarak, 6/8/2016 tarihli ve 29793
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Teknik Servislere Dair Tebliğ (Tebliğ No:
SGM 2016/17) hükümleri saklıdır.
(7) Olumsuz
sonuçlanan deneylerle ilgili onay kuruluşuna veya görevlendirdiği kuruluşa
bilgi verilir. Bunu sağlamak için onay kuruluşu veya görevlendirdiği
kuruluşça teknik servisler arasında SGM-2010/1 Tebliğinde belirtildiği
şekilde bilgi ağı kurulur.
(8) Onay kuruluşu
tarafından görevlendirilen teknik servisler tarafından düzenlenen deney
belgesi ve/veya muayene ve deney raporları kabul edilir. Ülkemizde ilgili
mevzuat için görevlendirilen teknik servislerin ülke içinde testleri
gerçekleştirememesi durumunda, AB’deki onay kuruluşlarınca atanmış ve
karşılıklı tanıma ilişkisi çerçevesinde onay kuruluşunun uygun gördüğü
teknik servislerce verilen raporlar kabul edilebilir. Emisyon ve benzeri
ilgili mevzuatında belirtilen ayrı şartlar hariç olmak üzere, SGM-2010/1
Tebliğinin geçici 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının hükümleri onay
kuruluşunun karşılıklı tanıma ilişkisi çerçevesinde uygun gördüğü teknik
servisler tarafından verilen raporlar bakımından uygulanır. Onay kuruluşu
tarafından görevlendirilen teknik servisler görevlendirilmedikleri mevzuat
kapsamında rapor düzenleyemez ve düzenlenen raporlarının
görevlendirildikleri kapsam dâhilinde olup olmadıkları onay kuruluşu veya
görevlendirdiği kuruluş tarafından kontrol edilmek zorundadır.
AİTM onayı
sırasında izlenecek işlemler
MADDE 7 –
(1) AİTM onayı sırasında izlenecek işlemler aşağıda belirtilmiştir:
a) 5 inci maddenin
birinci fıkrasının (a) bendine göre bir başvuru yapıldığı takdirde, onay
kuruluşu, onaylanacak araç üzerinde araç tanıtım belgesinde bulunan, aksam,
sistem ve ayrı teknik ünitelerini inceleyerek ve belgeleri kontrol ederek
aracın orijinal tanıtım paketindeki ilgili bilgilere uygun olarak yapılmış
olduğunu bütün ilgili mevzuat şartları için teyit eder.
b) 5 inci maddenin
birinci fıkrasının (b) bendine göre bir başvuru yapıldığı takdirde,
imalatçı onaylatılacak münferit araç için araç kategorisine göre örneği Ek
V/A3’te veya Ek V/B1’de veya Ek V/C1’de belirtilen AİTM uygunluk belgesini
düzenler ve tanıtım dosyasıyla birlikte onay kuruluşunun görevlendirdiği
kuruluşun onayına sunar.
c) 5 inci maddenin
birinci fıkrasının (d) bendine göre bir başvuru yapıldığı takdirde onay
kuruluşu;
1) Birinci
aşamada; tamamlanmamış araç için araç tanıtım belgesinde bulunan, aksam, sistem
ve ayrı teknik ünitelerini inceleyerek ve belgeleri kontrol ederek, aracın
orijinal tanıtım paketindeki ilgili bilgilere uygun olarak yapılmış
olduğunu bütün ilgili mevzuat şartları için teyit eder.
2) İkinci veya
daha sonraki aşamalarda; aracın tamamlanma durumuna göre Ek V’te belirtilen
şartları sağladığını, araç tanıtım dosyasındaki detaylara ve ilgili
mevzuatın her birinin gerektirdiği teknik koşullara uygunluğunu teyit ve
daha önceden alınmış onayı geçersiz kılacak şekilde değişiklik yapılıp yapılmadığını
kontrol eder.
ç) Motorlu araçlar
ve römorkları ile motosiklet ve mopedlerin, tarım veya orman traktörleri
ile römorklarının münferit imalat ve tadilatlarında onay başvuruları
imalatçı adına, Bakanlık veya Bakanlık tarafından görevlendirilmiş kurum/kuruluşlarca
yetki belgesi verilmiş yetkili teknik sorumlu tarafından yapılır.
d) Motorlu araçlar
ve römorkları ile motosiklet ve mopedler için münferit imalat ve
seri/münferit tadilat projeleri; makina, otomotiv, imalat, uçak veya
mekatronik dalında eğitim görmüş yetkili teknik sorumlular tarafından
yapılır. Tarım veya orman traktörleri ile römorkları için münferit imalat
ve seri/münferit tadilat projeleri; makina, otomotiv veya tarım makinaları
dalında eğitim görmüş yetkili teknik sorumlular tarafından yapılır. Hibrit
ve elektrikli araçların projelerinde ilave olarak, projenin ilgili
kısımları için elektrik, elektronik veya elektrik-elektronik mühendisi olan
yetkili teknik sorumlu imzası da aranır.
e) Bu Yönetmeliğin
amaçları bakımından yetkili teknik sorumlularla ile ilgili uygulamada,
26/10/2016 tarihli ve 29869 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yetkili
Teknik Sorumluların Görev, Yükümlülük ve Sertifikalandırılmasına Dair
Tebliğ (SGM-2016/22) hükümleri uygulanır.
f) 5 inci maddenin
birinci fıkrasının (f) bendine göre bir başvuru yapıldığı takdirde, montaj
ile ilgili inceleme sonucu olumlu olması halinde Ek V/D’de belirtilen rapor
düzenlenir. İncelemeler, onay kuruluşu veya onay kuruluşu tarafından
görevlendirilen kurum/kuruluş tarafından ilgili mevzuat şartlarına bağlı
olarak oluşturulan kontrol formlarına göre yapılır. Söz konusu kontrol
formları, onay kuruluşu veya onay kuruluşu tarafından görevlendirilen
kuruluşun internet sitesinde yayımlanır.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Tescil
ve Trafiğe Çıkma, Alternatif İşlemler ve Kalite Sistemi
Muayene, tescil
ve trafiğe çıkma
MADDE 8 –
(1) Bu Yönetmeliğe göre tek tek onaylanmış yeni araçların tesciline veya
trafiğe çıkmasına, sadece onay kuruluşu veya onay kuruluşunun
görevlendirdiği kuruluş tarafından tasdik edilmiş uygunluk belgeleri
taşımaları halinde izin verilir. Tamamlanmamış araçların sürekli
tescillerine ve trafiğe çıkmalarına tamamlanmadıkları sürece izin verilmez.
(2) Tadilat; yasal
süre içerisinde aracın kayıtlarına, bu Yönetmelik uyarınca verilen seri
tadilat veya tadilat uygunluk belgelerine göre işlenir.
(3) 18/7/1997
tarihli ve 23053 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolları
Trafik Yönetmeliğinin 63 üncü maddesinin birinci fıkrasında ve ekindeki 1
sayılı Cetveldeki B maddesinde yer alan bu Yönetmelikle ilgili hükümler
saklıdır.
(4) Bu Yönetmelik
kapsamında tadilat, montaj veya imalat esnasında kullanılan aksam veya
parçalara ait test raporları, servis raporları ve benzeri belgeler onay
kuruluşu veya görevlendirdiği kuruluş tarafından aranır. 13 üncü ve 15 inci
maddede belirtilen raporlar ile diğer tadilatlar için buna benzer raporlar
ve belgeler, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından
istenmesi halinde, ilgili kuruluşlar tarafından yazılı veya elektronik
ortamda paylaşılır.
(5) Bu Yönetmelik
kapsamında yapılan tadilatlar, 2918 sayılı Kanunun 34 üncü maddesi
hükümlerine tabidir.
(6) Bu Yönetmelik
kapsamındaki işlemler elektronik ortamda da yapılabilir ve gerektiğinde
ilgili kurum veya kuruluşların kullanımına açılabilir.
Onay kuruluşunca
yapılabilen işlemler
MADDE 9 –
(1) Özgün niteliklerinden dolayı, bir veya daha fazla sayıda ilgili
mevzuatın bir veya daha fazla şartına uyması mümkün olmayan, ileri
teknoloji ve kavramları bünyesinde bulunduran araçlar için, imalatçının
talebi üzerine onay kuruluşu araca ait özgün niteliklerin açıkça
belirtildiği bir uygunluk belgesi verebilir.
(2) İş
makinalarının, sivil savunma ve kamu düzenini korumakla görevli birimler
tarafından kullanılmak üzere imal edilen özel maksatlı araçların, tutuklu
ve hükümlü taşımaya mahsus cezaevi araçlarının tahsis edilen hizmet dışında
kullanılması veya üçüncü şahsa devri halinde, kullanıcıdan aranacak
şartlar, onay kuruluşu tarafından belirlenir.
Kalite sistemi
MADDE 10 –
(1) Seri tadilat/imalat ve tadilat seti imalatçıları, güncel ISO/TS 16949
belgesine veya TS EN ISO 9001 standardına uygun kalite sistemine sahip
olur. (Değişik cümle:RG-24/6/2017- 30106) Eğer kalite sistem
belgesi yoksa, kalite sistemini gösterir bilgi ve belgeler
aranır.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
İlave
Uygulama Hükümleri
Sadece
elektrikli, hibrit elektrikli ve hibrit motorlu araçlar
MADDE 11 – (1)
M ve N kategorisi motorlu araçların, seri tadilat imalatçıları veya temel
araç imalatçısı tarafından seri tadilat yolu ile sadece elektrikli, hibrit
elektrikli ve hibrit motorlu araca dönüştürülmesinde ve sadece elektrikli,
hibrit elektrikli ve hibrit motorlu araçların imalinde Ek IV ve Ek XI’de
belirtilen ilgili maddeler uygulanır.
(2) Motorlu
araçların sadece elektrikli, hibrit elektrikli ve hibrit motorlu araca dönüştürülmesinde
orijinal temel aracın imalatçısı hariç, münferit tadilat yapılamaz. Temel
aracın imalatçısı sadece kendi imal ettiği araçların münferit tadilatını
yapabilir. Münferit tadilat durumunda da, Ek IV ve Ek XI’de belirtilen
ilgili maddelerin hükümleri uygulanır.
(3) 22 nci madde
hükümleri de dikkate alınarak, Türkiye’de üretimi yapılan sadece elektrikli
araç ve hibrit elektrikli araç ile ilgili olarak Ek IV ile Ek XI’in ve
MARTOY’un bazı hükümlerinden veya uygulanacak mevzuat seviyeleri hakkında
muafiyet tanınabilir. (Değişik cümle:RG-25/12/2021-31700) Muafiyet
kararı imalatçının teknik ve idari gerekçelerini sunması ve Bakan oluru
alınması kaydıyla verilir.
Bireysel sesli
ve görüntülü cihaz
MADDE 12 –
(1) Tadilat yoluyla bireysel sesli ve görüntülü cihaz takılan M2
ve M3 kategorisi araçlara Ek IV’ün 4.20 numaralı maddesinin
hükümleri uygulanır.
Yangın algılama
ve alarm sistemleri
MADDE 13 –
(1) Tadilat yoluyla Ek IV’ün 4.22 maddesinde belirtildiği şekilde yangın
algılama ve alarm sistemleri takılan araçların uygunluğu onay kuruluşu veya
onay kuruluşu tarafından 107 sayılı BM/AEK Regülasyonu kapsamında
görevlendirilen teknik servisler tarafından teknik inceleme raporu ile
tevsik edilir.
(2) 2005 model ve
sonrası M2 ve M3 kategorisi araçlar için, Ek IV’ün
4.22 maddesi veya Ek XIV’ün 2 numaralı maddesi ve alt maddeleri zorunlu
olarak uygulanır.
(3) Yangın
algılama ve alarm sistemi tadilatı için seri tadilat tip onayı alan
firmalar, tadilatı kendi montaj adresinin dışında da yapabilir.
Cam
filmi/renkli cam
MADDE 14 –
(Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-21/10/2017-30217)
(1) Karayolları
Trafik Yönetmeliğinin 63 üncü maddesinin beşinci fıkrası hükümleri
saklıdır.
Damperli
araçlar
MADDE 15 –
(1) Damperli araçların damperlerinin kalkık durumda trafikte seyretmesini
önleyecek tedbirler kapsamında aşağıda belirtilen asgari şartların yerine
getirilmesi zorunludur:
a) Damper tam
olarak indirilmediğinde, aracın seyir hızını 10 km/saatten fazla olmayacak
şekilde sınırlayan bir tertibat bulundurulur. İlgili tertibatın testi
BM/AEK Regülasyon 89’un Ek V’inde belirtilen hükümlere göre yapılır. Araç
10 km/saat hızın üzerinde seyrederken damperin açılmasını engelleyecek
tertibat bulundurulur.
b) Araç yürür vaziyetteyken
damper açıksa veya açılırsa, araçlarda sürücüyü ikaz etmek için sesli uyarı
veren ve sürücünün direkt görüş alanı içerisinde bulunan görsel ikaz
sistemleri bulunur. Görsel ikaz için ISO 2575 standardında yer alan E.01,
E.02, I.17 veya I.18 olarak tanımlanan sembollerden birinin bulunması
yeterlidir.
c) PTO (Yardımcı
güç çıkışı) devreye alındıktan sonra elle yapılan ilave bir işlem ile
damper kaldırılır veya elle yapılan bir işlemin ardından, PTO’nun devreye
alınması için el ile ilave bir işlem yapılarak damper kaldırılır. Ayrıca,
damperi aracın şasesine kilitleyen bir emniyet kilidi tertibatı
bulundurulur. Emniyet kilidinin açılması PTO’nun açık olması şartına,
kapatılması ise damperin kapalı olması şartına bağlıdır.
(2) Damperli
araçlarda bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartların sağlandığı,
onay kuruluşu tarafından BM/AEK Regülasyon 89 kapsamında görevlendirilen
teknik servis tarafından verilen teknik inceleme raporu ile tevsik edilir.
(3) Yeni imal
edilecek tam ve tamamlanmamış araçlardan sonraki aşamalarda damper üst
yapısı monte edilecek olanlarda birinci ve ikinci fıkra uygulanır.
(4) Tamamlanmış
araç olarak tescil edilmiş, ancak ilk defa damper üst yapısı monte edilerek
tadilat yapılan araçlarda veya ilk defa damperli yarı römork çekmek üzere
tadil edilecek tam araçlarda, birinci fıkranın (b) ve (c) bentleri ile
ikinci fıkra uygulanır.
(5) Mevcut
damperli araçlarda birinci fıkranın (b) ve (c) bentleri ile ikinci fıkra
uygulanır.
(6) Dördüncü ve
beşinci fıkralarda belirtilen araçlarda ve N1 kategori araçlarda
birinci fıkranın (a) bendi uygulanmaz.
Tutuklu ve
hükümlü taşımaya mahsus cezaevi araçları
MADDE 16 –
(1) Tutuklu ve hükümlü taşımaya mahsus cezaevi araçlarında Ek XIII’te
belirtilen şartlar uygulanır.
Engelli erişimi
için araç tadilatı
MADDE 17 –
(1) 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunun geçici 3
üncü maddesi uyarınca engellilerin erişilebilirliği için araçlarda tadilat
yapılması durumunda, aşağıdaki şartlar aranır:
a) Tadilat; M2
ve M3 kategorisindeki araçlara seri tadilat tip onayı verilmiş
firmalar tarafından Ek IV’ün 4.14 maddesinin ikinci paragrafı ile BM/AEK
Regülasyonu 107’nin Ek-8’inde belirtilen hükümlere göre yapılır. Ayrıca
tadilat nedeni ile araçta etkilenen tüm aksamla ilgili olarak Ek VII’den Ek
XIV’e kadar ilgili şartlarına uygunluk aranır.
b) Seri tadilat
tip onayı başvurularında; belirli bir marka ve tipteki araç için alınmış
bir teknik servis raporu, aynı tadilatçı firma tarafından kullanılmak
kaydıyla, aşağıdaki araç ve tertibat özellikleri bakımından farklılık
göstermeyen farklı marka veya tipteki araçlar için de kullanılabilir. Bu
durumlarda, mevcut teknik servis raporlarının farklı marka veya tipteki
araçlar için kullanılıp kullanılamayacağı ile ilgili değerlendirme teknik
servis tarafından yapılır. Kullanılabileceğine karar verilirse bir üst yazı
ile teknik servis tarafından görüş bildirilir.
1) Şasi tipi
(örme/C).
2) Karoseri
tasarım amacı (tek/çift katlı, mafsallı, alçak tabanlı).
3) Montajın
yapıldığı kapının yeri (ön/orta/arka).
4) Yaklaşık araç
uzunluğu (7 m/9 m/12 m).
5) Tertibatın
imalatçısı.
6) Tertibatın
tipi.
7) Tertibatın
araçlara bağlantı şekli.
c) Seri tadilat
tip onayı alan firmalar, tadilatı kendi montaj adresinin dışında da
yapabilir.
ç) Onay kuruluşu
veya onay kuruluşu tarafından görevlendirilen kuruluş tarafından Ek V’e
göre düzenlenen seri tadilat tip onay belgelerinde yer alan “tadilatın kısa
tarifi”nde tadilat açıklanarak tanımlanır ve belgeye “notlar” ibaresi
yazılarak sürücü koltuğuna ilave olarak sekizden fazla koltuğu bulunan ve
yolcu taşımak amacıyla kullanılan araçlar ile ilgili BM/AEK Regülasyonu
107’nin Ek-8’ine göre sağlanan hususlar belirtilir. Söz konusu aracın,
20/7/2013 tarihli ve 28713 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliğinin şartlarını sağlaması
durumunda tip onayına, uygunluk belgesine ve tescil ile ilgili bilgisayar
kayıtlarına “Erişilebilir” ifadesi yazılır.
d) Araçlarda
tekerlekli sandalye için özel alan oluşturma amacıyla yapılan tadilat
sonucunda koltuk sayısının değişmesi aracın kategorisini değiştirmez.
e) Rampa yapılması
durumunda, rampa boyu uygunluk belgesinde yer alan araç genişliğini
geçemez. Uygunluk belgesinin bulunmaması halinde araç genişliği teknik
servis tarafından belirlenir.
f) Araçlarda yapılan
tadilatın, BM/AEK Regülasyonu 107 veya ihtiyaç duyulabilecek diğer mevzuata
uygunluğunun tespit edilmesi aşamasında; onay kuruluşu veya onay kuruluşu
tarafından görevlendirilen kuruluş, onay kuruluşu tarafından atanmış teknik
servislerce hazırlanan deney raporlarını kullanır; seri tadilat onayı
verilmesi aşamasında ise her türlü test raporunun nihai değerlendirmesi
yine onay kuruluşu veya onay kuruluşu tarafından görevlendirilen kuruluş
tarafından yapılır.
Okul servis
araçları
MADDE 18 –
(1) Okul servis araçlarının imal/tadil edilmesinde Ek XII’deki şartlar
uygulanır.
Özel güvenlik
donanımlı toplu taşıma araçları için araç tadilatı
MADDE 19 –
(1) Özel güvenlik donanımlı toplu taşıma araçları için Ek XVI’da belirtilen
seviyeler için yapılacak olan tadilatlarda aşağıdaki şartlar aranır:
a) Tadilat; M2
ve M3 kategorisindeki araçlara, seri tadilat tip onayı verilmiş
firmalar tarafından Ek XVI’da belirtilen hükümlere göre yapılır. Ayrıca
tadilat nedeni ile araçta etkilenen tüm aksamla ilgili olarak Ek VII’deki
ilgili şartlarına uygunluk aranır.
b) Seri tadilat
tip onayı başvurularında; belirli bir marka ve tipteki araç için alınmış
bir teknik servis raporu, aynı tadilatçı firma tarafından kullanılmak
kaydıyla, ayrı teknik ünite olarak onaylatılmak şartı ile farklı marka veya
tipteki araçlar için de kullanılabilir.
c) Seri tadilat
tip onayı alan firmalar, tadilatı kendi montaj adresinin dışında da
yapabilir.
ç) Onay kuruluşu
veya onay kuruluşu tarafından görevlendirilen kuruluş tarafından Ek V’e
göre düzenlenen seri tadilat tip onay belgelerinde yer alan “Tadilatın kısa
tarifi”nde tadilat açıklanarak tanımlanır ve belgeye “notlar” ibaresi
yazılarak aracın “Özel Güvenlik Donanımlı Toplu Taşıma Aracı” olduğu ve
uygulama seviyesi (Seviye 1/Seviye 2) belirtilir.
(2) Aracın birinci
fıkra çerçevesinde Ek XVI’ya göre imal/tadil edilmesi durumunda tip
onayına, uygunluk belgesine ve tescil ile ilgili bilgisayar kayıtlarına
“Özel güvenlik donanımlı toplu taşıma aracı” ifadesi yazılır.
Sesli ikaz
sistemi zorunluluğu
MADDE 20 –
(1) M2, M3, N2 ve N3 kategorisi
araçlarda geri vites ile birlikte çalışacak sesli ikaz sistemi bulunur.
Takılan cihazlar, 5/1/2002 tarihli ve 24631 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Motorlu Araçların Elektromanyetik Uyumluluk (Radyo Paraziti) ile
İlgili Tip Onayı Yönetmeliğine (72/245/AT) veya BM/AEK Regülasyon 10’a
uygun olur.
(2) Birinci fıkra
hükümleri, temel araç uygunluk belgesi tarihi 1/10/2017 sonrası olan M3
ve N3 kategorisi araçlar için ve temel araç uygunluk belgesi
tarihi 15/5/2018 sonrası olan M2 ve N2 kategorisi
araçlar için uygulanır.
Yakıt
tüketimini iyileştirme amaçlı kanatçık sistemleri
MADDE 21 –
(1) Ek VII’nin 73 üncü maddesinde teknik şartları belirtilen kanatçık
sistemleri ile ilgili MARTOY’da ilgili şartlar tanımlanana kadar 50 cm’yi
geçen kanatçıkların kullanılmasına müsaade edilmez.
(2) MARTOY’da
kanatçıklar ile ilgili teknik şartların tanımlanması halinde Ek VII’nin 73
üncü maddesi bu şartlara göre değiştirilir.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Ulusal
Uygulama ve Türkiye’de Üretim Yapan İmalatçıların Desteklenmesi
Ulusal uygulama
MADDE 22 –
(1) MARTOY, TORTOY ve MOTOY kapsamında tam, tamamlanmış veya tamamlanmamış
ulusal araç tip onayı, Türkiye’de üretimi yapılan araç tipleri için
uygulanır. Türkiye’de üretilmeyen bir araç tipi için; söz konusu aracın
Türkiye’de piyasaya arz ve tescil edilebilmesi bakımından, MARTOY’un Ek
IV’ünün İlave 2’sinin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, AB üyesi ülkelerin
onay kuruluşlarından alınmış güncel tip onayı belgesine sahip olması
gerekir. İthal araçlara ulusal tip onayı verilmesi ile ilgili diğer
otomotiv mevzuatında yer alan hükümler yerine bu madde hükümleri uygulanır.
(2) Bu maddenin
yürürlüğe girdiği tarihten önce Türkiye’de üretilmeyen araç tipi/tipleri
için MARTOY, TORTOY ve MOTOY kapsamında alınmış ulusal araç tip onayı
belgeleri 1/1/2018 tarihi itibarıyla geçersiz olur. Bu fıkrada bahsedilen
tip onayı belgelerinin, sürekli doğrulama ve benzeri ilave bir işleme gerek
olmaksızın ihtiyaç halinde sadece zorunlu kapsam genişletmeleri yapılarak
1/1/2018 tarihine kadar kullanılmasına izin verilir ve bu tarihe kadar söz
konusu belgelere göre araç üretilebilir. Firmalar, bu fıkra kapsamında
geçersiz olacak onaylarını 1/6/2017 tarihine kadar onay kuruluşuna bildirmekle
yükümlüdür.
(3) İkinci fıkra
hükümleri saklı kalmak kaydıyla; uygunluk belgesi tarihi 1/1/2018
tarihinden sonra olan ve tam, tamamlanmış veya tamamlanmamış olarak ithal
edilen araç tiplerinin daha sonra Türkiye’de bir imalat/tadilat/montaj
aşamasından geçmesi durumunda, araçta yapılan değişiklik ve bu değişikliğin
etkilediği sistemler için ulusal mevzuat hükümleri uygulanır. Bu fıkra,
ilgili AB mevzuatı gerekliliklerinden kaçınmak için kullanılamaz.
(4) (Ek:RG-24/6/2017-
30106) İthal edilen traktör tipleri için geçerli olmak üzere; tip
onayının geçerliliğini kaybetmesine neden olan mevzuattaki zorunlu uygulama
tarihinden önce üretilen traktörlerin satış ve son tescil tarihi ile ilgili
olarak AB/167/2013 Yönetmeliğinin 77 nci maddesinin dördüncü
fıkrasındaki 24 aylık süre 12 ay olarak, 30 aylık süre 15 ay olarak
uygulanır.
Türkiye’de
küçük adetlerde üretim yapan imalatçıların desteklenmesi
MADDE 23 – (Mülga:RG-25/12/2021-31700)
Bildirim
MADDE 23/A – (Ek:RG-24/6/2017-
30106)
(1)
22 nci madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla; AB üyesi ülkelerin
onay kuruluşlarından alınan komple araç tip onayı ile Ülkemizde araç
üretilmesi durumunda, iç pazara arz edilecek araçların ilk üretimden önce
imalatçısı tarafından Bakanlığa ve/veya görevlendirdiği kuruluşa komple araç
tip onayı bildiriminde bulunulur. Ayrıca ilgili komple araç tip onayının
her kapsam genişletme tarihinden itibaren son seviyesi en geç 3 ay
içerisinde bildirilir. Bu işlemler elektronik ortamda yapılabilir. Bildirim
yapmadığı 25 inci madde çerçevesinde veya başka yöntemle tespit edilenler
için 4703 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (d)
bendi hükümleri uygulanır.
Küçük seriler halinde
üretilen araçların ulusal tip onayına ilişkin uygulama
MADDE 23/B
– (Ek:RG-25/12/2021-31700)
(1) 19/4/2020 tarihli ve
31104 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçlar ve Römorkları ile
Bunların Aksam, Sistem ve Ayrı Teknik Ünitelerinin Tip Onayı ve Piyasa
Gözetimi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik (AB/2018/858)’in 42 nci maddesi,
Tarım ve Orman Araçlarının Tip Onayı ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi
Hakkında Yönetmelik (AB/167/2013)’in 37 nci maddesi ve İki veya Üç
Tekerlekli Motorlu Araçların ve Dört Tekerlekli Motosikletlerin Tip Onayı
ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik (AB/168/2013)’in 42 nci
maddesi kapsamında gerçekleştirilecek başvurularda aşağıda yer verilen
hükümler uyarınca işlem yapılır:
a) Ulusal küçük seri
tip onayı işlemlerinde, zorunlu karşılanması gereken kütle ve boyut ile
emisyon mevzuatı kapsamındaki Yönetmelik, Tebliğ veya BM/AEK
Regülasyonlarından imalatçının teknik ve idari gerekçelerini sunması ve
Bakan oluru alınması kaydıyla muafiyet kararı verilebilir.
b) İmalatçılar aynı
takvim yılı içerisinde yalnızca bir adet ve azami 3 araç tipi için muafiyet
başvurusunda bulunabilir. Ulusal küçük seri tip onayı düzenlenen bir
imalatçı ilgili tip onayının düzenlenme tarihinden itibaren 12 ay
içerisinde yeni bir ulusal küçük seri tip onayı başvurusunda bulunamaz.
c) Ulusal küçük seri
tip onayı kapsamında üretilecek araçlar için tip onayı belgesi tarihi
itibarıyla azami 12 ay süreli üretim izni ve üretim izninin bitiş
tarihinden itibaren tam araçlar için azami 12 ay, tamamlanmamış araçlar
için azami 18 aya kadar tescil izni düzenlenir. Ulusal küçük seri tip onayı
belgeli tiplerde seri sonu veya esneklik hükümleri uygulanmaz.
ç) (a) bendinin
istisnası olarak, imalatçı tarafından muafiyet kapsamında halihazırda
mevcut tipler için uygulanan seviyenin talep edilmesi ve mevcut tipler için
bu seviyenin kullanıldığı süre içerisinde üretime izin verilmesi kaydıyla
(a) bendinde belirtilen kapsam dışında muafiyet verilebilir. Bu bent
kapsamındaki teknik ve idari hususlara ilişkin ön değerlendirme, onay
kuruluşunun tip onay belgelendirme işlemleri kapsamında görevlendirdiği
kuruluş tarafından yapılarak onay kuruluşuna bildirilir.
d) İmalatçılar, küçük
seri izni kapsamında imal edilen araç sayılarını 3 aylık periyotlar
dahilinde onay kuruluşuna bildirir.
Ulusal münferit araç
onaylarına ilişkin uygulama
MADDE 23/C
– (Ek:RG-25/12/2021-31700)
(1) Motorlu Araçlar ve
Römorkları ile Bunların Aksam, Sistem ve Ayrı Teknik Ünitelerinin Tip Onayı
ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik (AB/2018/858)’in 45 inci
maddesi kapsamında gerçekleştirilecek başvurularda ikinci fıkrada yer
verilen hüküm uyarınca işlem yapılır.
(2) Onay kuruluşunun
tip onay belgelendirme işlemleri kapsamında görevlendirdiği kuruluş, ilgili
alternatif gerekliliklerin uygulanmış olması kaydıyla, özgün olsun ya da
olmasın, ilgili bir aracı Motorlu Araçlar ve Römorkları ile Bunların Aksam,
Sistem ve Ayrı Teknik Ünitelerinin Tip Onayı ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi
Hakkında Yönetmelik (AB/2018/858) gerekliliklerinin bir ya da daha
fazlasına ya da aynı Yönetmeliğin Ek II’sinde listelenen mevzuatta ortaya
koyulan gerekliliklerin bir ya da daha fazlasına uyma yükümlülüğünden muaf
tutmaya karar verebilir.
ALTINCI
BÖLÜM
Çeşitli
ve Son Hükümler
Karşılıklı
tanıma
MADDE 24 –
(1) Bu Yönetmelik hükümleri Avrupa Birliği üyesi bir ülkede yasal olarak
üretilmiş veya yasal olarak serbest dolaşıma girmiş araçlara zorunlu olarak
uygulanmaz.
(2) Bakanlık,
birinci fıkrada belirtilen aracı 2/5/2012 tarihli ve 2012/3169 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Düzenlenmemiş Alanda Karşılıklı
Tanıma Yönetmeliğinin Üçüncü Bölümünde belirtilen usul ve esaslara uyarak
değerlendirmeye tabi tutabilir ve bunun sonucunda bu Yönetmelik tarafından
aranan koruma düzeyini eşdeğer ölçüde sağlamadığını tespit ederse, ürünün
piyasaya arzını yasaklayabilir, koşula bağlayabilir, piyasadan geri
çekilmesini veya toplatılmasını isteyebilir.
Piyasa gözetimi
ve denetimi ile aykırı davranışlarda uygulanacak hükümler
MADDE 25 –
(1) Bu Yönetmelik kapsamındaki araçların ve bu araçlarda kullanılmak üzere
tasarlanan sistem, aksam ve ayrı teknik ünitelerin ve tadilat veya montaj
yapan iş yerlerinin denetimi, 13/11/2001 tarihli ve 2001/3529 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve
Denetimine Dair Yönetmelik ve 2/10/2012 tarihli ve 28429 sayılı Resmî
Gazete'de yayımlanan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi
ve Denetimi Yönetmeliği hükümlerine göre Bakanlık tarafından yapılır.
(2) Bu Yönetmelik
hükümlerinin ihlali halinde, 1705 sayılı Kanun ve 4703 sayılı Kanun
hükümleri uygulanır.
Muafiyet
MADDE 26 –
(Değişik:RG-25/12/2021-31700)
(1) Amaçları,
yapıları ve işlevleri itibarı ile bu Yönetmeliğin hükümlerine uyması mümkün
olmayan araçlar bu Yönetmeliğin bazı hükümlerinden Bakan oluru alınması
kaydıyla muaf tutulabilir.
(2) TASİŞ ve kamu
kurum/kuruluşları tarafından satışı gerçekleştirilen araçlar bu
Yönetmeliğin çeşitli hükümlerinden veya tamamından muaf tutulabilir.
Muafiyet kararı onay kuruluşu veya onay kuruluşunun tip onay belgelendirme
işlemleri kapsamında görevlendirdiği kuruluş tarafından verilir.
(3) Kamu
kurumlarında kullanılmak üzere ithal/imal edilen araçlar için 22 nci
maddeden ve/veya diğer bazı hükümlerden gerekçeleri ile birlikte muafiyet
verilebilir. Muafiyet kararı onay kuruluşu veya onay kuruluşunun tip onay
belgelendirme işlemleri kapsamında görevlendirdiği kuruluş tarafından
verilir. Bu durumda, söz konusu araçlar için AİTM münferit araç uygunluk
belgesi düzenlenir.
Yeniden
kullanım-geri kazanım ve yeniden kullanım-geri dönüşüm oranları
MADDE 27 –
(1) İmal, tadil ve montaj işlemi yapılacak araçlarda, 30/12/2009 tarihli ve
27448 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ömrünü Tamamlamış Araçların
Kontrolü Hakkında Yönetmeliğin 16 ncı maddesinde belirtilen hususlar
karşılanır.
Düzenleme
yetkisi
MADDE 28 –
(1) Bakanlık, bu Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili her türlü alt
düzenleyici işlem yapmaya yetkilidir.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 29 –
(1) 28/11/2008 tarihli ve 27068 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araçların
İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Atıflar
MADDE 30 –
(1) 29 uncu madde ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe yapılmış olan
atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.
(2) 25/1/2012
tarihli ve 28184 sayılı Motorlu Araçların ve Bunlar İçin Tasarlanan
Römorklar, Sistemler, Aksamlar ve Ayrı Teknik Ünitelerin Genel Güvenliği
ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (661/2009/AT)’nin 17 nci maddesi ile
yürürlükten kaldırılan ve kapsam genişletmesi sona eren yönetmeliklere
yapılan atıflar, (661/2009/AT) Yönetmeliğinde ve uygulama mevzuatında
belirtilen eşdeğer mevzuata yapılmış sayılır.
Kazanılmış
haklar
MADDE 31 – (1)
22 nci madde hükümleri hariç olmak üzere, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği
tarihten önce ilgililerce alınmış onaylara ilişkin kazanılmış haklar
saklıdır, ancak bu onaylarla ilgili yapılacak kapsam genişletme
taleplerinde bu Yönetmeliğe uygunluk aranır.
LPG/CNG/LNG’li araçlarla
ilgili uygulama
GEÇİCİ MADDE 1
– (Ek:RG-24/6/2017- 30106)
(1)
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte Ek IV’te yapılan
değişiklikler; Ek IV 4.18.12 maddesinde bahsedilen Genelgenin yayımı
tarihinden 1/1/2018 tarihine kadar isteğe bağlı, 1/1/2018
tarihinden sonra zorunlu olarak uygulanır. Söz konusu değişikliklerden önce
uygulamada olan Ek IV’teki ilgili hükümler 1/1/2018tarihine
kadar uygulanmaya devam edilebilir.
fıkrasının (b)
bendinde belirtilen sınırlamalar 1/7/2022 tarihine kadar uygulanmaz.
Küçük seriler
halinde üretilen traktörlerin ulusal tip onayına ilişkin uygulama
GEÇİCİ MADDE 2
– (Ek:RG-25/12/2021-31700)
(1) Tarım ve Orman
Araçlarının Tip Onayı ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik
(AB/167/2013)’in 37 nci maddesi kapsamında gerçekleştirilecek başvurularda
23/B maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen sınırlamalar
1/7/2022 tarihine kadar uygulanmaz.
Yürürlük
MADDE 32 –
(1) Bu Yönetmeliğin;
a) 22 nci maddesi
yayımı tarihinden iki ay sonra,
b) Diğer hükümleri
yayımı tarihinden altı ay sonra,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 33 –
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür.
_____________
(1) Danıştay Onuncu Dairesinin 19/6/2018 tarihli ve
Esas No:2017/2201 sayılı kararı ile Yönetmeliğin EK-IV’ üne eklenen 4.18.14
üncü maddesinin yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.
Ekleri
için tıklayınız
|