6306 SAYILI
KANUNUN UYGULAMA YÖNETMELİĞİ(1)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı; 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki
Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca, riskli yapılar ile riskli
alan ve rezerv yapı alanlarının tespitine, riskli yapıların yıktırılmasına,
yapılacak planlamaya, dönüştürmeye tabi tutulacak taşınmazların değerinin
tespitine, hak sahibi olacaklarla yapılacak anlaşmaya ve yapılacak yardımlara,
yeniden yapılacak yapılara ve 6306 sayılı Kanun kapsamındaki diğer uygulamalara
ilişkin usûl ve esasları belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2 –
(Değişik:RG-2/7/2013-28695)
(1) Bu Yönetmelik, 6306 sayılı
Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik
Bakanlığını,
b) İdare: Belediye ve mücavir alan
sınırları içinde belediyeleri, bu sınırlar dışında il özel idarelerini,
büyükşehirlerde büyükşehir belediyelerini, Bakanlık tarafından
yetkilendirilmesi hâlinde büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçe
belediyelerini,
c) İlgili kurum: Uygulama alanında
dönüşüm projesi gerçekleştirecek olan Bakanlığı, İdareyi ve Toplu Konut İdaresi
Başkanlığını,
ç) Kanun: 16/5/2012 tarihli ve
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunu,
d) Müdürlük: Altyapı ve Kentsel
Dönüşüm Müdürlüğü olan illerde bu Müdürlüğü, diğer illerde ise Çevre ve
Şehircilik İl Müdürlüğünü,
e) Rezerv yapı alanı: Kanun
uyarınca gerçekleştirilecek uygulamalarda yeni yerleşim alanı olarak
kullanılmak üzere, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının veya İdarenin talebine
bağlı olarak veya resen, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça
belirlenen alanları,
f) Riskli alan: Zemin yapısı veya
üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan,
Bakanlık veya İdare tarafından Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü
de alınarak belirlenen ve Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan
alanı,
g) Riskli yapı: Riskli alan içinde
veya dışında olup ekonomik ömrünü tamamlamış olan ya da yıkılma veya ağır hasar
görme riski taşıdığı ilmî ve teknik verilere dayanılarak tespit edilen yapıyı
veya yapıları,
ğ) Taşınmaz: 22/11/2001 tarihli ve
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 704 üncü maddesi uyarınca taşınmaz mülkiyeti
kapsamına giren arazi, tapu kütüğünde ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve
sürekli haklar ile kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümleri,
h) TOKİ: Toplu Konut İdaresi
Başkanlığını,
ı) Uygulama alanı: Bakanlar Kurulu
kararıyla kararlaştırılan riskli alan ile Bakanlıkça belirlenen rezerv yapı
alanını ve riskli yapının veya yapıların bulunduğu alanı,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Rezerv Yapı Alanı
ile Riskli Alanın Tespiti
Rezerv yapı alanının tespiti
MADDE 4 – (1) Rezerv yapı
alanı;
a) Alanın büyüklüğünü de içeren
koordinatlı hâlihazır haritasını,
b) Alanın uydu görüntüsünü veya
ortofoto haritasını,
c) Alanda bulunan kamuya ait
taşınmazların listesini,
ç) (Ek:RG-27/10/2016-29870)
Alanda yapılacak inceleme neticesinde gözlemsel verilere dayanılarak
hazırlanacak gerekçe raporunu,
d) (Ek:RG-27/10/2016-29870)
Alanın özelliğine göre Bakanlıkça istenecek sair bilgi ve belgeleri,
ihtiva eden dosyaya istinaden, Maliye
Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
(2) Rezerv yapı alanı:
a) Bakanlıkça resen
belirlenebilir.
b) TOKİ veya İdare, birinci
fıkrada belirtilen bilgi ve belgeleri ihtiva eden dosyaya istinaden Bakanlıktan
rezerv yapı alanı belirlenmesi talebinde bulunabilir.
c) Gerçek veya özel hukuk tüzel
kişilerince, birinci fıkrada belirtilen bilgi ve belgeleri ihtiva eden dosyaya
istinaden Bakanlıktan rezerv yapı alanı belirlenmesi talebinde bulunabilir.
Gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince rezerv yapı alanı belirlenmesi
talebinde bulunulabilmesi için; bu talebin, talebe konu taşınmazların
maliklerinin tamamının muvafakati ile yapılması ve bu taşınmazların
yüzölçümlerinin yüzde yirmibeşinin mülkiyetinin, geliri dönüşüm projeleri özel
hesabına gelir olarak kaydedilmek üzere, Bakanlığın uygun gördüğü, bağlı veya
ilgili kuruluşuna veyahutta İdareye veya TOKİ’ye devrine muvafakat edilmesi
gerekir.
(3) Maliye Bakanlığı rezerv yapı
alanına ilişkin görüşünü otuz gün içinde bildirir.
(4) (Ek:RG-2/7/2013-28695)
Rezerv yapı alanlarda, Kanunun amacı çerçevesinde fen ve sanat norm ve
standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek ve
Kanunda öngörülen amaçlar çerçevesinde kullanılmak üzere;
a) Riskli alanlar ile bu alanlar
dışındaki riskli yapılarda ikamet edenlerin nakledileceği rezerv konut ve
işyerleri,
b) Riskli alanlarda ve bu alanlar
dışındaki riskli yapılarda ikamet etmeyen kişilere satışı yapılabilecek her
türlü yapı ile gelir ve hasılât getirecek her türlü uygulama,
yapılabilir ve bu alanlar yeni
yerleşim alanı olarak kullanılabilir.
Riskli alanın tespiti
MADDE 5 – (1) Riskli alan;
a) Alanın, zemin yapısı veya
üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıdığına
dair teknik raporu,
b) (Mülga:RG-28/7/2017-30137)
c) Alanın büyüklüğünü de içeren
koordinatlı sınırlandırma haritasını, varsa uygulama imar planını,
ç) Alanda bulunan kamuya ait
taşınmazların listesini,
d) Alanın uydu görüntüsünü veya
ortofoto haritasını,
e) Zemin yapısı sebebiyle riskli
alan olarak tespit edilmek istenilmesi halinde yerbilimsel etüd raporunu,
f) Alanın özelliğine göre
Bakanlıkça istenecek sair bilgi ve belgeleri,
ihtiva edecek şekilde hazırlanmış
olan dosyaya istinaden ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü
alınarak Bakanlıkça belirlenir ve teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
(2) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Bakanlıkça;
a) Kamu düzeni veya güvenliğinin
olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu yerlerde;
1) Planlama veya altyapı hizmetlerinin
yetersiz olması,
2) İmar mevzuatına aykırı
yapılaşmanın bulunması,
3) Altyapı veya üstyapıda hasar
meydana gelmiş olması,
sebeplerinden birinin veya bir
kaçının bir arada bulunması halinde,
b) Üzerindeki toplam yapı sayısının
en az % 65’i imar mevzuatına aykırı olan veya yapı ruhsatı alınmaksızın inşa
edilmiş olmakla birlikte sonradan yapı ve iskân ruhsatı alan yapılardan oluşan
alanlarda,
uygulama bütünlüğü gözetilerek
belirlenen alanlar, riskli alan olarak belirlenmek üzere teklif olarak Bakanlar
Kuruluna sunulur.
(3) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
TOKİ veya İdare, riskli alan belirlenmesine ilişkin bilgi ve belgeleri
ihtiva eden dosyaya istinaden Bakanlıktan riskli alan tespit talebinde
bulunabilir. Bakanlıkça, uygun görülen talepler, Afet ve Acil Durum Yönetimi
Başkanlığının görüşü alınarak, teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
(4) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Riskli alan belirlenmesi için alanda taşınmaz maliki olan gerçek veya özel
hukuk tüzel kişileri, riskli alan belirlenmesine ilişkin bilgi ve belgeleri
ihtiva eden dosya ile birlikte Bakanlık veya İdareden riskli alan tespit
talebinde bulunabilir. İdareye yapılacak talepler Bakanlığa iletilir.
Bakanlıkça uygun görülen talepler, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının
görüşü alınarak, teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
(5) Afet ve Acil Durum Yönetimi
Başkanlığı riskli alana ilişkin görüşünü on beş gün içerisinde bildirir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Riskli Yapıların
Tespiti, İtirazların Değerlendirilmesi ve Yıkım İşlemleri
Riskli yapıların tespitinde
görev alacak kurum ve kuruluşlar
MADDE 6 – (1) (Değişik:RG-2/7/2013-28695)
Riskli yapılar;
a) Bakanlıkça,
b) İdarece,
c) Bakanlıkça lisanslandırılan,
1) Kamu kurum ve kuruluşları,
2) Üniversiteler,
3) Sermayesinin en az yüzde kırkı
kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan şirketler,
4) Depremden korunma, deprem
zararlarının azaltılması ve deprem mühendisliğinin gelişmesine katkıda bulunmak
gibi konularda faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları,
5) 29/6/2001 tarihli ve 4708
sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanuna göre Bakanlıktan izin belgesi almış yapı
denetimi kuruluşları ile laboratuvar kuruluşları,
6) 27/1/1954 tarihli ve 6235
sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu uyarınca, inşaat, jeoloji
ve jeofizik mühendisleri odalarına büro tescilini yaptırmış kurum ve
kuruluşlar,
tarafından tespit edilir. Lisanslı
kurum ve kuruluşlar herhangi bir alan ile sınırlı olmaksızın Ülke genelinde
riskli yapı tespiti yapabilir.
(2) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Lisanslandırılan kurum ve kuruluşlarda riskli yapı tespitinde görev alacak
mühendislerin, ilgili meslek odalarına üyeliklerinin devam ediyor olması,
mesleklerinde fiilen en az beş yıl çalışmış olmaları, Bakanlıkça veya
Bakanlıkça uygun görülen kurum ve kuruluşlarca düzenlenecek eğitim
programlarına katılmaları, eğitim sonunda yapılacak yazılı sınavda yüz
üzerinden en az yetmiş puan alarak başarı belgesi almış olmaları ve bu
hususları belgelendirmeleri gerekir. Lisanslandırma talebinde bulunan
üniversite adına riskli yapı tespitinde görev alacak mühendislerin öğretim
üyesi olması durumunda bu fıkrada belirtilen şatlar aranmaz.
(3) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Lisanslandırılan kurum ve kuruluşlarda riskli yapı tespiti için en az bir
inşaat mühendisinin görevlendirilmesi mecburidir. İhtiyaca göre birden fazla
inşaat mühendisi ile jeoloji veya jeofizik mühendisi de görevlendirilebilir.
Riskli yapı tespitinde görev alacak mühendisler, aynı anda birden fazla
lisanslı kuruluşta görev alamaz ve ortak olamazlar.
(4) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Lisanslandırma için;
a) Lisanslandırma talebini içeren
dilekçe,
b) Talepte bulunan kurum veya
kuruluşa göre güncel tarihli ve onaylı olarak; ilgili meslek odasından alınmış
işyeri tescil belgesi veya (Mülga ibare:RG-28/7/2017-30137) (...) faaliyet
gösterdiği konuya ilişkin belge veya 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı
Denetimi Hakkında Kanuna göre Bakanlıktan alınan izin belgesinin örneği,
c) Kurum veya kuruluşun
ortaklarının ve yöneticilerinin adını, soyadını ve T.C. kimlik numarasını gösteren
ticaret sicil müdürlüğünden alınmış firma genel durum belgesi ve kurum veya
kuruluşun en son durumunu gösteren ticaret sicil gazetesinin aslı veya onaylı
bir sureti,
ç) Kuruluşça yetkilendirilen
şirket müdürü ve ortaklarının noter tasdikli imza sirküleri,
d) Riskli yapı tespitinde görev
alacak mühendislere ilişkin;
1) İlgili meslek odasına
üyeliklerinin devam ettiğine dair güncel tarihli oda kayıt belgesi,
2) Mesleklerinde fiilen en az beş
yıl çalıştıklarına dair ilgili kurum ve kuruluşlardan alınacak belgeler,
3) Noter tasdikli imza beyanı,
4) İnşaat mühendislerinin
Bakanlıkça düzenlenen eğitim programlarına katılarak aldıkları başarı belgesi,
e) Ek-3’te yer alan taahhütname,
f) Lisans belgesi ücretinin
yatırıldığına dair dekont,
ile birlikte Bakanlığa müracaatta
bulunulur. Müracaatın uygun görülmesi hâlinde, B-4 formatında birinci sınıf
hamur kâğıt üzerine ve Ek-1’deki şekil ve muhtevada Lisans belgesi düzenlenir.
4708 sayılı Kanun kapsamındaki yapı denetimi ve laboratuvar kuruluşlarının
lisanslandırılmasında, riskli yapı tespitinde görev alacak mühendis olarak
denetçi belgesine sahip bir mühendisin bildirilmesi durumunda, (d) bendinin
(1), (2) ve (3) numaralı alt bentlerinde sayılan belgeler aranmaz.
(5) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Riskli yapı tespitinde görev alacak mühendislerin mesleki deneyimleri;
a) Herhangi bir kamu kuruluşunda
çalışmış olan mühendisler için, çalıştıkları mesleki ihtisas alanları ve
çalışma süreleri belirtilecek şekilde görev yaptıkları kamu kurum ve
kuruluşlarından alınacak belgeler,
b) Serbest olarak veya özel
sektörde çalışan mühendisler için, çalıştıkları özel kuruluşlardan alınan ve
çalışma alanı ile ilgili kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşlarınca onaylanan belgeler veya çalıştıkları özel
kuruluşlardan alınan, ilgilinin görevini, unvanını ve çalışma süresini
belirten, firma yetkilisince imzalanmış, firmanın sigorta sicil numarasının da
yazıldığı belgeler,
ile belgelendirilir. Ayrıca, özel
kuruluşlarda yapılan çalışmaları teyit etmek üzere ilgili sosyal güvenlik
kurumundan alınan belgelerin ibrazı gerekir.
(6) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Lisanslandırılan kurum ve kuruluşlar; ortaklarında, ortaklarının ve
kuruluşun adında ve adreslerinde yapılan değişikliği, değişikliğin ticaret
sicil gazetesinde yayımlandığı tarihten itibaren; riskli yapı tespitinde görev
alacak mühendislerinde yapılan değişikliği ise, görevlendirilen yeni mühendise
ait bilgi ve belgeler ile birlikte değişikliğin yapıldığı tarihten itibaren en
geç otuz gün içinde yazılı olarak Bakanlığa bildirmek zorundadır.
(7) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Bakanlık, riskli yapı tespitine ilişkin faaliyetleri denetleme yetkisine
sahiptir.”
(8) (Ek:RG-27/10/2016-29870)
Lisanslı kurum ve kuruluşlara;
a) Aşağıda belirtilen hallerde
elektronik yazılım sistemi üzerinden, yeni riskli yapı tespiti için yapı kaydı
oluşturmaları ve işlem yapmaları izni verilmez:
1) Riskli yapı tespiti yapmak
üzere en az bir inşaat mühendisinin görevlendirilmemiş olması halinde
görevlendirme yapılıncaya kadar.
2) Ortaklarında, mühendislerinde,
ortaklarının ve kuruluşun adında ve tebligat adresi ve benzeri bilgilerinde
yapılan değişikliklerin süresi içinde Bakanlığa bildirilmemiş olması halinde
bildirinceye kadar.
3) 4708 sayılı Kanuna göre yeni
iş almaktan men cezası alınmış olması halinde ceza süresi bitinceye kadar.
4) Ortakları, yöneticileri veya
mühendisleri hakkında ilgili meslek odasınca faaliyetten geçici men nevinden
ceza verilmiş olması halinde ceza süresinin sonuna kadar.
5) Ek-2’de yer alan Riskli Yapıların
Tespit Edilmesine İlişkin Esaslarda değişiklik olması durumunda, riskli yapı
tespitinde görev alacak mühendislerin değişikliğin yapıldığı tarihten itibaren
6 ay içerisinde yapılacak olan eğitimlerden birine katılmaması durumunda
eğitime katılıncaya kadar.
b) Aşağıda belirtilen fiil ve
hallerin tespit edilmesi halinde yazılı olarak uyarı cezası verilir:
1) İncelenen yapıya ilişkin
verilerin eksik veya yanlış alınarak riskli yapı tespiti yapılması.
2) Riskli yapı tespit raporunda
teknik yönden tespit edilen eksikliklerin 7 nci maddenin dördüncü fıkrasındaki
süre içerisinde düzeltilmemesi.
3) Yapı maliki olmayan birinin
talebine istinaden riskli yapı tespiti yapılması.
4) Daha önce riskli yapı tespiti
yapılmış bir yapı hakkında ikinci kez riskli yapı tespiti yapması.
c) Aşağıda belirtilen fiil ve
hallerin tespit edilmesi halinde lisans iptali cezası verilir:
1) Lisans başvurusunda gerçeğe
aykırı bilgi ve belge sunulduğunun tespit edilmesi.
2) Lisanslandırma şartlarının
kaybedilmesi.
3) Risksiz bir yapının riskli
veya riskli bir yapının risksiz olarak tespit edilmesi.
4) Mevcut olmayan bir yapı
hakkında riskli yapı tespit raporu hazırlanması.
5) Daha önce iki kez yazılı
olarak uyarı cezası alınmış olması.
6) Lisansı iptal edilmiş bir kuruluşun
cezalı ortağının veya lisans iptaline sebep olan mühendisinin ortak veya riskli
yapı tespiti yapacak mühendis olarak görevlendirildiğinin tespit edilmesi ve bu
durumun lisanslı kuruluşa bildirildiği tarihten itibaren 15 gün içinde ortadan
kaldırılmamış olması.
(9) (Ek:RG-27/10/2016-29870)
Lisansı iptal edilen kurum ve kuruluşlar için beş yıl süre ile yeni bir
lisanslandırma yapılmaz. Lisansı iptal edilen kuruluşun ortakları, bu
kuruluştaki hisselerini devretseler dahi, beş yıl süre ile başka bir lisanslı
kuruluşa ortak olamazlar, riskli yapı tespitinde görev alamazlar ve bu
ortakların kurdukları kuruluşlara lisans verilmez. Lisansın iptaline sebep olan
mühendis beş yıl süre ile başka bir lisanslı kurum ve kuruluşta görev almaz,
başka bir lisanslı kuruluşa ortak olamaz ve bu mühendisin kurduğu kuruluşa
lisans verilmez. Lisansın iptaline sebep olan mühendisin durumu ilgili meslek
odasına bildirilir. Meslek odası, bu mühendis hakkında kendi mevzuatına göre
işlem yaparak neticesini Bakanlığa bildirir.
(10) (Ek:RG-27/10/2016-29870)
Lisansı iptal edilen kurum ve kuruluşlar, yeni riskli yapı tespiti işi almamak
kaydıyla, daha önce hazırladıkları raporlarda tespit edilen eksiklikleri
tamamlayıncaya kadar faaliyetlerine devam edebilirler.
(11) (Ek:RG-27/10/2016-29870)
Yazılı olarak uyarı ve lisans iptali cezaları, cezayı gerektiren fiillerin
tespit edilmesini müteakip lisanslı kurum veya kuruluşun savunması alınarak
verilir ve yazılı olarak tebliğ edilir.
(12) (Ek:RG-27/10/2016-29870)
Lisanslı kuruluşun; lisans başvurusunda gerçeğe aykırı belge sunduğu tespit
edilen ortakları ve yöneticileri, gerçeğe aykırı olarak riskli yapı tespiti
yapan veya mevcut olmayan bir yapı hakkında riskli yapı tespit raporu
hazırlayan mühendisi ile mevcut olmayan bir yapı hakkında riskli yapı tespiti
talebinde bulunan malik hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza
Kanununun ilgili hükümleri uyarınca Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda
bulunulur.
(13) (Ek:RG-27/10/2016-29870)
Lisanslı kurum ve kuruluşlarda riskli yapı tespitinde görev alacak
mühendislerin katılacağı eğitim ve sınav Bakanlığın belirlediği usul ve esaslar
çerçevesinde Bakanlıkça yapılır veya yaptırılır. Eğitim programlarına katılıp
başarı belgesi almayan inşaat mühendisleri riskli yapı tespitinde görev alamaz.
Ek-2’de yer alan Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslarda
değişiklik olması durumunda, riskli yapı tespitinde görev alacak mühendislerin
değişikliğin yapıldığı tarihten itibaren 6 ay içerisinde yapılacak olan
eğitimlerden birine katılması zorunludur.
(14) (Ek:RG-27/10/2016-29870)
Kanun ve Kanun uyarınca yürürlüğe konulmuş olan yönetmeliklere göre yapılacak
iş ve işlemler Bakanlıkça elektronik yazılım sistemi ile de takip edilebilir.
Lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlara yapılacak bildirimler ve tebligatlar
elektronik ortamda da yapılabilir.
Riskli yapıların tespiti ve
itiraz
MADDE 7 – (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
(1) Riskli yapılar, Ek-2’de yer
alan Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslara göre tespit edilir. Riskli
yapı tespiti; kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine
girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya
ibadet etmelerine yarayan yapılar ile hayvanların ve eşyaların korunmasına
yarayan yapılar hakkında yapılır. İnşaat halinde olup ikamet edilmeyen yapılar
ile metrukluk veya başka bir sebeple statik bakımdan yapı bütünlüğü bozulmuş
olan yapılar riskli yapı tespitine konu edilmez.
(2) Riskli yapıların tespiti;
a) Öncelikle yapı malikleri veya
kanunî temsilcileri tarafından, masrafları kendilerine ait olmak üzere
yaptırılır. Riskli yapı tespiti talebi, talebe ilişkin dilekçe, güncel tapu
durum belgesi ve kimlik belgesinin fotokopisi ile yapılır. 23/6/1965 tarihli ve
634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca kat irtifakı veya kat mülkiyeti
kurulmadığı için arsa paylı tapu var ise, arsa üzerinde fiilen bulunan yapının
riskli yapı tespiti, yapının sahibi olan arsa payı sahibince yaptırılır. Arsa
üzerindeki yapının başkasına ait olması ve bunun da tapu kütüğünde belirtilmiş
olması halinde, riskli yapı tespiti lehine şerh olan tarafça yaptırılır.
b) Süre verilerek maliklerden veya
kanunî temsilcilerinden istenebilir. Verilen süre içinde yaptırılmadığı
takdirde, tespitler Bakanlıkça veya İdarece yapılır veya yaptırılır. Bakanlık,
belirlediği alanlardaki riskli yapıların tespitini süre vererek İdareden de
isteyebilir.
(3) İtiraz veya yargı kararı
üzerine yeniden rapor tanzim edilmesinin gerekmesi, raporun gerçeğe aykırı
düzenlendiğinin tespit edilmiş olması ve yapının risk durumunu etkileyebilecek
kasdi bir müdahale dışında somut bir hadisenin gerçekleşmiş olması halleri
hariç olmak üzere, her yapı için sadece bir adet riskli yapı tespiti raporu
düzenlenebilir. Lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlar riskli yapı tespit talebi
üzerine, o yapı hakkında daha önce riskli yapı tespit raporu düzenlenip
düzenlenmediğini elektronik yazılım sistemi üzerinden kontrol eder. Elektronik
yazılım sistemi üzerinden yapı kaydı oluşturulduktan sonra iki ay içerisinde
riskli yapı tespitinin yapılmaması halinde tespit başvurusunda bulunan malikin
talebi üzerine oluşturulan yapı kaydı elektronik yazılım sisteminden silinir.
Riskli yapı tespit raporunda, tespite konu binanın Ulusal Adres Veri Tabanında
belirtilen adresinin ve bina kodunun yer alması zorunludur.
(4) Riskli yapı tespitine ilişkin
raporların bir örneği, tespit tarihinden itibaren en geç on iş günü içinde,
tespiti yapan İdarece veya lisanslandırılmış kurum veya kuruluşça, tespite konu
yapının bulunduğu ildeki Müdürlüğe veya Bakanlıkça yetki devri yapılması
durumunda İdareye gönderilir. Raporlar Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar
çerçevesinde incelenir ve herhangi bir eksiklik tespit edilmesi halinde gerekli
düzeltmeler yapılmak üzere raporu düzenleyen kurum veya kuruluşa iade edilir.
Yapılan incelemede raporlarda herhangi bir eksiklik yok ise, riskli yapılar,
Müdürlükçe en geç on iş günü içinde, tapu kütüğünün beyanlar hanesinde
belirtilmek üzere, ilgili tapu müdürlüğüne bildirir. Müdürlükçe veya riskli
yapı tespitine karşı yapılan itirazı inceleyen teknik heyetçe, riskli yapı
tespit raporunda tespit edilen teknik inceleme eksikliklerinin tamamının,
raporu düzenleyen kurum veya kuruluşa bildirildiği tarihten itibaren otuz gün
içinde düzeltilmesi ve raporun Müdürlüğe sunulması zorunludur. Lisanslı kurum
veya kuruluşun otuz günlük süre içerisinde gerekçeli talebi üzerine
eksikliklerin giderilmesi için ek süre verilebilir.
(5) İlgili tapu müdürlüğünce, tapu
kütüğüne işlenen belirtmeler, riskli yapı tespitine karşı tebligat tarihinden
itibaren onbeş gün içinde riskli yapının bulunduğu yerdeki Müdürlüğe itiraz
edilebileceği, aksi takdirde İdarece verilecek süre içinde riskli yapının
yıktırılması gerektiği de belirtilmek suretiyle, aynî ve şahsî hak sahiplerine
11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre tebliğ edilir ve
yapılan bu tebligat yazılı olarak veya elektronik ortamda Müdürlüğe bildirilir.
Arsa paylı tapularda, arsa üzerindeki riskli yapının arsa malikleri dışındaki
bir başkasına ait olması durumunda Müdürlükçe tapu müdürlüğüne bildirilecek
yapı sahibine; arsa üzerinde birden fazla yapı olması ve riskli yapının arsa
maliklerinden sadece bazılarına ait olması durumunda ise sadece riskli yapının
sahibi olan arsa hissedarlarına ve ilgili aynî ve şahsî hak sahiplerine tebligat
yapılır. Tapuda kayıtlı malikin ölmüş olması hâlinde, Bakanlık, Müdürlük veya
İdare tebligat işlemleri için 4721 sayılı Kanun hükümlerine göre mirasçılık
belgesi çıkartmaya, kayyım tayin ettirmeye veya tapuda kayıtlı son malike göre
işlem yapmaya yetkilidir.
(6) Riskli yapı tespitine karşı
yapı malikleri veya kanunî temsilcilerince on beş gün içinde yapının bulunduğu
yerdeki Müdürlüğe verilecek bir dilekçe ile itiraz edilebilir. İtirazın süresi
içerisinde ve yapı malikince yapılıp yapılmadığı Müdürlükçe kontrol edilir.
Süresi içinde yapılmayan itirazlar ile yapı malikince veya malikin vefat etmiş
olması halinde mirasçılarınca yapılmayan itirazlar işleme alınmaz.
(7) Riskli yapı tespiti yapılan
yapının bulunduğu ilde itirazı değerlendirecek teknik heyetin teşkil edilmemiş
olması halinde, itiraz dilekçeleri ile itiraz edilen tespite ilişkin raporlar,
yapının bulunduğu yerdeki Müdürlükçe, o il için yetkilendirilmiş teknik heyetin
bulunduğu ildeki Müdürlüğe gönderilir.
(8) Riskli yapı tespiti
neticesinin, itiraz üzerine veya yargı kararı ile değişmesi halinde, durum aynı
şekilde ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir.
(9) 21/7/1983 tarihli ve 2863
sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında olan yapıların
riskli yapı tespiti yapı maliklerinin talebine istinaden yapılır. Riskli yapı
tespitinin kesinleşmesinden sonra durum ilgili kültür varlıklarını koruma bölge
kuruluna bildirilir ve bu kurulun alacağı karara göre uygulama yapılır.
Riskli yapıların yıktırılması
MADDE 8 – (Değişik:RG-2/7/2013-28695)
(1) Riskli yapı tespitine karşı
yapılan itirazın reddedilmesi veya riskli yapı tespitine itiraz edilmemesi
suretiyle, riskli yapı tespitinin kesinleşmesi halinde Müdürlük, gerekli
tebligatların yapılmasını ve riskli yapının yıktırılmasını İdareden ister.
(2) İdarece;
a) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Altmış günden az olmamak üzere süre verilerek riskli yapıların
tahliyesi ve yıktırılması yapı maliklerinden istenir. Maliklere yapılacak tebligatta,
riskli yapıyı kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi kullananlara tahliye için
malik tarafından bildirim yapılması gerektiği belirtilir. Malik tarafından
kiracı veya sınırlı ayni hak sahibine tahliye için bildirim yapılmadığının
tespit edilmesi halinde bildirim idarece yapılır.
b) Yıkım ruhsatı; yapı
maliklerinden biri veya birkaçının veya bunların vekillerinin müracaatı
üzerine, yıkılacak yapının tahliye edildiğine ve elektrik, su ve doğalgaz
hizmetlerinin kapatıldığına dair ilgili kurum ve kuruluşlardan alınmış
belgelerin sunulmasına ve yıkım sorumlusu olarak statik fenni mesulün
belirlenmesine istinaden, maliklerin muvafakati aranmaksızın altı iş günü
içerisinde düzenlenir.
c) (a) bendinde verilen bu süre
içerisinde riskli yapıların yıktırılıp yıktırılmadığı mahallinde kontrol edilir
ve riskli yapılar, malikleri tarafından yıktırılmamış ise, yapının idarî
makamlarca yıktırılacağı belirtilerek otuz günden az olmak üzere ek süre
verilerek tebligatta bulunulur.
ç) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
(a) ve (c) bentlerinde belirtilen şekilde verilen süreler içinde riskli
yapıların maliklerince yıktırılmaması hâlinde, riskli yapılara elektrik, su ve
doğal gaz verilmemesi ve verilen hizmetlerin durdurulması ilgili kurum ve
kuruluşlardan istenir. İdarenin talebi üzerine, ilgili kurum ve kuruluşların
riskli yapılara verilen elektrik, su ve doğal gaz gibi hizmetleri durdurması
zorunludur.
(3) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Maliklere verilen süreler içerisinde maliklerce yıktırılmayan riskli yapılar
mülki amire bildirilir ve bu yapıların tahliyesi ve yıktırma işlemleri, mülkî
amirler tarafından sağlanacak kolluk kuvveti desteği ile İdarece yapılır veya
yaptırılır.
(4) Riskli yapıların tespiti,
tahliyesi ve yıktırma iş ve işlemlerini engelleyenler hakkında İdarece veya
Müdürlükçe tutanak tutulur ve bunlar hakkında, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı
Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uyarınca Cumhuriyet Başsavcılığına suç
duyurusunda bulunulur. Riskli yapıların tespiti, bu yapıların tahliyesi ve
yıktırılması iş ve işlemlerine dair görevlerinin gereklerini yerine getirmeyen
kamu görevlileri hakkında ise, tabi oldukları ceza ve disiplin hükümleri
uygulanır.
(5) (Değişik:RG-25/7/2014-29071)
Riskli yapının yıktırılması yerine güçlendirilmesinin istenilmesi
durumunda riskli yapının yıktırılması için ikinci fıkra uyarınca maliklere
verilen süreler içerisinde; maliklerce, güçlendirmenin teknik olarak mümkün
olduğunun tespit ettirilmesi, Kat Mülkiyeti Kanununun 19 uncu maddesinin ikinci
fıkrasında belirtilen şekilde güçlendirme kararı alınması, güçlendirme
projesinin hazırlatılması ve imar mevzuatı çerçevesinde ruhsat alınması
gerekir. Güçlendirme işi, yapılacak güçlendirmenin mahiyetine göre ruhsatı
veren idare tarafından belirlenecek süre içerisinde tamamlandıktan sonra tapu kaydındaki
riskli yapı belirtmesinin kaldırılması için Müdürlüğe başvurulur.
(6) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Müdürlük veya yetki devri yapılması durumunda İdare, yıktırılan riskli yapılara
ilişkin bilgileri elektronik yazılım sistemine kaydeder. İdare, tahliye ve
yıkım işlemleri gerçekleştirilemeyen riskli yapılara ilişkin bilgi ve
belgeleri, ikişer aylık periyotlar hâlinde Müdürlüğe bildirir. Yukarıdaki
fıkralara göre yıktırılamayan yapılar Bakanlıkça veya Müdürlükçe yıkılır veya
yıktırılır. Bakanlık veya İdare tarafından yapılan yıktırmanın masraflarından
malikler hisseleri oranında sorumludur. Yıktırma işleminin masrafı maliklerden
genel hükümlere göre tahsil edilir.
Teknik heyetlerin teşkili
MADDE 9 – (1) Riskli yapı
tespitlerine karşı yapılacak itirazları değerlendirmek üzere, ihtiyaca göre
Bakanlıkça gerekli görülen yerlerde yeteri kadar teknik heyet teşkil edilir.
(2) Teşkil olunacak her bir teknik
heyet için; yüksek öğretim kurumlarından ilgili meslek alanlarında, 28/1/1982
tarihli ve 17588 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Öğretim Üyeliğine
Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği uyarınca en az yardımcı doçentlik kadrosuna
atanmış öğretim üyeleri arasından, üniversite rektörlerince belirlenecek dört
adet asıl ve dört adet yedek üyenin bilgileri talep olunur.
(3) Öğretim üyelerine ilişkin
bilgiler, talep tarihinden itibaren en geç on beş gün içerisinde Bakanlığa
bildirilir.
(4) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Teknik heyet, üniversitelerden bildirilen dört üye ile ikisi inşaat mühendisi
ve biri de jeoloji veya jeofizik mühendisi olmak üzere, Bakanlık teşkilâtında
görev yapan üç üyenin iştiraki ile yedekleri ile birlikte yedi üyeli olarak
teşkil edilir.
(5) (Değişik:RG-25/7/2014-29071)
Bakanlıkça iki yılda bir ocak ayında teknik heyet üyelikleri
yenilenir. Yeni üyeler görevlendirilinceye kadar mevcut üyeler görevine devam
eder. Görev süresi dolan üye tekrar görevlendirilebilir.
Teknik heyetin çalışma usul ve
esasları
MADDE 10 – (1) Teknik
heyetin ilk toplantısında üyeler aralarından birini başkan olarak seçer.
(2) Teknik heyetin idarî ve teknik
hizmetleri, teknik heyetin bulunduğu ildeki Müdürlükçe yürütülür. Teknik
heyetin gündemi Müdürlükçe hazırlanır.
(3) Teknik heyet, görüşülecek
dosya sayısı ve olağanüstü durumları da göz önüne alarak, ayda en az bir defa
toplanır. Müdürlük, gerekli gördüğünde teknik heyeti olağanüstü toplantıya
davet edebilir. (Değişik cümle:RG-27/10/2016-29870) Toplantının yeri,
günü ve saati Müdürlükçe en az üç gün önceden üyelere bildirilir.
(4) Teknik heyet, en az beş üyenin
iştiraki ile toplanır ve toplantıya katılan üyelerin çoğunluğu ile karar alır;
oyların eşitliği hâlinde, Başkanın taraf olduğu görüş çoğunlukta sayılır.
(5) Teknik heyet tarafından gerek
görülmesi hâlinde, diğer kamu kurum ve kuruluşlardan uzmanlar, oy hakları
olmaksızın görüşleri alınmak üzere toplantılara davet edilebilir.
(6) Gündemdeki konu kendisi veya
üçüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımları ile ilgili bulunan veyahut
gündemdeki konu ile herhangi bir şekilde menfaat münasebeti bulunan üye, teknik
heyet toplantısına katılamaz ve oy kullanamaz.
(7) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Teknik heyet, itiraz dilekçesinde gösterilen itiraz sebebi ile bağlı
olmaksızın riskli yapı tespit raporunun teknik yönden bütün unsurları ile
Ek-2’de yer alan Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslara uygun
olarak hazırlanıp hazırlanmadığını inceler. Riskli yapı tespit raporunda teknik
yönden eksiklik tespit edilmesi halinde gerekli düzeltmelerin yapılması için
raporun lisanslı kurum veya kuruluşa gönderilmesine karar verilir ve rapordaki
eksikliklerin tamamının düzeltmesinin sağlanmasından sonra yapının riskli ya da
risksiz olduğuna ilişkin nihai karar verilir. Teknik heyet, gerek görmesi
halinde itiraza konu edilen yapıyı bizzat yerinde inceleyebilir veya yapının
yerinde incelenmesini Müdürlükten isteyebilir. Ancak, yapının riskli olup
olmadığına ilişkin nihai karar, yapının riskli yapı tespiti yapıldığı tarihteki
durumuna ve özelliklerine göre verilir. Teknik heyetçe alınan kararlar, teknik
gerekçeleri belirtilerek yazılır, başkan ve üyelerce imzalanır. Bakanlığa ve
tespiti yapan veya yaptıran İdareye tüm karalar itiraz eden malike ise sadece
nihai karar bildirilir. Teknik heyetçe, karara bağlanan riskli yapı tespit
raporuna karşı başka bir malikçe yapılan itiraz üzerine yeniden inceleme
yapılmaz.
(8) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Hangi sebepten dolayı olursa olsun, yıllık izin, hastalık ve mazeret
izinleri sebebiyle bulunamama hâlleri hariç olmak üzere, bir yıl içinde sekiz
veya üst üste üç toplantıya iştirak etmeyen teknik heyet üyesinin üyeliği
kendiliğinden sona erer. Üyeliği sona eren üyenin yerine yeni üye
görevlendirilir. Başkanın üyeliğinin sona ermesi durumlarında üyeler kendi
aralarından birini yeni başkan olarak seçer.
(9) Teknik heyet üyeleri,
üyelikleri süresince yaptıkları görev ile ilgili olarak hiçbir menfaat
sağlayamazlar. Aksine davrandığı tespit edilenlerin üyeliği Bakanlıkça sona
erdirilir.
Huzur hakkı, yolluk ve gündelik
ödenmesi
MADDE 11 – (1) Teknik
heyetlerin üniversiteler tarafından görevlendirilen üyelerine, Kanunun 8 inci
maddesinin sekizinci fıkrasında belirtilen esaslar çerçevesinde huzur hakkı
ödenir.
(2) Teknik heyet üyelerinin
toplantılar ve incelemeler için yapacakları seyahatlerin yolluk ve yevmiyeleri,
10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre ödenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Değer Tespiti ve
Uygulama Alanında Hak Sahipliği
Taşınmazların değerinin tespiti
MADDE 12 – (1) (Değişik:RG-2/7/2013-28695)
İlgili kurum, uygulama alanındaki taşınmazların sınırını, yüzölçümünü ve
cinsini gösteren haritayı veya krokiyi yapar veya yaptırır ve bu taşınmazların
maliklerini ve bunların adreslerini tespit eder veya ettirir.
(2) Taşınmazın değeri; ilgili
kurum bünyesinden en az üç kişiden teşkil olunacak kıymet takdir komisyonları
marifetiyle veya hizmet satın alınmak suretiyle tespit edilir.
(3) Taşınmazın değeri; taşınmaz
değerleme konusunda uzman kişi, kurum veya kuruluşlardan bilgi alınarak ve
mahallin emlak alım satım bürolarından alınacak bilgilerden de faydalanılarak,
4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 11 inci maddesindeki
esaslara göre tespit edilir.
Uygulama alanındaki taşınmaz
maliklerinin hakları ve tapuya tescil işlemleri
MADDE 13 – (1) Yapılacak
konut ve işyerlerinin niteliği ve büyüklüğü ilgili kurumca belirlenmek
kaydıyla, uygulama alanındaki taşınmaz maliklerine öncelikle uygulama alanında
yapılacak olan konut ve işyerlerinden verilmek üzere bunlarla sözleşme
akdedilir.
(2) Uygulama alanındaki taşınmazın
12 nci maddeye göre tespit edilen bedeli, malike verilecek konut veya işyerinin
inşaat maliyet bedelinden düşülür. Bu şekilde yapılacak hesaplama neticesinde
taşınmaz malikinin;
a) İlgili kurumdan, alacağı olur
ise, bu alacağa konu meblâğ; taraflar arasında yapılacak anlaşmaya istinaden,
nakdi olarak veya ilgili kurumun, kamu hizmetine tahsis edilmemiş olan
taşınmazlarından verilerek ya da imar hakkının başka bir alana aktarılması
suretiyle ödenebilir.
b) İlgili kuruma borçlu olması
halinde, bu borca konu meblâğ; taşınmaz malikince taksit ile ödenebilir. Taksit
ile ödemenin esasları proje bazında ilgili kurumca belirlenir.
c) (Değişik:RG-25/7/2014-29071)
Birden fazla konut veya işyeri alma hakkının olması halinde, birden
fazla konut veya işyeri verilmek üzere sözleşme yapılabilir. Böyle bir durumda,
taşınmaz malikinin ilgili kuruma borçlanması hâlinde ödemeler, verilecek konut
veya işyerinin tespitine yönelik olarak gerçekleştirilecek noter kurası
sonrası, ilgili kurumca belirlenecek takvime göre taksit ile ödenebilir. Taksit
ile ödemenin esasları proje bazında ilgili kurumca belirlenir.
(3) İlgili kurumca verilecek konut
veya işyerinin inşaat maliyet bedeli; uygulama alanında gerçekleştirilecek
yapım ihaleleri sonrası gerçekleşen, ihale bedeli, arsa edinim bedeli, proje
giderleri, yıkım ve nakliye giderleri, taşınmaz değerinin tespiti masrafları,
zemin iyileştirme giderleri ve müşavirlik giderleri gibi giderler dikkate
alınarak hesaplanır.
(4) Taşınmaz maliklerinden
kendisine işyeri verileceklere müstakil işyeri yerine işyeri hissesi de
verilebilir.
(5) İlgili kurum, uygulama
alanındaki taşınmaz maliklerini yapılacak anlaşmalar çerçevesinde proje ortağı
yapmak suretiyle, kat veya hasılât karşılığı inşaat yapabilir veya
yaptırabilir.
(6) Bakanlık, Kanunun 3 üncü
maddesi kapsamında Bakanlar Kurulu kararıyla veya Maliye Bakanlığınca Bakanlığa
tahsis edilerek tasarrufuna bırakılan taşınmazlar da dâhil olmak üzere,
uygulama alanında bulunan bütün taşınmazlar üzerinde her tür harita, plan,
proje, arazi ve arsa düzenleme işlemleri ile toplulaştırma yapmaya; bu
alanlarda bulunan taşınmazları satın almaya, ön alım hakkını kullanmaya,
bağımsız bölümler de dâhil olmak üzere taşınmazları trampaya, taşınmaz
mülkiyetini veya imar haklarını başka bir alana aktarmaya; aynı alanlara
ilişkin taşınmaz mülkiyetini anlaşma sağlanmak kaydı ile menkul değere
dönüştürmeye; kamu ve özel sektör işbirliğine dayanan usuller uygulamaya, kat
veya hasılat karşılığı usulleri de dâhil olmak üzere inşaat yapmaya veya
yaptırmaya, arsa paylarını belirlemeye; 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat
Mülkiyeti Kanunundaki esaslara göre paylaştırmaya, payları ayırmaya veya
birleştirmeye ve Türk Medeni Kanunu uyarınca sınırlı ayni hak tesis etmeye
yetkilidir.
(7) Bakanlık; Kanundan kaynaklanan
ve altıncı fıkrada belirtilen yetkilerini, Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında
Bakanlığa tahsis edilen taşınmazlar bakımından Maliye Bakanlığının izin ve
onayına tabi olmadan kullanabilir.
(8) (Değişik:RG-2/7/2013-28695)
Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında Bakanlığa tahsis edilerek tasarrufuna
bırakılan taşınmazlar, bu taşınmazlardan, Bakanlığın talebi üzerine TOKİ’ye
veya İdareye devredilenler ve Kanun kapsamında değerlendirilmek üzere Bakanlık
ile bağlı veya ilgili kuruluşu arasında akdedilecek protokole konu edilenler
üzerinde, Kanun kapsamındaki uygulamalara bağlı olarak meydana gelen yeni
taşınmazların kendileri ile anlaşma sağlanan gerçek kişiler veya mirasçıları
ile tüzel kişiler adına tapuya tescil edilmesi, ilgili kurumun isteği üzerine
tapu müdürlüğünce gerçekleştirilir. Bu taşınmazlar ile ilgili olarak tapuda
işlem yapılmasını gerektiren diğer hallerde de, ilgili kurumun isteği üzerine,
tapu müdürlüğünce işlem tesis edilir.
Kiracı veya sınırlı ayni hak
sahibi olanlara konut ve işyeri verilmesi
MADDE 14 – (1) (Değişik:RG-25/7/2014-29071)
İlgili kurumca, uygulama alanındaki taşınmazların maliklerine konut veya
işyeri verilmesinden sonra, arta kalan konut veya işyerlerinin bulunması
halinde, belirtilen yapılarda kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak, en az
bir yıldır ikamet edenler veya işyeri işletenler ile Kanun uyarınca
taşınmazları kamulaştırılanlara bu konut veya işyerlerinden verilmek üzere
sözleşme yapılabilir.
(2) Kiracı veya sınırlı ayni
hak sahibi veyahut taşınmazları kamulaştırılanlardan konut veya işyeri
talebinde bulunanların sayısının artan konut ve işyeri sayısından fazla olması
hâlinde, konut veya işyeri verilecekler noter huzurunda gerçekleştirilecek kura
işlemi ile belirlenir.
Riskli yapıların bulunduğu
parsellerde, riskli alanlarda ve rezerv yapı alanlarında yapılacak uygulamalar
MADDE 15 – (Başlığı ile
birlikte değişik:RG-2/7/2013-28695)
(1) Riskli alanlarda, rezerv yapı
alanlarında ve riskli yapılarda Kanun kapsamında öncelikle maliklerce uygulama
yapılması esastır. Kanun kapsamında yapılacak bu uygulamalara ilişkin iş ve
işlemlerde ilgili kurum maliklere yardımcı olmakla yükümlüdür.
(2) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarında uygulama yapılan etapta veya adada,
riskli yapılarda ise bu yapıların bulunduğu parsellerde; yapıların yıktırılmış
olması şartı aranmaksızın ve yapının paydaşı olup olmadıkları gözetilmeksizin,
parsellerin tevhit edilmesine, münferit veya birleştirilerek veya imar adası
bazında uygulama yapılmasına, ifraz, taksim, terk, ihdas ve tapuya tescil
işlemlerine, yeniden bina yaptırılmasına, payların satışına, kat karşılığı veya
hasılat paylaşımı ve diğer usuller ile yeniden değerlendirilmesine, bütün
maliklerce oybirliği ile karar verilememiş ise, anlaşma sağlanamayan maliklere
ait taşınmazların değeri Sermaye Piyasası Kuruluna kayıtlı olarak faaliyet
gösteren lisanslı değerleme kuruluşlarına tespit ettirilir ve bu değer de
gözetilerek oybirliği ile anlaşmaya çalışılır. Oybirliği ile anlaşma
sağlanamaması halinde yapılacak uygulamalara sahip oldukları hisseleri oranında
paydaşların en az üçte iki çoğunluğu ile karar verilir. Bu karar anlaşma
şartlarını ihtiva eden teklif ile birlikte karara katılmayanlara noter
vasıtasıyla veya 7201 sayılı Kanuna göre tebliğ edilir ve bu tebliğde, onbeş
gün içinde kararın ve teklifin kabul edilmemesi halinde arsa paylarının,
Bakanlıkça tespit edilecek veya ettirilecek rayiç değerden az olmamak üzere
anlaşma sağlayan diğer paydaşlara açık artırma usulü ile satılacağı, paydaşlara
satış gerçekleştirilemediği takdirde, bu payların, rayiç bedeli Bakanlıkça
ödenmek kaydı ile tapuda Hazine adına resen tescil edileceği bildirilir.
(3) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Hisseleri oranında paydaşların en az üçte iki çoğunluğu ile alınan karara katılmayan
maliklerin arsa payları; 15/A maddesinde belirtilen usule göre, arsa payı
değeri üzerinden anlaşma sağlayan diğer paydaşlara açık artırma usulü ile
satılır. Paydaşlara satış gerçekleştirilemediği takdirde, bu paylar, rayiç
bedeli Bakanlıkça ödenmek kaydı ile tapuda Hazine adına resen tescil edilir ve
en az üçte iki çoğunluk ile alınan karar çerçevesinde değerlendirilmek üzere
Bakanlığa tahsis edilmiş sayılır veya Bakanlıkça uygun görülenler TOKİ’ye veya
İdareye devredilir. Bu durumda, paydaşların kararı ile yapılan anlaşmaya
uyularak işlem yapılır.
(4) (Mülga:RG-25/7/2014-29071)
(5) Kanunun 6 ncı maddesinin
birinci fıkrası uyarınca, üzerindeki riskli binanın yıkılmasından sonra arsa
haline gelen taşınmazın satışına karar verilmesi halinde, bu satışın öncelikle
Bakanlığa veya Bakanlığın uygun gördüğü bağlı veya ilgili kuruluşuna veyahut da
İdareye veya TOKİ’ye teklif edilmesi gerekir.
(6) Bakanlıkça uygun görülmesi
hâlinde, Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca, arsa payları satın
alınanlar ile 14 üncü madde hükümleri çerçevesinde konut veya işyeri sözleşmesi
yapılabilir.
(7) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Bir parselde birden fazla yapı bulunması ve bu yapıların tamamının riskli yapı
olarak tespit edilmiş olması halinde, yürütülecek uygulamalara yapının paydaşı
olup olmadıkları gözetilmeksizin sahip oldukları hisseleri oranında bütün
maliklerin en az üçte iki çoğunluğu ile karar verilir.
(8) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Bir parselde birden fazla yapı bulunması ve bu yapılardan bazılarının riskli
yapı olarak tespit edilmiş olması halinde;
a) İlgili tapu müdürlüğünce,
parsel üzerinde bulunan bütün yapıların değil, sadece riskli olarak tespit
edilen yapıların tapu kütüğüne yapının açık adresi belirtilerek riskli
yapı-belirtmesi işlenir.
b) Yürütülecek uygulamalara sahip
oldukları hisseleri oranında riskli olarak tespit edilen yapıların maliklerinin
en az üçte iki çoğunluğu ile karar verilir.
c) Riskli olarak tespit edilen
yapıların yeniden inşası için düzenlenecek yapı ruhsatı, diğer maliklerin
haklarının menfi olarak etkilenmemesi şartıyla, bütün maliklerin değil, sadece
riskli yapıların maliklerinin talep ve muvafakatine istinaden düzenlenir.
Riskli yapıların yeniden inşası için kurulacak kat irtifakında da, diğer
maliklerin arsa payını etkilememesi kaydıyla sadece riskli yapıların
maliklerinin talep ve muvafakati aranır.
ç) Riskli olarak tespit edilen
yapıların bulunduğu alanın risksiz olan veya riskli yapı tespiti yapılmamış
olan yapıların bulunduğu alandan ifrazı mümkün ise, ifraz, taksim, terk, ihdas
ve tapuya tescil işlemleri re’sen yapılır veya yaptırılır.
(9) (Değişik:RG-25/7/2014-29071)
(Değişik cümle:RG-27/10/2016-29870) Üzerindeki yapıların
tamamının riskli yapı olarak tespit edilmiş olması şartı ile tevhidi mümkün
olan birden fazla parselin tevhid edilmesi ile taksim, terk, ihdas ve tapuya
tescil işlemlerine, her parselde ayrı ayrı sahip oldukları hisseleri oranında
maliklerin en az üçte iki çoğunluğu ile karar verilir. Bu parsel veya
parsellerin arasında veya bitişiğinde bulunan yapılaşmamış boş parsellerin,
riskli yapıların bulunduğu parsellerle tevhid edilmek suretiyle birlikte
değerlendirilebilmesi için, boş parsellerdeki bütün maliklerin oybirliği ile
karar alması gerekir. Tevhidden sonra yapılacak uygulamaya tevhid ile oluşan parselde
sahip oldukları hisseleri oranında maliklerin en az üçte iki çoğunluğu ile
karar verilir.
(10) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Kanun kapsamındaki yapıların yıktırılmasından sonra bu taşınmazların sicilinde
bulunan ayni ve şahsi haklar ile temlik hakkını kısıtlayan veya yasaklayan her
türlü şerh, hisseler üzerinde devam eder. Bu haklar ve şerhler, tapuda, tevhit,
ifraz, taksim, terk, tescil, kat irtifakı ve kat mülkiyeti tesisine ilişkin
işlemlerin yapılmasına engel teşkil etmez ve bu işlemlerde muvafakat aranmaz.
Yeni kat irtifakı ve kat mülkiyeti tesisi safhasında belirtilen haklar ve
şerhler, muvafakat aranmaksızın sadece sözkonusu haklar ve şerhlerden yükümlü
olan malike düşecek bağımsız bölümler üzerinde devam ettirilir.
(11) (Değişik:RG-25/7/2014-29071)
Uygulama alanında zeminden kaynaklanan sebeplerle veya herhangi bir
afet riskinden dolayı veyahut mevzuata göre yapılaşma hakkının olmamasından
dolayı yeni yapı yapılması mümkün değil ise, uygulama alanındaki yapının yerine
yapılacak yeni yapı, uygulama alanı dışında başka bir parselde yapılabilir.
Böyle bir durumda Kanundan kaynaklanan hakların uygulama alanı dışındaki
parselde kullanılacağına dair uygulama alanının bulunduğu ildeki Müdürlükten
yazı alınır. Bu yazı Müdürlükçe ilgili belediyelere ve tapu müdürlüklerine
bildirilir.
(12) Kanun kapsamında
Bakanlıkça yürütülen uygulamalar neticesinden elde edilecek gelir ve hasılat,
Kanunun 7 nci maddesinin beşinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, dönüşüm projeleri
özel hesabına gelir olarak kaydedilir. Kanun kapsamında İdare ve TOKİ ile
gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince yürütülen uygulamalardan elde edilen
gelir ve hasılat dönüşüm projeleri özel hesabına gelir olarak kaydedilmez.
İdare ve TOKİ tarafından Kanun kapsamında yürütülen uygulamalarda elde edilen
gelir ve hasılat, kentsel dönüşüm uygulamalarında kullanılmak üzere İdare ve
TOKİ’nin hesaplarına gelir olarak kaydedilir ve bu gelirler, kentsel dönüşüm
uygulamaları dışındaki işler için kullanılamaz. Ancak, İdare ve TOKİ tarafından
yürütülen uygulamalara Bakanlıkça kaynak aktarımı yapılmış ise, bu
uygulamalardan elde edilecek gelir ve hasılatın belirli bir oranının dönüşüm
projeleri özel hesabına gelir olarak kaydedilmesi yönünde Bakanlık ile İdare
veya TOKİ arasında protokol düzenlenebilir.
(13) (Ek:RG-27/10/2016-29870)
Arsa maliki ile yüklenici arasında düzenlenen kat karşılığı inşaat sözleşmesi
veya kat karşılığı temlik sözleşmesine istinaden inşa edilecek olan binaya
ilişkin kat irtifakı veya kat mülkiyeti tesisi işlemi, hak sahipleri adına,
talep edilmesi halinde Bakanlık, TOKİ veya İdare tarafından yapılır veya
yaptırılır. Yapılacak talebe esas kat karşılığı inşaat sözleşmesi veya kat
karşılığı temlik sözleşmesinde hak sahiplerine isabet eden bağımsız bölümlerin
belirlenmiş olması gerekmektedir. Tapuya tescil işlemlerinde elektronik ortamda
düzenlenen ve ilgili idare tarafından onaylı mimari proje ile yönetim planı
esas alınır. Mimari proje ile yönetim planında malik imzası aranmaz.
Açık artırma usulü ile satış
MADDE 15/A –
(Ek:RG-2/7/2013-28695) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
(1) Riskli
alanlar, rezerv yapı alanları ve riskli yapıların bulunduğu parsellerde
hisseleri oranında paydaşların en az üçte iki çoğunluğu ile alınan karara
katılmayan maliklerin arsa paylarının satışı için;
a) Maliklerin
en az üçte iki çoğunlukla anlaştıklarına dair anlaşan maliklerce imzalı karar
tutanağı veya anlaşan maliklere ait sözleşme veya vekâletname örnekleri gibi
belgeler,
b) Maliklerin
en az üçte iki çoğunluğu ile alınan kararın ve anlaşma şartlarını ihtiva eden
teklifin noter vasıtasıyla veya 7201 sayılı Kanuna göre karara katılmayan
malike bildirilerek kabulü için onbeş gün süre verildiğine dair belgeler,
c) Üçte iki
çoğunlukla alınan karara katılmayan maliklere ait taşınmazların Sermaye
Piyasası Kuruluna kayıtlı olarak faaliyet gösteren lisanslı değerleme
kuruluşlarına tespit ettirilen değerine ilişkin belgeler,
ç) Satışı
yapılacak arsa paylarının maliklerinin tebligata elverişli adres bilgileri,
ile birlikte
yazılı olarak Müdürlüğe müracaatta bulunulur. Satış işleminin yapılabilmesi
için yapıların yıktırılmış olması gerekmez.
(2) Satışı
yapılacak arsa paylarının rayiç değerini tespit etmek ve sonrasında satış
işlemini gerçekleştirmek üzere, Müdürlük bünyesinde, biri başkan ikisi üye
olmak üzere, en az üç kişiden oluşan Bedel Tespiti Komisyonu ile Satış
Komisyonu teşkil olunur. Rayiç değer, maliklerce Sermaye Piyasası Kuruluna
kayıtlı olarak faaliyet gösteren lisanslı değerleme kuruluşlarına tespit
ettirilmiş olan taşınmazın değeri de gözetilerek Bedel Tespiti Komisyonunca
belirlenir.
(3) Müdürlük,
satışın yapılacağı yeri ve zamanı, arsa payı satılacak malikler ile üçte iki
çoğunlukla anlaşan maliklere veya üçte iki çoğunlukla anlaşan maliklere
bildirilmek üzere, kendisinin de malik olması şartıyla üçte iki çoğunluğa sahip
maliklerin anlaştıkları yükleniciye elden veya maliklerin adreslerine taahhütlü
posta yoluyla veya 7201 sayılı Kanuna göre tebliğ eder. Yapılan araştırmaya
rağmen arsa payı satılacak malike ve adresine hiçbir şekilde ulaşılamaz ise
satış işlemi gıyabında yapılır.
(4) Açık
artırma ile satışa ilişkin tebliğ ile birlikte, satışı yapılacak payın tapu
kütüğünün beyanlar hanesine, 6306 sayılı Kanuna göre satış işlemine tabi olduğu
ve satışa veya taşınmazın devrini gerektiren benzeri bir işleme tabi
tutulamayacağı yönünde belirtme yapılması ilgili tapu müdürlüğünden yazılı
olarak istenilir.
(5) Satışı
yapılacak payın üzerinde ipotek, ihtiyati haciz, haciz ve intifa hakkı gibi hakların
bulunması, satış işlemine engel teşkil etmez. Belirtilen haklar satış
sonrasında satış bedeli üzerinde devam eder. Satış işlemi sonrasında, satış
bedelinin yatırıldığı banka hesabına malike ödeme yapılmaması için bloke
koydurulur ve durum ipotek, haciz ve intifa hakkı gibi hakların alacaklısına
veya ilgili icra müdürlüğüne veya mahkemeye bildirilir. Tapu kaydındaki haklar
ve şerhler satış sonrasında Müdürlüğün talebi üzerine ilgili tapu müdürlüğünce
resen terkin edilir.
(6) Açık
artırmaya en az üçte iki çoğunluk ile anlaşan paydaşlar dışında herhangi biri
katılamaz. Satışı gözlemci olarak izlemek isteyenler ile payı satışa çıkarılan
malikler satışın yapıldığı salona alınabilir. Ancak, bunların açık artırmaya
müdahale etmesine müsaade edilmez. Bu çerçevede, satışın yapılmasını
engellemeye veya satışın işleyişi ile düzenini bozmaya yönelik eylemlerde
bulunanlar ile ses ve görüntü kaydı almaya çalışanlar Satış Komisyonu
tarafından salondan çıkartılabilir. Açık artırma için belirlenen saatten sonra
satış salonuna kimse alınmaz.
(7) Açık
artırmaya katılan paydaşların kimliği kontrol edilerek bir tutanak ile kayıt
altına alınır. Katılımcı durumunu gösteren tutanağın tanziminden sonra,
Komisyon Başkanınca, satışa çıkarılan arsa paylarına ilişkin bilgiler satışa
katılanlara bildirilir ve satış işlemi başlatılır. Komisyon Başkanı, rayiç
bedelin altında olmamak üzere satışa katılan paydaşlardan, sözlü olarak pey
sürmelerini ister. Sürülen peyler arttırma tutanağına yazılarak, karşılığı pey
sahibi tarafından imzalanır. Arttırma işlemine devam etmeyecek taliplerin,
keyfiyeti arttırma tutanağına yazması ve imzalaması zorunludur.
(8) Komisyon,
yedinci fıkrada belirtilen şekilde yapılan satış işlemi sonunda, tespit edilen
rayiç bedelden az olmamak üzere, en yüksek bedeli teklif eden paydaşa satış
yapılmasını karara bağlar ve bu paydaştan satış bedelinin yedi gün içerisinde
banka nezdinde açtırılacak vadeli hesaba yatırılması istenir. Bu süre
içerisinde satış bedeli yatırılmaz ise, pey süren diğer maliklere sırasıyla bildirimde
bulunulur ve satış bedelini yatıran paydaşa satış yapılır.
(9) Açık
arttırma ile satışa iştirak eden tek bir paydaş olması halinde, belirlenen
rayiç değerinden az olmamak üzere bu paydaşın vereceği teklif geçerli kabul
edilir.
(10) Satış
bedelinin yatırılmasından sonra, satış işlemi, tapuda yeni malik adına tescil
yapılmak üzere, Müdürlükçe ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir. İlgili tapu
müdürlüğünce tescil işlemi tamamlandıktan sonra, yeni tapu kaydı Müdürlüğe
gönderilir ve Müdürlükçe payı satılan ilgiliye durum bildirilir.
(11) Satış
işlemi tamamlanıp komisyonca karara bağlanmadan evvel, üçte iki çoğunluk ile
alınan karara katılmayan maliklerin, üçte iki çoğunluk ile alınan kararı kabul
etmeleri ve üçte iki çoğunluk ile alınan karar doğrultusunda yapılan sözleşmeyi
ve yapılacak uygulamanın gerektirdiği diğer belgeleri imzalayacaklarını beyan
etmeleri halinde Satış Komisyonunca kendilerine süre verilir. İhale arttırma
tutanağı bu maliklerce de imzalanır. Komisyonca verilen süre içerisinde
sözleşmenin ve diğer belgelerin anlaşan diğer malikler gibi şartsız ve şerhsiz
olarak imzalanarak Müdürlüğe verilmesi halinde, satış işlemi geçersiz sayılır.
Satış işleminin geçersiz sayıldığı tarihten itibaren doksan gün içerisinde,
satış günü üçte iki çoğunluk ile alınan karara katılma iradesi gösteren
paydaşlarca yeniden anlaşmama iradesi gösterilmesi veya daha evvel imzalanan
belgelerin iptal edilmesi halinde yeniden satış işlemi yapılmasına gerek
olmadan en yüksek bedeli teklif etmiş olan paydaşa, bu paydaşın kabul etmemesi
halinde sonraki en yüksek bedeli teklif etmiş olan diğer paydaşlara sırasıyla
bildirimde bulunulur ve satış bedelini yatıran paydaşa satış yapılmış sayılır.
Satış işleminin geçersiz sayıldığı tarihten itibaren doksan günden fazla süre
geçmesinden sonra yeniden anlaşmama iradesi gösteren paydaşların hisseleri için
ise yeniden satış işlemi yapılması gerekir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Yapılacak
Yardımlar ve Tahliye
Kira yardımı ve diğer yardımlar
MADDE 16 – (1) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Anlaşma ile tahliye edilen uygulama alanındaki yapıların maliklerine tahliye
tarihinden itibaren Bakanlıkça kararlaştırılacak aylık kira yardımı
yapılabilir. Yardım süresi riskli alan dışındaki riskli yapılarda 18 aydır.
Riskli ve rezerv yapı alanlarında kira yardımı süresi 36 ayı geçmemek şartı ile
ilgili kurumca belirlenir. Aylık kira bedeli, Bakanlıkça belirlenir ve her yıl
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan Tüketici Fiyatları Endeksi
yıllık değişim oranında güncellenir. Maliklere, kiracılara ve sınırlı ayni hak
sahiplerine, sahip oldukları veya kullandıkları Kanun kapsamındaki bütün
yapılardan dolayı kira yardımı yapılabilir. İnşaat halinde olup içinde ikamet
edilen yapılarda kira yardımı veya faiz desteğinden, sadece inşaat halindeki
yapıda ikamet eden malik, kiracı ve sınırlı ayni hak sahibi faydalanır. Anlaşma
ile tahliye edilen yapıların maliklerine mümkün olması hâlinde, kira yardımı
yerine tahliye tarihinden itibaren konut ve işyerlerinin teslim tarihine kadar
geçici konut veya işyeri tahsisi yapılabilir.
(2) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
6306 sayılı Kanun kapsamında 21/3/2016 tarihli ve 2016/8663 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Riskli Yapıyı Malik, Kiracı veya Sınırlı
Ayni Hak Sahibi Olmaksızın Kullananlara Yardım Yapılmasına Dair Karara göre;
a) Hak sahibi
olanlara riskli yapılarda 18 ay, riskli alanlarda ise 36 ayı geçmemek şartı ile
ilgili kurumca belirlenecek süre ve miktarda,
b) Gecekondu
sahiplerine;
1) Riskli
yapılarda birinci fıkraya göre belirlenen aylık kira bedelinin iki katı kadar,
2) Riskli
alanlarda (a) bendi uyarınca hak sahipleri için belirlenen süre ve miktarın
üçte ikisini geçmemek üzere ilgili kurumca belirlenecek süre ve miktarda,
3) Kanunun Ek
1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca belirlenen riskli
alanlarda ise 36 ayı geçmemek şartı ile ilgili kurumca belirlenecek süre ve
miktarda,
kira yardımı
yapılabilir.
(3) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Birinci fıkrada belirtilen yapılarda; sınırlı aynî hak sahibi olarak ikamet
edenlere veya işyeri işletenlere birinci fıkraya göre belirlenen aylık kira
bedelinin beş katı kadar, kiracı olarak ikamet edenlere, işyeri işletenlere ve
Kanun kapsamında taşınmazı anlaşma yolu ile kamulaştırılanlara iki katı kadar,
defaten kira yardımı yapılabilir.
(4) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Kira yardımı başvuruları; tahliye tarihinden itibaren en geç bir yıl
içinde, Bakanlıkça belirlenecek bilgi ve belgelere istinaden riskli alan veya
rezerv yapı alanlarında ilgili kuruma, riskli alan dışındaki riskli yapılarda
ise Müdürlüğe veya Bakanlıkça yetki devri yapılması durumunda İdareye yapılır.
Kanunun Ek 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca belirlenen
riskli alanlarda kira yardımı süresi yapının tahliye edildiği tarihten itibaren
başlatılır.
(5) (Değişik:RG-2/7/2013-28695)
Kira yardımları;
a) Riskli alan
veya rezerv yapı alanlarında talebin uygulamayı yapan İdare veya TOKİ’ce uygun
görülmesi ve onaylanmak üzere Bakanlığa gönderilmesi üzerine, ilgililerine
ödenmek üzere İdare veya TOKİ’nin hesabına,
b) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Riskli alan dışındaki riskli yapılarda talebin Müdürlükçe veya Bakanlıkça yetki
devri yapılması durumunda İdarece uygun görülmesi ve onaylanması üzerine,
doğrudan riskli yapı maliklerinin hesap numaralarına veya ilgililerine ödenmek
üzere İdarenin hesabına,
yapılır.
(6) (Değişik:RG-25/7/2014-29071)
Kanun kapsamında kredi kullanacak gerçek veya tüzel kişilerin bankalardan
kullanacağı kredilere; Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanın teklifi
üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenen oranlarda Dönüşüm Projeleri Özel
Hesabından karşılanmak üzere faiz desteği verilebilir. Faiz desteği
verilebilmesi için tahliye tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde kredi
almak üzere Bakanlıkla protokol imzalamış bankalara başvurulmuş olması gerekir.
(7) Dönüşüm Projeleri Özel
Hesabından aynı kişiye hem kira yardımı ve hem de faiz desteği yapılamaz. Kira
yardımından faydalananlar faiz desteğinden, faiz desteğinden faydalananlar ise
kira yardımından faydalanamaz.
(8) (Ek:RG-2/7/2013-28695)
İdare veya TOKİ, Kanun kapsamında yaptıkları uygulamalarda kendi bütçelerinden
kira yardımı yapabilir.
(9) (Ek:RG-2/7/2013-28695)
(Değişik ibare:RG-25/7/2014-29071) Kanun uyarınca;
a) İlgili kurum veya gerçek veya
özel hukuk tüzel kişilerince yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller
ile uygulamalar, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce (Değişik
ibare:RG-27/10/2016-29870) alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve
intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden; kullandırılan
krediler sebebiyle lehe alınacak paralar ise banka ve sigorta muameleleri
vergisinden muaftır.
b) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Uygulama alanında gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerince, İlgili
kurum adına değil de kendi adlarına uygulamada bulunulması halinde, yapıların
mevcut alanları için daha önce belediyelerce alınan harç ve ücretlere ilave
olarak, sadece kullanım maksadı değişiklikleri ile yapı alanındaki artışlar
için hesaplanan harç ve ücret farkları alınır.
c) Uygulama alanındaki mevcut
yapıların İmar Mevzuatına uygun olup olmadığına bakılmaksızın, (a) ve (b)
bentlerinde belirtilen vergi, harç ve ücret muafiyetleri uygulanır.
ç) (Ek:RG-25/7/2014-29071)(2)
İlgili kurum ile uygulama alanındaki yapıları malik
olarak kullanan gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince yapılan;
1) Uygulama
alanındaki yapıların dönüşüme tabi tutulmadan önce (Değişik
ibare:RG-27/10/2016-29870) ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis
edilmesi işlemleri ile Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde
meydana gelen yeni yapıların (Değişik ibare:RG-27/10/2016-29870) ilk
satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri,
2) Kanun
kapsamındaki bir yapıdan dolayı, kredi desteğinden faydalanarak veya tamamen
kendi kaynaklarını kullanarak, uygulama alanında veya uygulama alanı dışındaki
parsellerde yeni bir yapı yapılması ya da mevcut bir yapının satın alınması (Ek
ibare:RG-27/10/2016-29870) veya ipotek tesis edilmesi işlemi,
Kanun uyarınca
yapıldığından, bu işlem ve uygulamalar ile uygulama alanındaki yapılarla ilgili
olarak; noterler, tapu ve kadastro müdürlükleri, belediyeler ve diğer kurum ve
kuruluşlar nezdinde Kanun uyarınca yapılan diğer işlemler hakkında (a) ve (b)
bentlerinde belirtilen vergi, harç ve ücret muafiyetleri uygulanır.
d) Alınmaması gereken harç, vergi
ve ücretler şunlardır.
1) 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı
Harçlar Kanununun 38 inci maddesi uyarınca alınan noter harçları.
2) Harçlar Kanununun 57 nci
maddesi uyarınca alınan tapu ve kadastro harçları.
3) 26/5/1981 tarihli ve 2464
sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 79 uncu, 80 inci, 84 üncü ve Ek 1 inci
maddesi uyarınca belediyelerce alınan harçlar.
4) 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı
Damga Vergisi Kanunu uyarınca damga vergisine tâbi kâğıtlar sebebiyle alınan
damga vergisi.
5) 8/6/1959 tarihli ve 7338 sayılı
Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu uyarınca alınan veraset ve intikal vergisi.
6) (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
Kurum ve kuruluşlarca döner sermaye ücreti adı altında alınan bütün ücretler;
3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun 21 inci ve 23 üncü maddeleri
uyarınca alınan her türlü ücret ve riskli olarak tespit edilen binaya ilişkin
olarak 1/7/1993 tarihli ve 21624 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Otopark
Yönetmeliği uyarınca alınanlar da dahil olmak üzere, belediye meclisi kararı
ile belirlenen ve alınan her türlü ücret.
7) Kullandırılacak kredilerden
dolayı lehe alınacak paralar sebebiyle 13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider
Vergileri Kanunu uyarınca alınması gereken banka ve sigorta muameleleri
vergisi.
Tahliye
MADDE 17 – (Değişik:RG-27/10/2016-29870)
(1) Riskli alan ve rezerv yapı
alanlarında ilgili kurumca veya maliklerce yürütülen uygulamalarda, ilgili
kurumca belirlenecek takvime göre on beş gün içinde veya maliklerle yapılan
anlaşmada belirlenen süre içerisinde, var ise su, elektrik, telefon ve doğalgaz
gibi hizmetlerin borçları ile emlak vergisi gibi taşınmaza ilişkin vergilerin
ödenerek yapının boş olarak ilgili kuruma veya uygulamayı yürüten yükleniciye
teslim edilmesi gerekir. Belirtilen sürelerde yapının tahliye edilmemesi
durumunda İlgili kurum veya İdarece, yapının idarî makamlarca zorla tahliye
edileceği belirtilerek ve ilgililerine otuz günden az olmak üzere süre
verilerek tebligatta bulunulur. Bu süre içinde de tahliyenin
gerçekleştirilmemesi durumunda, bu yapılara elektrik, su ve doğal gaz
verilmemesi ve verilen hizmetlerin durdurulması ilgili kurum ve kuruluşlardan
istenir ve bu yapıların tahliyesi mülkî amirler tarafından sağlanacak kolluk
kuvveti desteği ile ilgili kurum veya İdarece yapılır veya yaptırılır.
ALTINCI BÖLÜM
Planlama
Planlama süreci
MADDE 18 – (1) Uygulama
alanına yönelik olarak yapılacak planlarda alanın özelliğine göre; Afet
risklerinin azaltılması, fiziksel çevrenin iyileştirilmesi, korunması ve
geliştirilmesi, sosyal ve ekonomik gelişmenin sağlanması, enerji verimliliği ve
iklim duyarlılığı ile yaşam kalitesinin artırılması esastır.
(2) Bakanlık;
a) Riskli alan ve rezerv yapı
alanı ile riskli yapıların bulunduğu taşınmazlara ilişkin her tür ve ölçekteki planı
resen yapmaya, yaptırmaya ve onaylamaya,
b) Riskli alan ve rezerv yapı
alanındaki uygulamalarda faydalanılmak üzere; özel kanunlar ile öngörülen
alanlara ilişkin olanlar da dâhil, her tür ve ölçekteki planlama işlemlerine
esas teşkil edecek standartları belirlemeye ve gerek görülmesi hâlinde bu
standartları plan kararları ile tayin etmeye veya özel standartlar ihtiva eden
planlar yapmaya, onaylamaya ve (Değişik ibare:RG-27/10/2016-29870) kentsel
tasarım projesi hazırlamaya,
yetkilidir.
(3) Büyükşehir belediyesi
sınırları içerisindeki ilçe belediyelerince hazırlanan imar planı teklifleri
hakkında ilgili büyükşehir belediyesinin görüşü alınır. Büyükşehir
belediyesinin onbeş gün içinde görüş vermemesi halinde, uygun görüş verilmiş
sayılır.
(4) (Değişik:RG-2/7/2013-28695)
Plan teklifleri; İdarece veya ilgililerince, riskli alanlarda ve rezerv yapı
alanlarında kentsel tasarım projesi ile birlikte, riskli yapı veya yapıların
bulunduğu parsellerde ise, Bakanlıkça talep edilmesi halinde kentsel tasarım
projesi ile birlikte hazırlanır ve planlama alanı ile yakın çevresinin meri
planları, mevcut durumu gösteren bilgi ve belgeler ve ilgili kurum ve kuruluş
görüşleri ile birlikte Bakanlığa iletilir. Bakanlıkça uygun görülen plan
teklifleri, aynen veya değiştirilerek onaylanır.
(5) Uygulama alanında, 21/7/1983
tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile
16/6/2005 tarihli ve 5366 sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz
Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun
kapsamında kalan alanlardan bulunması hâlinde, alanın sit statüsü de
gözetilerek, Kültür ve Turizm Bakanlığının görüşü alınır. (Ek
ibare:RG-2/7/2013-28695) Kültür ve Turizm Bakanlığı görüşünü otuz gün
içerisinde bildirir.
(6) (Mülga:RG-25/7/2014-29071)
Planların değerlendirilmesi
MADDE 19 – (1) Bakanlık,
uygulama alanın özelliğine, planın ölçeğine ve ihtiyaç analizine göre kendisine
sunulan planda bulunması gereken esasları ve yapılacak tespit, araştırma ve
inceleme konularını belirler. Bunlara göre sunulan plan kararlarını
değerlendirir. Bakanlık, plan onaylarken, planlama esaslarını ve yapılan analiz
ve kararlar ile birlikte planın kent bütününe ve çevresine etkisini ve uyumunu,
ulaşım sistemi ile bütünleşmesini, sosyal ve teknik altyapı alanlarının
sağlanmasını ve kentsel doku ve yaşanabilirlik hususlarını da dikkate alır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Yürürlükten kaldırılan
yönetmelik
MADDE 20 – (1) 4/8/2012
tarihli ve 28374 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Afet Riski Altındaki
Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği yürürlükten
kaldırılmıştır.
Geçiş hükmü
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce Bakanlığa iletilmiş ve fakat henüz Bakanlar
Kuruluna teklif olarak sunulmamış olan riskli alan olarak ilân etme talebi
işlemleri ile rezerv yapı alanı olarak belirleme işlemleri, bu Yönetmelik
hükümlerine göre tamamlanır.
Riskli yapıların tespitinde
geçici uygulama
GEÇİCİ MADDE 2 –
(Ek:RG-2/7/2013-28695)
(1) Ek-2’de yer alan Riskli
Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esasların yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren altı ay süre ile hem anılan Esaslarla ve hem de 6/3/2007 tarihli ve
26454 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar
Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre riskli yapı tespiti yapılabilir. Altı ayın
sonunda riskli yapı tespitleri sadece Ek-2’de yer alan Esaslara göre
yapılabilir.
(2) Bu maddenin yürürlüğe girdiği
tarihten önce Bakanlıkça lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlarda riskli yapı
tespit raporu hazırlanmasında görev yapan mühendislerin, bu maddenin yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren altı ay içinde Bakanlıkça açılacak eğitim
programlarına katılarak en az bir katılım belgesi almaları zorunludur. Aksi
takdirde bu mühendisler altı ayın sonunda riskli yapı tespitinde görev
alamazlar.
Katılım
belgesi olan mühendislerin sınava girmesi
GEÇİCİ MADDE
3 –(Ek:RG-25/7/2014-29071)
(1)
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce lisanslandırılmış kurum ve
kuruluşlarda riskli yapı tespitinde görev almak üzere katılım belgesi alan
mühendislerin, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde
düzenlenecek yazılı sınava katılarak yüz üzerinden en az yetmiş puan almaları
zorunludur. Aksi takdirde bu mühendisler altı ayın sonunda riskli yapı tespitinde
görev alamazlar.
Kira yardımında geçici
uygulama
GEÇİCİ MADDE 4 –
(Ek:RG-27/10/2016-29870)(3)
(1) Diyarbakır İli Sur İlçesinde
22/10/2012 tarihli ve 3900 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile ilan edilen riskli
alan ile Şırnak İli Silopi İlçesinde 16/02/2016 tarihli ve 8538 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ile ilan edilen riskli alanda, 6306 sayılı Kanun kapsamında
21/3/2016 tarihli ve 2016/8663 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe
konulan Riskli Yapıyı Malik, Kiracı veya Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olmaksızın
Kullananlara Yardım Yapılmasına Dair Karara göre; gecekondu sahiplerine 16 ncı
maddenin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca kira
yardımı yapılabilir. Kira yardımı süresi yapının tahliye edildiği tarihten
itibaren başlatılır.
Yürürlük
MADDE 21 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 22 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.
______________________
(1)
Bu yönetmeliğin adı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi
Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği” iken
25/7/2014 tarihli ve 29071 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Afet
Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun Uygulama
Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile metne işlendiği biçimde değiştirilmiştir.
(2)
Aynı fıkraya (c) bendinden sonra gelmek üzere (ç) bendi eklenmiş ve diğer bent
buna göre teselsül ettirilmiştir.
(3)
27/10/2016 tarihli ve 29870 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik
değişikliği ile Yönetmeliğe eklenen geçici 4 üncü maddesi 1/1/2016 tarihinden
itibaren yürürlüğe girer.
Ek 1 için tıklayınız
Ek 2 ve 3 için tıklayınız
|
|
Yönetmeliğin Yayımlandığı
Resmî Gazete’nin
|
|
Tarihi
|
Sayısı
|
|
15/12/2012
|
28498
|
|
Yönetmelikte
Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin
|
|
Tarihi
|
Sayısı
|
|
1.
|
2/7/2013
|
28695
|
|
2.
|
25/7/2014
|
29071
|
|
3.
|
27/10/2016
|
29870
|
|
4.
|
28/7/2017
|
30137
|