ZARARLI
MADDELER VE KARIŞIMLARA İLİŞKİN GÜVENLİK BİLGİ FORMLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı; piyasaya arz edilen zararlı maddelerin ve karışımların
insan sağlığı ve çevre üzerinde yaratabilecekleri olumsuz etkilere karşı etkin
kontrol ve gözetimi sağlamak üzere güvenlik bilgi formlarının hazırlanması ve
dağıtılmasına ilişkin idari ve teknik usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik;
a) 11/12/2013 tarihli ve 28848
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maddelerin ve Karışımların
Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkındaki Yönetmelik
uyarınca zararlı olarak sınıflandırılmış ve piyasaya arz edilen maddelerin ve
karışımların güvenlik bilgi formlarının hazırlanması ve dağıtılmasına,
b) Güvenlik bilgi formlarında yer
alacak bilgilere ve formun şekline,
c) Bitki koruma ürünlerine ilişkin
özel düzenlemelerdeki hükümler saklı kalmak üzere bitki koruma ürünlerinin
güvenlik bilgi formlarının hazırlanmasına,
ç) Maddelerin ve Karışımların
Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkındaki Yönetmelik
hükümleri kapsamında zararlı kabul edilmemekle birlikte, piyasaya arz edilen ve
5 inci maddenin ikinci fıkrasındaki koşulları sağlayan karışımlara ilişkin
güvenlik bilgi formlarının hazırlanması ve dağıtılmasına,
d) Maddenin ek-2’de belirtilen
kriterlere göre kalıcı, biyobirikimli ve toksik ya da çok kalıcı ve çok
biyobirikimli olması durumunda, piyasaya arz edilen bu maddelere ilişkin
güvenlik bilgi formlarının hazırlanmasına,
e) Ayrıca, güvenlik bilgi formu
hazırlayıcısının belgelendirilmesine,
ilişkin usul ve esasları kapsar.
(2) Bu Yönetmelik aşağıda yer alan
ve son kullanıcıya nihai ürün olarak ulaşan madde ve karışımları kapsamaz:
a) İnsan sağlığı ile ilgili
amaçlar için kullanılan tıbbi ürünler,
b) Veterinerlikle ilgili amaçlar
için kullanılan tıbbi ve tıbbi olmayan ürünler,
c) Kozmetik ürünler,
ç) Atık niteliğindeki madde
karışımları,
d) Gıda maddeleri,
e) Hayvan yemleri,
f) Radyoaktif maddeler ve
radyoaktif madde içeren karışımlar,
g) Haklarında, yürürlükteki diğer
düzenlemelerde bu Yönetmelikle aynı seviyede bilgi sağlayıcı ve koruyucu
hükümler bulunan, vücuda yerleştirilebilir aktif tıbbi cihazlar,
ğ) Haklarında, yürürlükteki diğer
düzenlemelerde ilgili hükümler bulunan, patlama ya da piroteknik etki yoluyla
fiili etki yaratmak üzere piyasaya arz edilen harp levazımatı ve patlayıcılar.
(3) Ayrıca bu Yönetmelik aşağıda
yer alan hususları da kapsamaz:
a) Zararlı maddeler ve
karışımların demiryolu, karayolu, deniz yolu, içsu yolu veya havayoluyla
taşınması,
b) Herhangi bir işleme veya sürece
girmemesi koşuluyla transit geçişteki gümrük denetimine tabi maddeler ve
karışımlar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelik; 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu, 29/6/2011 tarihli ve
644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanun Hükmünde Kararname, 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve
Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,
24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 3/6/2011 tarihli ve
640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararname, 3/6/2011 tarihli ve 639 sayılı Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 11/6/2010
tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu,
29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması
ve Uygulanmasına Dair Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu
Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) ADR: Tehlikeli Malların
Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşmasını,
b) Alt kullanıcı: İmalatçı ve
ithalatçıdan farklı, bir maddeyi kendi endüstriyel veya profesyonel
faaliyetleri esnasında kendi halinde veya bir karışım içinde kullanan veya
yeniden ithal eden ve dağıtıcı ya da tüketici olmayan Türkiye’de yerleşik
gerçek veya tüzel kişiyi,
c) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik
Bakanlığını,
ç) Belgelendirme kuruluşu:
Güvenlik bilgi formu hazırlayıcılarının belgelendirilmesine yönelik TÜRKAK
tarafından akredite olmuş kuruluşlar,
d) CAS Numarası: Kimyasal Kuramlar
Servisi tarafından verilen numarayı,
e) Dağıtıcı: Perakendeci dahil
olmak üzere, bir maddeyi kendi halinde veya karışım içinde, üçüncü taraflar
için sadece depolayan ve piyasaya arz eden Türkiye’de yerleşik gerçek veya
tüzel kişiyi,
f) EC Numarası: Maddenin yapısal
özelliğine göre Avrupa Komisyonunca verilmiş olan numarayı,
g) Elleçleme: Maddenin veya
karışımın yapısal özelliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin
değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi
veya tamiri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması ve benzeri
işlemleri,
ğ) Güvenlik bilgi formu: İnsan
sağlığı ve çevrenin, zararlı maddelerin ve karışımların olumsuz etkilerinden
korunması amacıyla, zararlı maddelerin ve karışımların özelliklerine ilişkin
ayrıntılı bilgileri ve bulunduğu işyerlerinde zararlılık özelliklerine göre
alınacak güvenlik önlemlerini içeren belgeyi,
h) ICAO-TI: Uluslararası Sivil
Havacılık Örgütü Teknik Talimatlarını,
ı) IMDG Kod: Uluslararası
Denizcilik Tehlikeli Yükler Kodunu,
i) IUPAC adı: Maddenin,
Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği tarafından verilen adını,
j) İlgili kuruluş: Biyosidal
ürünler için Sağlık Bakanlığını; deterjanlar, hava aromatize edici ürünler,
kuvvetli asit veya baz içeren temizlik ürünleri ve havuz suyunda kullanılan
yardımcı kimyasallar için Gümrük ve Ticaret Bakanlığını; bitki koruma ürünleri
için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını; patlayıcı ve piroteknik maddeler
ile ilgili düzenlemeler için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile İçişleri
Bakanlığını; bunların haricindeki her türlü zararlı madde ve karışımlar için
Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
k) İmalat: Maddenin doğal halinde
üretilmesini veya özütlenmesini,
l) İmalatçı: Maddeyi Türkiye’de
imal eden Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişiyi,
m) İthalat: Türkiye gümrük
bölgesine yapılan fiziksel girişi,
n) İthalatçı: İthalattan sorumlu,
Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişiyi,
o) Karışım: İki veya daha fazla
maddenin kimyasal özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesi veya çözelti
oluşturmasını,
ö) Madde: Doğal halde bulunan veya
bir üretim sonucu elde edilen, içindeki kararlılığını sağlamak üzere kullanılan
katkı maddeleri ile üretim işleminden kaynaklanan safsızlıklar dahil, fakat
yine içindeki, kararlılığını ve yapısını etkilemeden uzaklaştırılabilen
çözücüler hariç, kimyasal elementleri ve bunların bileşiklerini,
p) Madde ya da karışım alıcısı:
Kendisine madde ya da karışım tedarik edilen bir alt kullanıcı ya da
dağıtıcıyı,
r) Piyasaya arz: Bedelli veya
bedelsiz olarak, üçüncü tarafa tedarik etmeyi ve sağlamayı veya ithalatı,
s) RID: Tehlikeli Malların
Demiryoluyla Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Kuralları,
ş) Tedarikçi: Kendi halinde veya
bir karışım içinde bir maddeyi veya bir karışımı piyasaya arz eden imalatçı, ithalatçı,
alt kullanıcı veya dağıtıcıyı,
t) TÜRKAK: Türk Akreditasyon
Kurumunu,
u) UN RTDG: Tehlikeli Malların
Taşınmasına Dair Birleşmiş Milletler Tavsiyelerini,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Genel
Hükümler
Güvenlik bilgi formu için
gerekenler
MADDE 5 – (1) Aşağıdaki
durumlarda, bir maddenin ya da karışımın tedarikçisi, madde veya karışımın
alıcısına ek-1 uyarınca hazırlanmış bir güvenlik bilgi formunu temin eder:
a) Maddenin ya da karışımın
11/12/2013 tarihli ve 28848 (1.Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması
Hakkında Yönetmelik uyarınca zararlı olarak sınıflandırma kriterlerini
karşılaması durumunda.
b) Maddenin ya da karışımın
ek-2’de belirlenen kriterlere göre kalıcı, biyobirikimli ve toksik ya da çok
kalıcı ve çok biyobirikimli olması durumunda.
(2) Karışımın, Maddelerin ve
Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında
Yönetmelik uyarınca zararlı olarak sınıflandırma kriterlerine uymaması fakat;
a) Gaz halinde olmayan karışımlar
için tekil konsantrasyon ağırlıkça ≥ %1 ve gaz halindeki karışımlar için
hacimce ≥ %0,2 olan, insan sağlığı ya da çevre için zararlı en az bir
madde içermesi,
b) Gaz halinde olmayan karışımlar
için tekil konsantrasyonu ağırlıkça ≥ %0,1 olan, ek- 2’de belirlenen
kriterler doğrultusunda kalıcı, biyobirikimli ve toksik ya da çok kalıcı ve çok
biyobirikimli olan en az bir madde içermesi,
c) Mesleki maruz kalma sınır
değeri olan bir madde içermesi,
durumlarının en az birinde tedarikçi
istek üzerine ek-1 uyarınca hazırlanmış güvenlik bilgi formunu alıcıya verir.
(3) Alt kullanıcılar ya da
dağıtıcılar tarafından talep edilmediği sürece, halka arz edilen ya da satılan
zararlı maddeler veya karışımlar için kullanıcıların insan sağlığı, güvenlik ve
çevresel koruma açısından gereken önlemleri almalarını sağlayacak yeterli
bilgiler sağlanmışsa güvenlik bilgi formunun temini gerekmez.
(4) Güvenlik bilgi formu Türkçe
olarak hazırlanır.
(5) Güvenlik bilgi formu ek-1’in
ikinci bölümünde yer alan formata uygun şekilde hazırlanır.
(6) Güvenlik bilgi formuna, 6 ncı
maddede belirtilen standart başlıklar ile ek-1’de her bir standart başlık
altında yer alması öngörülen alt başlıkların adları ve numaraları
değiştirilmeden sırası ile yazılır.
(7) Güvenlik bilgi formunun
hazırlanmasında birden fazla sayfa kullanılması gerekiyorsa güvenlik bilgi
formunun her sayfası için aynı format kullanılır ve bu durumda;
a) Güvenlik bilgi formunun kısım
I’inde bulunması gereken bilgiler, formun tüm sayfalarında yer alır.
b) Güvenlik bilgi formunun her
sayfasında toplam sayfa numarası ve bulunduğu sayfayı gösteren numara yer alır.
(8) Güvenlik bilgi formunun kısım
II’sinde bulunması gereken bilgiler ek-1’in birinci bölümünde yer alan
açıklamalar göz önünde bulundurularak doldurulur.
(9) Güvenlik bilgi formunda yer
alacak bilgilerin temin edilememesi durumunda; başlık ve alt başlıklar
hakkındaki bilgiler boş bırakılmaz, bilgilerin temin edilememesine ilişkin
gerekçeler “ilişkisi yok”, “uygulaması yok” ve “özel hüküm yok” gibi ifadelerle
belirtilir.
(10) Tedarikçi, madde veya
karışımın güvenlik bilgi formunu alıcısına ücretsiz, yazılı olarak ya da
elektronik ortamda iletir.
(11) Tedarikçiler madde veya
karışımlarına ilişkin aşağıdaki durumlar söz konusu olduğunda zaman kaybetmeden
güvenlik bilgi formlarını günceller:
a) Risk yönetim önlemlerini
etkileyebilecek bilgiler veya zararlara ilişkin yeni bilgiler edinildiğinde,
b) Kısıtlama veya yasaklama
getirildiğinde.
(12) Güncellenen güvenlik bilgi
formu, güncelleme tarihinden önceki 12 ay içerisinde maddeyi veya karışımı
satın alan tüm eski alıcılara yazılı veya elektronik ortamda ücretsiz olarak,
güncelleme tarihini takip eden 1ay içerisinde tedarikçi tarafından iletilir.
(13) Güvenlik bilgi formları,
belgelendirme kuruluşu tarafından belgelendirilmiş kişilerce hazırlanır.
İthalatçı, ithal edilen madde ve karışımların güvenlik bilgi formlarını aynı
niteliğe sahip kişilere hazırlatır.
(14) Piyasaya arz edilen madde
veya karışımın güvenlik bilgi formu, tedarikçi tarafından Bakanlığın internet
sayfasındaki güvenlik bilgi formları ile ilgili özel paket programa yüklenir.
Güvenlik bilgi formlarında yer
alması gereken bilgiler
MADDE 6 – (1) Güvenlik
bilgi formunda yer alması gereken başlıklar aşağıdadır:
a) Maddenin/Karışımın ve şirketin/dağıtıcının
kimliği,
b) Zararlılık tanımlanması,
c) Bileşimi/İçindekiler hakkında
bilgi,
ç) İlk yardım önlemleri,
d) Yangınla mücadele önlemleri,
e) Kaza sonucu yayılmaya karşı
önlemler,
f) Elleçleme ve depolama,
g) Maruz kalma kontrolleri/kişisel
korunma,
ğ) Fiziksel ve kimyasal
özellikler,
h) Kararlılık ve tepkime,
ı) Toksikolojik bilgiler,
i) Ekolojik bilgiler,
j) Bertaraf etme bilgileri,
k) Taşımacılık bilgisi,
l) Mevzuat bilgisi,
m) Diğer bilgiler.
(2) Birinci fıkrada yer alan
bilgileri sağlama yükümlülüğü, zararlı maddeleri ve karışımları piyasaya arz
etmekle sorumlu tedarikçiye aittir.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Belgelendirme
Kuruluşu, Yeterlilik Sınavı ve Yeterlilik Belgesi
Belgelendirme kuruluşu
MADDE 7 – (1) Belgelendirme
kuruluşu;
a) Ek-3 ve ek-4 doğrultusunda
hazırlayacağı belgelendirme programını Bakanlığa sunar.
b) Bakanlığın olumlu görüşünü
aldıktan sonra, TS EN ISO/IEC 17024 kapsamında güvenlik bilgi formu
hazırlayıcılarını belgelendirebilmesi için TÜRKAK’a başvuru yapar.
c) Akredite olduktan sonra
güvenlik bilgi formu hazırlayıcılarının belgelendirilmesine başlayabilir.
ç) Güvenlik bilgi formu
hazırlayıcılarının belgelendirilmesi için yeterlilik sınavı yapar.
d) Belgelendirdiği kişilerin
iletişim bilgilerini, yeterlilik belge tarihini ve numarasını belgelendirme
tarihinden itibaren bir ay içerisinde yazılı olarak Bakanlığa iletir.
(2) Bu Yönetmeliğin yayımlandığı
tarih itibari ile TÜRKAK’tan akredite olmuş mevcut güvenlik bilgi formu
hazırlayıcı belgelendirme kuruluşları birinci fıkranın (b) ve (c) bentleri
hükümlerinden muaftır.
Yeterlilik sınavı
MADDE 8 – (1) Yeterlilik
sınavı soruları; çoktan seçmeli ve klasik olmak üzere iki bölümden oluşur.
Sınav konuları ve puanlaması ek-3’te yer almaktadır.
(2) Sınav süresi 120 dakikadır.
(3) Yeterlilik sınavına, ek-4’te
belirtilen şartları karşılayan adaylar katılabilir.
Yeterlilik belgesi
MADDE 9 – (1) Belgelendirme
kuruluşu tarafından yapılan sınav sonucunda 100 tam üzerinden 70 ve üzeri puan
alanlar güvenlik bilgi formu hazırlama yeterlilik belgesi almaya hak
kazanırlar.
(2) Güvenlik bilgi formu hazırlama
yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi üç yıldır.
(3) Belgesini geçerlilik süresi
sona ermeden yenilemek isteyenler de yeniden sınava girebilirler.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Çeşitli
ve Son Hükümler
Denetim
MADDE 10 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerine ilişkin denetimler ilgili kuruluşlar tarafından kendi
mevzuatı çerçevesinde gerçekleştirilir.
Yürürlükten kaldırılan
Yönetmelik
MADDE 11 – (1) 26/12/2008
tarihli ve 27092 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddeler
ve Müstahzarlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formlarının Hazırlanması ve Dağıtılması
Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici hükümler
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin yayımlandığı tarih itibariyle güvenlik bilgi formu hazırlama
yeterlilik belgesine sahip olan kişiler belgenin geçerlilik süresi sona erene
kadar, 11 inci madde ile yürürlükten kaldırılacak olan Yönetmelik hükümlerine
göre güvenlik bilgi formu hazırlayabilirler.
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmeliğe göre hazırlanan güvenlik bilgi formlarında 11 inci madde ile
yürürlükten kaldırılacak olan Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.
(2) Güvenlik bilgi formları;
maddeler için 1/6/2015 tarihine, karışımlar için 1/6/2016 tarihine kadar 11
inci madde ile yürürlükten kaldırılacak olan Yönetmeliğe göre hazırlanabilir.
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmeliğe göre hazırlanan güvenlik bilgi formlarının, “Zararlılık
Tanımlanması” başlığında sınıflandırma ve “Bileşim/İçindekiler Hakkında Bilgi”
başlığında bileşim ile ilgili etiket bilgileri; maddeler için 1/6/2015
tarihine, karışımlar için 1/6/2016 tarihine kadar 11 inci madde ile yürürlükten
kaldırılacak olan Yönetmeliğe göre de verilir.
Yürürlük
MADDE 12 – (1) Bu
Yönetmeliğin;
a) 11 inci maddesi 1/6/2016
tarihinde,
b) Diğer hükümleri yayımı
tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 13 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.
Ekleri
için tıklayınız.