HİJYEN EĞİTİMİ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; gıda üretim ve perakende iş
yerlerinde, insani tüketim amaçlı sular ile doğal mineralli suları üreten iş yerlerinde
ve insan bedenine temasın söz konusu olduğu temizlik hizmetlerinin verildiği iş
yerlerinde çalışanlara yönelik hijyen eğitimi programlarının planlanmasına,
eğitimlerin verilmesine, iş yeri sahibinin, işletenlerin ve çalışanların bu
konudaki sorumluluklarına, bu iş yerlerinde çalışmaya engel bulaşıcı
hastalıkların ve cilt hastalıklarının belirlenmesine ve bu hastalıkların
iyileşme hâlinin tespitine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik aşağıda belirtilen iş kollarını
kapsar:
a) Gıda üretim ve perakende iş yerleri.
b) İnsani tüketim amaçlı sular ile doğal mineralli suların üretimini
yapan iş yerleri.
c) Kaplıca, hamam, sauna, berber, kuaför, dövme ve pirsing yapılan
yerler, masaj ve güzellik salonları ve benzeri yerler.
ç) Otel, motel, pansiyon ve misafirhane gibi yerler.
d) Komisyon tarafından hijyen eğitimi verilmesi uygun görülen diğer iş
kolları.
(2) Bu Yönetmelik, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner
Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamındaki iş yerlerinde
çalışan kişiler için mecburi olan gıda hijyeni eğitim konularını kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı
Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 127 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlıklar: Gıda, Tarım ve Hayvancılık, İçişleri, Milli Eğitim ve
Sağlık Bakanlıklarını,
b) Belge: Hijyen eğitimlerini alan kişilere Genel Müdürlüğe bağlı
öğretim kurumlarınca verilen kurs bitirme belgesini,
c) Eğitim: Halk sağlığının korunması amacıyla, her iş koluna uygun
olarak verilecek hijyen eğitimini,
ç) Genel Müdürlük: Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel
Müdürlüğünü,
d) Hijyen: Her iş kolunun özelliğine göre çalışanın kendisinin ve
halkın sağlığını tehlikeye sokmayacak biçimde hizmet vermesini sağlamak
amacıyla yapılacak uygulamaların ve alınan temizlik önlemlerinin bütününü,
e) Komisyon: Eğitimleri planlamak üzere Genel Müdürlük bünyesinde
oluşturulan komisyonu,
f) Perakende iş yerleri: Ana dağıtım merkezleri, hazır yemek hizmeti,
iş yeri ve kurum yemekhaneleri, restoranlar ve diğer benzeri gıda hizmetlerinin
sunulduğu yerler, dükkânlar, toptan satış yerleri, süpermarket dağıtım
merkezleri dâhil olmak üzere son tüketiciye satış ve dağıtım noktasında gıdanın
işlenmesi, muameleye tabi tutulması veya depolanması ve benzeri hizmetlerin
verildiği iş yerlerini
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Belge Verilmesi, Hijyen Eğitimi, Komisyon Kurulması ve
Eğitimlerin Planlanması
Belge alan kişilerin çalıştırılması
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmeliğin kapsadığı iş yerlerinde, Genel
Müdürlük tarafından verilen belgeye sahip olmayan kişiler çalıştırılamaz. İş
yeri sahipleri ve işletenleri, çalışanlarının hijyen eğitimi almasından ve
belgeli olarak çalıştırılmasından birinci derecede sorumludur. Bizzat
çalışmaları durumunda iş yeri sahipleri ve işletenleri de bu eğitimi almaya
mecburdur.
Eğitimlerin veriliş şekli
MADDE 6 – (1) Eğitimler, Genel Müdürlüğe bağlı öğretim kurumları
tarafından verilir. İş yeri sahipleri ve işletenleri, komisyonca belirlenen
usul ve esaslar çerçevesinde bu eğitimleri çalışanlarına kendi imkânlarıyla da
verebilir.
(2) Genel Müdürlük, iş kollarının özelliğine göre komisyonca belirlenen
eğitim içeriklerinin eğitim formatına uygun olarak ülke genelinde verilmesini sağlar.
Eğitimler sekiz saatten az olamaz.
(3) Genel Müdürlüğe bağlı öğretim kurumlarınca, katılımcılara eğitim
sonunda e-yaygın sistemi üzerinde kurs bitirme belgesi verilir. Belgeler, kişi
hizmet verdiği sürece geçerli kabul edilir.
(4) Genel Müdürlük, eğitim ile ilgili yapacağı masrafları karşılamak
üzere eğitime katılanlardan ücret talep edebilir. Kurslarda, uygulama yapılması
gerekir ise uygulama sırasında kullanılabilecek şahsi malzemeler katılımcılar
tarafından tedarik edilir.
Komisyon kurulması, komisyonun çalışma usul ve esasları
MADDE 7 – (1) Genel Müdürlük bünyesinde, eğitimlerin planlanması
için iş kollarının gruplandırmasını yapmak, iş kollarının yapısına uygun olarak
eğitimleri planlamak ve iş kollarının durumuna göre eğitim içeriğini belirlemek
üzere bir komisyon kurulur.
(2) Komisyon, Genel Müdürlük tarafından görevlendirilen bir üyenin
başkanlığında aşağıdaki üyelerden oluşur:
a) Bakanlıklarca görevlendirilecek birer üye.
b) Sağlık Bakanlığınca belirlenecek bir tıbbi mikrobiyoloji uzmanı, bir
enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanı, bir halk sağlığı
uzmanı, bir deri ve zührevi hastalıkları uzmanı.
c) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirlenecek bir veteriner
hekim ve bir gıda mühendisi/ziraat mühendisi (gıda veya süt bölümü mezunu).
ç) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Türkiye Esnaf ve Sanatkârları
Konfederasyonundan birer temsilci.
(3) Komisyon, iş kollarının gruplandırmasını yaparak iş koluna göre
eğitim konularını ve sürelerini; eğitimlerin, iş yeri sahiplerince veya
işletenlerince verilmesi durumunda ise eğitimlere ve belgelendirme işlemlerine
ait usul ve esasları belirler.
(4) Komisyon yılda en az bir kez toplanır. Kararlar, salt çoğunlukla
alınır.
(5) Komisyonun sekretarya hizmetleri Genel Müdürlükçe yürütülür.
Eğitim konuları
MADDE 8 – (1) Eğitimlerin içerikleri, hijyen ilkelerine
uyulmaması sebebiyle halk sağlığı açısından risk oluşturduğu bilinen
virüslerin, bakterilerin, parazitlerin, mantarların ve diğer enfeksiyon
etkenlerinin genel özelliklerini, bulaşma yollarını, hangi iş kolunda nasıl
bulaşmalar olabileceğini veya halk sağlığının nasıl tehdit göreceğini, hastalık
belirtilerini ve korunma yollarını ihtiva edecek şekilde komisyonca belirlenir.
(2) Eğitimlerin içeriğinde, iş kolunun özelliğine göre hijyen ve
temizlik ilkeleri ile komisyonca bilgi verilmesinde fayda görülen başka
etkenler ve konular da yer alır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Çalışmaya engel teşkil eden hastalıklar
MADDE 9 – (1) Aşağıda belirtilen hastalıkları bulunanlar iyileşme
hâlini/bulaştırıcılığın olmadığını raporla belgeleyene kadar bu Yönetmelik
kapsamındaki iş yerlerinde çalışamaz ve çalıştırılamazlar:
a) Gıda ile taşınabilen bir hastalığı olan veya bu hastalığın
taşıyıcısı durumundaki kişiler ile ishali bulunanlar.
b) Vücudun görünür kısımlarında açık/enfekte yara, deri enfeksiyonu ve
benzeri halkta tiksintiye yol açabilecek deri lezyonları bulunanlar; cüzzam,
frengi ve verem hastalığına yakalananlar.
c) 30/5/2007 tarihli ve 26537 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Bulaşıcı Hastalıklar Sürveyans ve Kontrol Esasları Yönetmeliğinde yer alan,
hijyen ilkelerine uyulmadığı durumlarda halk sağlığı açısından problem
oluşturabilecek hastalığı bulunanlar.
(2) Çalışanlar, hastalıkları konusunda işverene bilgi vermekle yükümlüdür.
İyileşme hâlinin belirlenmesi
MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında bulunan iş yerlerinde
çalışmaya engel hastalığı bulunanlar, hastalıklarının
iyileştiğini/bulaştırıcılığın olmadığını gösteren tabip/uzman tabip raporunu
ibraz etmeleri durumunda çalışabilir veya çalıştırılabilirler.
Denetim ve müeyyideler
MADDE 11 – (1) Her iş kolunun izin, onay, kayıt, ruhsatlandırma
ve benzeri hizmetlerini yürüten Bakanlık veya mahalli idare, bu Yönetmelikte
belirtilen iş yerlerinin, 5 inci, 9 uncu ve 10 uncu maddelerde belirtilen
yükümlülükleri yerine getirip getirmediğini denetler. Bu maddelerde belirtilen
yükümlülükleri yerine getirmeyenler hakkında, durumu bu maddelere uygun
bulunmayan çalışanların her biri ayrı ayrı aykırılıklar olarak değerlendirilir
ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 282 nci maddesine göre işlem
yapılır.
Eğitim hazırlık süreci
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında bulunan iş
yerlerinin sahipleri ve işletenleri, Yönetmelik yürürlüğe girdikten sonraki bir
yıl içinde çalışanlarının Yönetmelikte belirtilen eğitimleri almalarını sağlar.
Yürürlük
MADDE 12 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Gıda, Tarım ve
Hayvancılık, İçişleri ve Sağlık Bakanları yürütür.