BANKALARIN ÖZKAYNAKLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 –
(1) Bu Yönetmeliğin amacı, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu uyarınca
bankalarca uyulması zorunlu olan sınırlamalarda ve standart oranların
hesaplanmasında dikkate alınacak özkaynak ve konsolide özkaynak tutarlarının
hesaplanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 –
(1) Bu Yönetmelik, 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 44 ve 93 üncü maddelerine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 –
(1) Bu Yönetmelikte yer alan;
a) Banka:
Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan bankaları,
b) Borçlanma
araçları: 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve buna
ilişkin mevzuatta düzenlenen borçlanma araçlarını,
c) Finansal
kuruluş: Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan finansal kuruluşları,
ç) Fon:
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunu,
d) Kanun:
19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununu,
e) Kurul:
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu,
f) Kurum:
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,
g) (Mülga:RG-23/10/2015-29511)
(1)
ğ) Türkiye
Muhasebe Standartları: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu
tarafından Türkiye Muhasebe Standardı ve Türkiye Finansal Raporlama Standardı
adıyla yayımlanan muhasebe standartlarını
h) (Ek:RG-14/3/2018-30360)(4)
TFRS 9: Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından
yayımlanan TFRS 9 Finansal Araçlar Standardını
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Özkaynak Unsurları
Özkaynak
MADDE 4 –
(1) Özkaynak; ana sermaye ve katkı sermaye toplamı üzerinden 9 uncu maddede
belirtilen indirimlerin yapılması suretiyle hesaplanır.
Ana sermaye
MADDE 5 –
(1) Ana sermaye, çekirdek sermaye ile ilave ana sermaye toplamından oluşur.
Çekirdek
sermaye
MADDE 6 –
(1) Çekirdek sermaye aşağıda sayılan kalemlerin toplamı üzerinden 9 uncu
maddede belirtilen indirimlerin yapılması suretiyle bulunur.
a) Bankanın
tasfiyesi halinde alacak hakkı açısından diğer tüm alacaklardan sonra gelen
ödenmiş sermaye,
b) Hisse senedi
ihraç primleri,
c) (Mülga:RG-23/10/2015-29511)
(1)
ç) Yedek
akçeler,
d) Türkiye
Muhasebe Standartları uyarınca özkaynaklara yansıtılan kazançlar,
e) Dönem net
kârı ile geçmiş yıllar kârı,
f) (Mülga:RG-23/10/2015-29511)
(1)
g) İştirakler,
bağlı ortaklıklar ve birlikte kontrol edilen ortaklıklardan bedelsiz olarak
edinilen ve dönem karı içerisinde muhasebeleştirilmeyen hisseler.
(2) Yedek
akçeler, bankaların 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve
ilgili kanunlar ile ana sözleşmelerine göre ayırdıkları yedek akçelerin
toplamından bilançoda yer alan net dönem zararı ile geçmiş yıllar zararı
toplamının düşülmesi suretiyle hesaplanır.
(3) (Değişik:RG-20/1/2016-29599)(2)
Türk Ticaret Kanununun 380 inci maddesinin birinci fıkrasının ikinci
cümlesi kapsamında değerlendirilecek şekilde banka tarafından sağlanan
finansman veya garanti karşılığında edinilen paylar ile pay sahiplerine kâr
dağıtımını zorunlu kılan imtiyazlı paylara tekabül eden sermaye tutarı ve
sermayenin mevzuata aykırı olarak artırıldığı tespit edilen kısmı birinci
fıkranın (a) bendi kapsamında dikkate alınmaz.
(4) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)
(1) Birinci fıkranın (e) bendindeki tutarın belirlenmesinde,
Kurum tarafından izin verildiği durumlarda izin verilen tutar, aksi durumda
banka tarafından genel kurulda dağıtımına karar verileceği öngörülen veya genel
kurulda dağıtımına karar verilen temettü tutarı dikkate alınmaz.
(5) (Mülga:RG-23/10/2015-29511)
(1)
İlave ana
sermaye
MADDE 7 – (1) (Değişik:RG-20/1/2016-29599)(2)
İlave ana sermaye, aşağıda sayılan kalemlerin toplamı üzerinden 9 uncu maddede
belirtilen indirimlerin yapılması suretiyle bulunur:
a) Dağıtılmayan
kar paylarının ileriki dönemlerde dağıtılmasını zorunlu kılanlar hariç olmak
üzere, çekirdek sermayeye dahil edilmeyen imtiyazlı paylara tekabül eden
sermaye tutarı,
b) (a) bendinde
yer alan paylara ilişkin ihraç primleri,
c) Banka
yönetim kurulunun ikinci fıkradaki şartları taşıdıklarını teyit eden yazılı
beyanı ile birlikte yapacağı başvuru üzerine Kurumca uygun görülen borçlanma
araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri.
(2) İlave ana
sermaye hesaplamasına dahil edilecek borçlanma araçlarının aşağıdaki şartları
taşıması gerekmektedir.
a) Banka
tarafından ihraç edilmiş, Sermaye Piyasası Kurulunca kayda alınmış ve bedeli
nakit olarak tamamen tahsil edilmiş olmalıdır.
b) Bankanın
tasfiyesi halinde; sahibine alacak hakkını mevduat sahipleri, diğer alacaklılar
ve katkı sermaye hesaplamasına dahil edilen borçlanma araçlarından sonra tahsil
etme yetkisi vermelidir.
c) (b)
bendindeki şartın ihlalini doğuracak nitelikte hiç bir türev işlem ve
sözleşmeyle ilişkilendirilmemiş ya da herhangi bir şekil ve surette doğrudan ya
da dolaylı olarak teminata bağlanmamış olmalıdır.
ç) Vadesi
olmamalı ve temettü veya faiz artırımı gibi geri ödemeyi teşvik edecek herhangi
bir unsur içermemelidir.
d) Geri ödeme
opsiyonunun bulunması halinde, bu opsiyon Kurumdan onay alınmak kaydıyla en
erken ihraçtan beş yıl sonra kullanabilmelidir. Kurum tarafından verilecek
onaylarda:
1) Bankanın
opsiyonu kullanacağına dair bir piyasa beklentisi yaratmaması,
2) Borçlanma
aracının aynı veya daha kaliteli bir borçlanma aracı ile değiştirilmesi ve bu
değişimin bankanın faaliyetlerini sürdürmesinde kısıtlayıcı bir etkisinin
olmaması veya
3) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)
(1) Bankanın özkaynaklarının opsiyon kullanıldıktan sonra,
Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin
Yönetmelik ve 5/11/2013 tarihli ve 28812 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Sermaye Koruma ve Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmelik çerçevesinde
hesaplanan sermaye yükümlülüğü ile bankaların içsel sermaye yeterliliği
değerlendirme süreci sonucunda ortaya çıkan sermaye yükümlülüğünden yüksek
olanın veya Kurul tarafından daha yüksek bir sermaye yükümlülüğü belirlenmiş
ise bunun üzerinde olması
koşulları
aranır. Vergi kanunları ve diğer düzenlemelerde önemli değişikliklerin olması
halinde, Kurumun onayının alınması ve yukarıdaki diğer şartların karşılanması
kaydıyla beş yıllık süre beklenmeksizin geri ödeme opsiyonu kullanılabilir.
e) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
Anaparanın geri ödenmesi Kurumun onayına bağlı olmalıdır. Kurum
tarafından verilecek onaylarda (d) bendinde belirtilen koşullar aranır.
f) Bankanın
faiz ve temettü ödemelerinin iptali konusunda yetkisi olmalı ve bu yetkiyi
kullanması halinde, sözleşmede belirlenmiş olan tutar ile ödememe durumu da
dahil olmak üzere yaptığı ödeme tutarı arasındaki farkı sonraki dönemlerde de
ödeme zorunluluğu olmamalıdır. Ödemelerin iptali temerrüde düşme olarak
değerlendirilmemeli, bankanın iptal edilen ödemeler üzerinde serbest kullanım
hakkı olmalı ve iptalin pay sahiplerine yapılacak ödemeler hariç olmak üzere bankayı
kısıtlayıcı herhangi bir etkisi bulunmamalıdır.
g) Temettü veya
faiz ödemeleri temettü dağıtımının yapılabileceği kalemlerden karşılanmalıdır.
ğ) Temettü veya
faiz ödemeleri bankanın kredi değerliliği ile ilişkilendirilmemelidir.
h) Banka veya
bankanın kontrol ettiği veya önemli etkinliğe sahip olduğu ortaklıklar
tarafından satın alınmamalı, bunlara temlik edilmemeli ve satın alımı banka
tarafından doğrudan ya da dolaylı olarak finanse edilmemelidir.
ı) Yeni bir
özkaynak kaleminin ihracını zorlaştırıcı özellikler taşımamalıdır.
i) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
Bankanın çekirdek sermaye yeterliliği oranının veya konsolide
çekirdek sermaye yeterliliği oranının yüzde 5,125’in altına düşmesi halinde,
banka bu borçlanma araçlarının değerini azaltma veya hisse senedine dönüştürme
yetkisine sahip olmalıdır. Bu durumun gerçekleşmesi halinde banka derhal Kurumu
bilgilendirir. Bankanın çekirdek sermaye yeterliliği oranını veya konsolide
çekirdek sermaye yeterliliği oranını en az yüzde 5,125 düzeyine ulaşmasını
sağlayacak kadar bir tutar, değeri azaltımı veya hisse senedine dönüştürme
işlemine konu edilmelidir. Değer azaltımının sonucunda;
1) Bankanın
tasfiyesi halinde, borçlanma aracını elinde bulunduranların alacak tutarı
azaltılabilmeli,
2) Geri ödeme
opsiyonunun kullanılması halinde ödenecek tutarı azaltılabilmeli,
3) Temettü veya
faiz ödemeleri kısmen ya da tamamen iptal edilebilmelidir.
j)
(Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1) Maruz kaldığı zararlar
nedeniyle Kanunun 71 inci maddesi çerçevesinde bankanın faaliyet izninin
kaldırılması veya Fona devredilmesi ihtimalinin belirmesi halinde; Kurulun bu
yönde alacağı karara istinaden söz konusu zarara mahsuben kayıtlardan
silinebilmeli veya hisse senedine dönüştürülebilmelidir.
k) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
Doğrudan bankanın kendisi veya konsolidasyon kapsamındaki bir kuruluş
tarafından ihraç edilmemesi halinde, ihraçtan elde edilen tutarlar herhangi bir
sınırlamaya tabi olmaksızın bu fıkrada sayılan şartları taşıyacak şekilde
bankaya veya konsolidasyon kapsamındaki kuruluşa derhal aktarılmalıdır.
(3) Banka
yönetim kurulunun ikinci fıkranın (a) bendinde yer alan ihraç edilmiş ve
Sermaye Piyasası Kurulunca kayda alınmış olma şartları hariç olmak üzere,
fıkradaki diğer tüm şartları taşıdıklarını teyit eden yazılı beyanı ile
birlikte yapacağı başvuru üzerine Kurumca uygun görülen krediler de ilave ana
sermaye hesaplamasına dahil edilecek borçlanma araçları olarak dikkate alınır.
(4) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
Birinci ve üçüncü fıkra kapsamında Kuruma yapılacak başvurularda,
kredi sözleşmesinin aslı veya noter onaylı örneği veya borçlanma aracının
Sermaye Piyasası Kurulunca kayda alınma yazısı ve metni ibraz edilir. Kredi
sözleşmesinin henüz imzalanmamış olması halinde sözleşme taslağı Kuruma ibraz
edilir.
(5) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
Dördüncü fıkra uyarınca kredi sözleşme taslağının verildiği hallerde,
sözleşme taslağı hükümleriyle, imzalanan sözleşme hükümleri arasında farklılık
bulunması veya ibraz edilen borçlanma aracı metninde değişiklik yapılması
halinde, söz konusu farklılıkların veya değişikliklerin kullanılan kredinin
veya borçlanma aracının ilave ana sermaye unsuru olma niteliğini ortadan
kaldırmadığına ilişkin banka yönetim kurulunun yazılı beyanının, sözleşmenin
imzalandığı veya borçlanma aracının ihraç edildiği tarihi izleyen beş iş günü
içinde Kuruma ibraz edilmesi zorunludur. Kurumca aksi görüş belirtilmedikçe
alınan kredi veya borçlanma aracı ilave ana sermaye hesaplamasına dahil edilir.
(6) Uygulanacak
faiz oranlarının kredi sözleşmesinde veya borçlanma aracının izahnamesinde açık
bir şekilde belirlenmemesi ya da faiz oranının benzer kredilere veya borçlanma
araçlarına göre aşırı ölçüde yüksek olması halinde, kredinin veya borçlanma
aracının ilave ana sermaye hesaplamasına dahil edilmesine Kurumca izin
verilmeyebilir.
(7) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ile krediler, banka
kayıtlarına intikal tarihi itibarıyla ilave ana sermaye hesaplamalarına dahil
edilir ve Kanunun 71 inci maddesinin uygulanmasında bankanın yükümlülükleri
arasında dikkate alınmaz.
(8) Kurum
ikinci fıkrada belirtilen şartlara ek olarak her bir borçlanma aracı için ilave
şartlar getirebilir.
(9) (Ek:RG-6/9/2014-29111)
İlave ana sermaye hesaplamasına dahil edilecek borçlanma araçlarının
değerlerinin azaltılmasına/kayıtlardan silinmesine veya hisse senedine
dönüştürülmesine ilişkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.
Katkı
sermaye
MADDE 8 –
(1) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1) Katkı
sermaye, aşağıda sayılan kalemlerin toplamı üzerinden 9 uncu maddede belirtilen
indirimlerin yapılması suretiyle bulunur:
a) Bankaların
Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik
uyarınca kredi riskine esas tutarın belirlenmesinde standart yaklaşımın
kullanıldığı alacaklar için hesaplanan genel karşılıklar,
b) Kredi
Riskine Esas Tutarın İçsel Derecelendirmeye Dayalı Yaklaşımlar İle
Hesaplanmasına İlişkin Tebliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen
hesaplama sonucu elde edilen pozitif tutar,
c) Banka
yönetim kurulunun ikinci fıkradaki şartları taşıdıklarını teyit eden yazılı
beyanı ile birlikte yapacağı başvuru üzerine Kurumca uygun görülen borçlanma
araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri.
(2) Katkı
sermaye hesaplamasına dahil edilecek borçlanma araçlarının aşağıdaki şartları
taşıması gerekmektedir.
a) Banka
tarafından ihraç edilmiş, Sermaye Piyasası Kurulunca kayda alınmış ve bedeli
nakit olarak tamamen tahsil edilmiş olmalıdır.
b) Bankanın
tasfiyesi halinde; sahibine alacak hakkını ilave ana sermaye hesaplamasına
dahil edilecek borçlanma araçlarından önce, mevduat sahipleri ve diğer tüm
alacaklılardan sonra tahsil etme yetkisi vermelidir.
c) (b)
bendindeki şartın ihlalini doğuracak nitelikte hiç bir türev işlem ve
sözleşmeyle ilişkilendirilmemiş ya da herhangi bir şekil ve surette doğrudan ya
da dolaylı olarak teminata bağlanmamış olmalıdır.
ç) Başlangıç
vadesi en az beş yıl olmalı, temettü veya faiz artırımı gibi geri ödemeyi
teşvik edecek herhangi bir unsur içermemelidir.
d) Erken itfa
opsiyonun bulunması halinde, bu opsiyon Kurumdan onay alınmak kaydıyla en erken
ihraçtan beş yıl sonra kullanılabilmelidir. Kurum tarafından verilecek
onaylarda;
1) Bankanın
opsiyonu kullanacağına dair bir piyasa beklentisi yaratmaması,
2) Borçlanma
aracının aynı veya daha kaliteli bir borçlanma aracı ile değiştirilmesi ve bu
değişimin bankanın faaliyetlerini sürdürmesinde kısıtlayıcı bir etkisinin
olmaması veya
3) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
Bankanın özkaynaklarının opsiyon kullanıldıktan sonra, Bankaların Sermaye
Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik ve Sermaye
Koruma ve Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmelik çerçevesinde
hesaplanan sermaye yükümlülüğü ile bankaların içsel sermaye yeterliliği
değerlendirme süreci sonucunda ortaya çıkan sermaye yükümlülüğünden yüksek
olanın veya Kurul tarafından daha yüksek bir sermaye yükümlülüğü belirlenmiş
ise bunun üzerinde olması
koşulları
aranır. Vergi kanunları ve diğer düzenlemelerde önemli değişikliklerin olması
halinde, Kurum onayının alınması ve yukarıdaki diğer şartların karşılanması
kaydıyla beş yıllık süre beklenmeksizin erken itfa opsiyonu kullanılabilir.
e) İflas ve
tasfiye süreci hariç olmak üzere yatırımcının itfa planının hızlandırılmasını
talep etme hakkı olmamalıdır.
f) Temettü veya
faiz ödemeleri bankanın kredi değerliliği ile ilişkilendirilmemelidir.
g) Banka veya
bankanın kontrol ettiği veya önemli etkinliğe sahip olduğu ortaklıklar
tarafından satın alınmamalı, bunlara temlik edilmemeli ve satın alımı banka
tarafından doğrudan ya da dolaylı olarak finanse edilmemelidir.
ğ)
(Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1) Maruz kaldığı zararlar
nedeniyle Kanunun 71 inci maddesi çerçevesinde bankanın faaliyet izninin
kaldırılması veya Fona devredilmesi ihtimalinin belirmesi halinde; Kurulun bu
yönde alacağı karara istinaden söz konusu zarara mahsuben kayıtlardan
silinebilmeli veya hisse senedine dönüştürülebilmelidir.
h) Doğrudan
bankanın kendisi veya konsolidasyon kapsamındaki bir kuruluş tarafından ihraç
edilmemesi halinde, ihraçtan elde edilen tutarlar herhangi bir sınırlamaya tabi
olmaksızın bu maddede sayılan şartları taşıyacak şekilde bankaya veya
konsolidasyon kapsamındaki kuruluşa derhal aktarılmalıdır.
ı) (Ek:RG-23/10/2015-29511)(1)
Anaparanın vadesinden önce geri ödenmesi Kurumun onayına bağlı
olmalıdır. Kurum tarafından verilecek onaylarda (d) bendinde belirtilen
koşullar aranır.
(3) Banka
yönetim kurulunun ikinci fıkranın (a) bendinde yer alan ihraç edilmiş ve
Sermaye Piyasası Kurulunca kayda alınmış olma şartları hariç olmak üzere,
fıkradaki diğer tüm şartları taşıdıklarını teyit eden yazılı beyanı ile
birlikte yapacağı başvuru üzerine Kurumca uygun görülen krediler de katkı
sermaye hesaplamasına dahil edilecek borçlanma araçları olarak dikkate alınır.
(4) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
Birinci ve üçüncü fıkra kapsamında Kuruma yapılacak başvurularda,
kredi sözleşmesinin aslı veya noter onaylı örneği veya borçlanma aracının
Sermaye Piyasası Kurulunca kayda alınma yazısı ve metni ibraz edilir. Kredi
sözleşmesinin henüz imzalanmamış olması halinde sözleşme taslağı Kuruma ibraz
edilir.
(5) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
Dördüncü fıkra uyarınca kredi sözleşme taslağının verildiği hallerde,
sözleşme taslağı hükümleriyle, imzalanan sözleşme hükümleri arasında farklılık
bulunması veya ibraz edilen borçlanma aracı metninde değişiklik yapılması
halinde, söz konusu farklılıkların veya değişikliklerin kullanılan kredinin
veya borçlanma aracının katkı sermaye unsuru olma niteliğini ortadan kaldırmadığına
ilişkin banka yönetim kurulunun yazılı beyanının, sözleşmenin imzalandığı veya
borçlanma aracının ihraç edildiği tarihi izleyen 5 iş günü içinde Kuruma ibraz
edilmesi zorunludur. Kurumca aksi görüş belirtilmedikçe alınan kredi veya
borçlanma aracı katkı sermaye hesaplamasına dahil edilir.
(6) Uygulanacak
faiz oranlarının kredi sözleşmesinde veya borçlanma aracının izahnamesinde açık
bir şekilde belirlenmemesi ya da faiz oranının benzer kredilere veya borçlanma
araçlarına göre aşırı ölçüde yüksek olması halinde, kredinin veya borçlanma
aracının katkı sermaye hesaplamasına dahil edilmesine Kurumca izin
verilmeyebilir.
(7) Kurumca
uygun görülen borçlanma araçları ile krediler, banka kayıtlarına intikal tarihi
itibarıyla katkı sermaye hesaplamalarına dahil edilir.
(8) Kurum
ikinci fıkrada belirtilen şartlara ek olarak her bir borçlanma aracı için ilave
şartlar getirebilir.
(9) Katkı
sermaye hesaplamasına dahil edilen borçlanma araçları ile kredilerden kalan
vadesi beş yıldan az olanlar her bir yıl için yüzde yirmi oranında azaltılarak
katkı sermaye hesaplamasına dahil edilir.
(10) (Mülga:RG-23/10/2015-29511)(1)
(11) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
Genel karşılıkların, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve
Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik uyarınca kredi riskine esas tutarın
belirlenmesinde standart yaklaşımın kullanıldığı alacakların risk ağırlıklı
tutarları toplamının onbindeyüzyirmibeşini aşan kısmı ile Kredi Riskine Esas
Tutarın İçsel Derecelendirmeye Dayalı Yaklaşımlar İle Hesaplanmasına İlişkin
Tebliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hesaplama sonucu elde
edilen pozitif tutarın, aynı Yönetmelik uyarınca içsel derecelendirmeye dayalı
yaklaşımların kullanıldığı alacakların risk ağırlıklı tutarları toplamının
binde altısını aşan kısmı katkı sermaye hesabına dahil edilmez.
(12)
Katılım bankaları açısından genel karşılıkların katkı sermayeye dahil
edilmesinde, gider hesaplarına yansıtılan genel karşılık tutarları dikkate
alınır.
(13) (Ek:RG-6/9/2014-29111)
Katkı sermaye hesaplamasına dahil edilecek borçlanma araçlarının kayıtlardan
silinmesine veya hisse senedine dönüştürülmesine ilişkin usul ve esaslar
Kurulca belirlenir.
Özkaynak
unsurlarına uygulanacak indirim esasları
MADDE 9 –
(1) Aşağıda belirtilen kalemler çekirdek sermaye hesaplamasında indirim kalemi
olarak dikkate alınır.
a) Net dönem
zararı ile geçmiş yıllar zararı toplamının yedek akçeler ile karşılanamayan
kısmı ile Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca özkaynaklara yansıtılan
kayıplar,
b) Faaliyet
kiralaması geliştirme maliyetleri,
c) İpotek
hizmeti sunma hakları hariç olmak üzere, Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca
maddi olmayan duran varlık veya şerefiye olarak sınıflandırılan kalemlerin,
bunlara ilişkin ertelenmiş vergi yükümlülüğünün bu kalemlerin değer düşüklüğüne
uğraması veya kayıtlardan çıkarılması halinde silinecek olan kısmı ile mahsup
edildikten sonra kalan kısımları,
ç) Geçici
farklara dayanan ertelenmiş vergi varlıkları hariç olmak üzere gelecek dönemlerde
elde edilecek vergilendirilebilir gelirlere dayanan ertelenmiş vergi
varlığının, ilgili Türkiye Muhasebe Standardında yer alan koşulların sağlanması
halinde ertelenmiş vergi yükümlülüğü ile mahsup edildikten sonra kalan kısmı,
d) Kanunun 56
ncı maddesinin dördüncü fıkrasına aykırı olarak edinilen paylar.
e)
(Ek:RG-6/9/2014-29111) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1) Kredi
Riskine Esas Tutarın İçsel Derecelendirmeye Dayalı Yaklaşımlar İle
Hesaplanmasına İlişkin Tebliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen
hesaplama sonucu elde edilen negatif tutarın mutlak değeri.
f) (Ek:RG-23/10/2015-29511)(1)
Gerçeğe uygun değeri üzerinden izlenmeyen varlık veya yükümlülüklerin
nakit akış riskinden korunma işlemine konu edilmesi halinde, bunlara ilişkin
olarak Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca özkaynaklara yansıtılan
kazançlar,
g) (Ek:RG-23/10/2015-29511)(1)
Menkul kıymetleştirme işlemlerinden kaynaklanan kazançlar,
ğ) (Ek:RG-23/10/2015-29511)(1)
Bankanın kredi değerliliğinde meydana gelen değişikliklere bağlı
olarak yükümlülüklerinin gerçeğe uygun değerinde meydana gelen değişiklikler
sonucu ortaya çıkan gerçekleşmemiş kazançlar,
h) (Ek:RG-23/10/2015-29511)(1)
(Değişik:RG-20/1/2016-29599)(2) Türkiye
Muhasebe Standartlarında belirtilen tanımlanmış fayda plan varlıklarının,
bankanın herhangi bir kısıtlama olmaksızın serbest kullanımında olduğu Kurum
tarafından onaylananlar hariç olmak üzere, bu varlıkların değer düşüklüğüne
uğraması veya kayıtlardan çıkarılması halinde silinecek olan ertelenmiş vergi
yükümlülüğü ile mahsup edildikten sonra kalan kısımları ile tanımlanmış fayda
plan yükümlülüklerinde gerçekleşen herhangi bir azalmadan dolayı çekirdek
sermayede oluşacak artışlar
ı) (Ek:RG-23/10/2015-29511)(1)
Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin
Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-3’ün 15 inci fıkrası uyarınca likiditesi düşük
pozisyonlar için yapılan değerleme ayarlamaları sonucunda bulunan değerin,
Türkiye Muhasebe Standartlarına göre bulunan değer ile aynı Ek’in 11 ve 12 nci
fıkralarına göre yapılan değerleme ayarlamaları sonucunda bulunan değerin
altında olması halinde aradaki farklar.
(2) Birinci
fıkranın (ç) bendinde belirtilen ertelenmiş vergi varlığı ile mahsup edilecek
ertelenmiş vergi yükümlülüğü, aynı fıkranın (c) bendi uyarınca mahsup edilen
kısım düşülmek suretiyle belirlenir. Mahsup edilecek ertelenmiş vergi
yükümlülüğü, geçici farklardan kaynaklanan ertelenmiş vergi varlığının tüm
ertelenmiş vergi varlığına oranı üzerinden hesaplanır.
(3) Aşağıda
belirtilen unsurlar birinci fıkranın (a) bendi kapsamında değerlendirilmez.
a) (Değişik:RG-6/9/2014-29111)
Gerçeğe uygun değeri üzerinden izlenmeyen varlık veya yükümlülüklerin nakit
akış riskinden korunma işlemine konu edilmesi halinde, bunlara ilişkin olarak
Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca özkaynaklara yansıtılan kayıplar,
b) Bankanın
kredi değerliliğinde meydana gelen değişikliklere bağlı olarak
yükümlülüklerinin gerçeğe uygun değerinde meydana gelen değişiklikler sonucu
ortaya çıkan gerçekleşmemiş kayıplar.
(4) Aşağıda
belirtilen kalemler ilgisine göre çekirdek sermaye, ilave ana sermaye veya
katkı sermaye hesaplamasında indirim kalemi olarak dikkate alınır.
a1) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
Alım satım veya bankacılık hesaplarında izlenip izlenmediğine bakılmaksızın
bankanın kendi hisse senetlerine, ilave ana sermaye ve katkı sermaye
kalemlerine yapmış olduğu doğrudan veya türev finansal araçlar, kredi
türevleri, garanti, kefaletler ve borsa yatırım fonları gibi araçlar yoluyla
yapılan dolaylı yatırımların net uzun pozisyonları ile bankanın herhangi bir
sözleşmeye bağlı olarak ileride satın almak zorunda kalabileceği kendi hisse
senetleri, ilave ana sermaye ve katkı sermaye kalemleri ilgisine göre çekirdek
sermaye, ilave ana sermaye veya katkı sermayeden indirilir. Net uzun
pozisyonların hesaplanmasında aynı varlıklara ilişkin kısa pozisyonlar karşı
taraf kredi riski içermemeleri halinde dikkate alınabilir. Bankaların kendi
hisse senetlerinde borsa yatırım fonları dolayısıyla edindikleri uzun
pozisyonlar, bu fonun baz aldığı endekste sahip olunan kısa pozisyonlar ile
netleştirilebilir. Bu durumda, karşı taraf kredi riski içeren kısa pozisyonlar
da net uzun pozisyon hesabına dahil edilebilir.
a2) Bankanın
ilave ana sermaye ve katkı sermaye kalemlerine yatırım yapan bankalar ile
finansal kuruluşlar tarafından ihraç edilen ve 7 ve 8 inci maddelerde
belirtilen şartları taşıyan özkaynak kalemlerine bankanın yaptığı yatırımlar
ilgisine göre ilave ana sermaye veya katkı sermayeden indirilir.
b) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
Alım satım veya bankacılık hesaplarında izlenip izlenmediğine
bakılmaksızın, ortaklık paylarının yüzde on veya daha azına sahip olunan ve
konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların özkaynak unsurlarına
doğrudan veya türev finansal araçlar, kredi türevleri, garanti, kefaletler ve
borsa yatırım fonları gibi araçlar yoluyla yapılan dolaylı yatırımların net
uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin bu maddenin önceki
hükümleri uygulandıktan sonra bulunan tutarının yüzde onunu aşan kısmının;
1) Çekirdek
sermaye unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlar toplamı içindeki
payı ile çarpılması,
2) İlave ana
sermaye unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlar toplamı içindeki
payı ile çarpılması,
3) Katkı
sermaye unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlar toplamı içindeki
payı ile çarpılması
suretiyle
bulunan tutarlar sırasıyla çekirdek sermaye, ilave ana sermaye ve katkı
sermayeden indirilir. Net uzun pozisyonların hesaplanmasında; aynı varlıklara
ilişkin kısa pozisyonlar uzun pozisyon ile aynı vadeye sahip olmaları veya
kalan vadelerinin en az bir yıl olması halinde dikkate alınabilir.
c) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
(Değişik:RG-20/1/2016-29599)(2) Alım satım veya bankacılık
hesaplarında izlenip izlenmediğine bakılmaksızın; hakim ortaklık
niteliğindeki banka veya finansal kuruluşlar ile kontrol gücüne veya ortaklık
paylarının yüzde onundan daha fazlasına veya oy haklarının yüzde yirmi veya
daha fazlasına sahip olunan veya kendisi ile birlikte aynı ana ortaklık
tarafından kontrol edilen veya Türkiye Muhasebe Standartlarına göre finansal
tabloları konsolide edilmesi gereken banka ve finansal kuruluşlardan konsolide
edilmeyenlerin ilave ana sermaye ile katkı sermaye unsurlarına doğrudan veya
türev finansal araçlar, kredi türevleri, garanti, kefaletler ve borsa yatırım
fonları gibi araçlar yoluyla yapılan dolaylı yatırımların net uzun
pozisyonlarının tamamı sırasıyla ilave ana sermaye ve katkı sermayeden
indirilir. Net uzun pozisyonların hesaplanmasında, aynı varlıklara ilişkin kısa
pozisyonlar uzun pozisyon ile aynı vadeye sahip olmaları veya kalan vadelerinin
en az bir yıl olması halinde dikkate alınabilir.
ç) (Değişik
cümle:RG-23/10/2015-29511)(1) (Değişik
cümle:RG-20/1/2016-29599)(2) Alım satım veya bankacılık
hesaplarında izlenip izlenmediğine bakılmaksızın, kontrol gücüne veya ortaklık
paylarının yüzde onundan daha fazlasına veya oy haklarının yüzde yirmi veya
daha fazlasına sahip olunan veya kendisi ile birlikte aynı ana ortaklık
tarafından kontrol edilen veya Türkiye Muhasebe Standartlarına göre finansal
tabloları konsolide edilmesi gereken banka ve finansal kuruluşlardan konsolide
edilmeyenlerin çekirdek sermaye unsurlarına doğrudan veya türev finansal
araçlar, kredi türevleri, garanti, kefaletler ve borsa yatırım fonları gibi
araçlar yoluyla yapılan dolaylı yatırımların net uzun pozisyonları, geçici
farklara dayanan ertelenmiş vergi varlıkları ile Türkiye Muhasebe Standartları
uyarınca maddi olmayan duran varlık olarak muhasebeleştirilen ipotek hizmeti
sunma hakları çekirdek sermaye hesabında aşağıda belirtilen şekilde dikkate
alınır.
1) Bu
kalemlerin her birinin bu maddenin önceki hükümleri uygulandıktan sonra bulunan
çekirdek sermaye tutarının yüzde onunu aşan kısımları çekirdek sermayeden
indirilir.
2) (1) numaralı
alt bent kapsamında çekirdek sermayeden indirilmeyen tutarların toplamı (1)
numaralı alt bent uyarınca bulunan çekirdek sermaye tutarından indirilir.
3) (1) numaralı
alt bent kapsamında çekirdek sermayeden indirilmeyen tutarların toplamının (2)
numaralı alt bent uyarınca bulunan çekirdek sermaye tutarının yüzde 17,65’ini
aşan kısmı (1) numaralı alt bent uyarınca bulunan çekirdek sermaye tutarından
indirilir.
4) (3) numaralı
alt bent uyarınca bulunan çekirdek sermaye tutarı bu bent uyarınca hesaplanan
çekirdek sermaye olarak kabul edilir.
(5) Dördüncü
fıkranın (b) ve (c) bentlerinin uygulamasında, ilgili indirim kalemine ilişkin
yeterli ilave ana sermaye veya katkı sermaye bulunmaması halinde indirim bir
üst sermaye kaleminden gerçekleştirilir.
(6) Halka arza
aracılık yüklenimleri kapsamında edinilen ve beş iş gününden daha kısa süre
elde bulundurulan yatırımlar ile yeniden yapılandırılma kapsamında edinilen
banka ve finansal kuruluşlardaki geçici nitelikteki ortaklık payları dördüncü
fıkra kapsamında değerlendirilmez.
(7) Dördüncü
fıkra kapsamında indirime konu edilecek tutarlar bu Yönetmelik uyarınca
özkaynak unsuru olarak değerlendirilmemelerine rağmen, ilgili banka veya
finansal kuruluşun özkaynak hesaplamasında dikkate alınan kalemlerden
oluşmaları halinde, söz konusu fıkra uygulamasında çekirdek sermaye unsuru
olarak kabul edilir. Ortaklık payına sahip olunan banka veya finansal
kuruluşların kendi özkaynak hesaplamasında yer almayan yatırımlar indirime tabi
tutulmaz.
(8) Aşağıda
sayılan kalemler, bu maddenin önceki tüm fıkra hükümleri uygulandıktan sonra
bulunan ana sermaye ve katkı sermaye toplamından indirilir.
a) Kanunun 50
ve 51 inci maddeleri hükümlerine aykırı olarak kullandırılan krediler,
b) (Mülga:RG-11/7/2017-
30121)
c) (Mülga:RG-23/10/2015-29511)(1)
ç) (Ek:RG-6/9/2014-29111)
1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmî Gazete’de yayımlananan Bankaların Kredi
İşlemlerine İlişkin Yönetmeliğin 12/A maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen
kredi tutarları
(9) (Mülga:RG-23/10/2015-29511)(1)
(10) (Mülga:RG-23/10/2015-29511)(1)
(11) Kurul, bu
maddede belirtilenler dışında başka kalemlerin de indirim kalemi olarak dikkate
alınmasına karar verebilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Konsolide Özkaynak Hesaplaması
Konsolide
özkaynak hesaplaması
MADDE 10 –
(1) Konsolide özkaynak; Kanun uyarınca yürürlüğe konulan düzenlemelere göre,
ana ortaklık niteliğinde olan bankaların konsolide finansal tabloları üzerinden
ikinci bölümde yer alan esaslar çerçevesinde hesapladıkları özkaynaklarına, bu
bölümde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde hesaplanan azınlık payları ile
üçüncü kişilerin paylarının eklenmesi suretiyle bulunur. Konsolide özkaynak
hesaplamasında sigorta şirketlerinin teknik karşılıkları dikkate alınmaz.
(2)
(Değişik:RG-6/9/2014-29111) Bağlı ortaklıktaki azınlık payları, ana
ortaklık banka veya bağlı ortaklık tarafından özel amaçlı bir şirket veya başka
bir araç ya da sözleşme aracılığıyla doğrudan veya dolaylı olarak fonlanmış
olmaları halinde, ana ortaklık bankanın konsolide özkaynak hesabında dikkate
alınmaz.
(3) Bankaların
yurtdışında kurulu bağlı ortaklıklarında yer alan azınlık payları ile üçüncü
kişilere ait paylar, ilgisine göre 6, 7 ve 8 inci maddelerde belirtilen
koşulları taşımaları halinde 12, 13 ve 14 üncü maddelerde belirtilen esaslar
çerçevesinde konsolide sermaye hesaplamasında dikkate alınırlar.
(4) Kanun
uyarınca yürürlüğe konulan düzenlemelere göre ana ortaklık niteliğinde olan
bankalar, konsolide edilen sigorta şirketlerindeki yatırımlarını ilgisine göre,
9 uncu maddenin dördüncü fıkrasının (c) ve (ç) bentleri kapsamında konsolide
edilmeyen bir finansal kuruluşa yapılan yatırımlar gibi değerlendirmek
suretiyle de konsolide özkaynaklarını hesaplarlar.
(5) Birinci ve
dördüncü fıkra hükümlerine göre hesaplanan konsolide özkaynak tutarlarından
düşük olan tutar bu Yönetmelik uyarınca hesaplanacak konsolide özkaynak tutarı
olarak dikkate alınır.
Yurt dışında
kurulu ortaklıklarca ihraç edilen borçlanma araçları
MADDE 11 –
(Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
(1) Bankaların
yurt dışında kurulu bulunan ve konsolide edilen bağlı ortaklıkları tarafından
ihraç edilen borçlanma araçları veya alınan krediler, 7 ve 8 inci maddelerde
belirtilen şartları taşımaları kaydıyla konsolide özkaynak hesabında dikkate
alınabilir.
(2) Banka
yönetim kurulunun bu borçlanma araçları ile kredilerin ilgili maddelerdeki
şartları taşıdıklarını teyit eden yazılı beyanda bulunulması ve bunlara ilişkin
yasal belgelerin muadil denetleme ve düzenleme yapısına sahip kurum tarafından
onaylanmış örnekleri ile bunların yeminli tercümanlarca Türkçe’ye tercüme
edilmiş metinlerinin yapılacak denetimlerde ibraz edilmek üzere bankaca
saklanması gereklidir.
Azınlıkların
çekirdek sermayedeki payları
MADDE 12 –
(1) (Değişik:RG-20/1/2016-29599)(2) Bankanın konsolide edilen
bağlı ortaklıklarının çekirdek sermayelerinde azınlıkların sahip oldukları
paylar, bağlı ortaklığın çekirdek sermaye kalemlerinin 6 ncı madde kapsamındaki
unsurlar ile aynı nitelikleri haiz olması ve söz konusu ortaklığın bankalar ile
aynı düzenlemelere ve denetime tabi olması durumunda bankanın konsolide
çekirdek sermaye hesabında izleyen fıkralarda belirtildiği şekilde dikkate
alınır.
(2) Konsolide
çekirdek sermaye hesabında dikkate alınacak tutar, bağlı ortaklığın çekirdek
sermayesinde azınlıkların sahip olduğu paylardan, bağlı ortaklığın çekirdek
sermayesinin asgari olarak bulundurulması gereken tutarı aşan kısmının
azınlıkların sahip olduğu paylara tekabül eden kısmı indirilerek bulunur.
(3) (Değişik:RG-20/1/2016-29599)(2)
Bağlı ortaklığın çekirdek sermayesinin asgari olarak bulundurulması
gereken tutarı aşan kısmı; bağlı ortaklığın çekirdek sermayesinden, bağlı
ortaklığın asgari çekirdek sermaye tutarına sermaye koruma tamponunun eklenmesi
suretiyle bulunan tutar ve bankanın asgari konsolide çekirdek sermaye tutarına
konsolide sermaye koruma tamponunun eklenmesi ile bulunan tutarın bağlı
ortaklığa ait olan kısmından düşük olanın indirilmesi suretiyle hesaplanır.
(4)
Azınlıkların bağlı ortaklığın çekirdek sermayesinin asgari olarak
bulundurulması gereken tutarı aşan kısmındaki payı, çekirdek sermayenin asgari
olarak bulundurulması gereken tutarı aşan kısmının azınlıkların çekirdek
sermayede sahip oldukları payların oranı ile çarpılması suretiyle bulunur.
Üçüncü
kişilerin ana sermayedeki payları
MADDE 13 –
(1) Bankanın konsolide edilen bağlı ortaklıklarının 12 nci maddede
belirtilenler de dahil olmak üzere, ana sermayelerinde üçüncü kişilerin sahip
oldukları paylar, bağlı ortaklığın çekirdek sermaye kalemlerinin 6 ncı madde
kapsamındaki unsurlar ile aynı nitelikleri haiz olması veya 7 nci maddede
belirtilen şartları taşımaları halinde konsolide ana sermaye hesabında izleyen
fıkralarda belirtildiği şekilde dikkate alınır.
(2) Konsolide
ana sermaye hesaplamasında dikkate alınacak tutar, bağlı ortaklığın ana
sermayesinin üçüncü kişilere ait olan kısmından, bağlı ortaklığın ana
sermayesinin asgari olarak bulundurulması gereken tutarı aşan kısmının üçüncü
kişilerin paylarına tekabül eden kısmı indirilerek bulunur.
(3)(Değişik:RG-20/1/2016-29599)(2)
Bağlı ortaklığın ana sermayesinin asgari olarak bulundurulması
gereken tutarı aşan kısmı; bağlı ortaklığın ana sermayesinden, bağlı ortaklığın
asgari ana sermaye tutarına sermaye koruma tamponunun eklenmesi suretiyle
bulunan tutar ve bankanın asgari konsolide ana sermaye tutarına konsolide
sermaye koruma tamponunun eklenmesi ile bulunan tutarın bağlı ortaklığa ait
olan kısmından düşük olanın indirilmesi suretiyle hesaplanır.
(4) Üçüncü
kişilerin bağlı ortaklığın ana sermayesinin asgari olarak bulundurulması
gereken tutarı aşan kısmındaki payı, ana sermayenin asgari olarak
bulundurulması gereken tutarı aşan kısmının üçüncü kişilerin ana sermayede
sahip oldukları payların oranı ile çarpılması suretiyle bulunur.
(5) Bu madde
uyarınca hesaplanan ana sermaye tutarının ilave ana sermaye hesabında dikkate
alınan kısmı, 12 nci madde kapsamında hesaplanan çekirdek sermaye tutarını
içermez.
Üçüncü
kişilerin özkaynaktaki payları
MADDE 14 –
(1) Bankanın konsolide edilen bağlı ortaklıklarının 12 ve 13 üncü maddelerde
belirtilenler dahil olmak üzere özkaynaklarında üçüncü kişilerin sahip
oldukları paylar, bağlı ortaklığın çekirdek sermaye kalemlerinin 6 ncı madde
kapsamındaki unsurlar ile aynı nitelikleri haiz olması durumunda veya ilgisine
göre 7 veya 8 inci maddelerde belirtilen şartları taşımaları halinde konsolide
özkaynak hesabında izleyen fıkralarda belirtildiği şekilde dikkate alınır.
(2) Konsolide
özkaynak hesaplamasında dikkate alınacak tutar, bağlı ortaklığın özkaynağının üçüncü
kişilere ait olan kısmından, bağlı ortaklığın özkaynağının asgari olarak
bulundurulması gereken tutarı aşan kısmının üçüncü kişilerin paylarına tekabül
eden kısmı indirilerek bulunur.
(3) (Değişik:RG-20/1/2016-29599)(2)
Bağlı ortaklığın özkaynağının asgari olarak bulundurulması gereken
tutarı aşan kısmı; bağlı ortaklığın özkaynağından, bağlı ortaklığın asgari
özkaynak tutarına sermaye koruma tamponunun eklenmesi suretiyle bulunan tutar
ve bankanın asgari konsolide özkaynak tutarına konsolide sermaye koruma
tamponunun eklenmesi ile bulunan tutarın bağlı ortaklığa ait olan kısmından
düşük olanın indirilmesi suretiyle hesaplanır.
(4) Üçüncü
kişilerin bağlı ortaklığın özkaynağının asgari olarak bulundurulması gereken
tutarı aşan kısmındaki payı, özkaynağın asgari olarak bulundurulması gereken
tutarı aşan kısmının üçüncü kişilerin özkaynakta sahip oldukları payların oranı
ile çarpılması suretiyle bulunur.
(5) Bu madde
uyarınca hesaplanan özkaynak tutarının katkı sermaye hesabında dikkate alınan
kısmı, 12 nci madde kapsamında hesaplanan çekirdek sermaye tutarı ile 13 üncü
madde kapsamında hesaplanan ilave ana sermaye tutarını içermez.
(6) (Değişik:RG-23/10/2015-29511)(1)
Özel amaçlı kuruluşlar aracılığıyla ihraç edilen özkaynak kalemleri 7
veya 8 inci maddelerde belirtilen şartları taşımaları ve bu kuruluşların
varlıklarının, göz ardı edilebilecek nitelikteki kısmı hariç olmak üzere sadece
bankanın ihraç ettiği özkaynak kalemlerinden oluşması kaydıyla konsolide ilave
ana sermaye veya konsolide katkı sermaye hesabına dahil edilebilir. Bankanın
konsolide edilen bağlı ortaklıkları tarafından özel amaçlı kuruluşlar
aracılığıyla ihraç edilen özkaynak kalemleri; bağlı ortaklığın kendisi
tarafından ihraç edilmiş gibi kabul edilerek, 7 veya 8 inci maddelerde
belirtilen şartları taşımaları kaydıyla 13 üncü madde ile bu maddedeki hükümler
çerçevesinde konsolide ilave ana sermaye veya konsolide katkı sermaye
hesaplamasında dikkate alınır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Özkaynak ve
konsolide özkaynak hesaplama dönemleri
MADDE 15 –
(1) Özkaynak ve konsolide özkaynak ay sonları itibarıyla hesaplanır. Kurum,
banka bazında da dahil olmak üzere özkaynak ve konsolide özkaynak hesaplama
dönemini değiştirmeye yetkilidir.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 16 –
(1) 1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Bankaların
Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Diğer
düzenlemelerde, bu Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan düzenlemeye yapılan
atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.
Enflasyon
düzeltme farklarına ilişkin uygulama
GEÇİCİ MADDE
1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla kayıtlarda
enflasyona göre düzeltme farkı olarak yer alan bakiyeler ilgili oldukları
kalemlere aktarılır.
Özkaynak unsurlarına
uygulanacak indirim esaslarına ilişkin uygulama
GEÇİCİ MADDE
2 – (1) (Değişik fıkra:RG-6/9/2014-29111) 9 uncu maddenin
birinci fıkrasının (c) ve (ç) bentleri ile dördüncü fıkrasının (b), (c) ve (ç)
bentleri çerçevesinde hesaplanacak tutarlar 1/1/2015 tarihine kadar yüzde
yirmi, 1/1/2016 tarihine kadar yüzde kırk, 1/1/2017 tarihine kadar yüzde
altmış, 1/1/2018 tarihine kadar yüzde seksen oranında dikkate alınır. Bu hüküm
uyarınca dikkate alınmayan kısımlar; 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (c) ve
(ç) bentleri bakımından ana sermayeden indirim kalemi olarak, aynı maddenin
dördüncü fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentleri bakımından ana sermaye ve katkı
sermaye toplamından indirim kalemi olarak dikkate alınır.
(2) 9 uncu
maddenin dördüncü fıkrasının (ç) bendi 1/1/2018 tarihine kadar aşağıdaki
şekilde uygulanır.
ç) (Değişik
cümle:RG-23/10/2015-29511)(1) (Değişik
cümle:RG-20/1/2016-29599)(2) Alım satım veya bankacılık
hesaplarında izlenip izlenmediğine bakılmaksızın, kontrol gücüne veya ortaklık paylarının
yüzde onundan daha fazlasına veya oy haklarının yüzde yirmi veya daha fazlasına
sahip olunan veya kendisi ile birlikte aynı ana ortaklık tarafından kontrol
edilen veya Türkiye Muhasebe Standartlarına göre finansal tabloları konsolide
edilmesi gereken banka ve finansal kuruluşlardan konsolide edilmeyenlerin
çekirdek sermaye unsurlarına doğrudan veya türev finansal araçlar, kredi
türevleri, garanti, kefaletler ve borsa yatırım fonları gibi araçlar yoluyla
yapılan dolaylı yatırımların net uzun pozisyonları, geçici farklara dayanan
ertelenmiş vergi varlıkları ile Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca maddi
olmayan duran varlık olarak muhasebeleştirilen ipotek hizmeti sunma hakları
çekirdek sermaye hesabında aşağıda belirtilen şekilde dikkate alınır.
1) Bu
kalemlerin her birinin bu maddenin önceki hükümleri uygulandıktan sonra bulunan
çekirdek sermaye tutarının yüzde onunu aşan kısımları çekirdek sermayeden
indirilir.
2) (1) numaralı
alt bent kapsamında çekirdek sermayeden indirilmeyen tutarların toplamının, (1)
numaralı alt bentteki indirime esas alınan çekirdek sermaye tutarının yüzde
onbeşini aşan kısmı (1) numaralı alt bent uyarınca bulunan çekirdek sermaye
tutarından indirilir.
3) (2) alt
bendi uyarınca bulunan çekirdek sermaye tutarı bu bent uyarınca hesaplanan
çekirdek sermaye olarak kabul edilir.
Azınlıkların
ve üçüncü kişilerin özkaynak unsurlarındaki paylarına ilişkin uygulama
GEÇİCİ MADDE
3 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla özkaynaklar
içerisinde yer alan azınlık payları ile üçüncü kişilere ait paylardan 12, 13 ve
14 üncü maddeler uyarınca özkaynak hesabında dikkate alınmayacak olanlar,
ilgili olduğu özkaynak hesabında 1/1/2015 tarihine kadar yüzde seksen, 1/1/2016
tarihine kadar yüzde altmış, 1/1/2017 tarihine kadar yüzde kırk, 1/1/2018
tarihine kadar yüzde yirmi oranında dikkate alınır.
1/1/2014
tarihi öncesinde ihraç edilen sermaye kalemlerine ilişkin uygulama
GEÇİCİ MADDE
4 – (Değişik:RG-20/1/2016-29599) (2)
(1) 11/1/2014 itibarıyla ilave ana sermaye
veya katkı sermaye hesaplamasında dikkate alınan kalemlerden 12/09/2010 tarihi
öncesinde ihraç edilmiş olan ve 7 nci veya 8 inci maddelerde belirtilen
şartları taşımayanlar 1/1/2014 ile 31/12/2014 tarihleri arasında yüzde yirmi,
izleyen yıllarda ise her bir yıl için yüzde on oranında azaltılmak suretiyle
ilgili özkaynak unsurunun hesabında dikkate alınır. Bu hesaplama, her bir
özkaynak unsuru içerisinde yer alan tüm borçlanma araçlarının 1/1/2013 tarihi
itibarıyla toplam tutarı üzerinden yapılır.
(2) Birinci
fıkra kapsamında yer alan kalemlerden erken itfa opsiyonu ve faiz artırımı gibi
geri çağırmayı teşvik edici özellikleri haiz olanlardan bu özelliklerin
kullanımı;
a) 1/1/2013
tarihinden öncesine ait olanlar, söz konusu özelliklerin kullanılabileceği
tarihe kadar kullanılmamış olmaları halinde, 7 veya 8 inci maddelerdeki
şartları haiz olmaları kaydıyla ilgili özkaynak unsurunun hesabında dikkate
alınır.
b) 1/1/2013
veya bu tarihten sonrasına ait olanlar söz konusu özelliklerin kullanılmamaları
ve 7 veya 8 inci maddelerdeki şartları haiz olmaları kaydıyla ilgili özkaynak
unsurunun hesabında dikkate alınır. Bahse konu sermaye kalemleri söz konusu
özelliklerin kullanılabileceği tarih öncesinde birinci fıkra uygulamasına
tabidir.
c) 12/09/2010
ile 1/1/2013 tarihleri arasında olan, söz konusu özelliklerin kullanılabileceği
tarihe kadar kullanılmayan ve 7 veya 8 inci maddelerdeki şartları haiz
olmayanlar ilgili özkaynak unsurunun hesabında dikkate alınmaz. Bahse konu
sermaye kalemlerinden 7 nci maddenin ikinci fıkrasının (j) bendi ile 8 inci
maddenin ikinci fıkrasının (ğ) bendi hariç diğer şartları haiz olanlar birinci
fıkra uygulamasına tabidir.
ç) 1/1/2013
veya bu tarihten sonrasına ait olan, söz konusu özelliklerin kullanılabileceği
tarihte kullanılmayan ve 7 veya 8 inci maddelerdeki şartları haiz olmayanlar,
söz konusu özelliklerin kullanılabileceği tarih itibariyle ilgili özkaynak
unsurunun hesabında dikkate alınmaz. Bahse konu sermaye kalemleri söz konusu
özelliklerin kullanılabileceği tarihe kadar birinci fıkra hükümlerine tabidir.
d) 12/09/2010
tarihi veya öncesindeki bir tarihte kullanılabilecek ancak söz konusu
özelliklerin kullanılabileceği tarihte kullanılmamış olan ve 7 veya 8 inci
maddelerdeki şartları haiz olmayanlar birinci fıkra hükümlerine tabidirler.
(3) 12/09/2010
tarihi ile 1/1/2013 tarihleri arasında ihraç edilen özkaynak kalemleri, 7 nci
maddenin ikinci fıkrasının (j) bendi ile 8 inci maddenin ikinci fıkrasının (ğ)
bendi dışında kalan şartları taşımaları kaydıyla birinci fıkrada belirtilen
çerçevede dikkate alınır.
(4) 1/1/2013
tarihinden sonra ihraç edilen sermaye kalemleri 7 veya 8 inci maddelerdeki tüm
şartları taşımaları kaydıyla özkaynak hesabında dikkate alınırlar.
(5) Bu
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla özkaynaklar içerisinde yer alan
çekirdek sermaye kalemlerinden 12/09/2010 tarihi itibarıyla bankaların özkaynak
hesaplarında dikkate alınanlardan 6 ncı maddedeki koşulları haiz olmayanlar,
anonim şirket şekli dışında kurulmuş bir şirket tarafından ihraç edilmiş
olması, Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca özkaynaklarda
muhasebeleştirilmesi ve yüzde yüz oranında ana sermayede dikkate alınması
kaydıyla birinci fıkrada belirtilen çerçevede dikkate alınır.
TFRS 9
uygulayan bankalarca ayrılacak karşılıklara ilişkin uygulama
GEÇİCİ MADDE
5 – (Ek:RG-14/3/2018-30360)(4)
(1) Kredilerin
Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik uyarınca TFRS 9 kapsamında beklenen kredi zarar
karşılıklarının ayrılmaya başlandığı tarih itibarıyla hesaplanan toplam
beklenen kredi zarar karşılık tutarı ile TFRS 9 uygulamasına başlanmadan önce
hesaplanan toplam karşılık tutarı arasındaki pozitif farkın, farktan
kaynaklanan vergi tutarı indirildikten sonraki kısmının birinci yıl yüzde
sekseni, ikinci yıl yüzde altmışı, üçüncü yıl yüzde kırkı, dördüncü yıl yüzde
yirmisi çekirdek sermaye tutarına eklenebilir.
(2) Birinci
fıkra uygulamasında, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve
Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik uyarınca kredi riskine esas tutarın
belirlenmesinde içsel derecelendirmeye dayalı yaklaşımların kullanılması
durumunda, Kredi Riskine Esas Tutarın İçsel Derecelendirmeye Dayalı Yaklaşımlar
ile Hesaplanmasına İlişkin Tebliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında
belirtilen hesaplama sonucu elde edilen negatif tutarın mutlak değeri, çekirdek
sermaye tutarlarına eklenmeden önce birinci fıkrada belirtilen pozitif fark
tutarından indirilir.
(3) Bu madde
uygulamasında çekirdek sermayeye eklenen tutarlar katkı sermaye hesaplamasında
dikkate alınmazlar.
(4) Bu madde
uygulamasını tercih eden bankaların durumlarını ilk raporlama tarihinde Kuruma
bildirmeleri zorunludur. TFRS 9 kapsamında beklenen kredi zarar karşılıklarının
ayrılmaya başlandığı tarih itibarıyla geçiş süreci uygulamasını tercih etmeyen
bankaların daha sonra bu uygulamaya geçme imkanı bulunmamaktadır.
(5) Geçiş
süreci boyunca çekirdek sermayeye eklenen tutarlar üzerinden hesaplanan geçici
farklara dayanan ertelenmiş vergi varlıkları çekirdek sermaye hesaplamasında
dikkate alınmaz.
Yürürlük
MADDE 17 –
(1) Bu Yönetmelik 1/1/2014 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 18 –
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı
yürütür.
_____________
(1)
23/10/2015 tarihli ve 29511 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik
değişikliği 31/3/2016 tarihinde yürürlüğe girer.
(2)
20/1/2016 tarihli ve 29599 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik
değişikliği 31/3/2016 tarihinde yürürlüğe girer.
(3)
Bu değişiklik 1/1/2017 tarihinde yürürlüğe girer.
(4)
Bu değişiklik 1/1/2018 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
|
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin
|
Tarihi
|
Sayısı
|
5/9/2013
|
28756
|
|
|
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin
Yayımlandığı Resmî Gazetelerin
|
Tarihi
|
Sayısı
|
1
|
6/9/2014
|
29111
|
2
|
23/10/2015
|
29511
|
3
|
20/1/2016
|
29599
|
4
|
22/6/2016
|
29750
|
5
|
11/7/2017
|
30121
|
6
|
14/3/2018
|
30360
|