Bakanlık Adı
|
:
|
Maliye Bakanlığından
|
Tebliğin
Adı
|
:
|
Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel
Tebliği (Sıra No:17)
Döner
Sermaye İşlemleri
|
Tebliğ No
|
:
|
Sıra No:17
|
R. Gazete Tarihi
|
:
|
20/02/2005
|
R. Gazete Sayısı
|
:
|
25379
|
MUHASEBAT GENEL
MÜDÜRLÜĞÜ GENEL TEBLİĞİ
(SIRA NO:17)
DÖNER SERMAYE İŞLEMLERİ
GİRİŞ
Döner
Sermayeli İşletmeler Muhasebe Yönetmeliği 13/6/1999 tarihli ve 23724 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Yönetmeliğin 1 inci
maddesiyle genel bütçeye dahil daireler ile katma bütçeli idarelere bağlı tüm
döner sermayeli işletmeler kapsama dahil edilmiş, 335 inci maddesiyle de,
15/2/1968 tarihli ve 12827 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Döner Sermaye
Muhasebesi Hesap Yönetmeliği” ile bu Yönetmelikte değişiklik yapılmasına
ilişkin Yönetmelik hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Gerek Yönetmelik hükümlerinin uygulanması
ve gerekse döner sermayeli işletmeler açısından özellik arzeden
hususlara ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.
I- DÖNER
SERMAYE İŞLETMELERİNİN GENEL BÜTÇEYE AKTARACAKLARI MİKTARLARA ESAS OLAN ORANLAR
24/12/2003
tarihli ve 5027 sayılı 2004 Mali Yılı Bütçe Kanununun 49 uncu maddesinin (i)
fıkrasında;
“Genel bütçeye dahil dairelerle katma
bütçeli idarelere bağlı döner sermayeli işletmelerin aylık gayrisafi
hasılatından tahsil edilen tutarın %15’i (‘Değişik
İbare:RG-11/04/2004-25430’, ilaç ve tıbbi sarf malzemesi hasılatının %5'i)
en geç ertesi ayın 20’sine kadar genel bütçeye irat kaydedilmek üzere
ilgili saymanlıklara yatırılır. Aylık gayrisafi
hasılattan irat kaydedilecek oranı döner sermayeler itibarıyla %30’a kadar
yükseltmeye veya %10’a kadar indirmeye Maliye Bakanı yetkilidir.
Söz konusu ödeme için zorunlu hallerde Maliye
Bakanlığınca ek süre verilebilir. Yıl sonu karları ile aylık gayrisafi hasılat üzerinden genel bütçeye aktarılacak
miktarlar zamanında yatırılmadığı takdirde, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı
Kanundaki usullere göre, aylık %1 zamlı olarak tahsil edilir. Hesaplanan zam,
döner sermayelerin ita amiri ve saymanlarından yarı yarıya alınır. Ancak,
Maliye Bakanlığınca verilmiş ek süreler için zam uygulanmaz.
Genel Bütçeye
dahil dairelerle katma bütçeli idarelere bağlı döner sermayeli işletmelerden
gerekli görülenlerin birleştirilmesine, devredilmesine ve tasfiye edilmesine
Maliye Bakanı yetkilidir.
Genel Bütçeye
dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel kanunlarında 26/5/1927 tarihli
ve 1050 sayılı Kanuna tabi olmayacağı belirtilen döner sermaye işletmeleri
hakkında da bu madde hükümleri uygulanır.”
hükmü yer
almaktadır.
Anılan hükmün ve Maliye Bakanlığı Teşkilat ve
Görevleri Hakkında 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 543 sayılı Kanun
Hükmünde Kararname ile değişik 11 inci maddesi hükmünün verdiği yetkiye
dayanılarak, 1/1/2004 tarihinden geçerli olmak üzere, genel bütçeli daireler
ile katma bütçeli idarelere bağlı döner sermayeli işletmelerin aylık gayrisafi hasılatından genel bütçeye aktarılacak miktarlara
esas olan oranlar uygulanmak suretiyle bulunacak tutarlar ile mevzuatındaki
hükümler uyarınca Hazineye yatırılacak olan yıl sonu karlarının bildirimi ve
ödenmesine ilişkin usul ve esaslar aşağıda açıklanmıştır.
A-
AYLIK GAYRİSAFİ HASILATININ %15 İNİ GENEL
BÜTÇEYE AKTARACAK OLAN İŞLETMELER
1- Başbakanlık:
a) Vakıflar Genel
Müdürlüğüne bağlı Döner Sermaye İşletmeleri,
b) Devlet Personel Başkanlığı Döner Sermaye İşletmesi,
c) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Döner Sermaye İşletmeleri.
2- Dışişleri
Bakanlığı:
- Devlet Konukevi Döner Sermaye İşletmesi.
3-
Maliye Bakanlığı:
- Tasfiye İşleri Döner
Sermaye İşletmesi.
4- Milli Savunma Bakanlığı:
a) Gülhane Askeri Tıp
Akademisi Döner Sermaye İşletmeleri,
b) Askeri Hastaneler
Döner Sermaye İşletmeleri,
c) Kara, Deniz ve Hava
Kuvvetleri Komutanlıklarına Bağlı Döner Sermaye İşletmeleri.
5- Sağlık Bakanlığı:
a) Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğüne Bağlı Sağlık Kurumları Döner
Sermaye İşletmeleri,
b) Temel Sağlık
Hizmetleri Genel Müdürlüğüne Bağlı (sağlık ocakları, ana çocuk sağlığı ve aile
planlama merkezleri, sağlık evleri, 112 acil sağlık hizmetleri, halk sağlığı
laboratuarları ve dispanserler dahil) Döner Sermaye İşletmeleri,
c) Trafik Hizmetleri Döner Sermaye İşletmesi.
6- İçişleri Bakanlığı:
a) İstanbul Polis
Hastanesi Döner Sermaye İşletmesi,
b) Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Döner Sermaye
İşletmesi.
7- Milli Eğitim Bakanlığı:
- Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı (Eğitim
Teknolojileri dahil) Tüm Döner Sermaye İşletmeleri.
8- Bayındırlık ve İskan Bakanlığı:
a) Yapı İşleri Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmeleri,
b) Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesi,
c) Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesi.
9- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı:
- Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Ankara
Barajları ve Rekreasyon Tesisleri Döner Sermaye İşletmesi.
10-
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı:
a) Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Eğitim ve Araştırma Başkanlığı Döner Sermaye İşletmesi,
b) İşçi Sağlığı ve İş
Güvenliği Merkez Döner Sermaye İşletmesi.
11- Kültür ve Turizm Bakanlığı:
Döner
Sermaye İşletmeleri.
12-
Çevre ve Orman Bakanlığı:
- Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesi.
13-
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı:
a) Teknik Ziraat Döner
Sermaye İşletmeleri,
b) Zirai Mücadele ve
Karantina Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmeleri,
c) 867 ve 170 Sayılı
Kanunlarla Kurulmuş Olan Döner Sermaye İşletmeleri,
d) Köy Hizmetleri Genel
Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmeleri.
14-
Adalet Bakanlığı:
- Yargıtay Yayınları Döner Sermaye
İşletmesi.
15- Üniversiteler:
- Üniversiteler Döner Sermaye İşletmeleri.
16- Yükseköğretim Kurulu Öğrenci Seçme
ve Yerleştirme Merkezi:
- Döner Sermaye İşletmesi.
B- AYLIK GAYRİSAFİ HASILATININ %20 SİNİ GENEL BÜTÇEYE
AKTARACAK OLAN İŞLETMELER
1- Başbakanlık:
a) Basımevi Döner Sermaye
İşletmesi,
b) Dini Yayınlar Döner
Sermaye İşletmesi,
c) Darphane ve Damga
Matbaası Döner Sermaye İşletmesi,
d) Devlet İstatistik
Enstitüsü Döner Sermaye İşletmesi.
2- Adalet Bakanlığı:
- Adli
Tıp Kurumu Döner Sermaye İşletmesi.
3- Ulaştırma Bakanlığı:
-
Denizcilik Müsteşarlığı Döner Sermaye İşletmesi.
C- AYLIK GAYRİSAFİ HASILATININ %30 UNU GENEL BÜTÇEYE
AKTARACAK OLAN
İŞLETMELER
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı:
- Tapu ve
Kadastro Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesi.
D- YILSONU KARLARININ %10 UNU GENEL BÜTÇEYE AKTARACAK
OLAN İŞLETMELER
Çevre ve Orman Bakanlığı
a) Çevre ve Orman Bakanlığı
Döner Sermaye İşletmeleri,
b) Orman Genel
Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmeleri.
II- GENEL
BÜTÇEYE AKTARILACAK MİKTARLAR İLE YIL SONU KARLARININ BİLDİRİMİ VE ÖDENMESİNE
İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
A- DÖNER SERMAYELİ İŞLETMELERCE
YAPILACAK İŞLEMLER
1- Aylık Gayrisafi Hasılatın Tanımı
Genel bütçeye aktarılacak miktarlara esas
olan aylık gayrisafi hasılat, tahsil edilmiş olsun
veya olmasın bir ay içinde tahakkuk eden;
- Her türlü mal satış hasılatı,
- Her türlü hizmet satış bedelleri,
- Faiz ve diğer gelirler,
toplamından oluşmaktadır. Bu toplamdan
hasılatın elde edilmesine ilişkin yapılan giderler ve maliyetler ile daha önce
ayrılıp Hazineye yatırılan tutarlar düşülmeyecektir.
Ancak bu hasılata, döner sermayeli işletmelerin kanun
ve yönetmeliklerinde döner sermaye geliri olarak sayılan, iş ve hizmet
karşılığı olmayan "Hazine Yardımı", "...bütçesinden verilen
ödenek" ve "yıl sonu karlarının ertesi yıla aktarılmasından doğan
gelirler" gibi gelirler dahil edilmeyecektir.
2-
Genel Bütçeye Aktarılacak Miktarların Hesaplanması ve Yatırılması
(Değişik :
RG-11/04/2004-25430)
Genel Bütçeye Aktarılacak Miktarların Hesaplanması ve Yatırılması 2004 Mali
Yılı Bütçe Kanununun 49 uncu maddesinin (i) fıkrasının Bakanlığımıza verdiği
yetkiye dayanılarak, genel bütçeli daire ve katma bütçeli idarelere bağlı tüm
döner sermayeli işletmelerin, genel bütçeye aktaracakları miktarlar için
tahsilat esasına dayalı uygulamaya devam edilecektir.
Buna göre,
işletmelerce, Tebliğin II/A-1 bölümünde tanımlanan aylık gayrisafi
hasılat tutarından o ay itibarıyla tahsil edilen tutara, tespit edilen oranlar
uygulanmak suretiyle bulunan tutarlar izleyen ayın 20 nci
günü mesai saati sonuna kadar faaliyette bulundukları yerlere göre illerde
defterdarlık muhasebe müdürlüklerine, ilçelerde malmüdürlüklerine Ek-1
"Döner Sermayeli İşletmeler Aylık Gayrisafi
Hasılat Bildirimi" ile bildirilecek ve aynı süre içinde yatırılacaktır.
Genel ve
katma bütçeye dahil daire ve idarelere bağlı hastanelerin döner sermaye
işletmeleri (üniversitelerde tıp ve diş hekimliği fakülteleri), verdikleri
hizmet karşılığında düzenleyecekleri faturalarda tedavi bedeli ile ilaç ve
tıbbi sarf malzeme bedelini ayrı ayrı
göstereceklerdir. Saymanlıklar da faturalarda gösterilen ilaç ve tıbbi sarf
malzeme bedellerini "603- İlaç ve Tıbbi Sarf Malzeme Gelirleri" kod
ve adıyla açılan hesapta takip edecekler ve bu hesapta kayıtlı tutarlardan
yapılan tahsilatlar üzerinden %5 Hazine hissesi ayıracaklardır.
Tedavi bedelini ise eskiden olduğu gibi ilgili gelir hesaplarında takip
edeceklerdir.
Ancak,
düzenlenen tedavi faturaları içinde ilaç ve tıbbi sarf malzeme bedeli bulunduğu
halde, faturada bu tutar ayrı olarak gösterilmemişse, fatura tutarının tamamı
saymanlıklarca faaliyet gelirlerine ilişkin (600 veya 601) hesaba alınacak ve
bu tutarlardan tahsil edilen miktarlara %15 oranı uygulanmak suretiyle Hazine
hissesi hesaplanacaktır. Söz konusu döner sermaye işletmeleri, faturaların
yukarıda belirtildiği şekilde düzenlenmesi konusunda her türlü tedbiri
alacaklardır. Saymanlıklar tahakkuk birimlerince düzenlenen tedavi
faturalarında ilaç ve tıbbi sarf malzeme bedeli ayrı gösterilmediği sürece 603 nolu hesabı çalıştırmayacaklardır.
Yıllık
bilanço ve diğer hesapları bağlı bulundukları merkez kuruluşunda birleştirilen
döner sermayeli işletmeler de dahil olmak üzere, yukarıda belirtilen bildirim
ve ödeme yükümlülüğü her işletmece ayrı ayrı yerine
getirilecektir."
3- Genel Bütçeye Aktarılacak
Miktarların Muhasebeleştirilmesi
Döner sermayeli işletmeler, aylık gayrısafi hasılattan tahsil edilen tutarlar üzerinden genel
bütçeye aktarılacak miktarları tahakkuk ettiğinde 770- Genel Yönetim Giderleri
Hesabına borç, 362- Ödenecek Döner Sermaye Yükümlülükleri Hesabına alacak,
Hazineye yatırıldığında ise, 362- Ödenecek Döner Sermaye Yükümlülükleri
Hesabına borç, 100- Kasa veya 103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına
alacak kaydedeceklerdir.
4- Yıllık Gayrisafi
Hasılat ve Kar Bildirimi ile Karın Yatırılması
Karlarını Hazineye yatırmakla yükümlü olan işletmeler,
kuruluş kanunu ve yönetmeliklerinde özel bir hüküm yoksa, bilanço ve eklerinin
Sayıştay Başkanlığına ve Bakanlığımıza gönderilme süresi sonuna kadar (Mali
yılın bitiminden itibaren iki ay) bilançolarına göre tespit ettikleri safi
gelirlerini (karlarını) Yönetmelik eki (25) örnek numaralı "Döner
Sermayeli İşletmeler Yıllık Gayrisafi Hasılat ve Kar
Bildirimi" ile bildirecekler ve aynı süre içerisinde muhasebe müdürlüğü
veya malmüdürlüğüne yatıracaklardır.
Karlarını Hazineye yatırmak zorunda
olmayan işletmeler ile yıl sonunda kar etmeyen işletmeler Yönetmelik eki (25)
örnek numaralı bildirimin "Karın yatırılmasına ilişkin alındının tarihi ve
no’su" sütununu boş bırakacak ve yukarıda
belirtilen sürelerde muhasebe müdürlüğü veya malmüdürlüğüne vereceklerdir.
Yıllık bilanço ve diğer hesapları bağlı
oldukları merkez müdürlüklerinde birleştirilen döner sermayeli işletmeler ise,
dönem sonu karları ile ilgili herhangi bir bildirim ve ödemede bulunmayacak, bu
yükümlülük ilgili merkez müdürlükleri tarafından yerine getirilecektir.
Döner sermaye işletmeleri (yıllık bilanço
ve diğer hesapları bağlı oldukları merkez müdürlüklerinde birleştirilen döner
sermaye işletmelerinde ise bunlar adına merkez müdürlükleri) Yönetmelik eki
(25) örnek numaralı bildirimin onaylı bir örneğini, bilanço ve ekleriyle
birlikte Bakanlığımıza göndereceklerdir.
5- Zorunlu Hallerde Ödeme Süresinin
Uzatılması
Genel bütçeye aktarılacak miktarlar ve yıl
sonu karlarını, belirlenen sürelerde ödeyemeyecek olan döner sermayeli
işletmeler, ödemedeki gecikme nedenlerini açıkça bildirmek ve bildirilen
hususları belgelendirmek suretiyle bildirim ve ödeme süresinden önce
Bakanlığımıza müracaat edecekler ve alacakları talimata göre hareket
edeceklerdir.
6- Beyan ve Ödemenin
Süresinde Yapılmamasının Sonuçları
24/12/2003 tarihli ve 5027 sayılı 2004 Mali Yılı Bütçe
Kanununun 49 uncu maddesinin (i) fıkrası hükmü gereğince, yıl sonu karları ile
genel bütçeye aktarılacak miktarların zamanında yatırılmaması halinde söz
konusu tutarlar, 1/1/2004 tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı
Kanundaki usullere göre aylık %1 zamlı olarak tahsil edilecek ve hesaplanan
zam, döner sermayelerin ita amiri ve saymanlarından yarı yarıya alınacaktır.
Buna göre, ilgililerin herhangi bir yaptırım ile karşılaşmaması için, bildirim
ve ödeme işlemlerini süresinde yerine getirmeleri gerekmektedir. Diğer taraftan
madde hükmü gereği, zorunlu hallerde Maliye Bakanlığınca verilmiş ek süreler
için zam uygulanmayacaktır.
7- Bilgi Verme
Genel bütçeli daireler ve katma bütçeli
idareler, kendilerine bağlı olarak faaliyete geçen döner sermayeli
işletmelerin;
- Ad ve adreslerini,
- Faaliyet konularını ve faaliyete geçiş tarihlerini,
- Kurulmasına yetki veren kanun ve
yönetmelikleri,
- Tahsis olunan sermaye ile ödenmiş
sermayelerini, faaliyete geçiş tarihlerinden itibaren
bir ay içinde Bakanlığımıza bildireceklerdir.
8- Kayıt ve Tescil
Yeni faaliyete geçen döner sermayeli
işletmeler bulundukları yerdeki muhasebe müdürlükleri veya malmüdürlüklerine
başvurarak kayıtlarını yaptıracak ve özel hesap numarası alacaklardır.
Kayıt ve tescil işlemi için Yönetmelik eki
(29) örnek numaralı "Döner Sermayeli İşletmeler Kayıt Bildirimi"
kullanılacaktır.
Evvelce kayıt ve tescil edilen döner
sermaye işletmeleri geçmiş yıllarda aldıkları özel hesap numaralarını muhafaza
edeceklerdir.
Döner sermayeli işletmelerden
faaliyetlerine son verilenler ilgili kuruluşlarca, faaliyetin sona erme
tarihinden itibaren bir ay içinde kayıtlı bulundukları muhasebe müdürlüğü veya
malmüdürlüğüne bildirilecektir.
B-
Defterdarlık Muhasebe Müdürlükleri ve
Malmüdürlüklerince Yapılacak İşlemler
Defterdarlık Muhasebe Müdürlükleri ve
Malmüdürlükleri;
1- Döner sermayeli işletmelerce doldurularak verilecek olan Yönetmelik
eki (29) örnek numaralı "Döner Sermayeli İşletmeler Kayıt
Bildirimi"ni kabul edecek ve bu işletmelere özel hesap numarası
vereceklerdir.
2- Her döner sermayeli işletme için Yönetmelik eki (30) örnek numaralı
"Döner Sermayeli İşletmeler Hesap Kartı" açacaklardır.
3- Döner sermayeli işletmelerden kaydını yaptırmayanların tespiti
halinde, bu işletmeleri kayıt konusunda uyaracak, buna rağmen kaydını
yaptırmamış olanları derhal Bakanlığımıza bildireceklerdir.
4- Kendilerine kayıtlı bulunan döner sermayeli işletmelerce verilecek
olan Ek-1 “Döner Sermayeli İşletmeler Aylık Gayrisafi
Hasılat Bildirimi”ni kabul edecekler, inceleyip doğruluğunu tespit ettikten
sonra Hazineye yatırılması gereken miktarları tahsil edeceklerdir.
5- Döner
sermayeli işletmelerce aylık gayrisafi hasılattan
tahsil edilen tutardan hesaplanarak Hazineye yatırılan tutarlar ile Hazineye
yatırılan yıl sonu karları 602- Bütçe Gelirleri Hesabının ilgili gelir yardımcı
hesaplarına kaydedilecektir.
6- Kendilerine kayıtlı bulunan döner sermayeli işletmelerin aylık
bildirimlerini süresinde vermelerini sağlayacak, verilmeyen bildirimleri
araştıracak ve istemelerine rağmen bildirimde bulunmayan döner sermayeli
işletmeleri Bakanlığımıza bildireceklerdir.
III- MERKEZE VE SAYIŞTAYA
GÖNDERİLECEK DEFTER, CETVEL VE BELGELER
Yönetmeliğin 319 uncu maddesinde, döner sermayeli
işletmelerce hesap döneminin bitiminden itibaren 2 ay içinde (Şubat ayı sonuna
kadar) bir yıllık faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen ödeme ve
muhasebeleştirme belgeleri ve eki kanıtlayıcı belgeler ile yönetim dönemi
cetvelleri asıllarının Sayıştay Başkanlığına; yönetim dönemi cetvelleri
(yevmiye defteri hariç) onaylı örneklerinin ise Bakanlığımıza ve bağlı
oldukları idarelere gönderileceği belirtilmiş ve bu cetvellerin neler olduğu
örnek numarasıyla birlikte aynı maddede gösterilmiştir. Ancak, Yönetmelikte
gerekli değişiklikler yapılıncaya kadar Yönetmeliğin 319 uncu maddesinde
sayılan belgelerden sadece aşağıda belirtilenlerin Bakanlığımıza gönderilmesi
uygun görülmüştür. Sayıştay’a gönderilecek belgeler konusunda ise 319 uncu
madde uygulamasına aynen devam edilecektir.
A- MALİYE
BAKANLIĞINA Gönderilecek Belgeler
1- Döner Sermayeli
İşletmeler Dönem Sonu Faaliyet Raporu (Örn:27),
- Bilanço (Örn:27/1),
- Gelir Tablosu (Örn: 27/2),
- Sermaye Hareketleri Tablosu (Örn:27/4),
2- Genel Geçici ve
Kesin Mizanlar (Örn:26),
3- Envanter ve
Bilanço Defterinin (Örn:5) Bir Örneği ve Ekli Tutanaklardan,
- Kasa Sayım Tutanağı (Örn:5/1),
- Banka Mevcudu Tespit Tutanağı (Örn:5/2),
4- İşletme Bütçesi,
5- Döner Sermayeli İşletmeler Yıllık Gayrisafi
Hasılat ve Kar Bildirimi (Örn:25),
6- Sayıştay
İlamları Cetveli (Örn:28).
Söz konusu cetveller ve eki tutanakların düzenlenmesine
ilişkin usul ve esaslar Yönetmeliğin 314, 315, 316 , 317, 319 ve 351 inci
maddelerinde belirtilmiştir.
Bu nedenle, yönetim dönemi cetvellerinin belirtilen
maddelerde yapılan açıklamalara göre, herhangi bir aksaklığa meydan
verilmeksizin tam olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
B- Belgelerin MALİYE
BAKANLIĞINA Gönderilmesinde
Dikkat Edilecek Hususlar
1- Özel kanunlarında yer alan hükümler gereğince yıllık hesaplarını doğrudan
Sayıştay’a değil, tetkik ve birleştirilmek üzere bağlı oldukları idarelerin
Döner Sermaye Merkez Saymanlığına veya Müdürlüğüne gönderen işletmelerce de,
aynı süre ve esaslar içerisinde yönetim dönemi cetvel ve belgeleri hazırlanarak
merkeze gönderilecektir. Merkezde, hesaplardaki hata ve noksanlıklar
giderildikten sonra düzenlenecek konsolide bilanço ve ekleri hesap döneminin
bitiminden itibaren en geç 4 ay içinde Sayıştay Başkanlığına ve Bakanlığımıza
gönderilecektir.
2- Hesap dönemi içinde faaliyette bulunmamış olan işletmeler ile
kendilerine sermaye verildiği halde henüz faaliyete geçmemiş
bulunan işletmeler, Yönetmeliğin 320 ve 321 inci maddelerine göre
düzenleyecekleri bilançoyu Bakanlığımıza göndereceklerdir.
3- Döner sermaye hesaplarının, Devlet kesinhesabına
süresinde intikal ettirilebilmesi için, yönetim dönemi cetvelleri ve eklerinin
yukarıda belirtilen sürelerde gönderilmesi gerekmektedir. Herhangi bir nedenle
gecikme olacağı takdirde, durum önceden gerekçesi ile Bakanlığımıza
bildirilerek izin alınacaktır.
4- Bakanlığımıza gönderilecek yönetim dönemi cetvelleri torba veya paket
içinde, “Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü (Döner Sermaye ve Fonlar
İnceleme Şubesi Müdürlüğü) Dikmen Caddesi No:82 Bakanlıklar/ANKARA” adresine
gönderilecektir.
5- Bakanlığımıza ve Sayıştay Başkanlığına gönderilmesi gereken
belgelerin doğru adrese gönderilmesi sağlanacaktır.
C- özellik arzeden Diğer Hususlar
1- Sermayeleri kanun ve
yönetmelikte belirlenen limite ulaşan ve mevzuatlarında yıllık karlarının
Hazineye veya ilgili katma bütçeye aktarılacağına ilişkin hüküm bulunan
işletmelerce bilançolarına göre tespit edilen karlar, herhangi bir yazışmaya
meydan verilmeksizin bu Tebliğin II/A-4 bölümünde belirtilen süre içinde ilgili
genel bütçe saymanlığına veya katma bütçe saymanlığına yatırılacak ve
karşılığında alınan vezne alındısının onaylı örneği Bakanlığımıza gönderilecek
bilançoya bağlanacaktır.
2- Kanun ve
yönetmeliklerinde karlarının sermayelerine veya gelirlerine ekleneceği
belirtilen işletmelerce, bu işlem karın elde edildiği hesap döneminde değil,
ertesi hesap döneminde yapılacak ve böylece dönem karları bilançoda ve gelir
tablosunda sermayeye veya gelire eklenmeden gösterilecektir.
3- Zararlar hiç bir
suretle sermayeden düşülmeyecek, gelecek yılların karlarından mahsup edilmek
üzere, 580- Geçmiş Yıllar Zararları Hesabına devredilecektir.
4- 2828 sayılı Sosyal
Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun 18 inci maddesinin (k) bendi
gereğince döner sermayeli işletmelerce her yıl Aralık ayı sonunda tespit edilen
gayrısafi hasılat üzerinden (%1) oranında ayrılan
tutarlar, en geç ertesi yıl Ocak ayı sonuna kadar, Sosyal Hizmetler ve Çocuk
Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünün Ziraat Bankası Samanpazarı
Şubesi nezdindeki 30401/85554 numaralı hesabına
gönderilecektir.
5- Yönetmeliğin 18 inci
maddesine göre kasadan yapılacak ödeme miktarı ile 19 uncu maddesi uyarınca
ertesi günü yapılacak ödemeleri karşılamak üzere kasada alıkonulabilecek azami
miktarlarla ilgili olarak, “Parasal Sınırlar Süreler ve Oranlar”a
ilişkin 3 sıra no.lu Genel Tebliğ ile belirlenen
limitler uygulanacaktır.
Birden
fazla döner sermayeli işletmeye hizmet vermek üzere oluşturulan saymanlıklarda
söz konusu limitler her işletme için ayrı ayrı
dikkate alınacaktır. Ancak, kasası olmayan işletmelerin kasa limiti dahilindeki
ödemeleri “Hesaba Aktarma Suretiyle Ödeme”ye ilişkin
7 sıra no.lu Genel Tebliğde belirtilen esaslara göre
yapılacaktır.
6- Döner sermayeli
işletmelerin aylık gayrisafi hasılatından genel
bütçeye aktarılacak miktarlar ile mevzuatındaki hükümler uyarınca Hazineye
yatırılacak olan yıl sonu karlarının bildirim ve ödenmesi işlemleri,
Yönetmeliğin 310-313 üncü maddelerinde açıklanan esaslara göre yapılacaktır.
7-(Değişik:RG-11/04/2004-25430)
Hastane döner
sermaye işletmeleri, genel bütçeye aktarılacak miktarlarla ilgili olarak
düzenlenen Ek-1 "Döner Sermayeli İşletmeler Aylık Gayrisafi
Hasılat Bildirimi" ile yıl sonlarında düzenlenen Yönetmelik eki (25) örnek
numaralar "Döner Sermayeli İşletmeler Yıllık Gayrisafi
Hasılat ve Kar Bildirimi" ni ilaç ve tıbbi sarf
malzeme gelirleri için %5, bunun dışındaki gelirleri için ise %15 oranına göre
ayrı ayrı düzenleyecek ve Bakanlığımıza göndereceklerdir."
8- Yönetmelik eki (25)
örnek numaralı “Döner Sermayeli İşletmeler Yıllık Gayrisafi
Hasılat ve Kar Bildirimi” düzenlenirken, ait olduğu yıla ilişkin 12 aylık
Hazine hissesi tutarları ile bu tutarların yatırıldığına dair vezne alındı
tarih ve numaraları, bu konuda tekrar yazışmaya mahal vermeyecek derecede açık
ve düzenli bir şekilde yazılacaktır. Söz konusu bildirim sadece ait olduğu yıla
ilişkin olarak doldurulduğundan, Ocak-Aralık dönemine ilişkin olarak bildirilen
gayrisafi gelirden tahsil edilen tutarlar ve bu
tutarlar üzerinden hesaplanan ve ödenen hazine hisseleri bildirime
yazılacaktır. Örneğin, 2002 yılına ilişkin söz konusu bildirim düzenlenirken
Aralık 2001 ayına ait olup 20/1/2002 tarihinde ödenmiş olan Hazine hissesi
tutarı ve bu tutarın yatırıldığına dair vezne alındı tarih ve numarası
yazılmayacaktır. Diğer taraftan dönemler itibarıyla beyan edilen gayrisafi gelirden tahsil edilen tutarlar ve bu tutarlar
üzerinden hesaplanan hazine hissesi ile vezne alındısı karşılığı ödenen hazine
hisseleri toplamı kontrol edilecek ve hazine hisselerinin zamanında hazineye
intikali sağlanacaktır. Gerek hazine hissesi ve gerekse yıl sonu karlarına
ilişkin olarak Bakanlığımıza erteleme talebinde bulunan ve bu talebi uygun
görülen işletmeler, ertelenen tutarların ödendiğine ilişkin vezne alındılarının
bir örneğini, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren bir hafta içinde yazı eki
olarak Bakanlığımıza göndereceklerdir. Erteleme talebi uygun görülmek suretiyle
ödenen hazine hisseleri hiçbir şekilde Yönetmelik eki (25) örnek numaralı
“Döner Sermayeli İşletmeler Yıllık Gayrisafi Hasılat
ve Kar Bildirimi”ne yazılmayacak, bildirimin altına not şeklinde açıklama
yapılacaktır.
9- Yönetmeliğin 31 inci
maddesinde açıklandığı üzere, işletmelerin bankada bulundurdukları tutarın
üzerinde çek ve gönderme emri düzenlemeleri, vadeli çek keşide etmeleri ve çek
ve gönderme emri dışında başka belgelerle bankadan ödeme ve gönderme
yaptırmaları mümkün bulunmamaktadır.
10- Döner sermayeli
işletmelerde maddi duran varlıklar için amortisman ayrılması ve hesaplara
alınması işlemlerine ilişkin gerekli açıklamalar Yönetmeliğin 113-122 nci maddelerinde yapılmış olup, bu esaslara göre ayrılacak
olan amortisman tutarları ilgili gider hesabına (730-740 veya 770) borç, 257-
Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak kaydedilecektir. Ancak, bir maddi duran
varlık için ayrılan amortisman payları toplamı, maddi duran varlığın kayıtlı
değerine eşit hale geldikten sonra da maddi duran varlığın kullanılmasına devam
edilmesi halinde, artık amortisman payı ayrılmaksızın kayıtlarda
bekletilecektir.
11- Bakanlığımıza
gönderilen bilançoların incelenmesinden, sermayesi merkeze ait olan, diğer bir
deyimle sermayeleri bağlı bulundukları idarelerce tahsis edilen işletmelerde, sermayeye
mahsuben merkezden gönderilen nakdi ve ayni değerlerin hesaplara alınmasında
hatalı işlemler yapıldığı anlaşılmaktadır. Sermayeleri kanunla ya da kanunda yer alan hükümler gereğince bağlı
bulundukları idarelerce tahsis edilen işletmelerde, tahsis edilen sermayeye
mahsuben gönderilen nakdi veya ayni değerler alındığında, ilgisine göre, 102-
Bankalar Hesabı, 255- Demirbaşlar Hesabı veya ilgili hesaba borç, 501-
Ödenmemiş Sermaye Hesabına alacak kaydedilerek muhasebeleştirilecektir.
12- Yönetmeliğin 114 üncü
maddesi ile kurumlar vergisi mükellefi olan işletmelere, 213 sayılı Vergi Usul
Kanununun (VUK) mükerrer 298 inci maddesinde düzenlenen yeniden değerleme
müessesesinden yararlanma konusunda bir ihtiyarilik tanınmıştır. Bunun dışında
kalan işletmelerde ise yeniden değerleme zorunlu kılınmıştır. Bu nedenle gerek
zorunlu olmalarından ve gerekse ihtiyarilikten dolayı bu sistemden yararlanmak
isteyen işletmeler, VUK’nun mükerrer 298 inci
maddesinde belirlenen usul ve esaslar dahilinde bilançolarına dahil amortismana
tabi iktisadi kıymetleri ve bu kıymetler üzerinden ayrılmış amortismanları,
yeniden değerlemeye tabi tutacaklardır.
13- Döner sermayeli
işletmeler, yıl içinde gelir hesaplarının (60, 64, 67 grup hesapların) borcuna
hesap düzeltmesi, hasılattan yapılan iade v.s. adı altında hiçbir kayıt
yapmayacaklar, bu tür düzeltme ve iade kayıtlarını “61-Satış İndirimleri” grubu
hesaplarında takip edeceklerdir.
14- Döner sermaye işletmeleri faaliyetlerinden hasılat elde etmemiş
olsalar bile takip eden ayın 20’sine kadar ilgili muhasebe müdürlüğü veya
malmüdürlüğüne aylık gayrisafi hasılat bildirimini
vereceklerdir.
15- Döner sermaye
saymanlıkları, ödemelerini genel ve katma bütçeli saymanlıklarda olduğu gibi
“Hesaba Aktarma Suretiyle Ödeme”ye ilişkin 7 sıra nolu Genel Tebliğ esasları dahilinde
gerçekleştireceklerdir.
IV- DÖNER
SERMAYELİ İŞLETME GELİRLERİNİN BANKA KREDİ KARTLARI İLE TAHSİL EDİLMESİNE
İLİŞKİN ESASLAR
Bankacılık sektöründeki gelişmeler ve banka
kredi kartları kullanımının yaygınlaşması nedeniyle, döner sermaye
saymanlıklarında mal ve hizmet bedellerinin çağdaş ve güvenli bir ödeme aracı
olan banka kredi kartları aracılığı ile tahsil edilmesi ve bu suretle hizmet
kalitesinin artırılması gerekli görülmüştür.
Gelirlerini banka kredi kartlarıyla tahsil
etmek isteyen işletmeler, Bakanlığımız iznine gerek olmaksızın aşağıda
belirtilen usul ve esaslar dahilinde bu imkandan yararlanabilirler.
A- KREDİ KARTI ÜYE İŞYERİ SÖZLEŞMESİ”NDE YER ALMASI
GEREKEN HUSUSLAR
Döner sermaye saymanlıklarına yönelik
olarak uygulanan bu sistemin temel özelliğini, kredi kartıyla yapılan tahsilat
dolayısıyla saymanlığın bankaya komisyon ödemeyecek olması oluşturmaktadır.
Döner
sermayeli işletmelerin bankalarla yapacakları “Kredi Kartı Üye İşyeri
Sözleşmesi”nde;
1- Bankanın, kredi kartı ile yapılan tahsilat toplamı üzerinden herhangi
bir komisyon almayacağı,
2- Kredi kartı ile yapılan tahsilat tutarının tamamının banka tarafından,
tahsilatın yapıldığı günü izleyen en fazla 25 (yirmibeş)
gün içinde (bu günün tatile rastlaması halinde, tatilin bitimini izleyen ilk iş
günü), kredi kartı anlaşması yapılan banka şubesinde açılmış olan üye işyeri
hesabından döner sermaye saymanlığının banka (T.C.Merkez Bankası veya
T.C.Ziraat Bankası) hesabına EFT yoluyla aktarılacağı,
3- İki günü geçen tatil günlerinde yapılacak tahsilatların bloke
süresinin, tatilin bitimini izleyen ikinci iş günü başlayacağı,
4- P.O.S. cihazları ve bu cihazlarda kullanılacak tüm sarf malzemelerinin
(şerit, P.O.S. rulosu vb.) banka tarafından bedelsiz olarak sağlanacağı,
5- P.O.S. cihazlarında olabilecek arızaların (PTT hat arızaları hariç),
banka yetkililerine bildirildiği tarihten itibaren en geç 5 (beş) iş günü
içerisinde giderileceği,
6- P.O.S. cihazlarının kullanımına ilişkin olarak banka yetkilileri
tarafından gerekli eğitimin verileceği,
hususları yer alacak ve “Kredi Kartı Üye
İşyeri Sözleşmesi“ ilgili banka şube müdürleri ile döner sermaye işletmelerinin
ita amirleri ve döner sermaye saymanları tarafından müştereken imzalanacaktır.
B- DÖNER
SERMAYE SAYMANLIKLARI TARAFINDAN YERİNE GETİRİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
1- P.O.S. cihazının kullanımı için en az bir adet şehirlerarası otomatik
telefon hattı tahsis edilecektir. Telefon hattı sayısı, kullanılacak P.O.S.
cihazı sayısına göre banka yetkilileri ile varılacak mutabakat sonucu
arttırılabilecektir.
2- P.O.S. cihazlarının kullanımı ile ilgili olarak banka yetkilileri
tarafından verilecek eğitimlere ilgililerin katılımı sağlanacaktır.
3- P.O.S. cihazları, tahsilatın yoğun olduğu ve kart sahiplerinin kolayca
ulaşabilecekleri veznelere konulacaktır.
4- “Gün Sonu Raporu” ve “Satış Sonuçları Gönderme Raporu” hergün saat 23.00’e (Yirmiüç)
kadar, P.O.S. cihazından alınacaktır
C- BANKA KREDİ KARTLARININ KABULÜ VE
KULLANILMASI
1- Resimli bir kimlik belgesi ile (nüfus cüzdanı, sürücü belgesi vs.)
hüviyet kontrolü yapılarak kartı kullanan kişinin gerçek kart hamili olduğu
saptanacaktır.
2- Banka kredi kartı ile yapılan tahsilatı müteakip kart hamiline, P.O.S.
cihazından alınan “Satış Belgesi”nin ilgili bölümü, ad ve soyad
da yazılmak suretiyle imzalatılacak ve imzanın karttaki imza ile aynı olup
olmadığı kontrol edilecektir.
3- Kredi kartı ile avans olarak tahsil edilen miktarın, tedavinin
sonuçlanmasını müteakip mal veya hizmet satış bedelinden fazla olduğunun
anlaşılması üzerine, aynı kredi kartı ile P.O.S. cihazının fonksiyonları
kullanılarak fazla olan miktar kadar iade işlemi yapılacak ve cihazdan alınacak
“Alacak Belgesi”de yukarıda açıklandığı şekilde kart
hamiline imzalatılacaktır.
4- Hizmetten yararlanan kişi ile banka kredi kartı hamilinin farklı
kişiler olması halinde, karışıklıklara meydan verilmemesi açısından hizmetten
yararlanan kişinin ad ve soyadı da “Satış Belgesi” veya “Alacak Belgesi”nin
uygun bir yerine yazılacaktır.
Belirtilen işlemlerden sonra kart hamiline
“Satış Belgesi” veya “Alacak Belgesi”nin ikinci nüshası verilecektir.
D- KREDİ KARTI ALINDILARININ ŞEKLİ, BASIMI VE
KULLANILMASI
Banka kredi kartı ile yapılan tahsilat
karşılığında, hizmetten faydalanan kişiye (veya yakınına) Yönetmelik eki (9)
örnek numaralı “Kredi Kartı Alındısı” verilecektir.
Kredi kartı alındıları, her ciltte 50 adet olmak üzere
seri ve sıra numaralı olarak döner sermaye işletmelerince bastırılacak ve döner
sermaye saymanlıklarına zimmetle teslim edilecektir. Bastırılan alındıların
sayıları, en geç 7 gün içinde Maliye Bakanlığına (Muhasebat Genel Müdürlüğü)
bildirilecektir.
Döner sermaye saymanlıkları kendilerine
zimmetle teslim edilen banka kredi kartı alındılarına ilişkin bilgileri Alındı
Kayıt Defterine (Genel
Bütçeye Dahil Daireler ve Katma Bütçeli İdareler Muhasebe Yönetmeliği eki, Örnek No: 27) kayıt edeceklerdir.
E- MUHASEBELEŞTİRME
İŞLEMLERİ
Bir gün içinde banka kredi kartı ile
yapılan tahsilat tutarları, gün sonunda düzenlenecek Saymanlık İşlem Fişi ile muhasebeleştirilecek ancak, avans olarak tahsil
edilen tutarlar Yardımcı Deftere kişi bazında kaydedilecektir. Saymanlık İşlem
Fişine, kredi kartı alındılarının ikinci nüshası ve “Gün Sonu Raporu” ile
“Satış Sonuçları Gönderme Raporu” eklenecektir.
Banka kredi kartı ile yapılan işlemlerin
muhasebeleştirilmesinde Yönetmeliğin 45 ve 156 ncı
maddesi hükümleri uygulanacaktır.
Ayrıca döner sermaye saymanlıklarınca,
tahsilatın zamanında saymanlık hesaplarına intikal ettirilip ettirilmediğine
yönelik kontrollerin düzenli bir şekilde yapılarak, çıkabilecek aksaklıkların
giderilmesi gerekmektedir.
V- İSTİHKAKLARDAN
MÜKELLEFLERİN BORÇLARINA KARŞILIK YAPILAN KESİNTİLERE İLİŞKİN İŞLEMLER
A- VERGİ BORÇLARINA KARŞILIK YAPILAN KESİNTİLER
Bilindiği üzere 2/4/2002 tarihinde
yayımlanan 2002/1 seri no.lu Tahsilat İç Genelgesi
ile vergi borcu araştırmasına ilişkin olarak vergi daireleri ile saymanlıklar
arasında kurulan sisteme 2002/1 sayılı Genelgenin yayımından itibaren döner
sermaye saymanlıkları da dahil edilmiştir. Bu nedenle döner sermaye
saymanlıklarının 1993/6 seri no.lu Tahsilat İç
Genelgesi ve bunda değişiklik yapan genelgelerdeki esaslara göre işlem yapması
gerekmektedir. Tahsilatın hızlandırılmasıyla ilgili olarak Bakanlığımızca
yayımlanan tahsilat iç genelgeleri esaslarına göre, istihkak sahiplerinin hakedişlerinden vergi borçlarına karşılık kesilen tutarlar,
“364- İstihkaklardan Vergi Borçlarına Karşılık Yapılan Kesintiler” kod ve
adıyla açılan hesapta izlenecektir.
Vergi borcunun ödenmiş sayılabilmesi için, kesilerek
tahsil edilen bu tutarın alacaklı vergi dairesinin hesabına intikal ettirilmiş
olması zorunludur. Bu nedenle, saymanlıklarca ilgili vergi dairelerine ödenmek
üzere istihkak sahiplerinin vergi borçlarına karşılık olarak yapılan tahsilat tutarı en geç ertesi iş günü sonuna kadar
alacaklı vergi dairesine ödenecektir.
Bu işlemler sırasında düzenlenen Gönderme Emirlerinde
mükellefin adı-soyadı ve sicil numarasına mutlaka yer verilecek, havaleyi
yapacak bankanın da havaleye ilişkin bilgi dekontlarında bu bilgilere mutlaka
yer vermesi sağlanacaktır.
B- SSK PRİM BORÇLARINA KARŞILIK YAPILAN
KESİNTİLER
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa
göre çıkarılan Sigorta Primlerinin Hakedişlerden
Mahsup Edilmesi ve Ödenmesi ile Kesin Teminatların İadesi Hakkında Yönetmelik
hükümleri gereğince, istihkak sahiplerinin hakedişlerinden
SSK prim borçlarına karşılık yapılan kesintiler “365- İstihkaklardan SSK Prim
Borçlarına Karşılık Yapılan Kesintiler” kod ve adıyla açılacak hesapta
izlenecektir.
Mükelleflerin ödenmeyen prim
borçları nedeniyle daha fazla gecikme cezasına muhatap olmaması bakımından,
ilgili yönetmelik esasları dahilinde istihkaklardan prim borçlarına karşılık
tahsil edilen bu tutarların geciktirilmeksizin ilgili kurum hesabına aktarılmak
suretiyle ödenmesi gerekmektedir.
VI- YÜRÜRLÜK
14/1/2003 tarihli ve 24993 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 17 sıra no.lu Muhasebat Genel Müdürlüğü
Genel Tebliği ile ek ve değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu Tebliğ, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
|
|
DÖNER SERMAYELİ İŞLETMELER AYLIK
|
|
|
|
|
EK-1
|
|
|
|
GAYRİSAFİ HASILAT BİLDİRİMİ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
DÖNEM
..../....20..
|
|
|
|
|
ÖZELHESAP NO
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
DÖNER
SERMAYELİ İŞLETMENİN
|
ADI
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
BAĞLI OLDUĞU İDARE
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
KAYITLI OLDUĞU YER
(İl
Muh.Md./ Mal Md.)
|
|
|
|
ADRESİ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
GAYRİSAFİ HASILATTAN YAPILAN TAHSİLAT
TUTARI
|
|
|
|
|
UYGULANACAK ORAN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ÖDENECEK TUTAR
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TAHSİLATA AİT ALINDININ
|
TARİHİ
|
|
|
|
|
|
|
NO'SU
|
|
|
|
|
BİLDİRİMİN VERİLDİĞİ
|
TARİH
|
|
|
|
|
|
|
GELİŞ KAYIT NO
|
|
|
|
|
AÇIKLAMA :
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(2
nüsha olarak Muhasebe Müdürlüğü veya Malmüdürlüğüne verilecek)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(Değişik: 17/11/2004-25643)
|
|
|
|
Yetkili İmzalar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sayman
Müdür
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tebliğ olunur.